Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι… (Κωστής Παλαμάς)
Κυριακή 14 Ιουλίου 2019
Η έκθεση της ελληνικής επιτροπής για τα σχολικά βιβλία των Σκοπίων
Στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής και στο ethnos.gr δημοσιεύθηκε το παρακάτω άρθρο από τον πρόεδρο της διαβόητης Επιτροπής του Κοτζιά που δημιουργήθηκε για να εξετάσει τα σχολικά εγχειρίδια των Σκοπίων. Για την "περίεργη" (για να το εκφράσουμε ευγενικά) αυτήν επιτροπή και το παρασκήνιο υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες εδώ: https://ethnologic.blogspot.com/2018/10/blog-post_10.html
ΔΕΕ
Γράφει ο Σπυρίδων Σφέτας
Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας του ΑΠΘ, επικεφαλής διαπραγματευτής στην Επιτροπή για τα Σχολικά Εγχειρίδια
Η άμισθη Επιτροπή για τα σχολικά εγχειρίδια , για τη οποία ακούστηκαν τόσες ανυπόστατες συκοφαντίες, έδωσε με ακλόνητα επιχειρήματα και μετά από μαραθώνιες διενέξεις το σύγχρονο Μακεδονικό Αγώνα με τους ιστορικούς της γειτονικής χώρας.
Επιτεύχθηκε συμφωνία για σημαντικά θέματα που αφορούν την Ελλάδα, με γνώμονα πάντα την επίκληση άρθρων της Συμφωνίας των Πρεσπών. 1) Έγινε αποδεκτό μετά από διήμερη μάχη στα Σκόπια ότι ως Σλάβοι δεν έχουν καμιά σχέση με τους Αρχαίους Μακεδόνες, ότι η Αρχαία Μακεδονική Ιστορία και ο πολιτισμός ήταν τμήμα του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού που είχε επίδραση στον παγκόσμιο πολιτισμό, ότι είναι ανάγκη να αναιρεθεί η θέση τους που παρουσιάζει την Αρχαία Μακεδονική ιδιαιτερότητα ως αντιτιθέμενη στον Ελληνισμό, ότι οι διαφορές εντοπίζονται στις πολιτικές δομές ( σταθερά μοναρχία στη Μακεδονία) . Επειδή η Συμφωνία προβλέπει ότι κάθε αλλαγή πρέπει να στηρίζεται σε πηγές (evidence), η Επιτροπή συγκέντρωσε όλα τα σχετικά χωρία από τους Αρχαίους συγγραφείς (Ηρόδοτο, Θουκυδίδη, Ισοκράτη, Πολύβιο, ακόμα και τους Φιλιππικούς του Δημοσθένη, ερμηνευόμενους στο ανάλογο πολιτικό πλαίσιο της εποχής ) και τα υπέβαλε με τις αναλυτικές της παρατηρήσεις και σε αγγλική ή γαλλική μετάφραση.
Η ελληνική επιτροπή δεν είδε αρνητικά την πρόταση της άλλης πλευράς να ληφθεί υπόψη ότι ένα μέρος της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας ανήκε στην ιστορική Μακεδονία της αρχαιότητας.
2) Για τη Ρωμαϊκή εποχή συμφωνήθηκε ότι ο όρος Μακεδονία από το 148 πΧ. ήταν διοικητικός-Μacedonia Prima- Macedonia Secunda- από τον 4ο αιώνα συμπεριλαμβανόταν με τη Δακία και την Παννονία στο Praefectum Illyricym και ότι πρέπει να διακρίνεται από την ιστορική Μακεδονία που το 168 πΧ , με τη πρώτη κατάκτηση, οι Ρωμαίοι διέσπασαν σε 4 τμήματα ( Πελαγονία, Πέλλα, Θεσσαλονίκη, Αμφίπολις), ή από το μεταγενέστερο Βυζαντινό διοικητικό Θέμα Μακεδονία που περιείχε τη Θράκη-η Μακεδονική Δυναστεία του Βυζαντίου δεν είχε σχέση με τους Αρχαίους Μακεδόνες- διευκρίνιση που ζήτησε και η άλλη πλευρά, αλλά από τον 14ο αιώνα, με την κατάργηση των Θεμάτων, ο όρος Μακεδονία στους αρχαιοπρεπείς Βυζαντινούς συγγραφείς αποκτούσε πάλι το ιστορικό περιεχόμενό του.
3) Για τη Βυζαντινή περίοδο δέχτηκαν ότι οι Σλάβοι δεν πήραν το όνομα Μακεδόνες από τους Αρχαίους Μακεδόνες , ότι οι όροι Μακεδών και Σλάβος δεν ταυτίζονται στο Μεσαίωνα. Η Επιτροπή προσκόμισε σχετικά χωρία από τα Θαύματα του Αγίου Δημητρίου, τον Πορφυρογέννητο κ. α. Οι δικές τους παρατηρήσεις ήταν πολύ γενικές, π.χ οι Σλάβοι δεν ήταν νομάδες, αλλά γεωργοί, κάτι που ελληνική πλευρά δεν απέρριψε εκ προοιμίου, οι Κύριλλος και Μεθόδιος έκαναν το γλαγολικό ( όχι το κυριλλικό αλφάβητο) , κάτι που είναι σωστό, αλλά επισημάνθηκε ότι το εννοιολογικό υπόβαθρο της απόδοσης στα σλαβικά των υψηλών θεολογικών εννοιών ήταν ελληνικό, ( πχ φιλοκαλία-dobrotoljubie, ευημερία-blajodenstvie) όπως και το συντακτικό. Επρόκειτο για μια lingua franca.
