Ο ιδιότυπος παγανισμός και ειδωλολατρισμός της εποχής μας

Ο ιδιότυπος παγανισμός

και ειδωλολατρισμός της εποχής μας

Aς προσπαθήσουμε να ιδούμε την εποχή μας, ιδεολογικά και αξιολογικά, τελείως αφαιρετικά, ατενίζοντας συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της. Η πτώχευση που παρατηρείται στην παραγωγή και διάδοση νέων ιδεών και αξιών, η αδυναμία σύγκρισης των παλαιών και των νέων φιλοσοφικών και θεολογικών ιδεών φαίνεται ότι έχει οδηγήσει το σημερινό άνθρωπο  σε μία ιδιότυπη φυλακή, μέσα στην οποία βέβαια υπάρχουν περιορισμένες σκέψεις και δράσεις. Μάλλον πλέον λείπει, απουσιάζει παντελώς θα λέγαμε, η επαφή με το Επέκεινα μέσα από τις απεσταλμένες και υφιστάμενες θρησκείες. Ο θεός των χριστιανών απουσιάζει βιωματικά από τις ζωές των «πιστών» οι οποίοι μέσα από το άγχος της καθημερινότητας και των βιοτικών αναγκών φαίνεται να έχουν απωλέσει μεγάλο μέρος και βάθος της πίστης τους. Ο θεός των χριστιανών  μάλλον έχει υποκατασταθεί από επιγείους άρχοντες, πολιτικούς και επιχειρηματίες, οι οποίοι έχουν υποσχεθεί στους ανθρώπους της Δύσης (ειδικότερα) επίγεια γη της επαγγελίας, έναν παράδεισο κλεισμένο μέσα στο θαύμα της τεχνολογίας. Το άπειρον όμως της ανθρωπίνης φύσης δεν φαίνεται να ικανοποιείται με αυτό, επιζητεί διεξόδους ανώτερες και οντολογικές και πνευματικότερες. Όταν δεν τις έχει δημιουργεί φαιδρά υποκατάστατα, τα οποία καταδεικνύουν τη σύγχρονη πτώση και πνευματική εξαλλοίωση του ανθρώπου, ο οποίος σταδιακά ομοιώνεται «τοις αλόγοις», αν θεωρήσουμε ότι κάθε τι έμβιο μεν, αλλά μη ανθρώπινο, είναι άλογο.

Διαβάζουμε λοιπόν για κηδείες ζώων, για κομμωτήρια ζώων. Διαβάζουμε επίσης ότι «στάρς» των παιγνίων και της τηλεόρασης «αυτομπουγελώνονται». Ενημερωνόμαστε ότι συνάνθρωποί μας κακοποίησαν ζώα (απαράδεκτο βέβαια σε κάθε περίπτωση) γεγονός το οποίο πλέον γίνεται πηχιαίος τίτλος στην τηλεόραση, πρωτοσέλιδη είδηση στην εφημερίδα. Βλέπουμε στα Μ.Μ.Ε ότι καλούνται όλοι οι άνθρωποι να δώσουν ένα φιλί στον διπλανό τους διότι με αυτό τον τρόπο αποκαθίσταται μέρος της απολεσθείσης ευτυχίας μεταξύ των ανθρώπων. Οι διαφημίσεις για τα αυτοκίνητα έχουν καταστήσει τους τέσσαρες τροχούς κάτι σαν «ιερά πέτρα και αγελάδα» των σημερινών ανθρώπων, επίσης η σοκολάτα και τα υποκατάστατά της έχουν αντικαταστήσει κάθε οίστρο και ίμερο των ανθρώπων. Αν αναφερθούμε στις εκπομπές μαγειρικής θα διαπιστώσουμε ότι άδικα πέθαναν άνθρωποι και θυσιάσθηκαν μάρτυρες για τη διάδοση των μεγάλων αληθειών, διότι οι άνθρωποι με γεμάτο στομάχι είναι ικανοί να περνούν καλά, δεν χρειάζονται τίποτε άλλο πραγματικά.

Όλα αυτά όμως μας οδηγούν στο αβίαστο συμπέρασμα ότι η εποχή μας ανακυκλικά έχει προχωρήσει επιστρέφοντας σε εποχή σαν τα σόδομα και γόμορα, όπου ένας υφέρπων ειδωλολατρισμός και ένας χυδαίος παγανισμός φαίνεται ότι σιγά-σιγά επικρατεί. Ας ιδούμε μερικές καταστάσεις που μας θυμίζουν όσα δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Αναφέρει λοιπόν η  παλαιά διαθήκη το συμβάν με τον ταύρο που λάτρεψαν οι εβραίοι στην έρημο Σινά. Ο άνθρωπος χάνοντας την πίστη του στο Ανώτερο προσπαθεί να εύρει λύσεις στο κατώτερο όχι πνευματικό, αλλά υλικό πλέον πεδίο, θαυμάζοντας κάποιες συγκεκριμένες υλικές ιδιότητες (η δύναμη του ταύρου σε πολλούς πολιτισμούς έχει σημανθεί). Παρόμοια λοιπόν και στην εποχή μας αναβιώνει μία άλογη αγάπη για τα ζώα η οποία μάλλον οφείλεται στην απομάκρυνση του νοήμονος ανθρώπου από τις πνευματικές ιδέες οι οποίες Πλατωνικά παρέχουν αξίες και ιδιότητες. Ο άνθρωπος δεν σκέφτεται πλέον την  ιδέα του ξεχωριστού σε ένα ανώτερο επίπεδο, προσπαθεί να τη βιώσει σε υλικό επίπεδο μέσα από την υιοθεσία ενός σπανίου ζώου, μέσα από παράξενες υλικές συνήθειες (τα περίφημα αυτομπουγελώματα, οι selfies φωτογραφίες των κινητών, τα πολλαπλά σκουλαρίκια, οι παράξενες κομμώσεις στα κομμωτήρια τα οποία πληθαίνουν και αυξάνονται).

Βέβαια με την προσήκουσα Σωκρατική σειρά καταλήγουμε ότι όλα αυτά φαίνονται και επισημαίνονται επάνω στο σημερινό άνθρωπο, ο οποίος προσπαθεί να ξεχωρίσει μέσα από το ωραίο αυτοκίνητό του, το ντύσιμό του, τη συμμετοχή του σε ακραία παιχνίδια υπακούοντας στους αρίστους καθηγητές της τηλεόρασης και των πρωϊνάδικων. Εάν ζούσε ο Αριστοτέλης θα διατύπωνε μάλλον τη γνώμη ότι η έννοια της ωραιότητας και της διαφορετικότητας έγκειται όχι πλέον στη συμμετοχή του ανθρώπου στην ιδέα του ωραίου και στις συνεπαγόμενες πράξεις, αλλά σε υλικές καταστάσεις, που ο σημερινός άνθρωπος θεωρεί ως ωραίες. Μιάς και η επαφή του σημερινού ανθρώπου με το ανώτερο πνευματικό επίπεδο-Εγελιανά ας το ορίσουμε-είναι η ελάχιστη δυνατή, όλα έχουν μεταφερθεί σε υλικό επίπεδο, σε καθαρά αισθητικό επίπεδο. Φυλακισμένος ο άνθρωπος ανάμεσα σε υπολογιστές και αυτοκίνητα, πολυκατοικίες και νοσοκομεία, προσπαθεί μέσα από ειδωλολατρικές και παγανιστικές αναβιώσεις κακού τύπου να εύρει διέξοδο στη ζωή του. Ίσως το όλο θέμα καταδεικνύει μάλλον τα τελευταία στάδια ενός κόσμου που στηρίχθηκε στον διαφωτιστικό λόγο, ένα λόγο εμπειρικό. Αποσυνδεδεμένος αυτός ο λόγος από τον ανώτερο κόσμο των ιδεών υπό-ζωοποιεί τον άνθρωπο αναγκάζοντάς τον να ανακαλύπτει θεούς και αξίες εκεί όπου δεν υπάρχουν.

Τα άπειρα σουβλατζίδικα και καταστήματα γρήγορης εστίασης έχουν πλήρως υποκαταστήσει την παραδοσιακή Ελληνική (και όχι μόνο) οικογένεια. Τρέχει ο άνθρωπος ολομόναχος στους δρόμους με μία προχειροτροφή στο χέρι προκειμένου γρήγορα να φάει και να ξαναπάει στην εργασία του. Τα άπειρα επίσης καταστήματα κινητής τηλεφωνίας –τα οποία μάλλον έχουν αντικαταστήσει την πάλαι ποτέ συμπάθεια των ανθρώπων σε μέντιουμ, ανθρώπους με τηλεκινητικές ικανότητες, σε τρόπους υπερβατικής και άμεσης επικοινωνίας –φυλακίζουν τους ανθρώπους. Όλοι πλέον μπορούν να έχουν ένα κινητό, ένα ψεύτικο κόσμο, κλεισμένοι μέσα σε αυτόν καλύπτουν κάθε εξωτερικό κενό. Η εικονική πραγματικότητα είναι μία μικρή θεοποίηση, μας θυμίζει αυτούς που έφευγαν ικανοποιημένοι από τα Ελευσίνεια μυστήρια. Εκείνοι όμως μάθαιναν τη σχέση μας με το Επέκεινα, σήμερα η εικονική πραγματικότητα αποκομμένη από τον κόσμο του πνεύματος καθίσταται φυλακή, απομόνωση,απομάκρυνση από κάθε γνώση, τελικά πνευματικός και ψυχικός θάνατος αυτοαπομόνωσης.

Η πλήρης υποκατάσταση των υπερβατικών ιδεών από το χρήμα και τα υποκατάστατά του, αδυνατίζουν κάθε βουλητική προσπάθεια του ανθρώπου να ξεφύγει δια της σκέψης προς τον κόσμο του Ωραίου. Η λατρεία των σημερινών ανθρώπων προς το χρήμα είναι η έξαρση της ειδωλολατρικής φύσης και χαρακτηριστικότητας του σημερινού κόσμου. Θα διακινδυνεύαμε να διατυπώσουμε την παρακάτω πρόταση. Ενώ όλες οι μορφές υποειδωλολατρείας και υποπαγανισμού συναντώνται αναλογικά σε πολλές εκ των ιστορικών περιόδων, η υποκατάσταση της ιδέας με το χρήμα είναι καθαρά τάση και μόδα των καιρών μας. Πρίν πούμε κάτι περισσότερο για αυτή την διαμορφωθείσα κατάσταση θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η εποχή μας ξεχωρίζει από κάθε άλλη εποχή, έχει πλήρη φιλοσοφική και θεολογική κληρονομιά ώστε ο άνθρωπος μέσα από τον οντολογικό του φωτισμό να ξεχωρίζει, όμως οι άνθρωποι έχουν μεταφέρει το μυαλό τους στην τσέπη που κρατούν τα χρήματα και την καρδιά τους στις οικείες τράπεζες. Η ηθική πτώση μεγαλώνει εάν αναλογισθούμε τη σοφή πράγματι παραβολή του Ιησού περί των ταλάντων. Είναι απαράδεκτο η εποχή μας να διαθέτει κληρονομιά πνευματική τέτοια και όμως να είναι βυθισμένη στην ύλη. Σωστά ο Μάξιμος ο Ομολογητής επισημαίνει ότι η αποκοπή του ανθρώπου από το θεό σηματοδοτεί την πτώση του στον άκρατο υλισμό. Ο θεός δε σηματοδοτείται δογματικά, κάθε επαφή του σημερινού ανθρώπου με το Όν ως εσωτερικότητα έχει υποκατασταθεί από την οριζόντια επαφή του με το μικρόκοσμο του φαγητού, του θεάματος και των στείρων απολαύσεων.

«Άφρων είπε εν τη καρδία αυτού ούκ έστιν θεός» άρα «όταν δεν υπάρχει θεός όλα επιτρέπονται (κάθε σκέψη και πράξη). Ζούμε λοιπόν στην εποχή του νιτσεϊκού δολοφονημένου θεού, ο οποίος όμως έχει υποοκατασταθεί μέσα στα ανθρώπινα δημιουργήματα. Λές και ο θεός από τον ουρανό μετεξελίχθηκε σε άνθρωπο επί της γής. Ο οποίος άνθρωπος δείχνει να αναπαραγάγει τη γένεση των έξι ημερών μέσα από τον υλικοτεχνολογικό του πολιτισμό. Η επιστήμη και η τεχνολογία, αλλά και ο τρόπος της μηχανής, μάλλον έχουν σκοτώσει το θεό στον ουρανό και τον έχουν αναστήσει στην ανθρώπινη γή υπό μορφή ανθρώπου. Πάντως χαμένος ο σημερινός άνθρωπος μέσα στο άπειρο σύμπαν, έχοντας εφεύρει την έννοια του κακού θανάτου και της καλής ζωής, έχοντας απομακρυνθεί τελείως από την οντολογική εσωτερικότητα, τη διαδοχή των διαστάσεων και των δυνάμεων, έχοντας χάσει τη γνώση από το πλωτινικό πέρασμα του νοός προς τις ανώτερες ενικές καταστάσεις (μάλλον όλα αυτά φαίνονται αστεία στο σημερινό δυτικό κυρίως άνθρωπο) έχει κλεισθεί στο μικρό του βασίλειο που διαρκεί μόλις κάποια χρόνια και δείχνει τόσο ευτυχισμένος και ψεύτικα αυτάρκης. Γι΄αυτό εξάλλου είναι τόσο εύκολη βορά στους κυβερνώντες μιάς και δεν παρουσιάζει καμμία οντολογική αντίσταση σε αυτούς που τον ελέγχουν όλο και πιο πολύ μέσα από τους πάμπολλους σημερινούς ηλεκτρονικούς τρόπους.

Η άπειρος λοιπόν κοσμική φύση έχει αντικατασταθεί από την οικία, το διαμέρισμα την μονοκατοικία. Επαναλαμβάνουμε «άφρων είπε εν τη καρδία αυτού ούκ έστιν θεός». Δυστυχώς τόσο πολύ-για να θυμηθούμε και το Θουκυδίδη-έχει αλλάξει η ειωθεία φύσις των ονομάτων ώστε ο άφρων της καινής διαθήκης έχει καταστεί σήμερα πλήρης «έμφρων» διότι ο σημερινός άνθρωπος στεντορείως φωνάζει «δεν υπάρχει θεός διότι εγώ έχω κυβερνήσει τον μικρόκοσμό μου με την επιστήμη και την τεχνολογία». Η τελευταία περίοδος του μεταδιαφωτιστικού λόγου έχει βέβαια ως βασικό του χαρακτηριστικό την αδυναμία, ηθελημένη αδυναμία του ανθρώπου, να ιδεί εσωτερικώς προς το Επέκεινα και τον Άπειρο κόσμο της εσωτερικότητας. Η φρήν στον Πλάτωνα αλλά και στον Αριστοτέλη είναι η ανώτερη θωρακική χώρα που καθορίζει το πέρασμα του νοός προς τους πνεύμονας και την καρδία προκειμένου ο άνθρωπος να ελέγχει τις δυνάμεις και τις ενέργειες που τον κινούν. Πλέον ο νούς και η καρδία του σημερινού ατόμου έχει υποκαταστήσει τις φιλοσοφικές εργασίες της φρηνός σε τέτοιο βαθμό ώστε ο νούς και η καρδία του να ανήκουν σε ό,τι το μαζικό και υλικό. Άρα έμφρων σήμερα είναι αυτός που ανήκει στην ύλη. Ενώ ο Άφρων της καινής διαθήκης ήταν αυτός που έχανε την επαφή του με το θεό.

Το μικρό μας λοιπόν διαμέρισμα έχει υποκαταστήσει την ανώτερη κοσμική φύση. Το μικρό μας διαμερισματάκι είναι πλέον μία αναπαράσταση των μεγάλων βασιλείων, αλλά κατά εικονικό τρόπο. Η αποθέωση της σημερινής ειδωλολατρικής φύσης της εποχής μας έγκειται σε αυτό ακριβώς το σημείο. Ο κάθε άνθρωπος  βλέπει το σπίτι του σαν ιερό ναό, έξω από αυτόν και όσα τεχνολογικά επιτεύγματα κρύβονται εκεί μέσα δεν υπάρχει-ας θυμηθούμε για άλλους λόγους τον Άγιο Κυπριανό-καμμία σωτηρία. Εάν στην αρχαία Αθήνα σημασία διδόταν στο δημόσιο και όχι στο ιδιωτικό σήμερα ζούμε μάλλον το τελευταίο και σαφώς πιο χυδαίο στάδιο του ανθρωποκεντρισμού. Ο άνθρωπος ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του και την περιουσία του. Εάν οι παλαιοί ειδωλολάτρες πίστευαν ότι όλο το σύμπαν ήταν πλήρες θεών και δαιμόνων άρα οι πέτρες και τα ποτάμια έκρυβαν μέρος αυτών των οντοτήτων, οι σημερινοί «ειδωλολάτρες» πιστεύουν ότι ο μικρόκοσμος μέσα στον οποίο μεγαλώνουμε είναι πλήρης της επιστημονικής ικανότητος του ανθρώπου να θεσπίσει μία ζωή υλικά ελεγχομένη. Άρα το σπίτι, το ίντερνετ καφέ, οι χώροι ψυχαγωγίας είναι χώροι λατρείας των συγχρόνων θεών της τεχνολογίας. Του διαδικτύου και του facebook. Ο περιορισμός της ανθρώπινης προσωπικότητος (οι παλαιοί ειδωλολάτρες ζούσαν σε διαρκή αναφορά με ό,τι το ανώτερο) είναι πλέον γεγονός, απλά θα πρέπει να ιδούμε και τα επόμενα στάδια της εξαφάνισης του νοήμονος υποκειμένου μέσα από την πλήρη ρομποτοποίηση του ανθρώπου, τον πλήρη μηχανικό έλεγχο του υποκειμένου και των αναγκών του εκ μέρους της υπαρχούσης εξουσίας.

