Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
(Κωστής Παλαμάς)

Τρίτη 16 Μαρτίου 2010

Με πατρίδα την γλώσσα...


Ένα μικρό, αλλά εξαιρετικό  κείμενο για την γλώσσα μας από την δημοσιογράφο Κατερίνα Τζωρτζινάκη, που ανακάλυψα σε μια οικονομικού προσανατολισμού εφημερίδα, την "Ναυτεμπορική". Μου άρεσε πάρα πολύ γιατί με λίγες λέξεις λέγει πολύ περισσότερα και υπονοεί ακόμα πιο πολλά. Δείγμα δημοσιογραφίας υψηλοτάτου επιπέδου, που σπάνια συναντάς στις μέρες μας. Τα θερμά μου συγχαρητήρια και στην ίδια, αλλά και στην εφημερίδα που έχει στην υπηρεσία της τέτοιους δημοσιογράφους. Φτάνει πια με τους "Ιους" και όλους αυτούς τους ψυχικά άρρωστους...
ΔΕΕ
Με πατρίδα τη γλώσσα

Για κάποιους, η μόνη πατρίδα είναι η παιδική ηλικία, όπου καθετί αποκτά μια υπόσταση άυλη, που δεν μεταβιβάζεται, δεν κληροδοτείται, κανείς δεν μπορεί να την κλέψει. Για εκείνον που μόνος έφυγε και φτάνει μόνος, μόνη πατρίδα του είναι ο χρόνος, όπως λέει ο τραγουδοποιός.
Για άλλους, πατρίδα είναι η γλώσσα. Όπου κι αν βρίσκονται, όπου τους έλαχε να στεριώσουν, στη γλώσσα σκαλίζουν για τις ρίζες τους. Στις λέξεις φωλιάζουν. Στο στέρεο οικοδόμημά της επιστρέφουν, για να κρατηθούν από το πεπρωμένο τους και να κινηθούν στο χρόνο.
Η γλώσσα είναι μνήμη, όπως το αισθητήριο όργανο θυμάται τη γεύση του κρασιού, κι όταν το χρώμα έχει ξεχαστεί και η κούπα έχει σπάσει.
Για τη ραγισμένη κούπα μίλησαν τα μέλη της μειονότητας της Κωνσταντινούπολης, στα μέσα του προηγούμενου μήνα, σε δημόσια συζήτηση που οργάνωσε ο Σύνδεσμος Αποφοίτων του Ζωγραφείου.
Για τη «δημογραφική καχεξία» της κοινότητας, που «ακροβατεί στο μεταίχμιο μεταξύ αφανισμού και αφομοίωσης».
Για «κινδύνους και απειλές όχι από εξωτερικούς παράγοντες, αλλά από την ίδια τη συμπεριφορά της μειονότητας», με την εσωστρέφεια και τη «ρατσιστική» τάση που συχνά ξεχωρίζει τα μέλη της μειονότητας σε ειδικές ομάδες Ιμβριων, Τενέδιων και αραβόφωνων από την Αντιόχεια.
Για σύνδρομα «υπεροχής, αλλά και θυματοποίησης», για την αποξένωση των νέων μελών, καθώς οι «καρεκλοκένταυροι γηραιότεροι Πολίτες δεν παραχωρούν καμιά θέση στη νεότερη γενιά».
Και κυρίως για την ανάγκη διατήρησης της ελληνικής γλώσσας, που έχει υποστεί αλλοιώσεις. Αλλοίωση της γλώσσας σημαίνει αλλοίωση της ευαισθησίας, αποφαίνεται ο Γ. Σεφέρης. Λυπηρόν, αλλά θλιβερότερον όταν δεν δραπετεύουν από το στόμα οι λέξεις, οι ίδιες που χρησιμοποιούσαν μια Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος. Γιατί η γλώσσα ζει στα χείλη. Εκεί ξεδιπλώνει τα φτερά της. Και όπως παρατήρησε η Αννα, μία Ελληνίδα που εργάζεται στην Πόλη, στις μεταξύ τους συζητήσεις, ένα μεγάλο ποσοστό των συμμετεχόντων στη συνάντηση, επικοινωνούσαν σχεδόν αποκλειστικά με την τουρκική γλώσσα.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΩΡΤΖΙΝΑΚΗ

Πηγή: "Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ" Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου 2008

2 σχόλια:

ΑΡΧΑΙΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ είπε...

Θα ήθελα να δημοσιεύσετε το κάτωθι κείμενο:


Λέξεις που ταξιδεύουν

Τα γαλλικά είναι ένας μεγάλος προμηθευτής λέξεων σε γλώσσες όπως τα πορτογαλικά,τα ιταλικά ή τα ρουμανικά αλλά,επίσης,τα ολλανδικά ή τα δανικά ή,ακόμη,τα αραβικά και τα περσικά,και τα αγγλικά.Η γαλλική εμπλουτίστηκε,ομοίως,πολύ αντλώντας από δεκάδες γλώσσες,πλησιέστερες ή απόμακρες,λέξεις.Το ταξίδι του ''μηδέν'',που προέρχεται από την αραβική,σημαίνον ''κενός'',γεννήθηκε πιθανώς χάρη στον μαθηματικό Fibonacci,ο οποίος,στον 18ο αιώνα,την είχε προσαρμόση στα ιταλικά υπό τη μορφή ''zefiro''.Από το ''zefiro'' η ιταλική γλώσσα πέρασε ακολούθως στο ''zero''.Η ιταλική είναι που μας έδωσε το ''zéro'',όπως προμήθευσε στα ισπανικά το ''cero''.Υπάρχει ένα άλλο ταξίδι της ίδιας λέξης,που πέρασε στα μεσαιωνικά λατινικά ως ''cifra'' για να γίνη το γαλλικό ''chiffre''(ψηφίο).Είναι ένας δρόμος γυρισμένος,που πήρε τη λέξη ''café''για να φθάση στα γαλλικά:η καταγωγή σ'αυτή (τη λέξη) είναι το αραβικό ''qahwa''.Γιατί λέμε ''café'';Το ταξίδι δεν υπήρξε ευθές αλλά μέσω μιας άλλης γλώσσας,αυτή την φορά της τουρκικής,που είχε προφέρη τη λέξη με τον τρόπο της:''kahvé''.Από τα τουρκικά,η λέξη πέρασε αργότερα στο βενετσιάνικο ''caffè'',το οποίο μας την μετέδωσε.Το ταξίδι δεν σταματά εκεί,μια που,στα γαλλικά,ένας καφές δεν είναι μόνον ένα ρόφημα αλλά,επίσης,ένας τόπος συνεύρεσης όπου τον πίνουμε.Είναι ο γαλλικός (γλωσσικός) τύπος ''café''που η αγγλική τον υιοθέτησε για να υποδείξη τον δημόσιο χώρο,κρατώντας ολότελα τον τύπο ''coffee'' για το ποτό.
Πηγή του μεταγλωττισμένου κειμένου:Préparation Delf B2,Vasso Loukou-Agnes Matrahji,Français plus,σελίδα 187,Εdition 2006.

Βιβλιόφιλος είπε...

Πολύ ενδιαφέρον κείμενο, που μας δείχνει πόσο οι Γάλλοι ενδιαφέρονται και υπερασπίζουν την γλώσσα τους. Για τους νεοέλληνες βέβαια αυτά είναι λεπτομέρειες που δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί κάποιος...