Η μεσαία τάξη σε απόγνωση

Η μεσαία τάξη σε απόγνωση

Τα κινήματα που θα δημιουργηθούν θα έχουν ως θεμέλιο αυτούς που θα προσπαθήσουν να προστατεύσουν ότι τους έχει απομείνει – οπότε δεν αποκλείονται εμφύλιοι πόλεμοι, συνθήκες γαλλικής επανάστασης και γενικευμένη αναρχία

«Η ένδοξη επανάσταση του 1688 στην Αγγλία εξελίχθηκε ειρηνικά, οδηγώντας τη χώρα σε ένα διαρκώς αυξανόμενο βιοτικό επίπεδο – επάνω στο οποίο στηρίχθηκε η μετέπειτα βρετανική αυτοκρατορία

Αντίθετα, η γαλλική επανάσταση του 1789 ήταν βίαιη και καταστροφική – με αποτέλεσμα, το βιοτικό επίπεδο των Γάλλων να ευρίσκεται για έναν ολόκληρο αιώνα πίσω από το αντίστοιχο των Βρετανών. Η διαφορά μεταξύ των δύο επαναστάσεων εναντίον των τότε απολυταρχικών καθεστώτων, της αυταρχικής ηγεμονίας καλύτερα, ήταν ο τρόπος διαχείρισης των δημοσίων χρεών» (H. James).

.

Άποψη

Το 58% των Ελλήνων επιθυμεί την αλλαγή της σύνθεσης της κυβέρνησης, το 78% τάσσεται εναντίον των εκλογών, το 64% πιστεύει πως ο πρωθυπουργός δεν εφαρμόζει αποτελεσματικά τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, ενώ το 58% θεωρεί πως η κυβέρνηση δεν είναι αριστερή, αποτελεί μέρος του συστήματος όπως όλες οι προηγούμενες και δεν αντιστέκεται στις απαιτήσεις των Ευρωπαίων – σύμφωνα με την πρόσφατη δημοσκόπηση εφημερίδας φιλικά προσκείμενης στην Εξουσία (πηγή).

Εάν προσπαθήσει κανείς τώρα να μαντέψει τις επιθυμίες της κοινής γνώμης, με βάση τα παραπάνω ευρήματα, δεν πρόκειται να τα καταφέρει. Το μόνο που θα συμπεράνει είναι πως οι Έλληνες βρίσκονται σε μία κατάσταση απόλυτης συσκότισης, αφού έχουν κατά σειρά προτεραιότητας ή από κοινού εκλέξει όλες τις πολιτικές τάσεις, χωρίς να αποφύγει η χώρα τους την πορεία προς το γκρεμό και το χάος.

Αντίθετα, η κατάρρευση επιταχύνεται, ειδικά από την τελευταία κυβέρνηση που είχε την ψευδαίσθηση ότι, είναι σε θέση να διαπραγματευθεί με τους αποικιοκράτες, καθώς επίσης με τους διεθνείς τοκογλύφους, χωρίς κανένα απολύτως βέλος στη φαρέτρα της. Δεν είχε καν ένα σχέδιο επιστροφής στη δραχμή, το οποίο έτσι ή αλλιώς είναι απαραίτητο για κάθε χώρα της Ευρωζώνης, αφού ποτέ μέχρι σήμερα δεν επιβίωσε μία νομισματική ένωση, χωρίς να έχει εξελιχθεί σε πολιτική.

Η πλειοψηφία τώρα των πολιτών (23%) υποστηρίζει την αντιπολίτευση, πιστεύοντας προφανώς ότι μπορεί να εφαρμόσει καλύτερα τα μνημόνια, αφού αυτό επικαλείται η ίδια ως βασικό της πλεονέκτημα. Ταυτόχρονα όμως, ένα σχεδόν τετραπλάσιο ποσοστό δεν θέλει εκλογές – οπότε το μόνο που μπορεί να υποθέσει κανείς είναι ότι, επιθυμεί τη συναίνεση των πολιτικών κομμάτων: μία οικουμενική κυβέρνηση ή μία συνεργασία των δύο μεγαλυτέρων παρατάξεων.

Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει τη σύγκλιση τους σε δύο τουλάχιστον τομείς: στο νούμερο ένα σήμερα πρόβλημα της χώρας, στο μεταναστευτικό, καθώς επίσης στο αμέσως επόμενο, στο οικονομικό. Στο πρώτο δεν βλέπω μεγάλες αντιθέσεις, αφού η κυβέρνηση έχει πλέον καταλάβει ότι, οι ιδεοληψίες, οι χειρισμοί και τα λάθη της το έχουν επιδεινώσει. Σε βαθμό μάλιστα που απειλείται να μετατραπεί η Ελλάδα στο Λίβανο της Ευρώπης, όπως σωστά ανέφερε ο υπουργός μετανάστευσης.

Όσον αφορά το δεύτερο, ο Αλέξης τάσσεται υπέρ της διαγραφής μέρους του χρέους, χωρίς όμως δυστυχώς να εννοεί την ονομαστική αλλά την αναδιάρθρωση του – η οποία απλά θα μεταφέρει το πρόβλημα στα παιδιά μας και στα δικά τους παιδιά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ιδιωτικοποιήσεις στις σημερινές εξευτελιστικές τιμές, με τις οποίες είναι μεν θεωρητικά αντίθετος, αλλά πρακτικά υπέρμαχος τους. Φτάνει πάντως με τον Αλέξη, δεν αξίζει να ασχολείται πια κανείς μαζί του.

Ο Κυριάκος τώρα δεν αναφέρεται καθόλου στην ανάγκη διαγραφής του χρέους, όταν ταυτόχρονα ισχυρίζεται σωστά πως χωρίς ανάπτυξη, δεν υπάρχει λύση για κανένα απολύτως πρόβλημα της χώρας.

Γνωρίζει όμως πως η ανάπτυξη προϋποθέτει την αύξηση της ζήτησης και τις επενδύσεις, αφού κανένας δεν επενδύει χωρίς να υπολογίζει πως τα εμπορεύματα που θα παράγει και οι υπηρεσίες που θα προσφέρει θα πουληθούν. Ειδικά σε μία χώρα που η παραγωγική της δυναμικότητα είναι ήδη πολύ μεγαλύτερη, από αυτήν που έχει ανάγκη, με την έννοια πως την εκμεταλλεύεται μόλις κατά 60-65% (διάγραμμα).

.

.

Πώς όμως θα αυξηθεί η ζήτηση, όταν ο Κυριάκος τάσσεται υπέρ των μειώσεων των μισθών και των συντάξεων, τις οποίες απαιτούν οι δανειστές; Θα μπορούσε βέβαια να μου απαντήσει πως η αυξημένη ζήτηση θα προέλθει από το εξωτερικό, οπότε θα διενεργούνταν επενδύσεις στις αντίστοιχες βιομηχανίες.

Θα επρόκειτο φυσικά για μία ανόητη απάντηση, αφού όλος σχεδόν ο πλανήτης είναι βυθισμένος στην ύφεση –ενώ ταυτόχρονα όλες οι χώρες προσπαθούν να ξεφύγουν από τα προβλήματα τους, μέσω της αύξησης των εξαγωγών τους. Οι πιθανότητες να τις ανταγωνιστεί η Ελλάδα δεν είναι καθόλου ευοίωνες, οπότε θα ήταν καλύτερα να μην υπολογίζει ο Κυριάκος σε θαύματα.

Θα απαντούσε ξανά ο Κυριάκος πως υπάρχει ακόμη ο τουρισμός, η μεγαλύτερη βιομηχανία της Ελλάδας – η οποία είναι σε καλύτερη κατάσταση από τις γύρω εμπόλεμες χώρες, όπως η Τουρκία, η Συρία, η Αίγυπτος, η Λιβύη κτλ. Θα ξεχνούσε τότε το μεταναστευτικό, λόγω του οποίου απειλείται κυριολεκτικά να νεκρώσει ο τουρισμός στο Αιγαίο – ενώ υπάρχουν πολλές άλλες πιο ασφαλείς χώρες στην Ευρώπη, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Θα ξεχνούσε επίσης τα προβλήματα των Ρώσων με το υποτιμημένο ρούβλι, καθώς επίσης των Αυστριακών, με τους οποίους διακόψαμε τις διπλωματικές σχέσεις, επειδή δεν μπορούμε να δούμε πιο μακριά από τη μύτη μας.

Οι επενδύσεις τώρα απαιτούν κάτι ακόμη: την ασφάλεια αυτών που τις δρομολογούν και που δεν μπορεί να είναι οι Έλληνες, αφού έχουν χάσει ήδη πάρα πολλά – ενώ όποιος χρεοκοπεί χάνει πια το θάρρος του να ξεκινήσει ξανά από την αρχή, πεθαίνει ως επιχειρηματίας.

Πώς όμως θα νοιώθουν ασφαλείς οι ξένοι επενδυτές, σε μία χώρα που έχει τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην περιοχή της και που κανένας δεν ξέρει τι φόροι θα του επιβληθούν ή τι θα του ξημερώσει την επόμενη ημέρα; Που οι τράπεζες της είναι χρεοκοπημένες, πλημμυρισμένες από τα κόκκινα δάνεια και που οι καταθέσεις δεν πρόκειται να μείνουν ανέπαφες, όταν χρειαστούν (και θα χρειαστούν) ξανά αύξηση κεφαλαίων;

Σε ένα κράτος που είναι ήδη με το ένα πόδι εκτός της ΕΕ, λόγω των ελέγχων κεφαλαίων, καθώς επίσης με το ενάμιση εκτός της Ευρωζώνης; Που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας λόγω του ύψους των δημοσίων χρεών του, όπου δεν αναφέρει καν ο Κυριάκος πώς θα τα χειριστεί; Που το ασφαλιστικό του έχει καταρρεύσει, που οι Θεσμοί του έχουν παραλύσει, που η διαφορά, οι εκβιασμοί και η διαπλοκή μεσουρανούν, που η γραφειοκρατία καλπάζει, που το χρηματιστήριο είναι ήδη νεκρό και που όλες σχεδόν οι κοινωνικές ομάδες είναι στο δρόμο;

Που η πιστοληπτική αξιολόγηση του δημόσιου και ιδιωτικού του τομέα, ο οποίος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει κόκκινα χρέη άνω των 200 δις €, είναι ήδη στα τάρταρα; Που ακόμη και να είχαν οι τράπεζες άφθονα χρήματα, δεν θα ήξεραν πού να τα δανείσουν, αφού κανένας δεν εμπιστεύεται υφιστάμενους η μελλοντικούς ανέργους και χρεοκοπημένες ή υποψήφιες για χρεοκοπία επιχειρήσεις;

«Επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων», θα αντέτασσε αμέσως ο Κυριάκος συμφωνώντας με την ευρωπαϊκή Τρόικα και με το φιλεύσπλαχνο ΔΝΤ, το οποίο φαίνεται να θαυμάζει. Οι ιδιωτικοποιήσεις όμως Κυριάκο μου, θα του έλεγα, δεν είναι νέες επενδύσεις, οπότε δεν προκαλούν ανάπτυξη και δεν δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Επομένως δεν θα μειωνόταν η ανεργία, χωρίς τον περιορισμό της οποίας δεν θα αυξηθεί ποτέ η ζήτηση και δεν θα λυθεί ποτέ το ασφαλιστικό. Μη μου φέρεις το παράδειγμα της Cosco γιατί ξέρεις πολύ καλά πως είναι εξαίρεση, ενώ τα λιμάνια της στην Ευρώπη εξυπηρετούν άλλους, ανίερους σκοπούς (άρθρο).

Θα πρόσθετα επίσης πως ακόμη και όταν φέρνουν κάποιες θέσεις εργασίας οι ιδιωτικοποιήσεις, δεν γίνονται σε εποχές που οι τιμές έχουν εντελώς εξευτελιστεί – σκόπιμα φυσικά, για να γίνει εφικτή η λεηλασία της χώρας, με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Ως εκ τούτου, ακόμη και να αποτελούσαν λύση, δεν μπορεί να ισχυριστεί ο Κυριάκος πως θα ήταν αρκετή για να μειώσει το ελληνικό χρέος.

Ειδικά επειδή γνωρίζει πολύ καλά πως από τα 300 δις € που είχε εκτιμήσει το ΔΝΤ το 2010 την περιουσία του δημοσίου, χωρίς τους υδρογονάνθρακες και τις τράπεζες (πηγή), με το τρίτο μνημόνιο εκτιμήθηκαν όλα μαζί στα 50 δις € (όταν την ίδια στιγμή το δημόσιο χρέος επιβαρύνθηκε με 40 δις € από τη δήθεν διάσωση των τραπεζών!) και παραδόθηκαν άνευ όρων στους δανειστές από τον «ηγέτη της αριστεράς», τον Αλέξη. Εάν ρωτούσε άλλωστε τους ίδιους τους αμερικανούς που έχουν ιδιωτικοποιήσει ακόμη και τις φυλακές τους (ντοκιμαντέρ), σε πολύ καλύτερες εποχές και προϋποθέσεις βέβαια, θα του έλεγαν πως πρόκειται για κλοπή – για μία νόμιμη διαδικασία φυσικά, αλλά για μία εν ψυχρώ κλοπή.

Με κριτήριο τις θέσεις του Κυριάκου λοιπόν, καθώς επίσης με την ποιότητα των στελεχών που έχει στη διάθεση του, είναι λογική η απόγνωση, από την οποία έχει καταληφθεί κυρίως η μεσαία τάξη. Αυτή η οποία αφενός μεν γνωρίζει καλύτερα τις συνθήκες και τις προοπτικές της χώρας, αφετέρου δεν τα έχει χάσει ακόμη όλα. Αυτός είναι ο λόγος που εκτιμώ πως τα κινήματα που θα δημιουργηθούν θα έχουν εκείνη τη μεσαία τάξη ως θεμέλιο, η οποία θα προσπαθήσει με νύχια και με δόντια να προστατεύσει ότι της έχει απομείνει.

Εάν αυτό σημαίνει εμφύλιο πόλεμο, αιματηρές συνθήκες γαλλικής επανάστασης, αναρχία ή οτιδήποτε άλλο, δεν το γνωρίζω  δυστυχώς. Υποψιάζομαι όμως πως εάν ο Αλέξης δεν θέλει να ψάχνει μέσα στη νύχτα ελικόπτερο για να αποδράσει σώος από την Ελλάδα, καθώς επίσης αν ο Κυριάκος δεν είναι τόσο ανόητος, ώστε να πάρει στη γυμνή και ευαίσθητη παλάμη του ένα καυτό σίδερο που δεν θα μπορεί καν να το κρατήσει, ακόμη και με τη βοήθεια της Merkel ή του ΔΝΤ, τους οποίους κακώς θεοποιεί, καλά θα κάνουν να συνεννοηθούν γρήγορα μεταξύ τους.

Το ίδιο ισχύει για όλους εκείνους τους βουλευτές που έχουν οδηγήσει στη χρεοκοπία το σύστημα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας (άρθρο) – ενώ δεν θέλουν να το καταλάβουν, συνεχίζοντας να παραπλανούν και να προδίδουν τους ψηφοφόρους τους.

Κλείνοντας, τόσο ο Αλέξης, όσο και ο Κυριάκος γνωρίζουν τη μοναδική ρεαλιστική λύση, η οποία δεν είναι άλλη από τη διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του δημοσίου χρέους, με κάθε θυσία – ακόμη και αν προϋποθέτει τη στάση πληρωμών μέσα στο ευρώ, με κάθε ρίσκο. Έτσι θα γίνει εφικτή η αντίστοιχη διαγραφή ενός μέρους του ιδιωτικού χρέους, οπότε θα τοποθετηθούν οι βάσεις για την αύξηση της ζήτησης, για τις επενδύσεις, για την ανάπτυξη και για την καταπολέμηση του εφιάλτη της ανεργίας.

Όλα τα άλλα είναι ουτοπικά και απλά χάνεται πολύτιμος χρόνος, τον οποίο δεν έχει στη διάθεση της ούτε η Ελλάδα, ούτε η Ευρώπη – η οποία ασφαλώς δεν θα μείνει ανέπαφη και ανέγγιχτη από αυτά που θα συμβούν στη χώρα μας, εάν βυθιστεί στο χάος και στην αναρχία.

Ιάκωβος Ιωάννου, για το Analyst.gr