Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
(Κωστής Παλαμάς)

Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2011

Αρχολίπαροι και Σπουδαρχίδες


Αρχολίπαροι και Σπουδαρχίδες

Εκ στόματος πολιτικού αρχηγού ακούστηκε προσφάτως μια παρομοίωση για τους επί κεφαλής των δύο μεγάλων κομμάτων παρμένη από την αρχαιοελληνική Κωμωδία "Αχαρνής" του Αριστοφάνους. Επειδή πολλοί από τους δημοσιογράφους, λόγω της καταφανούς άγνοιάς τους, αιφνιδιάσθηκαν και αρκετοί εξέλαβαν τους συγκεκριμένους χαρακτηρισμούς μάλλον ως ύβρεις, θεωρώ ότι αξίζει τον κόπο να δώσουμε ορισμένες πληροφορίες για το τι ακριβώς είναι ο "αρχολίπαρος" και τι ο "σπουδαρχίδης". Παραθέτω πριν απ' όλα τους σχετικούς στίχους από την αριστοφάνεια Κωμωδία, όπου ο πρωταγωνιστής Δικαιόπολις αναφέρει τα εξής:

"ὅστις, πολίτης χρηστός, οὐ σπουδαρχίδης, /
ἀλλ᾽ ἐξ ὅτου περ ὁ πόλεμος, στρατωνίδης, /
σὺ δ᾽ ἐξ ὅτου περ ὁ πόλεμος, μισθαρχίδης."


(Ἀριστοφάνης, Ἀχαρνῆς, στιχ. 595-597)

Σπουδαρχίδης λοιπόν είναι  ο γιος του σπουδαρχία, αυτού που επιζητεί αξιώματα και θέσεις, με άλλα λόγια ο νεαρός θεσιθήρας, ένα κωμικό πατρωνυμικό.

Το παρωχημένο ουσιαστικό και επίθετο Αρχολίπαρος προέρχεται από την ελληνιστική κοινή < αρχή + λιπαρῶ (=επιθυμώ, επιζητώ), άρα αρχολίπαρος είναι αυτός που επιθυμεί και επιδιώκει αξιώματα, εκλιπαρώντας ή κολακεύοντας τους άρχοντες.


Δεν υπάρχουν σχόλια: