Χρόνια Πολλά!

Κυριακή 1 Μαΐου 2016

Χρόνια Πολλά!

Χρόνια Πολλά!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Εθνολογικά

Ο ελληνισμός, στην ιστορική του πορεία των 4000 χρόνων, δημιούργησε αχανείς πολυεθνικές (αλλά ποτέ πολυπολιτισμικές) αυτοκρατορίες, είχε εμπορικές σχέσεις με δεκάδες λαούς και χώρες, υπέστη επιδρομές βαρβάρων λαών, κατακτήθηκε πλήρως ή εν μέρει από ξένους στρατούς, ενώ εκτοπίσθηκαν τμήματά του από προαιώνια ελληνικά εδάφη. Αποτέλεσμα όλων αυτών των ιστορικών εξελίξεων ήταν κάποιοι ελληνικοί πληθυσμοί να αλλοφωνήσουν, όπως ορισμένοι μικρασιάτες (τουρκόφωνοι Έλληνες), να λατινοφωνήσουν (βλαχόφωνοι Έλληνες), να σλαβοφωνήσουν (σλαβόφωνοι Έλληνες), να αλβανοφωνήσουν (αρβανιτόφωνοι Έλληνες) ή να ιταλοφωνήσουν (οι Γρεκάνοι της Magna Grecia). Εκείνο πάντως, που και επιστημονικώς είναι αδιαμφισβήτητο, είναι η διαπίστωση ότι η ομιλούμενη γλώσσα δεν αποτελεί πλέον απόλυτο εθνολογικό κριτήριο ταξινόμησης ενός πληθυσμού...

Αιώνιες Αλήθειες-Ιστορικές Ρήσεις

"Η ημιμάθεια χείρων εστί και αυτής ταύτης της αμαθείας"

«εἷς ἐμοὶ μύριοι, εἰ ἄριστος ἦ » (Ένας άνθρωπος για μένα αξίζει όσο δέκα χιλιάδες, όταν είναι άριστος)
Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος (6ος/5ος αἰώνας π.Χ.)

«Όλβιος όστις ιστορίης έσχε μάθησιν»

(Ευτυχισμένος όποιος διδάχθηκε Ιστορία)

Ευριπίδης (Αρχαίος τραγικός ποιητής, 480-406 π.Χ.)

“...τόν τε μηδὲν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ' ἀχρεῖον νομίζομεν…”

[…και εκείνον που ουδόλως συμμετέχει (στα κοινά), δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο (πολίτη), αλλά άτιμο…]

Θουκυδίδου, "Ιστορίαι" Β΄40

Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὐτ' ἐμὸν ἐστίν, οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ. Κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καί, οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν.

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, 1453

«Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές» Διονύσιος Σολωμός (1789-1857)

"...Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα -ένα πράμα μόνον με παρακίνησε κι εμένα να γράψω, ότι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μην λέγει ούτε ο δυνατός "εγώ", ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς "εγώ"; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει εγώ· όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε "εμείς". Είμαστε εις το "εμείς" και όχι εις το "εγώ". Και εις το εξής να μάθομεν γνώση, αν θέλομεν να φκιάσομεν χωριόν, να ζήσομεν όλοι μαζί. Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν' αγωνίζονται δια την πατρίδα τους, δια την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε: "Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες", αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμίαν και να εργάζονται εις το καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας και της κοινωνίας.

Στρατηγός Μακρυγιάννης (1794-1864)

Γνῶμες, καρδιές, ὅσοι Ἕλληνες, ὅ,τι εἶστε μὴν ξεχνᾶτε,δὲν εἶστε ἀπὸ τὰ χέρια σας μονάχα, ὄχι. Χρωστᾶτε καὶ σὲ ὅσους ἦρθαν, πέρασαν, θὰ ᾿ρθοῦνε, θὰ περάσουν. Κριτές, θὰ μᾶς δικάσουνοἱ ἀγέννητοι, οἱ νεκροί...

Κωστῆς Παλαμᾶς (1859-1943)

"Ζωντόβολα μη φοβάσθε την ΑΛΗΘΕΙΑ.

Η Αλήθεια δεν σκοτώνει,

τα ΨΕΜΜΑΤΑ καταθάπτουν τους Λαούς"

Περικλής Γιαννόπουλος (1870-1910)

"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"

Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)

«Να ξέρετε πως αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει από την βρώμα όπου κυλιούμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε...»

«Μαρτύρων και Ηρώων αίμα», 1907

Ίων Δραγούμης (1878-1920)

«Γι' αυτά που δεν μπορούμε να μιλήσουμε, γι' αυτά πρέπει να σιωπούμε» Tractatus Logico-Philosophicus - Κεφάλαιο 7

"The limits of my language mean the limits of my world". "Tractatus Logico-philosophicus"

Λούντβιχ Βιτγκενστάϊν (1889-1951)

Τις ημύνθη περί πάτρης;

Και τι πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος. Αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι βουλεπταί, εκατάστρεψαν το έθνος, ανάθεμά τους. Κάψιμο θέλουν όλοι τους! Τότε σ' εξεθέωναν οι προεστοί κ' οι 'γυφτοχαρατζήδες', τώρα σε 'αθεώνουν' οι βουλευταί κ' οι δήμαρχοι.

Αυτοί που είχαν το λύειν και το δεσμείν εις τα δύο κόμματα, τους έταζαν 'φούρνους με καρβέλια', δώσαντες αυτοίς ουχί πλείονας των είκοσι δραχμών μετρητά, απέναντι, καθώς τους είπαν, και παρακινήσαντες αυτούς να εξοδεύσουν κι απ' τη σακκούλα τους όσα θέλουν άφοβα, διότι θα πληρωθούν μέχρι λεπτού, σύμφωνα με τον λογαριασμόν, όνήθελαν παρουσιάσουν.

Το τέρας το καλούμενον επιφανής τρέφει τη φυγοπονίαν, την θεσιθηρίαν, τον τραμπουκισμόν, τον κουτσαβακισμόν, την εις τους νόμους απείθειαν. Πλάττει αυλήν εξ αχρήστων ανθρώπων, στοιχείων φθοροποιών τα οποία τον περιστοιχίζουσι, παρασίτων τα οποία αποζώσιν εξ αυτού…

Μεταξύ δύο αντιπάλων μετερχομένων την αυτήν διαφθορά, θα επιτύχει εκείνος όστις ευπρεπέστερον φορεί το προσωπείον κ' επιδεξιώτερον τον κόθορνον.

Άμυνα περί πάτρης θα ήτο η ευσυνείδητος λειτουργία των θεσμών, η εθνική αγωγή, η χρηστή διοίκησις, η καταπολέμησις του ξένου υλισμού και πιθηκισμού, του διαφθείροντος το φρόνημα και εκφυλίσαντος σήμερον το έθνος, και η πρόληψις της χρεοκοπίας.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

στην εφημερίδα «Ακρόπολις» 115 χρόνια πριν

«Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».

Νίκος Καζαντζάκης

«Ασκητική»

Υπενθύμιση

Αγαπητοί αναγνώστες αυτής της ιστοσελίδας,

Επειδή ως Έλλην πολίτης ζω εντός της κοινωνίας και δεν λειτουργώ "εν κενώ", λόγω των σημαντικότατων εξελίξεων που σημειώθηκαν (και συνεχίζουν να σημειώνονται) το τελευταίο χρονικό διάστημα, αισθάνθηκα υποχρεωμένος να πάρω θέση σε ζητήματα που απασχολούν τους ενεργούς πολίτες, οι οποίοι ενδιαφέρονται και ανησυχούν για το μέλλον αυτής της χώρας.

Θεωρώ ότι η εποχή είναι κρίσιμη και απαιτείται ενημέρωση πέρα από τα καθοδηγούμενα ΜΜΕ και τους εξωνημένους δημοσιογραφίσκους, αλλά και τους ποικιλώνυμους και ποικιλόμορφους υπαλλήλους του συστήματος. Θα συνεχίσω λοιπόν να παρουσιάζω άρθρα, κριτικές, κείμενα κ.λπ. που κρίνω ότι πρέπει να τύχουν ευρύτερης δημοσιότητας. Αυτό θα γίνεται πλέον μέσα από μια νέα ιστοσελίδα, η οποία θα συντάσσεται μαζί με άλλους Συνέλληνες, με τον τίτλο "ελληνικού ενδιαφέροντος..." http://hellenicinterest.blogspot.com/ ενώ αυτή η ιστοσελίδα θα επανέλθει στο παλιό της θεματολόγιο, με κείμενα και άρθρα Εθνολογίας, Γλωσσολογίας, Ιστορίας κλπ.

ΔΕΕ

Για τους Σκοπιανολάγνους...

"…Στον ελληνισμό, μετέχει κάποιος εθελουσίως. Είναι τιμή και ευθύνη η ελληνική ταυτότητα. Η ελληνικότητα δεν επιβάλλεται, αλλά κερδίζεται και αποδεικνύεται με αγώνες, θυσίες και ήθος. Πρόκειται για θεϊκό χάρισμα και όχι για καταναγκασμό. Ο ελληνισμός κανέναν δεν παρακαλάει.
Όποιος δεν θέλει να είναι Έλληνας, κακό του κεφαλιού του. Ας αρκεσθεί στη μίζερη και ελεεινή σκοπιανή ιδιότητα ή ας παραμείνει στην πνευματική αναξιοπρέπεια του κακώς εννοούμενου τοπικισμού και της γκρίνιας για τα κονδύλια. Αυτά δεν τα λέω για να δικαιολογήσω την κρατική απραξία, ούτε για να εθελοτυφλούμε μπροστά στον κίνδυνο από τη διείσδυση των πρακτόρων. Χρειάζεται συνεχής άμυνα και αντίσταση. Αλλά συγχρόνως δεν πρέπει να αποδίδουμε στους αργυρώνητους κομιτατζήδες καμιά ιδιότητα φοβερού και τρομερού μαζικού κινήματος αφελληνισμού. Εάν σώσουμε το όνομα της Μακεδονίας, οι πρακτορίσκοι πιθανότατα θα εξαφανισθούν μία για πάντα. Θα τους καταπιεί η ίδια η Ιστορία…"

Γλωσσικά

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΓΡΑΜΜΑΤΩΣΥΝΗΣ
Ένα συνηθισμένο λάθος είναι η γραφή της πρόθεσης "εξ" με απόστροφο (εξ’ άλλου, εξ’ ίσου, εξ’ ανάγκης κ.λπ.). Πολλοί, νομίζουν ότι είναι το ίδιο γραμματικό φαινόμενο (έκθλιψη) που παρατηρείται π.χ. στην πρόθεση από, στην οποία, όταν ακολουθεί λέξη που αρχίζει με φωνήεν, προς αποφυγήν χασμωδίας αποκόπτεται το "o" (συναλοιφή = εξάλειψη) και στην θέση του μπαίνει απόστροφος. Έτσι, το «από όπου» γράφεται «απ’ όπου», το «από εκεί» γράφεται «απ’ εκεί». Αυτό όμως δεν έχει καμιά σχέση με τις προθέσεις εκ (όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από σύμφωνο) και εξ (όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν), στις οποίες δεν χρειάζεται η απόστροφος, απλούστατα, διότι δεν υπάρχει εξάλειψη κάποιου φωνήεντος. Εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι γιατί οι ίδιοι δεν γράφουν π.χ. «εκ’ προθέσεως», «εκ’ του ιδίου» κ.λπ. Υποθέτω ότι αυτό συμβαίνει διότι δεν γνωρίζουν ότι πρόκειται για την ίδια πρόθεση! (*)

(*) Μάλλον βιάστηκα να βγάλω συμπεράσματα για την πρόθεση εκ. Σχετικά πρόσφατα (21-6-09), σε ανακοίνωση πολιτικού γραφείου τ. Υπουργού, διάβασα το αδιανόητο «…όταν εκ’ των πραγμάτων…»!!!

