Αφιέρωμα: Αφροκεντρισμός και "Μαύρη Αθηνά" (1)

Αφροκεντρισμός και "Μαύρη Αθηνά" (1)

Αφροκεντρισμός

Ο αφροκεντρισμός είναι μια μυθολογία που είναι ρατσιστική,αντιδραστική και ουσιαστικά θεραπευτική.Προτείνει οτι τίποτα το σημαντικό δεν έχει γίνει στην μαύρη ιστορία από την εποχή των Φαραώ οπότε και ευτελίζει την ιστορία των μαύρων Αμερικανών. Ο αφροκεντρισμός δίνει έμφαση στην Αίγυπτο και αυτό είναι, για να το πούμε ωμά, παράλογο.

Clarence E. Walker*

Ο Αφροκεντρισμός είναι ένα ψευδοιστορικό πολιτικό κίνημα που εσφαλμένα ισχυρίζεται ότι οι Αφρο-Αμερικανοί θα πρέπει να αναζητήσουν τις ρίζες τους πίσω στην Αρχαία Αίγυπτο επειδή είχε κυριαρχηθεί από μια φυλή μαύρων αφρικανών. Μερικοί από τους άλλους ισχυρισμούς του Αφροκεντρισμού είναι: οι Αρχαίοι Έλληνες έκλεψαν τα κυριότερα πολιτιστικά επιτεύγματα τους από τους μαύρους Αιγυπτίους, ο Ιησούς,ο Σωκράτης και η Κλεοπάτρα, μεταξύ άλλων, ήταν μαύροι και οτι οι Εβραίοι δημιούργησαν το σκλαβοπάζαρο των μαύρων Αφρικανών.

Ο κύριος σκοπός του Αφροκεντρισμού είναι να ενθαρρύνει τον μαύρο εθνικισμό και την εθνική υπερηφάνεια σαν ψυχολογικό όπλο ενάντια στις καταστροφικές και εξουθενωτικές επιδράσεις του απανταχού ρατσισμού.

Μερικά εξέχοντα πρόσωπα του Αφροκεντρισμού είναι ο καθηγητής Molefi Kete Asante του Πανεπιστημίου Temple, ο καθηγητής Leonard Jeffries του City University της Νέας Υόρκης και ο Martin Bernal, συγγραφέας του βιβλίου, Η Μαύρη Αθηνά.

Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του Αφροκεντρισμού είναι το ψευδοϊστορικό βιβλίο Stolen Legacy (Κλεμμένη Κληρονομιά) του 1954 από τον George G. M. James. Ο κύριος James ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, οτι η Ελληνική Φιλοσοφία και οι μυστηριακές θρησκείες της Ελλάδος και της Ρώμης είχαν κλαπεί από την Αίγυπτο •οτι οι Αρχαίοι ¨Ελληνες δεν κατείχαν την εγγενή δυνατότητα να αναπτύξουν φιλοσοφία και οτι οι Αιγύπτιοι, απ' τους οποίους οι Έλληνες έκλεψαν την φιλοσοφία, ήταν μαύροι.Πολλές απ'τις ιδέες του James είναι παρμένες από τον Marcus Garvey (1887-1940),ο οποίος πίστευε οτι τα επιτεύγματα των λευκών οφείλονται στο οτι δίδασκαν τα παιδιά τους οτι είναι ανώτερα.Αν οι μαύροι είναι να επιτύχουν,έλεγε, πρέπει να διδάξουν και αυτοί οτι τα παιδιά τους είναι ανώτερα. Οι κύριες πηγές του James ήταν μασονικές, ειδικά το The Ancient Mysteries and Modern Masonry (1909)(Αρχαία Μυστήρια και Μοντέρνος Μασονισμός) του επισκόπου Charles H. Vail. Οι μασόνοι, με την σειρά τους, αποκόμισαν τις παρανοήσεις τους για τα Αιγυπτιακά μυστήρια και τις τελετές μύησης από το έργο φαντασίας του 18ου αιώνα Sethos, a History or Biography, based on Unpublished Memoirs of Ancient Egypt (1731) του ιερέα Jean Terrasson (1670-1750), καθηγητή Ελληνικών. Ο Terrasson δεν είχε πρόσβαση σε Αιγυπτιακές πηγές και είχε αποβιώσει πολύ προτού αποκωδικοποιηθούν τα ιερογλυφικά. Αλλά ο Terrasson ήξερε πολύ καλά τους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς. Έτσι κατασκεύασε μια φανταστική αιγυπτιακή θρησκεία βασισμένος σε πηγές που περιέγραφαν τις Ελληνικές και Λατινικές ιεροτελεστίες σαν να ήταν Αιγυπτιακές (Lefkowitz). Έτσι, μια από τις κύριες πηγές του Αφροκεντρισμού για την Αιγυπτολογία, φαίνεται τελικά ότι είναι η ίδια η Ελλάδα και η Ρώμη. Οι Έλληνες θα το έλεγαν αυτό ειρωνεία (σ.τ. μτφ. και ακριβώς έτσι το λέμε). Δεν ξέρουμε πως το λένε οι Αφροκεντριστές.

