Ένα ακόμα βιβλίο περί "εθνικισμού" στην γνωστή συνταγή των μαρξιστών και μεταμοντέρνων ιστορικών και θεωρητικών τύπου Ernest Gellner, Eric Hobsbawm, Benedict Anderson και των δικών μας Λιάκου, Ρεπούση, Κουλούρη, Δραγώνα, Φραγκουδάκη, Ψιμούλη και "λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων", της Γαλλίδας Ναταλί Κλαϊέρ που κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα (Δεκέμβριος 2009) από τις εκδόσεις "Ισνάφι" των Ιωαννίνων. Στο άμεσο μέλλον θα επιχειρήσουμε μια αναλυτική κριτική των θέσεων και απόψεων που προβάλλει η συγγραφεύς αυτού του βιβλίου. Ως πρόγευση πάντως, παραθέτουμε μια ενθουσιώδη κριτική που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 20-06-10 από τον γνωστό για τις εθνομηδενιστικές απόψεις του καθηγητή Καραπιδάκη στα πλαίσια της μεταμοντέρνας ιστορικής "σκέψης".
ΔΕΕ
Eξ αφορμής
Αλβανικός εθνικισμός Του Ν. Ε. Καραπιδακη*
Η αλβανική ιστορία είναι προϋπόθεση της μεσαιωνικής και της νεότερης ελληνικής ιστορίας, της ιστορίας της Ευρώπης και της οθωμανικής ιστορίας. Ας απαριθμήσουμε τα συστατικά της: φάρες και σόγια, μπέηδες και αγάδες (στα ελληνικά θα ονομάζονταν άρχοντες), γλωσσικά ιδιώματα, γεωγραφικός κατακερματισμός, θρησκευτική πολυμορφία, διασπορές, υπηρεσία στο οθωμανικό κράτος, έθιμα, σημασία του εντύπου, των σχολείων. Από τους πληθυσμούς στο έθνος και στην ιδεολογία του, η διαδρομή είναι συναρπαστική. Ο εκδοτικός οίκος Ισνάφι των Ιωαννίνων εξέδωσε (Δεκέμβριος 2009) το θεμελιώδες και νηφάλιο έργο της Nathalie Clayer «Οι απαρχές του αλβανικού εθνικισμού», σε μετάφραση του Ανδρέα Σιδέρη και επιμέλεια του Λεωνίδα Εμπειρίκου.
Στον 18ο αιώνα, τίποτα δεν ήταν δεδομένο (ούτε, άλλωστε, για το ελληνικό έθνος). Οι Αλβανοί αναγνωρίζονταν ως μια πολυμερισμένη διαστρωμάτωση γλωσσών και γενών, διασπασμένων ακόμη περισσότερο σε επαγγελματικούς και θρησκευτικούς προσδιορισμούς. Χριστιανοί και μουσουλμάνοι, αλλά ανάμεσα στους τελευταίους πλήθος αδελφοτήτων που δεν έχουν μια ενιαία ταυτότητα. Οι γεωγραφικές διαφοροποιήσεις ήταν ακόμη μεγαλύτερες μεταξύ των Αλβανών που κατοικούσαν στη Σκόδρα, το Κόσοβο, το Ντέμπαρ, την Κεντρική Αλβανία, τα Ιωάννινα, την Κορυτσά, τα Σέρβια. Αλλά και στη Ρουμανία. Στην Κωνσταντινούπολη. Και των Αλβανών που κατοικούσαν στη Νότιο Ιταλία και τη Σικελία.
Πώς τα παραπάνω οδηγούν σε ένα έθνος; Από την αναζήτηση των καταβολών για τους Αλβανούς της Νότιας Ιταλίας. Από τη διείσδυση των προτεσταντών και των ρωμαιοκαθολικών που, κυρίως οι πρώτοι, οδηγούν στη διαμόρφωση μιας καθομιλουμένης αλβανικής γλώσσας. Από τη συνειδητοποίηση ενός ξεχωριστού ρόλου ορισμένων προυχόντων μέσα στο οθωμανικό κράτος.
Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι πρώτα γεννιούνται οι αλβανιστές και τα δίκτυά τους και ακολουθεί ο στοχασμός της απελευθέρωσης. Πρώτα εκπονείται μια θεωρία παρελθόντος που θα φθάσει μέχρι τους Πελασγούς και, βέβαια, τους Ιλλυριούς και στη συνέχεια ξαναδιαβάζεται και αλβανοποιείται η πρόσφατη ιστορία και ο Καστριώτης γίνεται Σκεντέρμπεης. Το σύνολο μέσα σε μια αυτοκρατορία που βρίσκεται σε μετάλλαξη εξαιτίας των μεγάλων οθωμανικών μεταρρυθμίσεων του 19ου αιώνα.
