Μια εξαιρετική εκδήλωση

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012 η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη: "Αρχαία Μακεδονία - Εθνολογία, Αρχαιολογία, Ιστορία" στο κεντρικό αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου στην Αθήνα.

Στην εκδήλωση μίλησαν οι:
Σάββας Καλεντερίδης, Εκδότης και ιδιοκτήτης των εκδόσεων "Ινφογνώμων"
Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων
Στέφανος Γ. Μίλλερ, Καθηγητής Αρχαιολογίας του Παν/μίου Μπέρκλεϋ
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον Καθηγητή Μίλλερ για την πολύπλευρη προσφορά του στην Ελλάδα και ο οποίος ήταν το τιμώμενο πρόσωπο στην εκδήλωση.

Η ομιλία του Καθηγητή Στέφανου Γ. Μίλλερ

ΑΡΧΑΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ του Δημητρίου Ε. Ευαγγελίδη

Βιβλιοπαρουσίαση, Κυριακή, 9 Δεκεμβρίου 2012

Εθνικό Πολεμικό Μουσείο

Τρία χρόνια πριν δεν είχα καν ιδέα ότι υπήρχε κάποιος με το όνομα Δημήτριος Ευαγγελίδης και γνώριζα πολύ λίγα για το τι σημαίνει Εθνολογία σαν επιστήμη, μολονότι ο όρος από μόνος του είναι αρκετά διαφωτιστικός.

H κατάσταση άλλαξε κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς μου να συγκεντρώσω υπογραφές συναδέλφων¬¬ μου μελετητών της Ελληνο-Ρωμαϊκής αρχαιότητας, σε μια επιστολή προς τον Πρόεδρο Ομπάμα το οποίο εξηγούσε ότι, σε αντίθεση με αυτά που πιστεύουν οι σημερινοί κάτοικοι της FYROM, οι αρχαίοι Μακεδόνες στην πραγματικότητα ήταν Έλληνες. Θα επανέλθω στο θέμα σε ένα λεπτό.

Η επιστολή προς τον Ομπάμα αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα www.macedonia-evidence.org που αποτελούσε το βήμα για τη διάδοση σχετικών επιστημονικών μελετών σε αναγνώστες σε όλο τον κόσμο. Αυτές οι μελέτες περιελάμβαναν τεκμηρίωση για τη γλώσσα, τα γλωσσoλογικά, τη θρησκεία, την ταυτότητα και εθνικότητα, και την αρχαιολογία της αρχαίας Μακεδονίας. Στη συνέχεια μου έφθασε ένα άρθρο γραμμένο από κάποιον Ευαγγελίδη, με τίτλο: ΟΙ ΓΙΑΟΥΝΑ ΤΑΚΑΜΠΑΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ. Στο άρθρο αυτό ο Ευαγγελίδης έδειξε το πώς μια περσική επιγραφή του πρώιμου 5ου π.Χ. αιώνα αποδείκνυε ότι οι Πέρσες θεωρούσαν τους Μακεδόνες... Έλληνες. Ποτέ προηγουμένως δεν είχε γίνει αναφορά αυτού του στοιχείου στον κόσμο της αρχαίας Ελληνικής ιστορίας, και η εμφάνισή του στο διαδίκτυο δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό το γεγονός ότι η ιστοσελίδα πέτυχε να πείσει την ακαδημαϊκή κοινότητα των ειδικών στην Ελληνική ιστορία από όλο τον κόσμο ότι οι Μακεδόνες ήσαν Έλληνες όσο και οι Ίωνες της Μικράς Ασίας.

Τώρα ο Ευαγγελίδης έχει γράψει ένα βιβλίο το οποίο, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται μια απλή ιστορική αναδρομή στην Αρχαία Μακεδονία, γεμάτη ονόματα και ημερομηνίες. Όμως, είναι πολλά περισσότερα. Μέσα από την εθνολογική του προσέγγιση, τοποθετεί τα ονόματα και τις χρονολογίες στο πλαίσιο των διαφορετικών κόσμων, των φυλών, που ζούσαν στην επικράτεια της Μακεδονίας και αποτέλεσαν το Μακεδονικό κράτος του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου.

Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, διότι οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες και οι Αργείοι και όλοι οι Έλληνες της Κλασικής περιόδου ήσαν χωρισμένοι σε φυλές. Τον 5ο αιώνα π.Χ. οι φυλές των Αθηναίων, για παράδειγμα, ναι μεν δημιούργησαν από κοινού μια οργανωμένη πολιτεία, συνέχισαν όμως να διατηρούν στην πράξη τις πατρώες φυλετικές διαιρέσεις μέσα στον αθηναϊκό λαό. Τώρα γνωρίζουμε ότι οι Μακεδόνες ομοίως είχαν κρατήσει αυτή την Ελληνική συνήθεια.

