"νέος Ερμής ο Λόγιος" τεύχος 3

"νέος Ερμής ο Λόγιος"

ΤΕΥΧΟΣ 3 (Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 2011)

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Από τις 16 Δεκεμβρίου κυκλοφορεί το τρίτο τεύχος του νέου Λόγιου Ερμή, ολοκληρώνοντας το πρώτο έτος κυκλοφορίας του περιοδικού. Το παρόν τεύχος περιλαμβάνει εκτενές αφιέρωμα στο γλωσσικό ζήτημα, με τις εισηγήσεις της ημερίδας «Η ιστορική ορθογραφία στη νέα εποχή», που οργάνωσε η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού, μαζί με το Ανοιχτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο και τη συμμετοχή των περιοδικών Αντιφωνητής, Άρδην, Νέα Ευθύνη, Πλανόδιον, Τα νεφούρια, και τα Τετράδια του Ελπήνορα στις 28 Μαΐου 2011. Ο ν. Λόγιος Ερμής, χωρίς να έχει υιοθετήσει την ιστορική ορθογραφία σε όλα τα κείμενά του, –μια και μεταξύ των μελών της Συντακτικής Επιτροπής περιλαμβάνονται οπαδοί του «πολυτονικού» και μη– θεωρεί το ζήτημα εξέχουσας σημασίας και γι’ αυτό συνδιοργάνωσε και τη σχετική ημερίδα. Πάντως, επειδή είναι κοινή η ανησυχία όλων μας για τις εξελίξεις στα γλωσσικά μας πράγματα, «πολυτονικοί» και «μονοτονικοί», συμφωνούμε εξ ίσου στο σολωμικό, «μήγαρις ἔχω ἄλλο στὸ νοῦ μου πάρεξ ἐλευθερία καὶ γλώσσα». Περιλαμβάνονται οι εισηγήσεις των Γιώργου Καραμπελιά, Γιάννη Πατίλη, Κώστα Κουτσουρέλη, Χρίστου Δάλκου, Γιώργου Κεντρωτή, Ιωάννη Τσέγκου, Κώστα Καραΐσκου, Γιάννη Κωβαίου, Ξάνθου Μαϊντά, Παναγιώτη Σιδηρόπουλου, Δημήτρη Κοσμόπουλου, Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου και Νικόλαου Κοντοσόπουλου.

***

Στο τεύχος αυτό ο Μιχάλης Μερακλής επανέρχεται στη συζήτηση για τη συνέχεια του ελληνικού έθνους, υποβάλλοντας στη βάσανο της κριτικής τα επιχειρήματα του Μπένεντικτ Άντερσον και του Ερνστ Γκέλνερ για την φαντασιακή θέσμιση του έθνους, με επίκεντρο το κράτος. Ο Κώστας Παπαϊωάννου –στον οποίο θα αφιερωθεί ένα από τα προσεχή τεύχη του ν. Λόγιου Ερμή, με αφορμή τα τριάντα χρόνια από τον θάνατό του–, σε μια εκτενή μελέτη, που δημοσιεύεται για πρώτη φορά στα ελληνικά, εξετάζει την ανάδυση του ολοκληρωτικού κόμματος, μέσα από την αντιπαράθεση της λενινιστικής με τη μαρξιστική αντίληψη. Επίσης, το τρίτο τεύχος περιλαμβάνει μία σειρά κειμένων που εξετάζουν διαφορετικές όψεις της ελληνικής αντιστασιακής παράδοσης. Ο Γιώργος Καραμπελιάς, στην «εθνική και κοινωνική συνείδηση στην επαναστατημένη Σάμο (1805-1834)», παρουσιάζει μια σχετικά άγνωστη και αγνοημένη εμπειρία υψηλής ιστορικής αξίας και πυκνότητας, ο Γιώργος Κοντογιώργης σε μια διεισδυτική μελέτη για την «θέση της μικρασιατικής εκστρατείας στην ιστορία και το νεοελληνικό κράτος», υποστηρίζει πως η μικρασιατική καταστροφή υπήρξε το αποτέλεσμα του τρόπου της απελευθέρωσης και, κατ’ επέκταση, της συγκρότησης του νεοελληνικού κράτους, ενώ ο Δημήτρης Τσιάμαλος στο «αρματολικό φαινόμενο στη Ρούμελη» παρουσιάζει το φαινόμενο του αρματολισμού, όπως αναδεικνύεται στη Ρούμελη.

***

Ο εθνολόγος Δημήτρης Ευαγγελίδης [« Ἡ γλῶσσα τῶν ἀρχαίων Μακεδόνων»], μελετά εμπερίστατα τις διαφορετικές απόψεις και θεωρίες για τη γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων, ο πολιτικός επιστήμονας-ιστορικός, Χρήστος Αλεξάνδρου διερευνά την αντίληψη του Νικολάϊ Μπερντιάγεφ για το κράτος [«Το κράτος στη σκέψη του Νικολάϊ Μπερντιάγιεφ»], ενώ ο καθηγητής Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος [«Η κυπριακή λογοτεχνία, γενικά χαρακτηριστικά και διακριτικά γνωρίσματα»] γράφει για την κυπριακή λογοτεχνία, την οποία και θεωρεί οργανικό μέρος της ελληνικής και η φιλόλογος Παναγιώτα Βάσση [«Κ. Γ. Καρυωτάκης, Ο κήπος της Αχαριστίας»] παρουσιάζει ένα από τα πεζά κείμενα της τελευταίας περιόδου της ζωής και του έργου του Κώστα Καρυωτάκη, της περιόδου μεταξύ 1927–1928, όταν εκφράζει την πρόθεση ν’ αφοσιωθεί αποκλειστικά στην πεζογραφία.

***

Το τεύχος κλείνει με τις βιβλιοπαρουσιάσεις του Σπύρου Κουτρούλη [Δημήτρη Τζιόβα, Ο μύθος της γενιάς του ’30: νεωτερικότητα, ελληνικότητα και πολιτισμική ιδεολογία], του Δημήτρη Μπαλτά [Λ. Σεστόφ, Λέων Τολστόϊ: αυτός που γκρεμίζει καυ χτίζει κόσμους και Peter Bürger, Θεωρία της Πρωτοπορίας], του Γιώργου Ευαγγελόπουλου [Μελέτη Μελετόπουλου, Το ζήτημα του πατριωτισμού], καθώς και μία παρουσίαση της εργογραφίας του Φάνη Μιχαλόπουλου.