Η ανάδυση ενός έθνους μέσα σε μια αυτοκρατορία δεν μπορούσε να αφήσει αδιάφορους τους γείτονες. Την Αυστρία (ως προστάτιδα των ρωμαιοκαθολικών), την Ιταλία, την Ελλάδα. Εξ ου και η σημασία των προξενείων τους, των σχολείων τους, των πρακτόρων τους. Η γλώσσα οδηγεί σε βιβλία, εφημερίδες και σχολεία, τα δύο τελευταία φτιάχνουν οπαδούς του έθνους. Θα προκύψουν αναπόφευκτα πρίγκιπες διεκδικητές του οραματιζόμενου θρόνου. Δεν αργούν οι ένοπλες ομάδες και η «στρατευμένη κινητοποίηση». Και οι αναπόφευκτες συγκρούσεις με τα αντίπαλα έθνη και τις διεκδικήσεις τους.
Το βιβλίο δεν προσφέρει μόνο ένα πανόραμα της αλβανικής ιστορίας και των διανοουμένων της (όπως της Δώρας ντ’ Ιστρια) αλλά κυρίως την αφορμή για μια συγκριτική και διασταυρωμένη ιστορία των εθνών της Nοτιοανατολικής Ευρώπης. Απαραίτητο.
* Ο Ν. Ε. Καραπιδάκης είναι καθηγητής της Ιστορίας της Μεσαιωνικής Δύσης στο Ιόνιο Παν/μιο.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_20/06/2010_405011
Αναρτήσεις
6 σχόλια:
Βιβλία 'λιγότερο ή περισσότερο σχετιζόμενα με τους Αλβανούς και την Αλβανία από το συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο στα Ιωάννινα έχω 'βρη τα ακόλουθα:
α.Margaret Hasluck,Ο άγραφος νόμος στην Αλβανία
β.F.W.Hasluck-Nathalie Clayer,Μπεκτασήδες Δερβίσηδες και εθνικό κίνημα στην Αλβανία
γ.Λάμπρος Α.Φλιτούρης,Popolo albanese Η ιταλική διπλωματία και η χάραξη των ελληνοαλβανικών συνόρων
δ.Άκης Τσώνος,Σκάβοντας στην Αλβανία:Iστορία και ιδεολογία των αρχαιολογικών ερευνών κατά το 19ο και 20ό αιώνα
Τέλος,ένα βιβλίο άλλο από τις εκδόσεις ''Οδυσσέας'' της Miranda Vickers επιγραφόμενο ''Οι Αλβανοί~Nεότερη και σύγχρονη ιστορία(υπότιτλος)'',σε μετάφραση της ΕΥΑΣ ΠΕΠΠΑ,από τι οποίο προσεχώς έχω κρίνη σκόπιμο να παραθέσω ένα τελευταίο απόσπασμα σημαντικό,τιτλοφορούμενο ''Το όνειρο της δημοκρατίας χλομιάζει''.
Διόρθωση στο προηγούμενο:''....από το οποίο....''.
Το όνειρο της δημοκρατίας χλομιάζει
Το καλοκαίρι του 1993,οι ίδιες δυνάμεις που στο παρελθόν είχαν πασχίσει να διαιρέσουν θρησκευτικά και πολιτικά τους Αλβανούς επανεμφανίστηκαν στο προσκήνιο:ιεραπόστολοι και κληρικοί,χρηματοδοτούμενοι για το θρησκευτικό και εκπαιδευτικό τους έργο από διάφορα κράτη του κόσμου(στα οποία συγκαταλέγονταν το Ιράν,η Αίγυπτος,η Σαουδική Αραβία,η Ελλάδα,οι ΗΠΑ και το Βατικανό)εξαπέλυσαν εκστρατεία διεκδικώντας τον έλεγχο του νου και της ψυχής του αλβανικού λαού.Πολλοί μετανάστες,κυρίως γιοι και κόρες των μελών του Μπάλλι Κομπετάρ και του Λεγκαλιτέτι,που είχαν πολεμήσει τους κομμουνιστές κατά τον Β'Παγκόσμιο Πόλεμο,επέστρεψαν για να διεκδικήσουν όσα είχαν χάσει πριν μισό αιώνα.Αντί για την εθνική συμφιλίωση,άρχισε να κάνει την εμφάνισή του ένα πνεύμα δογματισμού και εκδικητικότητας,που οδήγησε στη γενίκευση του κλίματος μισαλλοδοξίας.Όμως ένας κάποιος βαθμός συνεργασίας με τους πρώην κομμουνιστές ήταν αναπόφευκτος,δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός των πολιτικών του Δημοκρατικού Κόμματος ήταν και οι ίδιοι μέχρι πρόσφατα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος,φαινόμενο που παρατηρήθηκε και στα υπόλοιπα ανατολικοευρωπα'ι'κά κράτη και δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ.Για τον λόγο αυτό,το πιο επείγον καθήκον της κυβέρνησης ήταν να εργαστεί εντατικά για το ξεπέρασμα του ρήγματος που χώριζε το νέο και το παλιό,την ύπαιθρο και τα αστικά κέντρα,τους Γκέκηδες και τους Τόσκηδες,την αντιπολίτευση και τους κομμουνιστές.
