Η Αφρική και η "σύγκρουση των πολιτισμών" (2)

Η «Σύγκρουση των πολιτισμών» αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής

 Επαναδιαίρεση της Αφρικής:

Το σχέδιο Yinon είναι πάρα πολύ ζωντανό και υπό λειτουργία...

Στο ίδιο πλαίσιο με τις θρησκευτικές διαιρέσεις στη Μέση Ανατολή, οι Ισραηλινοί έχουν εκδώσει σχέδια για την αναμόρφωση της Αφρικής.

Το σχέδιο Yinon επιδιώκει να σκιαγραφήσει την Αφρική, με βάση τις τρεις πτυχές:

(1) εθνο-γλωσσολογικά.

(2) χρώμα του δέρματος .

(3) θρησκεία

Επιδιώκει να βάλει διαχωριστικές γραμμές στην Αφρική ανάμεσα σε μια λεγόμενη «μαύρη Αφρική» και μια δήθεν «μη-μαύρη» Βόρεια Αφρική. Είναι μέρος ενός σχεδίου για να δημιουργηθεί σχίσμα στην Αφρική ανάμεσα σε αυτούς που υποτίθεται ότι είναι «Άραβες» και τους λεγόμενους «Μαύρους».

Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια να εμποδίσει τη συγχώνευση μιας αραβικής και αφρικανικής ταυτότητας.

Ο στόχος αυτός είναι ο λόγος που έχει καλλιεργηθεί και προωθηθεί η γελοία ταυτότητα ενός «Αφρικανικού Νότιου Σουδάν» και ενός «Αραβικού Βόρειου Σουδάν». Αυτός είναι και ο λόγος που οι Λίβυοι με μαύρο δέρμα έγιναν στόχος μιας εκστρατείας για να «καθαριστεί το χρώμα» στη Λιβύη. Η αραβική ταυτότητα της Βόρειας Αφρικής αποσυνδέεται από την αφρικανική ταυτότητα της. Ταυτόχρονα υπάρχει μια προσπάθεια για την εξάλειψη των μεγάλων πληθυσμών των «Αράβων μαύρου δέρματος» έτσι ώστε να υπάρχει σαφής οριοθέτηση μεταξύ της «Μαύρης Αφρικής» και μιας νέας «μη-Μαύρης» Βόρειας Αφρικής, η οποία θα μετατραπεί σε έδαφος μαχών μεταξύ των εναπομεινάντων «μη-μαύρων» Βέρβερων και Αράβων.

Στο ίδιο πλαίσιο, υποδαυλίζονται εντάσεις μεταξύ Μουσουλμάνων και Χριστιανών στην Αφρική σε μέρη όπως το Σουδάν και η Νιγηρία, για να δημιουργηθούν περαιτέρω διαχωριστικές γραμμές και σημεία θραύσης. Ο διαχωρισμός των εν λόγω τμημάτων, με βάση το χρώμα του δέρματος, τη θρησκεία, την εθνότητα, τη γλώσσα αποσκοπεί να υποκινήσει την αποσύνδεση και τον διχασμό της Αφρικής. Όλα αυτά αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την αποκοπή της Βόρειας Αφρικής από το υπόλοιπο της αφρικανικής ηπείρου.

Χάρτης διαφορετικών παγκόσμιων πολιτισμών

που αντικατοπτρίζει το μοντέλο του Samuel Huntington

(Αυτές οι πολιτισμικές διαφορές και κατηγορίες που αποτυπώνονται στον παραπάνω χάρτη είναι εσφαλμένες. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρες διαιρέσεις ανάμεσα σε πολλούς από αυτούς τους λεγόμενους και δήθεν «ξεχωριστούς πολιτισμούς»)

Το Ισραήλ και η αφρικανική ήπειρος

Οι Ισραηλινοί δραστηριοποιούνται ήσυχα στην αφρικανική ήπειρο εδώ και χρόνια. Στην Δυτική Σαχάρα, η οποία είναι υπό μαροκινή κατοχή, οι Ισραηλινοί βοήθησαν να χτιστεί ο διαχωριστικός τείχος ασφαλείας σαν αυτόν που χωρίζει το Ισραήλ από τα κατεχόμενα της Δυτικής Όχθης. Στο Σουδάν, το Τελ Αβίβ έχει εξοπλίσει αυτονομιστικά κινήματα και αντάρτες. Στη Νότια Αφρική, οι Ισραηλινοί υποστήριξαν το καθεστώς του απαρτχάιντ και την κατοχή της Ναμίμπιας. Το 2009, Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ δήλωσε ότι η Αφρική θα ήταν η ανανεωμένη εστία του ενδιαφέροντος του Τελ Αβίβ. Οι δύο βασικοί στόχοι του Ισραήλ στην Αφρική είναι να επιβάλουν το Σχέδιο Yinon, σε ευθυγράμμιση με τα δικά του συμφέροντα, και να βοηθήσει την Ουάσιγκτον να γίνει ο ηγεμόνας της Αφρικής. Στο πλαίσιο αυτό, οι Ισραηλινοί πιέζονται για τη δημιουργία της AFRICOM. Το Ινστιτούτο Προηγμένων Στρατηγικών και Πολιτικών Σπουδών (IASPS), μια ισραηλινή δεξαμενή σκέψης (think-tank), είναι ένα παράδειγμα.

Η Ουάσιγκτον έχει αναθέσει στο Τελ Αβίβ έργο υπηρεσιών συλλογής πληροφοριών στην Αφρική. Το Τελ Αβίβ συμμετέχει πραγματικά σε ένα ευρύτερο πόλεμο όχι μόνο «μέσα» στην Αφρική, αλλά «επάνω» από την Αφρική. Σε αυτόν τον πόλεμο, το Τελ Αβίβ λειτουργεί παράλληλα με την Ουάσιγκτον και την ΕΕ εναντίον της Κίνας και των συμμάχων της, που περιλαμβάνει το Ιράν.

Η Τεχεράνη λειτουργεί εκ παραλλήλου με το Πεκίνο με παρόμοιο τρόπο όπως το Τελ Αβίβ με την Ουάσιγκτον. Το Ιράν βοηθά τους Κινέζους στην Αφρική μέσω των ιρανικών συνδέσεων και δεσμών. Αυτοί οι δεσμοί περιλαμβάνουν επίσης τους δεσμούς της Τεχεράνης με ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα του Λίβανου και της Συρίας στην Αφρική. Συνεπώς, μέσα της ευρύτερης αντιπαλότητας μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου, εκτυλίχθηκε επίσης μια ισραηλινό-ιρανική διαμάχη στην Αφρική. [1]

Το Σουδάν είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός όπλων στην Αφρική, αποτέλεσμα της ιρανικής υποστήριξης στη βιομηχανία όπλων. Εν τω μεταξύ, ενώ το Ιράν παρέχει στρατιωτική βοήθεια στο Χαρτούμ, η οποία περιλαμβάνει αρκετές συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας, το Ισραήλ συμμετέχει σε διάφορες ενέργειες που στρέφονται κατά του Σουδάν. [2]

Το Ισραήλ και η Λιβύη

Η Λιβύη θεωρήθηκε σαν ένα «μίασμα» (spoiler) που υπονόμευσε τα συμφέροντα των πρώην αποικιακών δυνάμεων στην Αφρική. Σε αυτό το πλαίσιο, η Λιβύη είχε αναπτύξει μερικά μεγάλα παναφρικανικά αναπτυξιακά σχέδια με στόχο της εκβιομηχάνιση της Αφρικής που θα την μετατρέψουν σε μια ολοκληρωμένη και δυναμική πολιτική οντότητα. Οι πρωτοβουλίες αυτές ήρθαν σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των εξωτερικών δυνάμεων που ανταγωνίζονται η μια την άλλη στην Αφρική, αλλά ήταν ιδιαίτερα απαράδεκτες για την Ουάσιγκτον και τις μεγάλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η Λιβύη έπρεπε να παραλύσει και να εξουδετερωθεί ως οντότητα που υποστηρίζει την πρόοδο της Αφρικής και την Παναφρικανική Ενότητα.

Ο ρόλος του Ισραήλ και του ισραηλινού λόμπι ήταν θεμελιώδους σημασίας για το άνοιγμα της πόρτας στη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη.

Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, ήταν το παρατηρητήριο του ΟΗΕ (U.N. Watch) που ενορχήστρωσε τα γεγονότα στη Γενεύη για να αποκλειστεί η Λιβύη από το Συμβούλιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ και να ζητήσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να παρέμβει. [3] Το παρατηρητήριο του ΟΗΕ (U.N. Watch) συνδέεται επίσημα με την Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή (AJC), η οποία έχει επιρροή στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και αποτελεί μέρος του ισραηλινού λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (FIDH), η οποία βοήθησε στη διάδοση των ανεπιβεβαίωτων πληροφοριών περί των περίπου 6.000 ανθρώπων που σφάχθηκαν από τον Καντάφι, είναι επίσης συνδεδεμένη με το ισραηλινό λόμπι στη Γαλλία.

Το Τελ Αβίβ είχε έρθει σε επαφή τόσο με το Μεταβατικό Συμβούλιο (της «επαναστατημένης» Λιβύης) όσο και με την κυβέρνηση της Λιβύης στην Τρίπολη. Πράκτορες της Μοσάντ ήταν παρόντες στην Τρίπολη, ανάμεσά τους και ένας πρώην σταθμάρχης. Την ίδια περίπου ώρα, μέλη του ισραηλινού λόμπι στη Γαλλία επισκέπτονταν την Βεγγάζη. Τραγική ειρωνεία, το Μεταβατικό Συμβούλιο θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ο συνταγματάρχης Καντάφι συνεργάζονταν με το Ισραήλ, ενώ δεσμευόταν στον ειδικό απεσταλμένο του πρόεδρου Σαρκοζί Bernard-Henri Lévy, ότι θα αναγνωρίσει το Ισραήλ, ένα μήνυμα που ο ίδιος θα μεταφέρει στους ισραηλινούς ηγέτες [4]. Ένα παρόμοιο μοντέλο (των δεσμών του Ισραήλ με το Μεταβατικό Συμβούλιο), είχε επίσης αναπτυχθεί σε προγενέστερο στάδιο στο Νότιο Σουδάν, που εξοπλίστηκε από το Ισραήλ.

Παρά τη θέση του Μεταβατικού Συμβουλίου σχετικά με το Ισραήλ, οι οπαδοί του εξακολουθούν να δαιμονοποιούν τον Καντάφι με τον ισχυρισμό ότι είναι κρυφοεβραίος, ένα ψέμα φανατικής διάστασης. Αυτές οι κατηγορίες έχουν σκοπό να αμαυρώσουν τον χαρακτήρα του Καντάφι , εξισώνοντας τον με έναν Εβραίο σαν κάτι το αρνητικό.

Στην πραγματικότητα, το Ισραήλ και το ΝΑΤΟ είναι στο ίδιο στρατόπεδο. Το Ισραήλ είναι ένα ντε φάκτο μέλος του ΝΑΤΟ. Αν ο Καντάφι ήταν συνεργάτης του Ισραήλ, όταν το Μεταβατικό Συμβούλιο συνεργαζόταν με το ΝΑΤΟ, θα σήμαινε ότι οι δύο πλευρές έπαιζαν ένα ανόητο παιγνίδι ο ένας εναντίον του άλλου.

Το μοντέλο του Samuel Huntington για την «σύγκρουση των πολιτισμών» 

Ετοιμάζοντας τη σκακιέρα για τη «Σύγκρουση των Πολιτισμών"

Σε αυτό το σημείο, όλα τα κομμάτια της σκακιέρας πρέπει να συνενωθούν και οι τελείες πρέπει να συνδεθούν. Η σκακιέρα είναι οργανωμένη για μια «σύγκρουση των πολιτισμών» και όλα τα κομμάτια του σκακιού πρέπει να τοποθετηθούν.

Η θηλιά είναι έτοιμη να μπει στον λαιμό του αραβικού κόσμου και επινοούνται αιχμηρές γραμμές οριοθέτησης. Αυτές οι γραμμές οριοθέτησης αντικαθιστούν τις αδιάκριτες γραμμές μετάβασης μεταξύ των διαφορετικών εθνών, γλωσσών, χρωμάτων του δέρματος, θρησκειών.

Κάτω από αυτό το σχήμα, δεν μπορεί πια να υπάρξει ανάμειξη μεταξύ των κοινωνιών και των χωρών. Γι 'αυτό και οι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, όπως οι Κόπτες, βρίσκονται στο στόχαστρο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Άραβες και οι Βέρβεροι μαύρου δέρματος, καθώς και άλλες βορειοαφρικανικές ομάδες του πληθυσμού που έχουν μαύρο δέρμα, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο γενοκτονίας στη Βόρεια Αφρική.

Αυτό που στήνεται είναι η δημιουργία μιας περιοχής αποκλειστικά «μουσουλμανικής Μέσης Ανατολής» (με εξαίρεση το Ισραήλ) που θα είναι σε αναταραχή με μάχες σιίτες-σουνίτες. Ένα παρόμοιο σενάριο προβλέπεται για μια «μη-Μαύρη Βόρεια Αφρική» η οποία θα χαρακτηρίζεται από σύγκρουση μεταξύ Αράβων και Βέρβερων. Παράλληλα, υπό το μοντέλο της «σύγκρουσης των πολιτισμών», η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική σύρονται να είναι ταυτόχρονα σε σύγκρουση με την λεγόμενη «Δυτική» και «Μαύρη Αφρική».

Αυτός είναι ο λόγος που τόσο ο Νικολά Σαρκοζί στη Γαλλία όσο και ο Νταίηβιντ Κάμερον στη Βρετανία, έκαναν δηλώσεις back-to-back κατά την έναρξη της σύγκρουσης στη Λιβύη ότι η πολυπολιτισμικότητα πέθανε στις αντίστοιχες δυτικές ευρωπαϊκές κοινωνίες τους. [5]

Η αληθινή πολυπολιτισμικότητα απειλεί τη νομιμότητα της ημερήσιας διάταξης του πολέμου του ΝΑΤΟ. Αποτελεί επίσης εμπόδιο για την εφαρμογή της «σύγκρουσης των πολιτισμών», η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Από αυτή την άποψη, ο Zbigniew Brzezinski, πρώην Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, εξηγεί γιατί η πολυπολιτισμικότητα αποτελεί απειλή για την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της: «Ενώ η Αμερική γίνεται μια όλο και πιο πολυπολιτισμική κοινωνία, δυσκολεύεται περισσότερο να διαμορφώσει μια συναίνεση σε ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής [π.χ., πόλεμος με τον αραβικό κόσμο, την Κίνα, το Ιράν ή τη Ρωσία και την πρώην Σοβιετική Ένωση], εκτός και βρεθεί σε συνθήκες μιας πραγματικά τεράστιας και ευρέως αντιληπτής άμεσης εξωτερικής απειλής. Μια τέτοια συναίνεση υπήρχε γενικά σε όλο τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ακόμα και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου [και υπάρχει σήμερα, λόγω του «πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία»]». [6]

Η επόμενη δήλωση του Brzezinski είναι ο προσδιορισμός των λόγων για τους οποίους πληθυσμοί θα αντιταχθούν σε πολέμους ή θα τους υποστηρίξουν: «[Η συναίνεση ] ρίζωσε, ωστόσο, όχι μόνο στις βαθιές κοινές δημοκρατικές αξίες, για τις οποίες το κοινό αισθάνθηκε ότι ήταν υπό απειλή, αλλά επίσης και σε μια πολιτιστική και εθνική συγγένεια με τα κυρίως ευρωπαϊκά θύματα των ανταγωνιστικών ολοκληρωτισμών». [7]

Διακινδυνεύοντας να διατυπώσουμε μια περιττή επανάληψη, πρέπει να πούμε και πάλι ότι, ο σκοπός είναι να σπάσουν αυτές οι πολιτιστικές συγγένειες μεταξύ της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής (MENA), του λεγόμενου «Δυτικού Κόσμου» και της Υποσαχάριας Αφρικής και ότι οι Χριστιανοί και οι Μαύροι βρίσκονται στο στόχαστρο.

Εθνοκεντρισμός και Ιδεολογία:

Δικαιολογίες για τους σημερινούς «Δίκαιους Πολέμους» (Just Wars)

Στο παρελθόν, οι αποικιοκρατικές δυνάμεις της Δυτικής Ευρώπης «διαπαιδαγωγούσαν» τους λαούς τους. Ο στόχος τους τότε ήταν να αποκτήσουν λαϊκή στήριξη για τις αποικιακές κατακτήσεις. Αυτό πήρε τη μορφή της διάδοσης του Χριστιανισμού και της προώθησης των χριστιανικών αξιών με την υποστήριξη των ένοπλων εμπόρων και των αποικιακών στρατών.

Ταυτόχρονα, διάφορες ρατσιστικές ιδεολογίες βγήκαν στο προσκήνιο. Οι άνθρωποι των οποίων η γη αποικήθηκε απεικονίζονταν ως «υπάνθρωποι», κατώτεροι, ή χωρίς ψυχή. Τελικά, χρησιμοποιήθηκαν εκφράσεις όπως «το βάρος του λευκού ανθρώπου» που ανέλαβε την αποστολή του εκπολιτισμού των λεγόμενων «απολίτιστων λαών του κόσμου». Αυτό το συνεκτικό ιδεολογικό πλαίσιο χρησιμοποιήθηκε για να παρουσιάσει την αποικιοκρατία σαν «δίκαιη υπόθεση». Η τελευταία με τη σειρά της χρησιμοποιήθηκε για την παροχή νομιμότητας στο ξέσπασμα των «δίκαιων πολέμων» ως μέσο για την κατάκτηση ξένων εδαφών.

Σήμερα, οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας δεν έχουν αλλάξει. Αυτό που έχει αλλάξει είναι το πρόσχημα και η δικαιολόγηση για να διεξάγουν νεο-αποικιακούς, κατακτητικούς πολέμους. Κατά τη διάρκεια της αποικιακής περιόδου, οι αφηγήσεις και οι δικαιολογίες για πόλεμο γίνονταν δεκτές από την κοινή γνώμη των αποικιοκρατικών χωρών, όπως η Βρετανία και η Γαλλία.

Οι «Δίκαιοι πόλεμοι» του σήμερα και οι «δίκαιοι σκοποί» διεξάγονται κάτω από τα πανό των δικαιωμάτων των γυναικών, των ανθρώπινων δικαιωμάτων του ανθρωπισμού (humanitarianism) και της δημοκρατίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ[1] The Economist, "Israel and Iran in Africa: A search for allies in a hostile world," February 4, 2011.
[2] Ibid.
[3] Tova Lazaroff, "70 rights groups call on UN to condemn Tripoli," Jerusalem Post, February 22, 2011.
[4] Radio France Internationale, "Libyan rebels will recognise Israel, Bernard-Henri Lévy tells Netanyahu," June 2, 2011.
[5] Robert Marquand,"Why Europe is turning away from multiculturalism," Christian Science Monitor, March 4, 2011.
[6] Zbigniew Brzezinski, The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives (New York: Basic Books October 1997), p.211
[7] Ibid.

*Ο Mahdi Darius Nazemroaya είναι Καναδός κοινωνιολόγος και ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών για την Παγκοσμιοποίηση (CRG), στο Μόντρεαλ. Ειδικεύεται στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία. Ήταν στη Λιβύη για πάνω από δύο μήνες και ήταν επίσης ειδικός απεσταλμένος για τα «σημεία ανάφλεξης», ένα πρόγραμμα του πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ, στην Καλιφόρνια.