Δεν πάμε καθόλου, μα καθόλου καλά…

ΠΟΣΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ;
Ακούω πολύ συχνά στις περισπούδαστες και βαρύγδουπες αναλύσεις πολιτικών και δημοσιογράφων να πιπιλίζουν μια ανόητη έκφραση, που πιθανότατα θεωρούν ότι είναι «κουλτουριάρικη» και πνευματώδης. Αναφέρομαι στο φαιδρότατο «Έχω την αίσθηση…», που εκφωνούν βαθυστόχαστα «ενώπιος ενωπίω» πριν μας λούσουν με το απαύγασμα της σκέψης τους.

Ερώτημα πρώτον: Ποια ακριβώς αίσθηση έχετε αγαπητοί; Την αφή, την γεύση, την όραση, την ακοή ή την όσφρηση; Προφανώς καμιά από αυτές. Μάλλον θα αναφέρεστε σε κάποια έκτη αίσθηση ή όχι;
Ερώτημα δεύτερον: Μια και κάθε φυσιολογικός άνθρωπος διαθέτει μόνον πέντε αισθήσεις, μήπως αγαπητοί θέλετε να μας πείσετε ότι διαθέτετε κάτι παραπάνω από τον μέσο πολίτη εσείς οι επώνυμοι και συνήθεις φιλοξενούμενοι της μικρής οθόνης;
Ερώτημα τρίτον: Μήπως δεν ξέρετε τι λέτε;
Η έκφραση αυτή μας προέκυψε από τα πρώτα χρόνια της Πασοκοκρατίας, τότε που ο Αντρέας είχε την έμπνευση να μας κουβαλήσει δεκάδες και εκατοντάδες αμερικανοσπουδαγμένους για να μας εκπολιτίσουν. Οι περισσότεροι από αυτούς ήσαν μάλλον «κουμπούρες» στα ελληνικά, αλλά με τις τότε συνθήκες του γλωσσοπολιτικού φανατισμού, τα λεγόμενά τους αποτελούσαν ιερές φράσεις για τους κεχηνότες οπαδούς τους, που τις αναπαρήγαγαν αφειδώς. Λόγω λοιπόν αυτής της αδυναμίας τους, μετέφραζαν με μεγάλη ευκολία λέξεις και εκφράσεις από τα αγγλικά και μας τις πετούσαν κατάμουτρα.
Στα αγγλικά (ή σωστότερα στα αμερικάνικα, για να ακολουθήσω τον Όσκαρ Ουάϊλντ που είχε δηλώσει ότι «με τους Αμερικανούς, εμείς οι Βρετανοί έχουμε πολλά κοινά, αλλά μας χωρίζει ένα βασικό: Η γλώσσα»!) υπάρχει η έκφραση “I have the feeling”, που λέγεται με την έννοια: νομίζω, μου φαίνεται, πιθανολογώ κ.λπ. Στα ελληνικά υπάρχει η ωραιότατη έκφραση «Έχω την εντύπωση», που αποδίδει ακριβώς αυτήν την αμερικανιά. Προφανώς όμως θεωρείται οπισθοδρομική, ξεπερασμένη, χωριάτικη, κατινίστικη και δεν ξέρω τι άλλο. Στο κάτω-κάτω πώς θα δείξουμε ότι ξέρουμε και τα αγγλικούλια μας!

Η ΔΗΜΟΤΙΚΟΦΑΝΗΣ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ…
Υποθέτω πως είναι γνωστό, σε όλους όσους έχουν ασχοληθεί κάπως περισσότερο με την γλώσσα μας, ότι στην αρχαία και στην καθαρεύουσα (συνθετικής δομής) κυριαρχεί το ουσιαστικό και η γενική πτώση, σε αντίθεση με την δημοτική (αναλυτικής δομής), όπου δεσπόζει το ρήμα και η αιτιατική. Αυτά βέβαια είναι μάλλον ψιλά γράμματα για πάμπολλους δημοσιογράφους και δημοσιογραφούντες (και όχι μόνον), με αποτέλεσμα να συναντούμε συχνότατα εκφράσεις και διατυπώσεις, που βγάζουν μάτια. Όπως παρατηρεί ο Γιάννης Καλλιόρης (ψευδώνυμο του εξαίρετου φιλόλογου και γλωσσολόγου Γιάννη Καλεώδη) στο βιβλίο του «Παρεμβάσεις» (ΚΕΔΡΟΣ–Αθήνα 1981, σελ. 123):
«…π.χ. η φρικιαστική διατύπωση “…το αποτέλεσμα της άρνησης της δυνατότητας ανοικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μια χώρα…”, όπου ο εγκλωβισμός της ρηματικής ενέργειας στο ουσιαστικό, είναι φανερό ότι δεν ανήκει στη δημοτική…». Αυτήν λοιπόν την ξύλινη γλώσσα (δήθεν δημοτική, με 4 γενικές στην σειρά!), που ορισμένοι εξακολουθούν να θεωρούν το απαύγασμα της προοδευτικότητας και της αριστεροσύνης, ο Καλλιόρης την χαρακτήρισε, ιδιαίτερα εύστοχα, ως «καθαρευουσιάνικο δημοτικισμό» σε ένα περιεκτικότατο και γλαφυρό μελέτημα («Ο γλωσσικός αφελληνισμός: Πέραν του μισοξενισμού και της υποτέλειας» ΠΟΛΥΤΥΠΟ, Αθήνα 1984), ασκώντας δριμεία κριτική στον γλωσσοπολιτικό φανατισμό, που τελικώς κατέστρεψε την γλώσσα μας.
Συγκρίνοντας το παραπάνω δημοτικοφανές κατασκεύασμα με την ίδια πρόταση σε σωστή δημοτική («…με αποτέλεσμα να αρνιούνται την δυνατότητα να ανοικοδομηθεί ο σοσιαλισμός σε μια χώρα…»), είναι νομίζω σαφέστατη όχι μόνον η γλωσσική ορθότητα, αλλά και η αισθητική της, όπως και η υπεροχή της από πλευράς νοήματος. Φαντάζομαι ότι αν όλοι μας προσέχαμε λίγο περισσότερο τον προφορικό και κυρίως τον γραπτό μας λόγο, το αποτέλεσμα θα ήταν απείρως πιο ικανοποιητικό, από κάθε πλευρά.

…ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
Η δημοτικοφανής καθαρεύουσα, στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως, εξακολουθεί να κυριαρχεί στους «γλωσσικούς μαργαρίτες», που ξεστομίζουν μιας ορισμένης κατηγορίας πολιτικοί, ιδιαίτερα εκείνοι που νομίζουν ότι μιλώντας σε «πλέρια δημοτικιά», κερδίζουν πόντους «προοδευτισμού».
Από πρόσφατες τηλεοπτικές εκπομπές περισυνέλεξα τα εξής αμίμητα:
«…Καλώ όλους στις 11 του Νοεμβρίου να πάρουν μέρος στη διαδικασία της εκλογής Προέδρου…» Βάσω Παπανδρέου.
«…Ας θυμηθούμε την επέτειο της 18 Οκτώβρη…» Βαγγέλης Βενιζέλος.
Η αγραμματοσύνη προφανώς δεν είναι προνόμιο κανενός. Εάν λοιπόν τα παραπάνω προβεβλημένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ είχαν φροντίσει να μάθουν ένα-δυο πραγματάκια για την γλώσσα, ίσως απέφευγαν αυτά τα τραγελαφικά. Και τούτο διότι αυτές οι εκφράσεις όχι μόνον είναι για γέλια, αλλά καταστρέφουν και το γλωσσικό αισθητήριο πολλών από τους ακροατές τους, που τα αναμασούν με την πρώτη ευκαιρία, σκεπτόμενοι (όχι άδικα) ότι έτσι είναι τα σωστά μια και τα λένε κοτζάμ υπουργοί (έστω και πρώην).
Για να εξηγούμαι: Ή θα πεις 11 Νοεμβρίου, εάν θέλεις να δώσεις μια περισσότερο λόγια «πινελιά» στον λόγο σου ή εάν επιθυμείς να εκφραστείς στην τρέχουσα καθημερινή γλώσσα θα πεις 11 του Νοέμβρη. Το «11 του Νοεμβρίου» (πιο σπάνια) και κυρίως το «18 Οχτώβρη» και «3 Σεπτέμβρη» ή «17 Νοέμβρη», αποτελούν χαρακτηριστικά και απαράδεκτα δείγματα (και δήγματα) του καθαρευουσιάνικου δημοτικισμού. Όπως μάλιστα έχει ειπωθεί: «Όλα αυτά δεν ανήκουν ούτε στη δημοτική, ούτε στην καθαρεύουσα. Ανήκουν απλώς στην αγλωσσία». Και στην γλωσσική ακαλαισθησία, προσθέτω εγώ…

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ ΞΥΛΟΣΧΙΣΤΕΣ
Είναι ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων που σπούδασαν στο εξωτερικό εμφανίζουν εξοργιστική άγνοια της ελληνικής ορολογίας της επιστήμης τους, με αποτέλεσμα τα κείμενά τους να προκαλούν τουλάχιστον ιλαρότητα. Αντί να εξελληνίζουν τους ξένους όρους, όταν δεν υπάρχουν αντίστοιχοι στην γλώσσα μας, αντίθετα τους «ελληνοποιούν» δυστυχώς «στο γόνατο» (πιθανότατα και για να «πρωτοτυπήσουν» λόγω αφελούς ξενομανίας), αντικαθιστώντας απόλυτα δόκιμους και καθιερωμένους από την πολύχρονη χρήση, ελληνικούς. Στην παραπάνω περίπτωση του εντελώς πρόχειρα «ελληνοποιημένου» και αστείου όρου «Πριμάτες», υπενθυμίζουμε ότι υπάρχει στην ελληνική επιστήμη και γλώσσα ο απόλυτα εύστοχος όρος «Πρωτεύοντα». Εξ άλλου «Πριμάτος» (από την Λατιν. λέξη primus = πρώτος) είναι τιμητικός τίτλος της Καθολικής Εκκλησίας και δεν νομίζω να έχει κάποια σχέση με την Ζωολογία ή την Ανθρωπολογία! Ανάλογα γελοίος είναι και ο όρος «Άλγη», που είδα σε πανεπιστημιακό «σύγγραμμα», από την επιπόλαιη «ελληνοποίηση» του ξένου όρου Algae της Βοτανικής, ο οποίος χρησιμοποιείται ως γενικός περιγραφικός και συστηματικός όρος των διαφόρων Συνομοταξιών Φυκών, που δεν είναι άλλα από τα πασίγνωστα σε όλους μας φύκια, χωρίς βεβαίως τις ανάλογες «μεταξωτές κορδέλλες». Το ότι υπάρχει η λέξη άλγος = πόνος (εξ ου και κεφαλαλγία = κεφαλόπονος, αναλγητικό κ.λπ.) είναι προφανώς «ψιλά γράμματα» ή άγνωστο στους πανεπιστημιακούς μας φωστήρες, οι οποίοι εξακολουθούν να αναφέρουν π.χ. το Φύλο (από άλλη, επίσης αχρείαστη, «ελληνοποίηση» του όρου Phylum - Συνομοταξία, αδιαφορώντας για την σύγχυση που δημιουργείται από την χρήση του όρου φύλο για άλλες έννοιες) Φαιοφύκη που ανήκει στα «Άλγη» δηλ. στους «Πόνους»! Κυκεώνας; Όχι, απλώς confusion. Kαι για όσους με κατηγορήσουν για «γλωσσικό εθνικισμό», απαντώ προκαταβολικά, ότι μεταξύ «γλωσσικού εθνικισμού» και γελοιότητας διαλέγω ασυζητητί τον πρώτο…