Ε ξ α ι τ ί α ς της α π ο υ σ ί α ς ε σ ω τ ε ρ ι κ ή ς σ υ ν ο χ ή ς
,η Αλβανία έστελνε α σ α φ ή και α ν τ ι φ α τ ι κ ά μηνύματα προς τη διεθνή κοινότητα -η οποία,δεδομένης της βίαιης επανεμφάνισης του εθνικισμού στα Βαλκάνια,δεν 'μπορούσε να αγνοεί πλέον αυτή την άλλοτε 'ξεχασμένη γωνιά της Ευρώπης.Εκτός από τη σταθερή πορεία προς την ε θ ν ι κ ή ο λ ο κ λ ή ρ ω σ η που έ π ρ ε π ε να εξασφαλίσει η Αλβανία,η γενικότερη πολιτική σταθερότητα στη νότια Βαλκανική αποτελούσε μια ακόμα απαραίτητη προ'υ'πόθεση για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων,την οικονομική ανάπτυξη και τη μελλοντική ευημερία της χώρας.Όμως αυτή η σταθερότητα στη νοτιανατολική Ευρώπη,αποδείχτηκε άπιαστος στόχος,καθώς ε ξ α ρ τ ι ό τ α ν ά μ ε σ α από τον τερματισμό του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία και την επίλυση μιας σειράς σ ύ ν θ ε τ ω ν π ρ ο β λ η μ ά τ ω ν που αφορούσαν την τύχη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου,του Μαυροβουνίου και της ''Μακεδονίας(!)''.Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι σελίδες,δ ε ν διαφαίνονται π ι θ α ν ό τ η τ ε ς ε π ί λ υ σ η ς αυτών των ζητημάτων,χ ω ρ ί ς να μεσολαβήσουν ν έ ε ς σ υ γ κ ρ ο ύ σ ε ι ς.Η τ ρ α γ ι κ ή ατυχία της Αλβανίας είναι πως η έ ξ ο δ ό ς της από την π α ρ α τ ε τ α μ έ ν η
περίοδο της απομόνωσης σ υ ν έ π ε σ ε με μια εποχή α ν α β ρ α σ μ ο ύ στα Βαλκάνια,που χαρακτηρίζεται από π ρ ο β λ ή μ α τ α και α ν τ α γ ω ν ι σ μ ο ύ ς ε ξ ί σ ο υ έ ν τ ο ν ο υ ς με α υ τ ο ύ ς που χαρακτήριζαν την εποχή της δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς του αλβανικού κράτους,το 1 9 1 2.
[Οι Αλβανοί~Νεότερη και σύγχρονη ιστορία,Miranda Vickers,εκδόσεις ''Οδυσσέας'',σε μετάφραση της ΕΥΑΣ ΠΕΠΠΑ,σελίδες 324 και 325]
Εκτός των εμφανών φιλοαλβανικών προπαγανδιστικών αισθημάτων και
α ν α κ ρ ι β ε ι ώ ν του παραπάνω κειμένου από πλευράς της συγγραφέα,'μπορούμε,αρχικά,να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα και να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη και σαφή θέση και εικόνα περί της χώρας αυτής και των ''κατοίκων'' της.Καλοπροαίρετα κρίνουμε σε εκτεταμένη και νηφάλια βάση αφού συνυπολογίζουμε πολλές παραμέτρους και,μεθολογικά,αναγράφουμε τα στοιχεία μας χωρίς περιττούς και ανωφελείς διαξιφισμούς και ατέρμονες αντιπαραθέσεις για το ''θεαθήναι''.
*Tο ''Μπάλλι Κομπετάρ''(Balli Kombetar) σημαίνει ''Εθνικό Μέτωπο''.
*Λεγκαλιτέτι(Legalitet~i):η νομιμότητα.
Kush eshte i lire nga Sqipetaret sot?Sinqeriteti eshte eliksiri i tyre per gjithmone ne shekullit.Elite e tyre shperdoron historien e njejte ne te gjithe oren..
Ose padituria e tyre ose mashtrimi i tyre eshte dramen e perhershme te tyre ku gjejne veshtiresia e rendesishme dhe e pa kaluar..
Ποιος είναι ελεύθερος από τους Σκηπετάρους σήμερα;Η ελευθεροστομία είναι το ελιξήριό των για πάντα στον αιώνα.Η ''υψηλή'' των κοινωνία καταχράται την ίδια την ιστορία σε κάθε στιγμή..
Είτε η αμάθειά των είτε η δολιότητά των είναι το μόνιμο δράμα των όπου συναντούν σημαντική και ανυπέρβλητη δυσκολία..
Επιπροσθέτως από τις ίδιες εκδόσεις:
Α.''Έλληνες και Εβραίοι εργάτες στη Θεσσαλονίκη των Νεοτούρκων'' σε μετάφραση του Δημήτρη Τρωαδίτη
Β.''Ο Αλή Πασάς όπως τον γνώρισα.Δύο μαρτυρίες ταξιδιωτών'',σε γενική επιμέλεια των Ιόλη Βιγγοπούλου-Παναγιώτη Μιχαλάρη και μετάφραση Βαγγέλη Κούταλη
-Υπάρχει κ α ι το βιβλίο του Arnold Sherman σε μετάφραση Αθηνάς Μαλεβίτη ''Αλβανία Ο τσακισμένος αετός των Βαλκανίων'' από τις εκδόσεις ''Ίνδικτος'',όπου,ό π ω ς και της Vickers,α ν α μ η ρ υ κ ά ζ ο ν τ α ι και ε π α ν α λ α μ β ά ν ο ν τ α ι υπό το πρίσμα μιας εκλα'ι'κευμένης αλλά και εκλα'ι'κευτικής ''ιστορικής'' διαδρομής και αναδρομής κ ο υ ρ α σ τ ι κ ά οι γνωστές και παρωχημένες ι δ ε ο λ η π τ ι κ έ ς αναφορές περί των Σκυπετάρων.
-Ο εκδοτικός οίκος ''Ισνάφι'' των Ιωαννίνων έχω μάθη πως αναρχίζει ολίγον τι,τείνει και εκκινείται,δηλαδή,από τον αναρχισμό,από την αναρχική θεωρία και,εν γένει,διανόηση..
*Iluzionet e Sqiptareve te sotem jane te importuar ose,pergjithesisht,improvizime i castit te kendshem?
Mendjelehtesia te mjere si ilac per te gjithe?Cfare duan prape te krijojne?Mjeshterisht,Miten i ndershekullor nga epoken e Hoxhes ose dhe e ''Rilindjes'' akoma..
*Οι αυταπάτες των σύγχρονων Σκιπετάρων είναι εισαγόμενες ή,γενικά,προχειρολογίες της ευχάριστης στιγμής;
Άθλιες επιπολαιότητες σα γιατρικό για τα πάντα;Τι 'θέλουν πάλι να δημιουργήσουν;
Αριστοτεχνικά,τον αιωνόβιο Μύθο από την εποχή του Χότζα ή και της ''Αναγέννησης'' ακόμα..
Ο πασίγνωστος και φαιδρότατος Σκιπ(ππ)(ε)τ(ττ)άρ Γκαζμέντ Καπλ(λλ)άνι επιστρέφει ανανεωμένος,επανέρχεται δριμύτερος,είναι γεγονός 'σε έναν και από έναν εξ ίσου αστείο,ανιστόρητο,αντεθνικό ιστοχώρο(http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2992)και με ένα ανυπόστατο άρθρο,άρθρο σύγχυσης,άρθρο ζενίθ αντιεπιστημονικότητας για ένα ανύπαρκτο ιστορικό-//εθνο'ι'στορικό,εθνολογικό ζήτημα,εκείνο του έθνους...των...''Αλβανών'',αυτό...του...''Αλβανικού Έθνους''!
Δημοσίευση σχολίου