Ο Ευαγγελίδης έχει επίσης εξετάσει τις φυλές των λαών που περιέβαλαν τους Μακεδόνες και ενεπλάκησαν με αυτούς. Πιο σημαντικοί από αυτούς, κατά τη γνώμη μου, ήσαν οι Παίονες, οι οποίοι – τουλάχιστον από την εποχή του Θουκυδίδη και μετά – κατοικούσαν στην περιοχή των σημερινών κατοίκων της FYROM. Μολονότι οι Παίονες δεν ήσαν Μακεδόνες, από τη στιγμή που κατακτήθηκαν από το Φίλιππο τον Δεύτερο, είναι βέβαιο ότι χρησιμοποιούσαν την Ελληνική στα νομίσματά τους και αποτέλεσαν σημαντικό τμήμα του στρατού του Αλεξάνδρου. Τον 3ο αιώνα ένας από τους βασιλείς τους προσέφερε στην Ολυμπία και στους Δελφούς αφιερώματα, των οποίων σώζονται οι ενεπίγραφες βάσεις. Έτσι είχαν μια μορφή ανεξαρτησίας μέσα στη Μακεδονική αυτοκρατορία και μπορούν να θεωρηθούν ως τμήμα του Ελληνικού κόσμου, αλλά δεν ήσαν περισσότερο Μακεδόνες από τους Πέρσες και τους Αιγύπτιους και άλλους (όπως οι Θηβαίοι) που είχαν κατακτηθεί από τους Μακεδόνες.

Αυτό για μένα είναι σημαντικό διότι οι σημερινοί κάτοικοι της αρχαίας Παιονίας ισχυρίζονται ότι ζουν στην αρχαία Μακεδονία και ως εκ τούτου, για παράδειγμα, η Πέλλα αποτελεί μέρος της παράδοσής τους. Ακόμα πιο περίεργη είναι η άποψή τους ότι ο Αλέξανδρος δεν ήταν Έλληνας, αλλά αποτελεί επίσης μέρος της σλαβικής τους παράδοσης. Προσωπικά, ως επαγγελματίας αρχαιολόγος – δηλαδή ιστορικός των χωμάτων, της στρωματολογίας - οφείλω να διαμαρτυρηθώ. Γνωρίζουμε πολύ λίγα για την αρχαιότητα και όταν αυτά που γνωρίζουμε διαστρέφονται, η επιστήμη μου τίθεται σε αμφιβολία. Για τέτοιες επιστημονικές ανακρίβειες είναι που αντιτίθεμαι, στο όνομα «Μακεδονία» για την αρχαία Παιονία. Αφήνω κατά μέρος το θέμα του κατά πόσο μια κλεμμένη ταυτότητα θα ωφελήσει μακροπρόθεσμα τον κλέφτη της.

Ο Δημήτριος Ευαγγελίδης με βοήθησε να εκφράσω τη διαμαρτυρία μου. Και αυτό το νέο βιβλίο του θα βοηθήσει πάλι. Αλλά μόνο με αυτούς που διαβάζουν Ελληνικά. Όταν πρότεινα το βιβλίο να μεταφραστεί και να εκδοθεί στα Αγγλικά έτσι ώστε να ενισχυθεί το θέμα της Ελληνικότητας της Μακεδονίας, ο Δημήτριος απάντησε: «Παίρνω σαν δεδομένο ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες». Ναι, εδώ στην Ελλάδα. Όχι απαραίτητα οπουδήποτε αλλού.

Προσκάλεσα 1.450 συναδέλφους να προσυπογράψουν την επιστολή προς τον Ομπάμα. Από αυτούς, 372 από 21 χώρες ανταποκρίθηκαν. Πολλοί αγνόησαν το κάλεσμά μου. Αλλά αρκετοί θέσαν ερώτημα εάν οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν πράγματι Έλληνες. Δύο συνάδελφοι, ένας από τη Γερμανία και ένας από τις ΗΠΑ, συνδέονται με παρεμφερείς περιπτώσεις. Ενώ δίδασκαν αρχαιολογία της αρχαίας Ελλάδας, έφθασαν και στον Αλέξανδρο. Και στις δύο περιπτώσεις ένας φοιτητής (18-19 ετών) ρώτησε γιατί ο Αλέξανδρος διδάσκεται στο πλαίσιο της Ελληνικής αρχαιολογίας, όταν όλοι γνωρίζουν ότι …ήταν Σλάβος. Υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν σε επίπεδο εκπαίδευσης εκτός Ελλάδας, διαφορετικά η αλήθεια για την Μακεδονική αρχαία ιστορία, για την Ελληνική αρχαία ιστορία, θα χαθεί στον κόσμο ολοκληρωτικά.

Ήδη ένας συνάδελφος από την Αυστραλία, ο John Melville-Jones, έχει εκφράσει την επιθυμία να μεταφραστεί η Αρχαία Μακεδονία του Δημήτρη Ευαγγελίδη. Επαναλαμβάνω αυτή την επιθυμία. Αυτό το βιβλίο είναι ένα εργαλείο που θα αποδειχθεί πολύ χρήσιμο όταν διατεθεί στα Αγγλικά.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να κάνω ένα μικρό σχόλιο. Στη σελίδα 59 ο Δημήτριος Ευαγγελίδης αναφέρει ότι το 315 π.Χ. ο Κάσσανδρος ίδρυσε μια πόλη που πήρε το όνομα Θεσσαλονίκη, κίνηση πολύ μεγάλης σημασίας. Αλλά τον ίδιο χρόνο ο Κάσσανδρος έκανε και κάτι άλλο εξ ίσου σημαντικό: Πήγε στη Νεμέα και προήδρευσε στους Νέμεους Αγώνες. Δημήτρη, σε παρακαλώ να προσθέτεις αυτή τη συμπλήρωση, στην επόμενη έκδοση.

Στέφανος Γ. Μίλλερ