Απάνθισμα

"Στην τέχνη, ο λαός δεν αναζητά πλέον ανακούφιση κι εξύψωση. Αλλά οι λεπτεπίλεπτοι, οι πλούσιοι, οι αργόσχολοι, αναζητούν το καινούργιο, το παράδοξο, το πρωτότυπο, το ασυνήθιστο, το σκανδαλώδες. Και εγώ, από τον κυβισμό και έπειτα, ικανοποίησα τους σοφούς και τους κριτικούς με όλες τις ευμετάβλητες σαχλαμάρες που μου έρχονταν στο κεφάλι, και όσο λιγότερο με καταλάβαιναν τόσο περισσότερο με θαύμαζαν. Με το να διασκεδάζω με αυτά τα παιχνίδια, αυτές τις κουταμάρες, αυτές τις σπαζοκεφαλιές, έγινα διάσημος και μάλιστα πολύ γρήγορα. Και η διασημότης για ένα ζωγράφο σημαίνει πωλήσεις, κέρδη, περιουσία, πλούτη. Και σήμερα - όπως ξέρεις - είμαι διάσημος, είμαι πλούσιος. Αλλά όταν βρίσκομαι μόνος με τον εαυτό μου, δεν έχω το κουράγιο να θεωρούμαι καλλιτέχνης με τη μεγάλη και την παλιά σημασία της λέξεως. Αυτοί ήσαν μεγάλοι ζωγράφοι, ο Τζιότο, ο Ρέμπραντ, ο Τισιανός, ο Γκόγια. Δεν είμαι παρά ένα κοινός σαλτιμπάγκος, που κατάλαβε το πνεύμα των καιρών του και εξήντλησε όσο καλύτερα μπορούσε τη βλακεία, τη ματαιοδοξία, τη φιλοχρηματία των συγχρόνων του. Είναι πικρή η εξομολόγηση μου, πιο θλιβερή απ' όσο φαίνεται, αλλά έχει τη χάρη να είναι ειλικρινής".

Πάμπλο Πικάσο

(Συνέντευξη στον διάσημο Ιταλό συγγραφέα Τζιοβάνι Παπίνι)

Φίλε ή αντίπαλε μην τ' αναγγείλεις πουθενά. Δεσμώτης τήδε ίσταμαι τοις ένδον ρήμασι πειθόμενος.

'Αρης Αλεξάνδρου (1922-1978)

Το προτελευταίο ποίημα της συλλογής

«Ευθύτης οδών» (1959)

«…Το να ξεκόβεις από τους θεούς, τους προγόνους, την γλώσσα και την χώρα σου, το να ξεκόβεις γενικά, είναι μια τρομερή διαδικασία, αλλά και μια διαδικασία ενθουσιασμού, που αναζητά άπληστα τόσο ο αυτόμολος και ακόμη περισσότερο ο προδότης…»

Emil Cioran, Εμίλ Σιοράν (1911-1995)

Ρουμανο - Γάλλος διανοητής

Η επιστήμη, δυστυχώς, άμα εξέλθη του περιωρισμένου κύκλου του εφικτού [...] δύναται ν’ αμφισβητήση τον άθλον της ασαφείας και εις αυτήν την θεολογίαν.

Εμμ. Ροΐδης Τα στίγματα (1866-1875)

ΕΘΝΟ - ΛΟΓΙΚΑ

Κυριακή 1 Μαΐου 2016