Η ψευδοιστορία του James είναι η βάση για άλλες Αφροκεντρικές ψευδοϊστορίες όπως η Africa, Mother of Western Civilization (Αφρική, η Μητέρα του Δυτικού Πολιτισμού) του Yosef A.A. ben-Jochannnan ενός μαθητή του James και του Civilization or Barbarism (Πολιτισμός ή Βαρβαρισμός) του Σεϊχη Anta Diop της Σενεγάλης. Ο Αφροκεντρισμός διδάσκεται σε πολλά πανεπιστήμια και κολλέγια, και είναι η βάση ολόκληρης της διδακτέας ύλης των παιδιών σε δύο σχολεία του Μιλγουόκι.

Περισσότερες πληροφορίες

• alt.culture on Afrocentrism Pride and prejudice by Dinesh D'Souza

• Building Bridges to Afrocentrism by Egyptologist Ann Macy Roth

• AFROCENTRISM: The Argument We're Really Having © 1996 by Ibrahim Sundiata

Lefkowitz, Mary (Editor) and Guy MacLean Rogers (Editor): Black Athena Revisited (University of North Carolina Press, 1996)

Lefkowitz, Mary: Not Out of Africa: How Afrocentrism Became an Excuse to Teach Myth as History (New York: Basic Books, 1996).Reviewed in The Skeptic's Refuge

Walker, Clarence E.: We Can't Go Home Again: An Argument about Afrocentrism (Oxford University Press, 2001).

Από το "λεξικό του σκεπτικιστή"

http://www.skepdic.gr/Entries/Alpha/afrokentrismos.htm

* (Σημ. ΔΕΕ): Ο Καθηγητής Ιστορίας Κλάρενς Ε. Γουώκερ είναι Αφρο-Αμερικανός ιστορικός και διδάσκει το μάθημα της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Νταίηβις (University of California, Davis) και ο οποίος περιγράφει τον Αφροκεντρισμό ως ένα "ρατσιστικό, αντιδραστικό και βασικά παρηγορητικό ιδεολόγημα και στην ουσία είναι ο ευρωκεντρισμός με μαύρο πρόσωπο" ("a mythology that is racist, reactionary, essentially therapeutic and is eurocentrism in black face.").
Είναι συγγραφέας (μεταξύ άλλων) και του βιβλίου "Δεν μπορούμε πάλι να επιστρέψουμε στην πατρίδα: Επιχείρημα γύρω από τον Αφροκεντρισμό"  

Ένα ενδιαφέρον κείμενο για τον Καθηγητή Κλ. Γουώκερ από αμερικανική ιστοσελίδα λογοτεχνικής κριτικής (http://dcn.davis.ca.us/~gizmo/2001/clarence.html):

Clarence Walker encourages

black Americans to discard Afrocentrism

July, 2001

Elisabeth Sherwin -- gizmo@dcn.davis.ca.us
Enterprise staff writer
________________________________________

UC Davis History Professor Clarence E. Walker doesn't have any plans to visit Cal State Long Beach or Temple University in Philadelphia soon. That's where two of the most vocal proponents of Afrocentrism (Ron Karenga and Molefi Asante, respectively) teach.

Walker doesn't think he'd get an especially warm reception on either campus because his most recent book, "We Can't Go Home Again: An Argument About Afrocentrism" (Oxford University Press, 2001), is devoted to knocking their theories about a black African cradle of civilization out of the ring.

According to Walker's book, Afrocentrism encourages black Americans to discard their recent history, with its inescapable white presence, and to embrace an empowering vision of their African (specifically Egyptian) ancestors as the source of Western civilization, a dubious claim to distant glory that fails to come to grips with complex modern problems.

Walker describes Afrocentrism as a form of totalitarian groupthink, devoid of historical accuracy. "Afrocentrism is a mythology that is racist, reactionary, and essentially therapeutic," writes Walker. "It suggests that nothing important has happened in black history since the time of the pharaohs and thus trivializes the history of black Americans. Afrocentrism places an emphasis on Egypt that is, to put it bluntly, absurd.

"I've always been interested in critical history," said Walker in an interview at his on-campus office. He is finding his views at odds with those who don't want anything critical said about blacks.

Walker has been an American history professor at Davis for 16 years. He grew up in an integrated neighborhood in West Berkeley and graduated from Berkeley High School. He earned his Ph.D. from Cal in 1976. He is especially interested in the history of race and racial ideas and will be teaching a class this winter on the novel as social history. He is impatient with people who don't think critically, and he doesn't care if those people are black or white.

"There is no evidence that the ancient Egyptians were black as we understand that term today," he said.

"Afrocentrism essentializes history, caricatures Africa and holds out the past to be recaptured," he said. "It's not smart and it's not practical."

However, over the past 10 years it has achieved some academic currency, which upsets Walker. "Black people are not the same today as they were in the past," he says. "We are of African descent, but we are not African."

He says Afrocentrism caricatures Africa by suggesting that that vast continent has one uniform culture. "And glorifying history doesn't give us a great purchase on the contemporary world," he said. "In the post-industrial American society, no one should worry about whether Cleopatra was black or white," he added.

Walker said his parents came from southern Texas. He was born in Houston in 1941. His family then moved to California. He has never been to Africa and he has no desire to go there.

"The argument about origins misses the point," he said. "It's not your origins that are important but what you do with them. You have to take responsibility."

He understands that the Afrocentrist movement is designed in part to give blacks self-esteem and a sense of community. Walker shrugs this off, too. "Fairy tales aren't going to get it."

"In terms of the education of black children, it hasn't done much," he said. "It may have given some kids a false sense of pride and that's not terribly useful."

Instead of promoting the mythology of Afrocentrism, Walker would like to see colleges and universities hire professors of African history who know what they're talking about.

At UCD, he'd like to see a professor of West African history who could teach classes on pre-colonial Africa and the slave trade.

"Students would learn that blacks in the United States didn't come out of a void; that there were complex societies in West Africa," he said.

"History is controversial," said Walker. "But how you read the past has all sorts of implications for the present." Walker suggests that there were many cradles of civilization including Egypt, the Nile Valley and China.

"I'm an old-fashioned intellectual critic," said Walker. "I don't like a lot of work being done in the field. No history should be presented as an exercise in celebration.

"What black people really need is a usable present, not a usable past," he added.

Walker said the publication of his book raised some eyebrows in black circles.

But he has not head from Molefi Asante.

"There's nothing to talk about with them," he said. "Just because you want to believe the world was created by black people doesn't make it so."

Μια κριτική για το προαναφερθέν βιβλίο του από την ιστοσελίδα του Amazon.com:

 From Library Journal
Like Stephen Howe's Afrocentrism (LJ 5/15/98) and Mary Lefkowitz's Not Out of Africa (LJ 2/1/96), this book is a discourse on the historiography of "Afrocentrism." In this boldly conceived and well-executed analysis, Walker (history, Univ. of California, Davis) basically questions Afrocentrism as a form of historical consciousness. He argues that it is based on "European romantic racialism" and is a "therapeutic mythology" designed to restore the self-esteem of black Americans damaged and disoriented by "Eurocentrism." Like Howe, Walker critically analyzes, and in some cases debunks, "truth claims" (e.g., ancient Egypt and not Greece as the progenitor of Western civilization) in the writings of leading proponents of Afrocentrism like Molefi Asante, John H. Clarke, Yosef Ben-Jochannan, and Maulana Karenga. He equates Afrocentrism with white conservatives' views of black Americans' problems and sees Afrocentrism as a form of "Totalitarian groupthink" within the context of contemporary black political and cultural politics. This fantasy or "Afromessianism" as he renames it is dangerous for even black Americans today and poses a threat to cross-racial alliances. Intriguing and challenging, this work will appeal to scholars and students of African American studies and race relations in America.
Edward G. McCormack, Univ. of Southern Mississippi Gulf Coast Lib., Long Beach