4) Για την οθωμανική περίοδο πρότειναν να υπάρξουν περισσότερες αναφορές στα ελληνικά εγχειρίδια για τους βαλκανικούς λαούς, κάτι που η ελληνική πλευρά δεν είδε αρνητικά, και για την ύστερη οθωμανική περίοδο πρότειναν να διευκρινιστεί ότι τα τρία οθωμανικά βιλαέτια του Μοναστηρίου , της Θεσσαλονίκης και του Κοσόβου που συμβατικά αποκαλούνταν Μακεδονία από την ευρωπαϊκή διπλωματία κάλυπταν μια ευρύτερη περιοχή, πέραν των ορίων της σημερινής Ελλάδας. Η ελληνική πλευρά δεν είδε αρνητικά αυτή τη διάκριση μεταξύ της συμβατικής χρήσης του όρου Μακεδονία που συμπεριλαμβανόταν στα τρία οθωμανικά βιλαέτια ( δεν υπήρχε οθωμανικό βιλαέτι με το διοικητικό όρο Μακεδονία) και της ιστορικής Μακεδονίας που διεκδικούσε το ελληνικό κράτος ( κατά το μάλλον ή έλασσον μόνο τα βιλαέτια Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου). Ο όρος Μακεδών επί Τουρκοκρατίας ήταν μόνο τοπική ταυτότητα, γεωγραφικός όρος με αναφορά στους χριστιανούς κατοίκους, συμπεριλαμβανομένων και των Νοτίων Σλάβων ως Χριστιανών, ως ένδειξη και ανδρείας, που ανέμεναν ένα νέο χριστιανό Μέγα Αλέξανδρο για να τους απελευθερώσει από τους νέους Πέρσες, τους Οθωμανούς.
Δεν είναι ο κατάλληλος χώρος να εξηγηθεί αυτό- το κλειδί βρίσκεται στο ότι τον 14ο αιώνα η Μακεδονία , πλην Θεσσαλονίκης , καταλήφθηκε από τους Σέρβους του Δουσάν, μετά τη διάλυση του κράτους ιδρύθηκαν σερβικές ηγεμονίες, ο Σέρβος δεσπότης των Σερρών Ουγλιέσα και ο αδελφός του βασιλιάς Βουκάσιν, ηγεμόνας στο Πρίλεπ, πολέμησαν, χωρίς τους Βυζαντινούς, τους Οθωμανούς στη μάχη του Έβρου το 1371, κοντά το Ορμένιο, στη σερβική αγιολογική παράδοση οι κατακτήσεις του Δουσάν και των επιγόνων του συγκρίνονταν με αυτές του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως ένδειξη ηρωισμού κατά των νέων Περσών, των Οθωμανών, είναι η γνωστή λειτουργικότητα του μύθου, αλλά για τους Έλληνες ο όρος Μακεδών είχε και την πολιτιστική κληρονομιά των Αρχαίων Μακεδόνων. Ο Ρήγας δεν εξέδωσε τυχαία τη φυλλάδα του Μεγάλου Αλέξανδρου.
5) Σημαντικό είναι για την ελληνική πλευρά είναι ότι δέχτηκαν, ότι τα σύνορα που αποκαταστάθηκαν με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου ( 1913) και τη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης των Παρισίων (1919) είναι οριστικά και ότι κάθε αλυτρωτισμός δεν έχει νομική βάση. Επίσης, δέχτηκαν να αντικαταστήσουν τον όρο ‘’ Μακεδονία του Αιγαίου’’ με τον όρο Ελληνική επαρχία της Μακεδονίας.
Αυτά είναι μερικά από τα επιτεύγματα της ελληνικής επιτροπής.
Κάποτε έπρεπε να αρχίσει ένας δημιουργικός διάλογος. Το παράπονό τους είναι ότι δεν τους αναφέρουμε στα σχολικά εγχειρίδιά μας , ενδεικτικό της άγνοιάς μας του βαλκανικού περίγυρου, γι’ αυτό και αναλώνονται σε γενικές παρατηρήσεις, εκτός του γεγονότος ότι δεν έχουν και γερά ιστορικά επιχειρήματα.
Η ελληνική επιτροπή επισήμανε 37 προβληματικούς χάρτες
Η ελληνική επιτροπή επισήμανε 37 προβληματικούς χάρτες, που χρήζουν βελτίωσης, και κατέθεσε κείμενο 57 σελίδων με τις παρατηρήσεις επί των εγχειριδίων και αναλυτικών προγραμμάτων, θίγοντας και γεγονότα του 20ου αιώνα, που ίσως θα τεθούν σε κάποια μελλοντική συνάντηση μετά τις εξελίξεις τη χώρα μας και τη θερινή ραστώνη.
Και εδώ η ελληνική επιτροπή είναι καλά εφοδιασμένη. Για παράδειγμα, δεν αναφέρονται στη βουλγαρική κατοχή στην Ελληνική Μακεδονία στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε κάθε περίπτωση μέχρι τέλος του έτους πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία, να υποβληθούν τα σχέδια των νέων αναλυτικών προγραμμάτων για έλεγχο και να οριστούν οι συντακτικές ομάδες.
Η Επιτροπή εισηγείται. Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία αποφασίζει για τις αλλαγές στα σχολικά εγχειρίδια και δίνει οδηγίες για τα αναλυτικά προγράμματα. Μέχρι τώρα έχουμε εθνικά κεκτημένα. Αν κρίνει η πολιτική ηγεσία στο μέλλον, μπορούμε να γράψουμε κάτι γι’αυτούς με τους δικούς μας όρους.
Είναι κατανοητό ότι η άλλη πλευρά, έχοντας και τη βουλγαρική πίεση ( έντονη διένεξη υπήρξε για την ταυτότητα του Γκότσε Ντέλτσεφ, η Βουλγαρία απείλησε με μπλοκάρισμα της ευρωπαϊκής πορείας, και τελικά παρενέβη ο Πρόεδρος Πενταρόφσκυ κατευναστικά, δηλώνοντας ότι ο Ντέλτσεφ αυτοπροσδιοριζόταν ως Βούλγαρος αλλά αγωνιζόταν για αυτόνομη Μακεδονία), πρέπει να ξαναγράψει κεφάλαια, κάτι που απαιτεί χρόνο.
Λόγω έλλειψης χρόνου για φέτος – πάντα σύμφωνα με τη Συμφωνία των Πρεσπών,- πρέπει στα νέα εγχειρίδια του Σεπτεμβρίου να εξαλειφθούν οι αλυτρωτισμοί. Στα υπάρχοντα εγχειρίδια δεν υπάρχουν χάρτες της’’ Μεγάλης Μακεδονίας ‘’του 1946-49 που να παρουσιάζουν το ελληνικό και βουλγαρικό τμήμα ως αλύτρωτες περιοχές, υπάρχουν όμως προβληματικοί χάρτες των Βαλκανικών Πολέμων, του Ήλιντεν, της εξέγερσης της Νάουσας ! που είναι επείγοντα περιστατικά και πρέπει αμέσως να θεραπευθούν, όπως και να απαλειφθούν μερικές ανακρίβειες/αβλεψίες, για παράδειγμα ότι η Ελλάδα στο Μεσοπόλεμο ασκούσε αναθεωρητική πολιτική όσον αφορά τη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, προφανώς η Ελλάδα συγχέεται με τη Βουλγαρία. Εμείς ίσως προλαβαίνουμε να αντικαταστήσουμε τον όρο ΠΓΔΜ με τον όρο Βόρειος Μακεδονία.
Ακόμα η Βόρειος Μακεδονία δεν έλαβε ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Θα χρειαστούν χρόνια μέχρι να μπει στην Ευρώπη, μπορεί η Ελλάδα να παρακολουθεί τη συνέπεια της άλλης πλευράς και στα σχολικά εγχειρίδια και να ενεργεί ανάλογα.
Η κοινή γνώμη στη γειτονική χώρα, μετά το 1944, σε συνθήκες θερμοκηπίου υπέστη πλύση εγκεφάλου για μια ανύπαρκτη ιστορική συνέχεια της σλαβικής της ταυτότητας με δήθεν καταβολές στην αρχαιότητα, μονοπωλώντας το όρο «Μακεδόνες», τώρα καλείται να υπερβεί την εσωστρέφεια και να διαφωτιστεί σωστά. Εθνικιστικοί κύκλοι που κατηγορούν τους Ζάεφ- Δημητρώφ για «προδοσία», κάνουν ήδη λόγο για «διαδικασία απομακεδονοποίησης».
ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ
Η εξέγερση της Νάουσας δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως «μακεδονική» εξέγερση, αλλά ως μια εξέγερση Χριστιανών στο πλαίσιο της ελληνικής επανάστασης. Να απαλειφθεί ο σχετικός χάρτης
ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΗΛΙΝΤΕΝ
Στους χάρτες για τα Βαλκάνια μετά το Συνέδριο του Βερολίνου πρέπει να αναφέρονται τα τρία βιλαέτια Κοσόβου, Μοναστηρίου και Θεσσαλονίκης ή γενικά η Οθωμανική αυτοκρατορία και όχι να υπάρχει χάρτης της μείζονος Μακεδονίας στη Βαλκανική ως διακριτής οντότητας που δεν εμπίπτει στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ
Στο χάρτη θα πρέπει να παρουσιάζεται η εθνική ολοκλήρωση των βαλκανικών κρατών μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων το 1913 και όχι ο διαμελισμός της Μακεδονίας ως διακριτής γεωγραφικής/εθνοτικής ενότητας.
Ο ελληνισμός, στην ιστορική του πορεία των 4000 χρόνων, δημιούργησε αχανείς πολυεθνικές (αλλά ποτέ πολυπολιτισμικές) αυτοκρατορίες, είχε εμπορικές σχέσεις με δεκάδες λαούς και χώρες, υπέστη επιδρομές βαρβάρων λαών, κατακτήθηκε πλήρως ή εν μέρει από ξένους στρατούς, ενώ εκτοπίσθηκαν τμήματά του από προαιώνια ελληνικά εδάφη. Αποτέλεσμα όλων αυτών των ιστορικών εξελίξεων ήταν κάποιοι ελληνικοί πληθυσμοί να αλλοφωνήσουν, όπως ορισμένοι μικρασιάτες (τουρκόφωνοι Έλληνες), να λατινοφωνήσουν (βλαχόφωνοι Έλληνες), να σλαβοφωνήσουν (σλαβόφωνοι Έλληνες), να αλβανοφωνήσουν (αρβανιτόφωνοι Έλληνες) ή να ιταλοφωνήσουν (οι Γρεκάνοι της Magna Grecia). Εκείνο πάντως, που και επιστημονικώς είναι αδιαμφισβήτητο, είναι η διαπίστωση ότι η ομιλούμενη γλώσσα δεν αποτελεί πλέον απόλυτο εθνολογικό κριτήριο ταξινόμησης ενός πληθυσμού...
Ελλάς
ΕΛΛΑΣ
ΕΛΛΑΣ
Αιώνιες Αλήθειες-Ιστορικές Ρήσεις
"Η ημιμάθεια χείρων εστί και αυτής ταύτης της αμαθείας"
«εἷς ἐμοὶ μύριοι, εἰ ἄριστος ἦ » (Ένας άνθρωπος για μένα αξίζει όσο δέκα χιλιάδες, όταν είναι άριστος) Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος (6ος/5ος αἰώνας π.Χ.)
«Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές» Διονύσιος Σολωμός (1789-1857)
"...Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα -ένα πράμα μόνον με παρακίνησε κι εμένα να γράψω, ότι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μην λέγει ούτε ο δυνατός "εγώ", ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς "εγώ"; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει εγώ· όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε "εμείς". Είμαστε εις το "εμείς" και όχι εις το "εγώ". Και εις το εξής να μάθομεν γνώση, αν θέλομεν να φκιάσομεν χωριόν, να ζήσομεν όλοι μαζί. Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν' αγωνίζονται δια την πατρίδα τους, δια την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε: "Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες", αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμίαν και να εργάζονται εις το καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας και της κοινωνίας.
"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)
«Να ξέρετε πως αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει από την βρώμα όπου κυλιούμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε...»
«Μαρτύρων και Ηρώων αίμα», 1907
Ίων Δραγούμης (1878-1920)
«Γι' αυτά που δεν μπορούμε να μιλήσουμε, γι' αυτά πρέπει να σιωπούμε» Tractatus Logico-Philosophicus - Κεφάλαιο 7
"The limits of my language mean the limits of my world". "Tractatus Logico-philosophicus"
Λούντβιχ Βιτγκενστάϊν (1889-1951)
Τις ημύνθη περί πάτρης;
Και τι πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος. Αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι βουλεπταί, εκατάστρεψαν το έθνος, ανάθεμά τους. Κάψιμο θέλουν όλοι τους! Τότε σ' εξεθέωναν οι προεστοί κ' οι 'γυφτοχαρατζήδες', τώρα σε 'αθεώνουν' οι βουλευταί κ' οι δήμαρχοι.
Αυτοί που είχαν το λύειν και το δεσμείν εις τα δύο κόμματα, τους έταζαν 'φούρνους με καρβέλια', δώσαντες αυτοίς ουχί πλείονας των είκοσι δραχμών μετρητά, απέναντι, καθώς τους είπαν, και παρακινήσαντες αυτούς να εξοδεύσουν κι απ' τη σακκούλα τους όσα θέλουν άφοβα, διότι θα πληρωθούν μέχρι λεπτού, σύμφωνα με τον λογαριασμόν, όνήθελαν παρουσιάσουν.
Το τέρας το καλούμενον επιφανής τρέφει τη φυγοπονίαν, την θεσιθηρίαν, τον τραμπουκισμόν, τον κουτσαβακισμόν, την εις τους νόμους απείθειαν. Πλάττει αυλήν εξ αχρήστων ανθρώπων, στοιχείων φθοροποιών τα οποία τον περιστοιχίζουσι, παρασίτων τα οποία αποζώσιν εξ αυτού…
Μεταξύ δύο αντιπάλων μετερχομένων την αυτήν διαφθορά, θα επιτύχει εκείνος όστις ευπρεπέστερον φορεί το προσωπείον κ' επιδεξιώτερον τον κόθορνον.
Άμυνα περί πάτρης θα ήτο η ευσυνείδητος λειτουργία των θεσμών, η εθνική αγωγή, η χρηστή διοίκησις, η καταπολέμησις του ξένου υλισμού και πιθηκισμού, του διαφθείροντος το φρόνημα και εκφυλίσαντος σήμερον το έθνος, και η πρόληψις της χρεοκοπίας.
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
στην εφημερίδα «Ακρόπολις» 115 χρόνια πριν
«Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».
Νίκος Καζαντζάκης
«Ασκητική»
Υπενθύμιση
Αγαπητοί αναγνώστες αυτής της ιστοσελίδας,
Επειδή ως Έλλην πολίτης ζω εντός της κοινωνίας και δεν λειτουργώ "εν κενώ", λόγω των σημαντικότατων εξελίξεων που σημειώθηκαν (και συνεχίζουν να σημειώνονται) το τελευταίο χρονικό διάστημα, αισθάνθηκα υποχρεωμένος να πάρω θέση σε ζητήματα που απασχολούν τους ενεργούς πολίτες, οι οποίοι ενδιαφέρονται και ανησυχούν για το μέλλον αυτής της χώρας.
Θεωρώ ότι η εποχή είναι κρίσιμη και απαιτείται ενημέρωση πέρα από τα καθοδηγούμενα ΜΜΕ και τους εξωνημένους δημοσιογραφίσκους, αλλά και τους ποικιλώνυμους και ποικιλόμορφους υπαλλήλους του συστήματος. Θα συνεχίσω λοιπόν να παρουσιάζω άρθρα, κριτικές, κείμενα κ.λπ. που κρίνω ότι πρέπει να τύχουν ευρύτερης δημοσιότητας. Αυτό θα γίνεται πλέον μέσα από μια νέα ιστοσελίδα, η οποία θα συντάσσεται μαζί με άλλους Συνέλληνες, με τον τίτλο "ελληνικού ενδιαφέροντος..." http://hellenicinterest.blogspot.com/ ενώ αυτή η ιστοσελίδα θα επανέλθει στο παλιό της θεματολόγιο, με κείμενα και άρθρα Εθνολογίας, Γλωσσολογίας, Ιστορίας κλπ.
Γράφει ο *Γιάννης Δασκαρόλης* (πρώτη δημοσίευση:
https://booksjournal.gr/kritikes/istoria/5058-o-ion-dragoymis-stin-ikaria)
Ο ιταλοτουρκικός πόλεμος του ...
*ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ*
Το Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου «Βιβλιόφιλοι Έδεσσας» αποφάσισε την
πραγματοποίηση *Σεμιναρίου για την **Δημιουργική Γραφή* στο οποίο θ...
*Οι εκτιμήσεις ενέχουν πάντοτε ρίσκο. Πολύ περισσότερο όταν δεν είναι σαφές
τι ακριβώς θέλει να κάνει ο πρόεδρος Τραμπ ή καλύτερα τι μπορεί να κάνει.*
Στ...
Του Γιώργου *Ν. Παπαθανασόπουλου*
Ο αρχιμανδρίτης *Διονύσιος Πύρρος* (1777-1853) είναι η μοναδική περίπτωση
κληρικού που υπηρέτησε την Επανάσταση του...
Υπερκυβέρνηση. Νέα τάξη πραγμάτων. Σύστημα. Ολιγάρχες. Ελίτ. Λέσχες.
Παγκόσμια αγορά. Ολα τα παραπάνω αναφέρονται κατά καιρούς ως η αιτία του
κακού για ...
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του παλαίμαχου δημοσιογράφου Γιάννη Μαρίνου,
γραμμένο δυό μήνες μετά τις εκλογές και του οποίου οι προβλέψεις
επαληθεύονται καθημ...
In this article 'Web memes as subsidiary works: copyright issues under EU
law', Giacomo Bonetto handles the subject of EU copyright laws and cute
memes
. ...
της Αθηνάς Τζινίκου-Κακούλη.
"Η Μακεδόνισσα στο Θρύλο και στην Ιστορία"
'0 άζιωματικός Κάκαβος (καπετάν Ζώης)
καί οί συνεργάτιδές του κυρίες
τής Θεσσαλον...
*Οι «Μαγεμένες» επιστρέφουν στην Θεσσαλονίκη*
*Θεσσαλονίκη*
Στις 10 Οκτωβρίου του 1864 ο Γάλλος Εμμανουέλ Μιλέρ έγγραφε στη σύζυγό του:
«*Βιάζομαι να σου...
Πριν από 9 χρόνια
Για τους Σκοπιανολάγνους...
"…Στον ελληνισμό, μετέχει κάποιος εθελουσίως. Είναι τιμή και ευθύνη η ελληνική ταυτότητα. Η ελληνικότητα δεν επιβάλλεται, αλλά κερδίζεται και αποδεικνύεται με αγώνες, θυσίες και ήθος. Πρόκειται για θεϊκό χάρισμα και όχι για καταναγκασμό. Ο ελληνισμός κανέναν δεν παρακαλάει. Όποιος δεν θέλει να είναι Έλληνας, κακό του κεφαλιού του. Ας αρκεσθεί στη μίζερη και ελεεινή σκοπιανή ιδιότητα ή ας παραμείνει στην πνευματική αναξιοπρέπεια του κακώς εννοούμενου τοπικισμού και της γκρίνιας για τα κονδύλια. Αυτά δεν τα λέω για να δικαιολογήσω την κρατική απραξία, ούτε για να εθελοτυφλούμε μπροστά στον κίνδυνο από τη διείσδυση των πρακτόρων. Χρειάζεται συνεχής άμυνα και αντίσταση. Αλλά συγχρόνως δεν πρέπει να αποδίδουμε στους αργυρώνητους κομιτατζήδες καμιά ιδιότητα φοβερού και τρομερού μαζικού κινήματος αφελληνισμού. Εάν σώσουμε το όνομα της Μακεδονίας, οι πρακτορίσκοι πιθανότατα θα εξαφανισθούν μία για πάντα. Θα τους καταπιεί η ίδια η Ιστορία…"
Γλωσσικά
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΓΡΑΜΜΑΤΩΣΥΝΗΣ Ένα συνηθισμένο λάθος είναι η γραφή της πρόθεσης "εξ"με απόστροφο (εξ’ άλλου, εξ’ ίσου, εξ’ ανάγκης κ.λπ.). Πολλοί, νομίζουν ότι είναι το ίδιο γραμματικό φαινόμενο (έκθλιψη) που παρατηρείται π.χ. στην πρόθεση από, στην οποία, όταν ακολουθεί λέξη που αρχίζει με φωνήεν, προς αποφυγήν χασμωδίας αποκόπτεται το "o" (συναλοιφή = εξάλειψη) και στην θέση του μπαίνει απόστροφος. Έτσι, το «από όπου» γράφεται «απ’ όπου», το «από εκεί» γράφεται «απ’ εκεί». Αυτό όμως δεν έχει καμιά σχέση με τις προθέσεις εκ (όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από σύμφωνο) και εξ (όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν), στις οποίες δεν χρειάζεται η απόστροφος, απλούστατα, διότι δεν υπάρχει εξάλειψη κάποιου φωνήεντος. Εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι γιατί οι ίδιοι δεν γράφουν π.χ. «εκ’ προθέσεως», «εκ’ του ιδίου» κ.λπ. Υποθέτω ότι αυτό συμβαίνει διότι δεν γνωρίζουν ότι πρόκειται για την ίδια πρόθεση! (*)
(*) Μάλλον βιάστηκα να βγάλω συμπεράσματα για την πρόθεση εκ. Σχετικά πρόσφατα (21-6-09), σε ανακοίνωση πολιτικού γραφείου τ. Υπουργού, διάβασα το αδιανόητο «…όταν εκ’ των πραγμάτων…»!!!
Δεν πάμε καθόλου, μα καθόλου καλά…
ΠΟΣΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ; Ακούω πολύ συχνά στις περισπούδαστες και βαρύγδουπες αναλύσεις πολιτικών και δημοσιογράφων να πιπιλίζουν μια ανόητη έκφραση, που πιθανότατα θεωρούν ότι είναι «κουλτουριάρικη» και πνευματώδης. Αναφέρομαι στο φαιδρότατο «Έχω την αίσθηση…», που εκφωνούν βαθυστόχαστα «ενώπιος ενωπίω» πριν μας λούσουν με το απαύγασμα της σκέψης τους.
Ερώτημα πρώτον: Ποια ακριβώς αίσθηση έχετε αγαπητοί; Την αφή, την γεύση, την όραση, την ακοή ή την όσφρηση; Προφανώς καμιά από αυτές. Μάλλον θα αναφέρεστε σε κάποια έκτη αίσθηση ή όχι; Ερώτημα δεύτερον: Μια και κάθε φυσιολογικός άνθρωπος διαθέτει μόνον πέντε αισθήσεις, μήπως αγαπητοί θέλετε να μας πείσετε ότι διαθέτετε κάτι παραπάνω από τον μέσο πολίτη εσείς οι επώνυμοι και συνήθεις φιλοξενούμενοι της μικρής οθόνης; Ερώτημα τρίτον: Μήπως δεν ξέρετε τι λέτε; Η έκφραση αυτή μας προέκυψε από τα πρώτα χρόνια της Πασοκοκρατίας, τότε που ο Αντρέας είχε την έμπνευση να μας κουβαλήσει δεκάδες και εκατοντάδες αμερικανοσπουδαγμένους για να μας εκπολιτίσουν. Οι περισσότεροι από αυτούς ήσαν μάλλον «κουμπούρες» στα ελληνικά, αλλά με τις τότε συνθήκες του γλωσσοπολιτικού φανατισμού, τα λεγόμενά τους αποτελούσαν ιερές φράσεις για τους κεχηνότες οπαδούς τους, που τις αναπαρήγαγαν αφειδώς. Λόγω λοιπόν αυτής της αδυναμίας τους, μετέφραζαν με μεγάλη ευκολία λέξεις και εκφράσεις από τα αγγλικά και μας τις πετούσαν κατάμουτρα. Στα αγγλικά (ή σωστότερα στα αμερικάνικα, για να ακολουθήσω τον Όσκαρ Ουάϊλντ που είχε δηλώσει ότι «με τους Αμερικανούς, εμείς οι Βρετανοί έχουμε πολλά κοινά, αλλά μας χωρίζει ένα βασικό: Η γλώσσα»!) υπάρχει η έκφραση “I have the feeling”, που λέγεται με την έννοια: νομίζω, μου φαίνεται, πιθανολογώ κ.λπ. Στα ελληνικά υπάρχει η ωραιότατη έκφραση «Έχω την εντύπωση», που αποδίδει ακριβώς αυτήν την αμερικανιά. Προφανώς όμως θεωρείται οπισθοδρομική, ξεπερασμένη, χωριάτικη, κατινίστικη και δεν ξέρω τι άλλο. Στο κάτω-κάτω πώς θα δείξουμε ότι ξέρουμε και τα αγγλικούλια μας!
Η ΔΗΜΟΤΙΚΟΦΑΝΗΣ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ… Υποθέτω πως είναι γνωστό, σε όλους όσους έχουν ασχοληθεί κάπως περισσότερο με την γλώσσα μας, ότι στην αρχαία και στην καθαρεύουσα (συνθετικής δομής) κυριαρχεί το ουσιαστικό και η γενική πτώση, σε αντίθεση με την δημοτική (αναλυτικής δομής), όπου δεσπόζει το ρήμα και η αιτιατική. Αυτά βέβαια είναι μάλλον ψιλά γράμματα για πάμπολλους δημοσιογράφους και δημοσιογραφούντες (και όχι μόνον), με αποτέλεσμα να συναντούμε συχνότατα εκφράσεις και διατυπώσεις, που βγάζουν μάτια. Όπως παρατηρεί ο Γιάννης Καλλιόρης (ψευδώνυμο του εξαίρετου φιλόλογου και γλωσσολόγου Γιάννη Καλεώδη) στο βιβλίο του «Παρεμβάσεις» (ΚΕΔΡΟΣ–Αθήνα 1981, σελ. 123): «…π.χ. η φρικιαστική διατύπωση “…το αποτέλεσμα της άρνησης της δυνατότητας ανοικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μια χώρα…”, όπου ο εγκλωβισμός της ρηματικής ενέργειας στο ουσιαστικό, είναι φανερό ότι δεν ανήκει στη δημοτική…». Αυτήν λοιπόν την ξύλινη γλώσσα (δήθεν δημοτική, με 4 γενικές στην σειρά!), που ορισμένοι εξακολουθούν να θεωρούν το απαύγασμα της προοδευτικότητας και της αριστεροσύνης, ο Καλλιόρης την χαρακτήρισε, ιδιαίτερα εύστοχα, ως «καθαρευουσιάνικο δημοτικισμό» σε ένα περιεκτικότατο και γλαφυρό μελέτημα («Ο γλωσσικός αφελληνισμός: Πέραν του μισοξενισμού και της υποτέλειας» ΠΟΛΥΤΥΠΟ, Αθήνα 1984), ασκώντας δριμεία κριτική στον γλωσσοπολιτικό φανατισμό, που τελικώς κατέστρεψε την γλώσσα μας. Συγκρίνοντας το παραπάνω δημοτικοφανές κατασκεύασμα με την ίδια πρόταση σε σωστή δημοτική («…με αποτέλεσμα να αρνιούνται την δυνατότητα να ανοικοδομηθεί ο σοσιαλισμός σε μια χώρα…»), είναι νομίζω σαφέστατη όχι μόνον η γλωσσική ορθότητα, αλλά και η αισθητική της, όπως και η υπεροχή της από πλευράς νοήματος. Φαντάζομαι ότι αν όλοι μας προσέχαμε λίγο περισσότερο τον προφορικό και κυρίως τον γραπτό μας λόγο, το αποτέλεσμα θα ήταν απείρως πιο ικανοποιητικό, από κάθε πλευρά.
…ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Η δημοτικοφανής καθαρεύουσα, στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως, εξακολουθεί να κυριαρχεί στους «γλωσσικούς μαργαρίτες», που ξεστομίζουν μιας ορισμένης κατηγορίας πολιτικοί, ιδιαίτερα εκείνοι που νομίζουν ότι μιλώντας σε «πλέρια δημοτικιά», κερδίζουν πόντους «προοδευτισμού». Από πρόσφατες τηλεοπτικές εκπομπές περισυνέλεξα τα εξής αμίμητα: «…Καλώ όλους στις 11 του Νοεμβρίου να πάρουν μέρος στη διαδικασία της εκλογής Προέδρου…» Βάσω Παπανδρέου. «…Ας θυμηθούμε την επέτειο της 18 Οκτώβρη…» Βαγγέλης Βενιζέλος. Η αγραμματοσύνη προφανώς δεν είναι προνόμιο κανενός. Εάν λοιπόν τα παραπάνω προβεβλημένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ είχαν φροντίσει να μάθουν ένα-δυο πραγματάκια για την γλώσσα, ίσως απέφευγαν αυτά τα τραγελαφικά. Και τούτο διότι αυτές οι εκφράσεις όχι μόνον είναι για γέλια, αλλά καταστρέφουν και το γλωσσικό αισθητήριο πολλών από τους ακροατές τους, που τα αναμασούν με την πρώτη ευκαιρία, σκεπτόμενοι (όχι άδικα) ότι έτσι είναι τα σωστά μια και τα λένε κοτζάμ υπουργοί (έστω και πρώην). Για να εξηγούμαι: Ή θα πεις 11 Νοεμβρίου, εάν θέλεις να δώσεις μια περισσότερο λόγια «πινελιά» στον λόγο σου ή εάν επιθυμείς να εκφραστείς στην τρέχουσα καθημερινή γλώσσα θα πεις 11 του Νοέμβρη. Το «11 του Νοεμβρίου» (πιο σπάνια) και κυρίως το «18 Οχτώβρη» και «3 Σεπτέμβρη» ή «17 Νοέμβρη», αποτελούν χαρακτηριστικά και απαράδεκτα δείγματα (και δήγματα) του καθαρευουσιάνικου δημοτικισμού. Όπως μάλιστα έχει ειπωθεί: «Όλα αυτά δεν ανήκουν ούτε στη δημοτική, ούτε στην καθαρεύουσα. Ανήκουν απλώς στην αγλωσσία». Και στην γλωσσική ακαλαισθησία, προσθέτω εγώ…
