26 Οκτωβρίου – Μνήμη Αγίου Δημητρίου

Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από το ιστολόγιο "Βορειοηπειρώτης" και παρουσιάζει ενδιαφέρον για τις πληροφορίες σχετικά με τις εκκλησίες του Αγ. Δημητρίου στην Β. Ήπειρο.

ΔΕΕ

26 Οκτωβρίου – Μνήμη Αγίου Δημητρίου

Εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου στη Βόρειο Ήπειρο

Ο βίος του Αγίου Δημητρίου

Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε το δεύτερο μισό του 3ου αιώνα μ.Χ. στη Θεσσαλονίκη. Οι γονείς ήταν ευλαβείς και ευκατάστατοι. Ο «ευσεβέστατος» Δημήτριος, όπως τον αποκαλεί το Συναξάρι του, ανατράφηκε εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου και αναδείχθηκε «διδάσκαλος της πίστεως του Χριστού.
Το μαρτύριο του Δημητρίου τελέστηκε όταν ο Μαξιμιανός επισκέφθηκε την Θεσσαλονίκη (296 ή 306), προκειμένου να απολαύσει τους αγώνες που διεξάγονταν μέσα στα πλαίσια του εορτασμού της νίκης των Ρωμαίων κατά των Σκυθών.

Τότε ο Μαξιμιανός εξέδωσε διάταγμα, όπως φυλακιστεί ο Δημήτριος, με το αιτιολογικό ότι ομολόγησε πίστη προς τον Χριστό. Ο Δημήτριος, λοιπόν, ρίχτηκε σ’ ένα δημόσιο λουτρό, από όπου κήρυσσε το Ευαγγέλιο.

Στους αγώνες λάμβανε μέρος και ένας μεγαλόσωμος αθλητής, ο Λυαίος, ο οποίος είχε μεγάλη φήμη για τις ικανότητές του στο άθλημα της πάλης. Επειδή δε ο Λυαίος προκαλούσε τα πλήθη να παλαίψουν μαζί του, ένας από τους μαθητές του Δημητρίου, ο Νέστορας, ζήτησε την ευλογία του Αγίου, προκειμένουν να αντιμετωπίσει τον Λυαίο. Ο Άγιος Δημήτριος πράγματι ευλόγησε το Νέστορα σφραγίζοντάς τον στο πρόσωπο, με το σημείο του τιμίου σταυρού, και λέγοντάς του: «Και τον Λυαίο θα νικήσης και για τον Χριστό θα μαρτυρήσεις».
Ο νεαρός Νέστορας εισήλθε μέσα στο Στάδιο, και λέγοντας «ο Θεός Δημητρίου βοήθει μοι…», πάλεψε και νίκησε τον Λυαίο. «Και βαλών αυτώ καιρίαν πληγήν κατά καρδίας αφήκεν άπνουν επί της γης τον πρώην μεγάλαυχον», αναφέρει το Συναξάρι.

Βυζαντινό μοναστήρι του Αγ. Δημητρίου

στο Κηπαρό Χειμάρρας

Ο Μαξιμιανός βλέποντας το γεγονός εξοργίστηκε, γι΄ αυτό και διέταξε να θανατωθεί ο Δημήτριος, θεωρώντας τον υπαίτιο για την ταπεινωτική ήττα του Λυαίου. Έδωσε εντολή, λοιπόν, όπως θανατωθεί πρώτος ο Δημήτριος δια λογχισμού. Ο θάνατος του Δημητρίου ήταν ακαριαίος, αλλά όμως, «πολλών θαυμάτων και ιάσεων παραδόξων μετά την τελευτήν γενόμενος ποιητής», υπογραμμίζει το Συναξάρι. Μετά το Δημήτριο σειρά είχε ο Νέστορας τον οποίο καρατόμησαν με το ίδιό του το ξίφος.

Τερμπούκι Αργυροκάστρου. Βλαχόφωνο χωριό δίπλα από το Λάμποβο των ευεργετών Ζάππα που ήταν και οι κτήτορες. Ανακαινίστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο

Ένας άλλος μαθητής του Αγίου Δημητρίου, ο Λούπος, μάζεψε το τίμιο αίμα του Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου με το πανωφόρι και το δακτυλίδι του Αγίου και με αυτό επιτελούσε διάφορα σημεία και ιάσεις ασθενειών. Επειδή όμως πολλοί πίστευαν στον Χριστό υπέστη και ο Λούπος παρόμοιο μαρτύριο με αυτό του Αγίου Δημητρίου και του Νέστορα, όπως εξάλλου και πολλοί άλλοι χριστιανοί της εποχής.
Το σκήνωμα του Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου οι χριστιανοί το ενταφίασαν σ’ εκείνο το δημόσιο λουτρό, όπου άρχισε να αναβλύζει μύρο, γι’ αυτό και ο Δημήτριος έλαβε το προσωνύμιο Μυροβλήτης.
Στο τόπο του μαρτυρίου του εκτίσθηκε ένας μικρός ναός το 313 αφιερωμένος στο όνομά του. Το 324 στον ίδιο τόπο ανεγέρθηκε μία τρίκλιτη Βασιλική και το 413 κτίστηκε μία μεγαλύτερη. Η σημερινή μορφή του Ναού ανάγεται στο 1950. Σημειωτέον ότι από το 413 μέχρι το 1950 ο Ναός υπέστη πολλές καταστροφές και λεηλασίες. Η τελευταία καταστροφή σημειώθηκε το 1917 από μεγάλη πυρκαϊά. Στα υπόγεια του Ναού αυτού σώζεται ο τόπος όπου φυλακίστηκε ο Άγιος Δημήτριος καθώς και το πρώτο του μνήμα. Στο Ναό φυλάσσονται τα τίμια λείψανα του Αγίου.

Νίβιτσα Αγίων Σαράντα

Ο Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος είναι ο πολιούχος και προστάτης της Θεσσαλονίκης, και η μνήμη του τελείται στις 26 Οκτωβρίου. Η μνήμη των Αγίων Νέστορος και Λούπου τελείται την επομένη μέρα, 27 Οκτωβρίου.

Εκκλησία Κύπρου - Παναγιώτης Θεοδώρου, Θεολόγος

Εκτός από τις εικονιζόμενες εκκλησίες ο Άγιος Δημήτριος τιμάται στη Βόρειο Ηπειρο και στα χωριά Καινούργιο και Χάλιο της Επαρχίας Αλύκου και στη Λεσινίτσα της Επαρχίας Δίβρης.

http://borioipirotis.blogspot.gr/2012/10/26.html