Η ιδέα ως δύναμη συμπαντικής εξήγησης και εναλλαγής έχει πλήρως στις ημέρες μας αντικατασταθεί από τη μερισμένη ύλη, η οποία έχει ονομασθεί χρήμα, νόμισμα και ευρώ. Εάν ο Δημόκριτος σε μία αποθέωση της αντιειδωλολατρικής συμπεριφοράς του είχε υποστηρίξει ότι εάν είχε να επιλέξει ανάμεσα στο βασίλειο της Περσίας και σε κάποιο συμπαντικό μυστικό, αυτός θα επέλεγε το συμπαντικό μυστικό, ο σημερινός άνθρωπος έχει πλήρως θεοποιήσει το νόμισμα. Η εξουσία όχι τυχαία έχει μία πολύ συγκεκριμένη οικονομική συμπεριφορά απέναντι στους ανθρώπους. Εάν πιστέψουμε ότι όσο σημαντική είναι η ιδέα για την ουράνια πολιτεία, αντιστοίχως σημαντικό είναι το νόμισμα για την επίγειο πολιτεία, καταλαβαίνουμε ότι όπως ο θεός χαρίζει τις φωτεινές ιδέες της σωτηρίας και της εσωτερικής γνώσης στους ανθρώπους, αντιστοίχως η επίγεια εξουσία εκφράζει την πλήρη εξουσία της μέσα από το νόμισμα, τη μερισμένη ύλη του χρήματος. Όταν ο θεός εγκαταλείπει τους ανθρώπους (πρβλ.ψαλμός,21 «Ο Θεός, ο θεός μου, πρόσχες, ίνα τι εγκατέλιπές με;») αυτό σημαίνει ότι απομακρύνει τις ζωοποιές ιδέες και πράξεις από αυτούς. Η ιδέα είναι ο δεσμός του ουρανού με τον άνθρωπο. Όταν η παρούσα εξουσία θέλει να χειραγωγήσει τους ανθρώπους χρησιμοποιεί το χρήμα. Η σημερινή ανύπαρκτη οικονομική κρίση είναι ο τρόπος ελέγχου της εξουσίας επί των ανθρώπων. Έρημος ιδεών ο άνθρωπος παρακαλεί της εξουσία για χρήμα και ύλη, διότι πλέον ο άνθρωπος της ύλης μόνον την επίγεια ζωή του καταναλωτισμού γνωρίζει. Η ήρεμη προσευχή του μοναχού αντιστοιχεί σε υλικό επίπεδο με τις οργισμένες διαδηλώσεις των σημερινών μαζανθρώπων οι οποίοι ζητούν όχι ιδέες εσωτερικής υπέρβασης αλλά χρήμα και υλικά αγαθά. Η προσευχή του ανθρώπου προς το θεό έχει αντικατασταθεί σε υλικό επίπεδο από τις υλικές επιταγές των ανθρώπων προς την εξουσία. Αυτός ο ειδωλολατρισμός έχει ως τίμημα την πλήρη χειραγώγηση του ανθρώπου από πρόσκαιρες εξουσίες, οι οποίες σκοπό έχουν την πρόσκαιρη επικράτηση τους επάνω σε άβουλα όντα.

Ο κόσμος ως έννοια έχει ξεπέσει σε ένα εννοιακό επίπεδο πεζό και χυδαία αισθησιακό. Εάν ο Ηράκλειτος με τον όρο του κόσμου εννοούσε το όλο σύμπαν, τους κόσμους πρίν το δικό μας, αλλά και μετά το δικό μας προκειμένου να προσφέρει στο Ανθρώπινο Υποκείμενο όλους τους τρόπους και τις γνώσεις εσωτερικής προσπέλασης του Όλου, σήμερα ο ανθρώπινος κόσμος μέσα από ένα χυδαίο ειδωλολατρισμό νοείται ως το σύνολο των εμπειρών μου, των αισθητικών εμπειριών μου. Ο άνθρωπος λατρεύει τις αισθήσεις και τα αντικείμενα αυτών. Το βήμα είναι απάνθρωπο και ίσως σηματοδοτεί τις  τελευταίες ημέρες του διαφωτιστικού λόγου. Χαρακτηριστικά ο Ηράκλειτος αναφέρει: «Kόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε τις ανθρώπων εποίησεν, αλλ΄ήν αεί και εστίν και έσται πύρ αείζωον». Σαφέστατα ο Ηράκλειτος εννοεί τον υπέρ-κόσμο που υπήρχε πρίν και μετά από θεούς και ανθρώπους. Εμείς ας μείνουμε στο «μετά τους ανθρώπους» δηλαδή στο ότι κανείς άνθρωπος σύμφωνα με το σκοτεινό φιλόσοφο δεν δύναται να δημιουργήσει κόσμο. Ο Ηράκλειτος εννοεί ότι ο άνθρωπος μπορεί να συμβάλει κατά τρόπο οντολογικό και εσωτερικό, αλλά και ηθικό, στην βαθύτερη και με γνώμονα την αιωνιότητα εξέλιξη του κόσμου. Ο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει τον κόσμο με φόντο την άπειρο πορεία του. Ο σημερινός όμως «ειδωλολάτρης» άνθρωπος έχοντας απομονώσει τον κόσμο από την άπειρο πορεία του, με φόντο την δήθεν θεϊκή επιστήμη και εμπειρία πιστεύει ότι μπορεί να είναι ευτυχισμένος στα στενά όρια της τεχνολογίας, των πέντε ηπείρων και των υλικών απολαύσεων. Η κοσμική πτώση σηματοδοτεί την ανθρώπινη πτώση. Ο άνθρωπος από πολίτης του σύμπαντος κατέστη πολίτης ενός υπο-κόσμου ο οποίος έχει σαφή υλική ημερομηνία λήξης.

Εστιάζοντας στο μεγαλείο του Ελληνικού πολιτισμού και πνεύματος θα υποστηρίξουμε ότι το σύνολο του σημερινού κόσμου, στηρίχθηκε πολιτισμικά και πολιτειακά στην κουλτούρα των φιλοσόφων που αυτός ο πολιτισμός πλουσιοπάροχα γέννησε και εξέθρεψε. Η Πλατωνική Πολιτεία, τα Αριστοτέλεια «Ηθικά Νικομάχεια», η νοητική Σωκρατική αφύπνιση, αφύπνισε τον άνθρωπο στο πέρασμα των χρόνων οδηγώντας τον στη φιλοσοφική πίστη και διατύπωση αρχών και νόμων για ένα καλλίτερο κόσμο. Για ένα κόσμο γνώσης και πίστης, ονείρου και λόγου, εκεί όπου οι πεπαιδευμένοι άνθρωποι θέτουν ως σκοπό την άνω οδό του Αγαθού. Με γνώμονα την οντολογική εσωτερικότητα και τη Λογική ενατένιση ο άνθρωπος μέσα στον ευρύτερο κόσμο μπορεί να προχωρεί προς ένα αύριο όπου «ταυτόν εστίν νοείν τε και είναι». Εκεί όπου η Βούληση και η Νόηση θα ταυτίζονται. Σε μία πραγματικότητα αντάξια του Λόγου και όχι της στείρας ύλης. Ίσως όλα αυτά τα τόσο «φιλοσοφικά»είναι μέρος της λύσης και της εξόδου από το σημερινό υλικό και μαζοποιητικό αδιέξοδο.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, δρ φιλοσοφίας.