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ ΞΥΛΟΣΧΙΣΤΕΣ Είναι ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων που σπούδασαν στο εξωτερικό εμφανίζουν εξοργιστική άγνοια της ελληνικής ορολογίας της επιστήμης τους, με αποτέλεσμα τα κείμενά τους να προκαλούν τουλάχιστον ιλαρότητα. Αντί να εξελληνίζουν τους ξένους όρους, όταν δεν υπάρχουν αντίστοιχοι στην γλώσσα μας, αντίθετα τους «ελληνοποιούν» δυστυχώς «στο γόνατο» (πιθανότατα και για να «πρωτοτυπήσουν» λόγω αφελούς ξενομανίας), αντικαθιστώντας απόλυτα δόκιμους και καθιερωμένους από την πολύχρονη χρήση, ελληνικούς. Στην παραπάνω περίπτωση του εντελώς πρόχειρα «ελληνοποιημένου» και αστείου όρου «Πριμάτες», υπενθυμίζουμε ότι υπάρχει στην ελληνική επιστήμη και γλώσσα ο απόλυτα εύστοχος όρος «Πρωτεύοντα». Εξ άλλου «Πριμάτος» (από την Λατιν. λέξη primus = πρώτος) είναι τιμητικός τίτλος της Καθολικής Εκκλησίας και δεν νομίζω να έχει κάποια σχέση με την Ζωολογία ή την Ανθρωπολογία! Ανάλογα γελοίος είναι και ο όρος «Άλγη», που είδα σε πανεπιστημιακό «σύγγραμμα», από την επιπόλαιη «ελληνοποίηση» του ξένου όρου Algae της Βοτανικής, ο οποίος χρησιμοποιείται ως γενικός περιγραφικός και συστηματικός όρος των διαφόρων Συνομοταξιών Φυκών, που δεν είναι άλλα από τα πασίγνωστα σε όλους μας φύκια, χωρίς βεβαίως τις ανάλογες «μεταξωτές κορδέλλες». Το ότι υπάρχει η λέξη άλγος = πόνος (εξ ου και κεφαλαλγία = κεφαλόπονος, αναλγητικό κ.λπ.) είναι προφανώς «ψιλά γράμματα» ή άγνωστο στους πανεπιστημιακούς μας φωστήρες, οι οποίοι εξακολουθούν να αναφέρουν π.χ. το Φύλο (από άλλη, επίσης αχρείαστη, «ελληνοποίηση» του όρου Phylum - Συνομοταξία, αδιαφορώντας για την σύγχυση που δημιουργείται από την χρήση του όρου φύλο για άλλες έννοιες) Φαιοφύκη που ανήκει στα «Άλγη» δηλ. στους «Πόνους»! Κυκεώνας; Όχι, απλώς confusion. Kαι για όσους με κατηγορήσουν για «γλωσσικό εθνικισμό», απαντώ προκαταβολικά, ότι μεταξύ «γλωσσικού εθνικισμού» και γελοιότητας διαλέγω ασυζητητί τον πρώτο…
Απάνθισμα
"Στην τέχνη, ο λαός δεν αναζητά πλέον ανακούφιση κι εξύψωση. Αλλά οι λεπτεπίλεπτοι, οι πλούσιοι, οι αργόσχολοι, αναζητούν το καινούργιο, το παράδοξο, το πρωτότυπο, το ασυνήθιστο, το σκανδαλώδες. Και εγώ, από τον κυβισμό και έπειτα, ικανοποίησα τους σοφούς και τους κριτικούς με όλες τις ευμετάβλητες σαχλαμάρες που μου έρχονταν στο κεφάλι, και όσο λιγότερο με καταλάβαιναν τόσο περισσότερο με θαύμαζαν. Με το να διασκεδάζω με αυτά τα παιχνίδια, αυτές τις κουταμάρες, αυτές τις σπαζοκεφαλιές, έγινα διάσημος και μάλιστα πολύ γρήγορα. Και η διασημότης για ένα ζωγράφο σημαίνει πωλήσεις, κέρδη, περιουσία, πλούτη. Και σήμερα - όπως ξέρεις - είμαι διάσημος, είμαι πλούσιος. Αλλά όταν βρίσκομαι μόνος με τον εαυτό μου, δεν έχω το κουράγιο να θεωρούμαι καλλιτέχνης με τη μεγάλη και την παλιά σημασία της λέξεως. Αυτοί ήσαν μεγάλοι ζωγράφοι, ο Τζιότο, ο Ρέμπραντ, ο Τισιανός, ο Γκόγια. Δεν είμαι παρά ένα κοινός σαλτιμπάγκος, που κατάλαβε το πνεύμα των καιρών του και εξήντλησε όσο καλύτερα μπορούσε τη βλακεία, τη ματαιοδοξία, τη φιλοχρηματία των συγχρόνων του. Είναι πικρή η εξομολόγηση μου, πιο θλιβερή απ' όσο φαίνεται, αλλά έχει τη χάρη να είναι ειλικρινής".
Πάμπλο Πικάσο
(Συνέντευξη στον διάσημο Ιταλό συγγραφέα Τζιοβάνι Παπίνι)
Φίλε ή αντίπαλε μην τ' αναγγείλεις πουθενά. Δεσμώτης τήδε ίσταμαι τοις ένδον ρήμασι πειθόμενος.
'Αρης Αλεξάνδρου (1922-1978)
Το προτελευταίο ποίημα της συλλογής
«Ευθύτης οδών» (1959)
«…Το να ξεκόβεις από τους θεούς, τους προγόνους, την γλώσσα και την χώρα σου, το να ξεκόβεις γενικά, είναι μια τρομερή διαδικασία, αλλά και μια διαδικασία ενθουσιασμού, που αναζητά άπληστα τόσο ο αυτόμολος και ακόμη περισσότερο ο προδότης…»
Emil Cioran, Εμίλ Σιοράν (1911-1995)
Ρουμανο - Γάλλος διανοητής
Η επιστήμη, δυστυχώς, άμα εξέλθη του περιωρισμένου κύκλου του εφικτού [...] δύναται ν’ αμφισβητήση τον άθλον της ασαφείας και εις αυτήν την θεολογίαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου