Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
(Κωστής Παλαμάς)

Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2011

Νόαμ Τσόμσκυ: Η στρατηγική της χειραγώγησης


Η στρατηγική της χειραγώγησης
και ο βαθύς ύπνος των χειραγωγημένων

Το κείμενο που ακολουθεί κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο με την υπογραφή του Αμερικανού γλωσσολόγου, πανεπιστημιακού και συγγραφέα Νόαμ Τσόμσκυ. Προφανώς δεν το έγραψε ποτέ, μια και όσο και να προσπάθησα δεν μπόρεσα να ανακαλύψω πηγή που να επιβεβαιώνει τον συγγραφέα. Παρ' όλα αυτά το κείμενο περιέχει πολλές και σημαντικές αλήθειες που επιβεβαιώνονται από την καθημερινή πραγματικότητα.
ΔΕΕ 


1. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Το θεμελιώδες στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου είναι η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής που έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών και ασήμαντων πληροφοριών. Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής είναι επίσης απαραίτητη για να μην επιτρέψει στο κοινό να ενδιαφερθεί για απαραίτητες γνώσεις στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής. «Διατηρήστε την προσοχή του κοινού αποσπασμένη, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμάλωτη θεμάτων που δεν έχουν καμία σημασία. Διατηρήστε το κοινό απασχολημένο, τόσο πολύ ώστε να μην έχει καθόλου χρόνο για να σκεφτεί – πίσω στο αγρόκτημα, όπως τα υπόλοιπα ζώα» (απόσπασμα από το κείμενο: Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).

2. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΛΥΣΕΩΝ
Αυτή η μέθοδος καλείται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Δημιουργείται ένα πρόβλημα, μια προβλεφθείσα «κατάσταση» για να υπάρξει μια κάποια αντίδραση από τον κόσμο, με σκοπό αυτός ο ίδιος να ορίσει τα μέτρα που η εξουσία θέλει να τον κάνει να δεχτεί. Για παράδειγμα: Αφήνεται να ξεδιπλωθεί και να ενταθεί η αστική βία ή οργανώνονται αιματηρές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να απαιτήσει ο κόσμος νόμους ασφαλείας και πολιτικές εις βάρος της ελευθερίας. Ή ακόμα: Δημιουργούν μία οικονομική κρίση ώστε να γίνει αποδεκτή ως αναγκαίο κακό η υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών.

3. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Για να γίνουν αποδεκτά τα διάφορα απαράδεκτα μέτρα, αρκεί η σταδιακή εφαρμογή τους, λίγο λίγο, επί συναπτά έτη. Κατά αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν τις δεκαετίες του ΄80 και ΄90 οι δραστικά νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός): ανύπαρκτος δημόσιος τομέας, ιδιωτικοποιήσεις, ανασφάλεια, ελαστικότητα, μαζική ανεργία, μισθοί που δεν εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα, τόσες αλλαγές που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση αν είχαν εφαρμοστεί μονομιάς.

4. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσουν ως «επώδυνη και αναγκαία», εξασφαλίζοντας τη συγκατάβαση του λαού τη δεδομένη χρονική στιγμή και εφαρμόζοντάς τη στο μέλλον. Είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή μια μελλοντική θυσία απ’ ό,τι μία άμεση. Κατά πρώτον επειδή η προσπάθεια δεν καταβάλλεται άμεσα και κατά δεύτερον επειδή το κοινό, η μάζα, πάντα έχει την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «τα πράγματα θα φτιάξουν στο μέλλον» και ότι οι απαιτούμενες θυσίες θα αποφευχθούν. Αυτό δίνει περισσότερο χρόνο στο κοινό να συνηθίσει στην ιδέα των αλλαγών και να τις αποδεχτεί με παραίτηση όταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου.

5. ΑΠΕΥΘΥΝΣΗ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΑΝ ΑΥΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν λόγο, επιχειρήματα, προσωπικότητες και τόνο της φωνής, όλα ιδιαίτερα παιδικά, πολλές φορές στα όρια της αδυναμίας, σαν ο θεατής να ήταν μικρό παιδάκι ή διανοητικά υστερημένος.Όσο περισσότερο θέλουν να εξαπατήσουν το θεατή τόσο πιο πολύ υιοθετούν έναν παιδικό τόνο. Γιατί; «Αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν 12 χρονών ή και μικρότερο, αυτό λόγω της υποβολής είναι πολύ πιθανό να τείνει σε μια απάντηση ή αντίδραση απογυμνωμένη από κάθε κριτική σκέψη, όπως αυτή ενός μικρού παιδιού» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).

6. ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ
Η χρήση του συναισθήματος είναι μια κλασική τεχνική προκειμένου να επιτευχθεί βραχυκύκλωμα στη λογική ανάλυση και στην κριτική σκέψη των ατόμων. Από την άλλη, η χρήση των συναισθημάτων ανοίγει την πόρτα για την πρόσβαση στο ασυνείδητο και την εμφύτευση ιδεών, επιθυμιών, φόβων, καταναγκασμών ή την προτροπή για ορισμένες συμπεριφορές.

7. Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Κάντε το κοινό να είναι ανήμπορο να κατανοήσει τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και τη σκλαβιά του… «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που δίνεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι η φτωχότερη και μετριότερη δυνατή, έτσι ώστε το χάσμα της άγνοιας μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων κοινωνικών τάξεων να είναι και να παραμένει αδύνατον να γεφυρωθεί» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).

8. ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Προωθήστε στο κοινό την ιδέα ότι είναι της μόδας να είσαι ηλίθιος, χυδαίος και αμόρφωτος…

9. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΕΝΟΧΗΣ
Κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνον αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους. Έτσι, τα άτομα αντί να εξεγείρονται ενάντια στο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους και νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης, της οποίας απόρροια είναι η αναστολή της δράσης… Και χωρίς δράση, δεν υπάρχει επανάσταση.

10. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠ’ Ο,ΤΙ ΑΥΤΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ
Κατά τα τελευταία 50 χρόνια, η ταχεία πρόοδος της επιστήμης έχει δημιουργήσει ένα αυξανόμενο κενό μεταξύ των γνώσεων του κοινού και εκείνων που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι κυρίαρχες ελίτ. Χάρη στη βιολογία, στη νευροβιολογία και στην εφαρμοσμένη ψυχολογία, το σύστημα έχει επιτύχει μια εξελιγμένη κατανόηση των ανθρώπων, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Το σύστημα έχει καταφέρει να γνωρίζει καλύτερα τον «μέσο άνθρωπο» απ’ ό,τι αυτός γνωρίζει τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το σύστημα ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο και μεγάλη εξουσία πάνω στα άτομα, μεγαλύτερη από αυτήν που τα ίδια ασκούν στους εαυτούς τους.

Πηγές: http://www.institutojoaogoulart.org.br/
           http://www.kaosenlared.net/

1 σχόλιο:

ΑΡΧΑΙΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ είπε...

'Στην υπερπληροφόρηση και παραπληροφόρηση,κ.Ευαγγελίδη,αντιτάσσουμε την κριτική σκέψη και τη λογική κρίση.Επιτρέπουμε σε γλυκερούς αισθηματίες να αναλαμβάνουν τα ηνία της Πατρίδος μας και τα αποτελέσματα πασιφανή,τα αποτελέσματα παντελώς αποκαρδιωτικά.Μήπως,τελικά,η πραγματικότητα πως είμαστε μεταξύ των μεσογειακών λαών μάς φταίει;Τι είναι αυτό που μας μετατρέπει σε τόσο χειραγωγήσιμους;Σε δούλους,κυριολεκτικά,των παθών και επιθυμιών μας;Μ η ν είναι μια βαλκανικού τύπου ευήθειά μας;Μ η ν είναι η βαθύτερη επιμονή 'στην ά ρ ν η σ η της γνώσης και 'στη διατήρηση(ή ''διαχείριση'';) της άγνοιας εφόσον,βεβαίως,η συμμετοχή προ'υ'ποθέτει προσωπική και δημοκρατική κοινωνική συγκρότηση;M η ν είναι η ατολμία και διστακτικότητα όσο και δυστοκία μας για ριζοσπαστισμό και αληθή ανανέωση;Οι ''ήρεμοι'' και ''ειρηνικοί'' πόλεμοι αυτοί,που αναφέρει σοφά ο Τσόμσκυ,είναι που μας εγκλώβισαν πολυετώς και ο αγώνας για μία νικηφόρα μάχη είναι η αποτελεσματικότητα της πληροφορίας,η πρακτική της,δηλαδή,όψη και η ύψιστη,συνεπώς,ανάγκη για κινητοποίηση 'στους δρόμους.

Το πρώτο σημείο των μεστωμένων προτάσεων του Τσόμσκυ έχει αναληφθή σχεδόν κατ'απόλυτη αποκλειστικότητα(!)αλλά και προτεραιότητα από τον αττικό (μέγα) βοθρόκηπο που ρυπαίνει,παραλλήλως προς τα φυσικά απόβλητα των κάδων,τους Νέους Έλληνες σε βαθμό ολικά αλλοτριωμένο και εξ ολοκλήρου παραμόρφωσης,αλλαγής της λα'ι'κής-πολιτιστικής φυσιογνωμίας και καθιέρωσης μέσω των εμπορευματικών συναλλαγών ενός καταναλωτικού και μαζοποιημένου,αγελαίου προτύπου και κανόνα ζωής.Εδώ αρχίζω να κατανοώ με τον πλέον οδυνηρό,εντός μου,τρόπο την ''αλλαγή'' που βαθμηδόν υλοποιήθηκε(αλλοιωτικά και αλλοτριωτικά πάντα) μέσω της εξοντωτικής κατοχής της πολιτιστικής εξουσίας -σημειωτέον ότι εισήλθαμε,πια,σε πολιτιστική β ι ο μ η χ α ν ί α κ α ι δ ι ε θ ν ώ ς- υπό χειρών ανόμων και ανθρώπων ειδωλικών εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού και στοιχείου.....

Οι δημοσιοσχετι(κι)στικές δηλώσεις και εκδηλώσεις λήγουν 'στον Έλληνα σε πολλές των περιπτώσεων α φ ο ύ ορεχθή η κοιλία και κ α θ ώ ς απαιτήση η (κοινή) επιθυμία.Ειδάλλως,ο καναπές είναι μία αέναη ''σταθερά'' καταγγελτικοφανούς λόγου που αυτοαναπαράγεται (αποκεκομμένος και απομεμακρυσμένος από την κοινωνία) και που,ταυτοχρόνως,εξασθενεί,που μάχεται με τα πάθη του για τα πάθη του (για την ικανοποίησή των) χωρίς π ο λ ι τ ι κ ό α π ο τ έ λ ε σ μ α.