Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
(Κωστής Παλαμάς)

Πέμπτη 31 Μαΐου 2012

Να επιστραφεί το αρχαιομακεδονικό χρυσό στεφάνι!


Από τον εξαίρετο Ναουσαίο λόγιο και εκλεκτό συνέλληνα κ. Εμμανουήλ Βαλσαμίδη λάβαμε το άρθρο-καταγγελία που ακολουθεί, συνυπογράφοντας την έκκληση να υπάρξει γενική κινητοποίηση ώστε να επιστρέψει και πάλι στον τόπο απ' όπου αφαιρέθηκε από τυμβωρύχους και πωλήθηκε σε αρχαιοκάπηλους για να καταλήξει στον εγγλέζικο (έχουν πείρα από τέτοια!) Οίκο δημοπρασιών.
ΔΕΕ

ΧΡΥΣΟ ΑΡΧΑΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΠΟΥΛΗΘΗΚΕ ΣΕ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ
ΑΝΤΙ 181.000 ΣΤΕΡΛΙΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΟ ΚΡΙΣΤΙΣ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ

Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

Άγνωστος πωλητής, άγνωστος αγοραστής, ένα Μακεδονικό στεφάνι αλλάζει χέρια μέσω του οίκου Κρίστις, σε τιμή πολύ χαμηλή, προφανώς γιατί οι εκτιμητές από τις τρεις πλευρές γνωρίζουν ότι το στεφάνι είναι προϊόν λαθρανασκαφής και μάλιστα τυμβωρυχίας και επομένως η αγοραπωλησία είναι επισφαλής.

Ποιες είναι οι τρεις πλευρές; 1. Ο πωλητής, 2. Ο οίκος Κρίστις και 3. Ο αγοραστής. Όλοι ξέρουν ότι αν επέμβει το Ελληνικό κράτος θα χαλάσει η δουλειά και θα καταφερθεί πλήγμα σε αυτούς που λεηλατούν τον Πολιτισμό της Ελλάδος. Τι δεν πουλιέται αυτή την περίοδο στο Λονδίνο! Το Ελληνικό Κράτος μπορεί και πρέπει να επέμβει.

Το στεφάνι είναι Μακεδονικό. Αυτό σημαίνει ότι προέρχεται από τον Ελληνικό Μακεδονικό χώρο. Είναι προϊόν λαθρανασκαφής. Αυτό σημαίνει ότι αφαιρέθηκε από Μακεδονικό τάφο. Από ποιον, είναι ένα ερώτημα. Και απάντηση υπάρχει. Έκανα ένα μήνα να φέρω στη δημοσιότητα την υπόθεση, γιατί ήθελα να φρεσκάρω κάποια πράγματα.

Ευχαριστώ τον δικηγόρο Μανώλη Καζαμπάκα και τον φίλο μας Ελβετό για την πληροφόρηση. Ευχαριστώ το ζεύγος Κουλτζή στο Λονδίνο για την έρευνα, την κυρία Λιάνα Στεφανή και τον επιβλέποντα την ανασκαφή Δημήτριο Δημητρούση για τη διασταύρωση των πληροφοριών, το προεδρείο του Κοινού των απανταχού Μακεδόνων για την συνδρομή των, το Δήμαρχο Νάουσας για την εκδήλωση της διάθεσής του να κυνηγήσουμε το θέμα. Η ευαισθησία και η βοήθεια όλων είναι προϋπόθεση της νίκης.

Στο βιβλίο μου «ΜΙΕΖΑ» το 2005 γράφω: «Περιμέναμε με αγωνία τη δημοσίευση των συμπερασμάτων από τις ανασκαφές της κ. Λιάνας Στεφανή. Η ανασκαφή του προθαλάμου [του Τάφου της Κρίσεως] μας έδωσε ό.τι περιμέναμε». (Μίεζα, σελ. 75). Μας έδωσε τη δορατοθήκη του νεκρού στρατηγού, λαμπρά τα όπλα. Μας έδωσε τις ασπίδες του νεκρού, λιωμένες, γνωρίζουμε όμως από τα έκτυπα της στήριξής τους στον τοίχο σε θέση αποτροπαϊκών συμβόλων, από την μια και την άλλη πλευρά της εισόδου του νεκρικού θαλάμου, το μέγεθός τους. ήταν μεγέθους των Ομηρικών ασπίδων (διαμέτρου 0,92μ)!

Είχα γράψει (ό. π.): «φαντάζομαι ότι θα εκτεθούν [τα ευρήματα] στη σχεδιαζόμενη αναμόρφωση του περιβάλλοντος το μνημείο χώρου, ώστε οι επισκέπτες να έχουν τη χαρά να αγγίζουν τους αρχαίους μύθους και να βλέπουν μπροστά τους σημάδια από τις μεγάλες ώρες της ιστορίας μας». Το τραγουδημένο από τον Όμηρο δόρυ του Πηλέα, η ασπίδα του Αχιλλέα, σύμβολο ιερό, που προπορεύονταν από τον Αλέξανδρο σ’ όλες τις νικηφόρες μάχες του, ποια δεν γεννούν αισθήματα!

Και έρχομαι στο πιο ενδιαφέρον, σχετικά με το θέμα μας, εύρημα του προθαλάμου. Το παλικάρι που κρατούσε την ιερή ασπίδα του Αχιλλέα, ο κατόπιν μεγάλος Πευκέστας ο Μιεζεύς, πήρε στον τάφο και μια άλλη μεγάλη τιμή που του έκανε ο Μέγας Αλέξανδρος. το χρυσό στεφάνι με το οποίο τον στεφάνωσε πρώτον από τους προμάχους υπασπιστές του, σε μεγάλη παράταξη του Μακεδονικού στρατού, «διά το εν Μαλλοίς έργον» (Αρριανού Στ. 28. 3. και Ε. Βαλσαμίδη ΜΙΕΖΑ σελ. 77-79).

Φίλοι αναγνώστες, αν δεν κάθεστε, καθίστε. Το στεφάνι, υπάρχουν πειστήρια, υπήρχε στον τάφο πάνω από τη λάρνακα του νεκρού ήρωα Μακεδόνα μέχρι την ημέρα της τυμβωρυχίας. Ο τυμβωρύχος θαμπωμένος από τα κτερίσματα του τάφου δεν πρόσεξε ότι το στεφάνι δεν ήταν καλά δεμένο και ένα κομμάτι του έπεσε στον προθάλαμο, την ώρα που προσπαθούσε να βγει από τον ψηλό 8 μέτρα τάφο.

Βρέθηκαν, λοιπόν, στην ανασκαφή αρκετά φύλλα από στεφάνι χρυσό μυρτιάς, σύνδεσμοι και η σπασμένη χρυσή κλωστή, αρκετά μικρά κομμάτια της και ένα μεγαλύτερο. Το στεφάνι που πουλήθηκε είναι χρυσό στεφάνι μυρτιάς και είναι λειψό. Γι’ αυτό και μετασκευάστηκε σε γιορντάνι, αναγνωρίστηκε όμως ότι ήταν στεφάνι και πουλήθηκε σαν στεφάνι.

Διαβάζω στην ανακοίνωση της πώλησης: «Νέο ιδιοκτήτη έχει το αρχαίο Ελληνικό, χρυσό στεφάνι με φύλλα μυρτιάς, το οποίο πωλήθηκε τελικώς σήμερα στη δημοπρασία των Κρίστις αντί 181.000 στερλινών. Παρ’ ότι η προέλευσή του έχει πολλά σκοτεινά σημεία ουδείς εξέφρασε αντιρρήσεις για την πώλησή του [!] και έτσι το Μακεδονικό στεφάνι, που μετασκευάστηκε κάποια στιγμή για να φορεθεί ως περιδέραιο χάθηκε και πάλι από το προσκήνιο».

Αγαπητοί φίλοι, πιστεύω ότι οι άνθρωποι του τόπου, οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι, οι άλλοι φορείς, ο Δήμος της Πόλης αλλά και όλοι οι Δήμοι της Μακεδονίας, η Περιφέρεια, ο δικηγορικός σύλλογος, η Εισαγγελία του Πρωτοδικείου Βέροιας πρέπει να αντιδράσουν, ώστε το ανεκτίμητο ιστορικό, τοπικό, Μακεδονικό, Ελληνικό, Εθνικό Κειμήλιο να γυρίσει στον τόπο του. Είναι θέμα τιμής. Και οι Έλληνες είμαστε ακόμα φίλοι της τιμής.

Ο τάφος της "Κρίσεως" (αναπαράσταση)



Τετάρτη 30 Μαΐου 2012

Μια πατρίδα που δεν χάθηκε...

Το άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στην κυπριακή εφημερίδα "Φιλελεύθερος". Εδώ στο ελλαδιστάν ασχολούμαστε με εκλογές και όχι με τον ελληνισμό. Η ελληνική γλώσσα είναι προφανώς κάτι δευτερεύον και έτσι ουδείς ασχολήθηκε στα ελλαδικά ΜΜΕ με το σημαντικότατο θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο.
ΔΕΕ 
Μια πατρίδα που δεν χάθηκε

Πραγματοποιήθηκε η 12η Ολυμπιάδα Ελληνικής Γλώσσας στη Μαριούπολη
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ
 
Πραγματοποιήθηκε στις 23 - 25 Απριλίου 2012 στη Σχολή Ελληνικής Φιλολογίας του Κρατικού Πανεπιστημίου Μαριούπολης ο 12ος πανουκρανικός διαγωνισμός για την ελληνική γλώσσα. Με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και Επιστήμης, Νεολαίας και Αθλητισμού της Ουκρανίας, το Κρατικό Πανεπιστήμιο Μαριούπολης ορίζεται για δωδέκατη συνεχόμενη χρονιά έδρα διεξαγωγής του διαγωνισμού αυτού, γεγονός που επιβεβαιώνει τον ηγετικό ρόλο του στην ανάπτυξη και τη διάδοση των ελληνικών σπουδών στην Ουκρανία, και στην προβολή της ελληνικής παιδείας στο εξωτερικό.
Στο διαγωνισμό έλαβαν μέρος οι καλύτεροι ελληνομαθείς φοιτητές της Ουκρανίας προερχόμενοι από το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου «Ταράς Σεβτσένκο», το Εθνικό Γλωσσολογικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου, το Σλαβικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου, το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Οδησσού «Ι.Ι. Μέτσνικωφ», το Εθνικό Ταυρικό Πανεπιστήμιο «Β.Ι. Βερνάτσκι» στη Συμφερούπολη της Κριμαίας και το Κρατικό Πανεπιστήμιο Μαριούπολης στην Αζοφική.
Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, ο πρύτανης του Κρατικού Πανεπιστημίου Μαριούπολης και επίτιμος πρόξενος της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Μαριούπολη καθηγητής Κωνσταντίνος Μπαλαμπάνωφ σημείωσε το υψηλό επίπεδο των γνώσεων και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που εκδηλώνουν οι φοιτητές για την εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού.
Σε όλους τους συμμετάσχοντες στο διαγωνισμό απονεμήθηκαν διπλώματα και δώρα από μέρους του Κρατικού Πανεπιστημίου Μαριούπολης, της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων της Ουκρανίας, του Ελληνικού Συλλόγου της Μαριούπολης, και οι νικητές του διαγωνισμού, όπως και τα προηγούμενα έτη, έλαβαν χρηματικά έπαθλα από το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη. Φέτος την πρώτη θέση κατέλαβε η φοιτήτρια του Κρατικού Πανεπιστημίου Μαριούπολης Κριστίνα Γαϊτάν, τη δεύτερη η φοιτήτρια του ιδίου Πανεπιστημίου Βικτώρια Κράβτσενκο, και την τρίτη η φοιτήτρια του Εθνικού Πανεπιστημίου της Οδησσού «Ι.Ι. Μέτσνικωφ» Αναστασία Πράβεντνα.
Είναι η τέταρτη χρονιά που το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη αθλοθετεί βραβεία για τους νικητές της πανουκρανικής ολυμπιάδας για την ελληνική γλώσσα. Τα βραβεία αυτά αποτελούν κίνητρο ώστε οι καλύτεροι σπουδαστές να ασχοληθούν με την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και να στραφούν προς τις ελληνικές σπουδές. Αποτελούν επίσης επιβράβευση για όσους έχουν ήδη στραφεί προς τις ελληνικές σπουδές και έχουν αφιερώσει χρόνο και φροντίδα για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Είναι γεγονός ότι η γνώση της ελληνικής γλώσσας εκτιμάται ιδιαιτέρως στην Ουκρανία ως εφόδιο που ανοίγει στους νέους τον κόσμο του ελληνικού πολιτισμού και τους επιτρέπει να έλθουν σε επαφή με τις αξίες του ελληνικού πνεύματος. Με εφόδιο την ελληνική γλώσσα και τις ελληνικές σπουδές μπορεί κανείς να στραφεί σε οποιονδήποτε επιστημονικό και επαγγελματικό τομέα με μεγαλύτερη επιτυχία διότι έχει καλλιεργηθεί και εξασκηθεί σε μία γλώσσα με την οποία μπορεί να διατυπώσει με κυριολεξία λεπταίσθητες αποχρώσεις συναισθημάτων και αφηρημένες έννοιες.
Στο πλαίσιο της φετινής Ολυμπιάδας πραγματοποιήθηκε και ο ετήσιος διαγωνισμός έκθεσης ιδεών για τον ελληνικό πολιτισμό ανάμεσα στους φοιτητές της Σχολής Ελληνικής Φιλολογίας του Κρατικού Πανεπιστημίου Μαριούπολης. Τον διαγωνισμό καθιέρωσε το 2010 ο τότε διευθυντής του Ιδρύματος "Αναστάσιος Γ. Λεβέντης" καθηγητής Βάσος Καραγιώργης. Φέτος επρώτευσε η φοιτήτρια της ειδικότητας «Γλώσσα και φιλολογία (νεοελληνικά)» Πωλίνα Ουζούν με θέμα «Ελληνική γλώσσα και πολιτισμός».
Γράφει:
«...Όταν οι μεγάλοι στρατηγοί κατακτούσαν διάφορες χώρες απαιτούσαν οι νικημένοι λαοί να μιλούν τη γλώσσα των κατακτητών. Με την εκμάθηση της γλώσσας ο κατακτημένος λαός γινόταν μέρος του πολιτισμού που του επιβλήθηκε. Ας θυμηθούμε τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Ωστόσο δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο νέος πολιτισμός κατεβρόχθιζε τον παλιό, ούτε η νέα γλώσσα την παλιά γλώσσα των εντοπίων...
Ας ντυθούμε τον λευκό χιτώνα του επιστήμονα για να εξετάσουμε την ουσία της γλώσσας. Είναι πορώδης σαν σφουγγάρι και απορροφά όλα όσα μας έχουν συμβεί...
Η ελληνική γλώσσα, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας και την κατάστασή της, εξακολουθεί να είναι φορέας ενός αρχαίου πολιτισμού και της ιστορίας του έθνους μας. Έχει απορροφήσει τον αιχμηρό λόγο των σοφιστών και τη σοφία των φιλοσόφων, τη λάμψη του λόφου των αρχαίων ποιητών. Αποτελεί θεμέλιο της Καινής Διαθήκης και μεγαλείο της βυζαντινής εποχής...
Οι Έλληνες διατήρησαν τη γλώσσα τους και μέσα από αυτή τον πολιτισμό τους. Όπως ο φοίνιξ, η νέα ελληνική γλώσσα έγινε πλουσιότερη αποθηκεύοντας στοιχεία από κάθε εποχή. Αλλά η ιστορία είναι αυστηρή δασκάλα. Διδάσκει το ίδιο μάθημα πάλι για να δει πόσο καλά το έχουμε μάθει...
Δεν προσέχουμε την παρουσία της αγγλικής γλώσσας και του τρόπου της, τη νέα νοοτροπία που μπήκε στη γλώσσα μας και ως εκ τούτου στον πολιτισμό μας.
Νικηθήκαμε, ναι, από τη λέξη που είναι ισχυρότερη από κάθε όπλο. Συνεχίζουμε να δημοσιεύουμε έργα των Ελλήνων συγγραφέων, προσπαθούμε να τα προωθήσουμε, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η Ελλάδα, ο πολιτισμός της και η γλώσσα της είναι κοιτίδα του παγκόσμιου πολιτισμού, αλλά στους δρόμους ακούγεται η αργκό με λέξεις προφανώς μη ελληνικής καταγωγής...
Παγκοσμιοποίηση, αναστενάζουμε. Άγγιξε όλες τις χώρες...
Είμαστε πρόθυμοι να καταργηθεί η ιστορική γραφή για να διευκολυνθεί η γλώσσα. Κάπου άκουσα ακόμη και τη συζήτηση για αλλαγή του αλφαβήτου. Συγχωρούμε τα ορθογραφικά λάθη, τα γραμματικά και οποιαδήποτε λάθη. Κι όλα αυτά υποτίθεται για να “διατηρήσουμε τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας”. Νομίζω ότι αυτό είναι ισοδύναμο με το να ντύνουμε τον Ηρακλή στα κουρέλια του Καραγκιόζη. Είναι ισότιμο με το να χρεωκοπήσουμε και να γίνουμε ζητιάνοι. Από τα παιδικά μου χρόνια είμαι περήφανη για την ελληνική καταγωγή μου, και φυσικά είναι πάρα πολύ αργά για να αλλάξει κάτι σε μένα...
Σήμερα πρέπει να νικήσουμε μόνον έναν εχθρό, τον εαυτό μας».
Το κείμενο εντυπωσιάζει όχι μόνο για τον άνετο χειρισμό της γλώσσας αλλά και για τους επίκαιρους προβληματισμούς του και για τις θαρραλέες απόψεις του για ένα θέμα που η συντάκτρια της έκθεσης θεωρεί δικό της και ότι την αφορά.

Εκτός από τις συνηθισμένες εκδηλώσεις, οι διοργανωτές συμπεριέλαβαν στο πρόγραμμα του διαγωνισμού πολιτιστικές και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις. Στις 24 Απριλίου οι μετέχοντες στο διαγωνισμό, φοιτητές και καθηγητές, παρακολούθησαν εορταστική εκδήλωση επ’ ευκαιρία της 80ής επετείου του ελληνικού θεάτρου στη Μαριούπολη στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ελληνικού Συλλόγου Μαριούπολης «Μαιώτιδα» με ομιλητή τον ιστορικό του θεάτρου Αρκάδιο Προτσένκο, απαγγελίες και τραγούδια στην τοπική ελληνική διάλεκτο τα «ρουμέικα». Στις 25 Απριλίου ομίλησε στους φοιτητές της Σχολής Ελληνικής Φιλολογίας ο διευθυντής του Ιδρύματος Αναστάσιος Γ. Λεβέντης με θέμα τη Βυζαντινή τέχνη.
Όλες αυτές τις ημέρες παρέμεινα στη Μαριούπολη φιλοξενούμενος στον ξενώνα καθηγητών, ο οποίος διαμορφώθηκε στο ισόγειο της Φοιτητικής Εστίας με δαπάνη του Ιδρύματος Λεβέντη. Πρόκειται για ξενώνα με απλότητα και λειτουργικότητα και επιτρέπει στο Πανεπιστήμιο να μετακαλεί καθηγητές και επιστήμονες, να εμπλουτίζει τα μαθήματα στους φοιτητές και να ενισχύει την έρευνα. Πλην του ορόφου της Εστίας, όπου διαμένουν κυρίως φοιτητές από τα ελληνικά χωριά της Μαριούπολης, το Ίδρυμα με χορηγία της κας Μέμας Λεβέντη έχει εξοπλίσει αίθουσα με όργανα Γυμναστικής για να ασκούνται οι φοιτητές και προσφάτως διαμόρφωσε αναγνωστήριο με μικρή βιβλιοθήκη, όπου μεταφέρθηκαν βιβλία, λεξικά και εγκυκλοπαίδειες από τη Νεοελληνική Βιβλιοθήκη Κωνσταντίνος Λεβέντης. Το αναγνωστήριο δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να εργάζονται πέραν του ωραρίου λειτουργίας των βιβλιοθηκών του Πανεπιστημίου. Η «Νεοελληνική Βιβλιοθήκη Κωνσταντίνος Λεβέντης» του Πανεπιστημίου είναι σήμερα η καλλιτέρα νεοελληνική βιβλιοθήκη στην Ουκρανία, όπου εργάζονται όχι μόνον φοιτητές και καθηγητές του Πανεπιστημίου αλλά και επιστήμονες από άλλες πόλεις της Ουκρανίας, τη Μόσχα ακόμη και την Αγία Πετρούπολη. Η Σχολή Νεοελληνικής Φιλολογίας με το νέο εκτυπωτικό μηχάνημα που εχάρισε το Ίδρυμα στο Πανεπιστήμιο θα μπορέσει να εκδίδει με οικονομικό τρόπο μεταπτυχιακές, διδακτορικές και άλλες μελέτες στην ουκρανική, στη ρωσσική και στην ελληνική γλώσσα και να προσελκύσει νέους να ασχοληθούν με τον Ελληνισμό της Αζοφικής. Το Ίδρυμα ενίσχυε παλαιότερα με υποτροφίες τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Πανεπιστημίου, οι οποίοι έρχονταν για μεταπτυχιακές σπουδές στην Κύπρο. Τώρα ενισχύει την επεξεργασία διδακτορικών διατριβών και άλλων εργασιών σε δημοσιεύσιμες μελέτες για τον Ελληνισμό της Αζοφικής, και βοηθά να δημοσιευθούν από επιστημονικά ιδρύματα στην Ελλάδα ή την Κύπρο. Με τον τρόπο αυτό η επιστημονική έρευνα στη Μαριούπολη γίνεται μέρος της ελληνικής βιβλιογραφίας.
Η Μαριούπολη είναι ένα φυτώριο Ελληνισμού στον μυχό της Αζοφικής. Όπως είπε ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Μαριούπολη «είναι μία πατρίδα που δεν χάθηκε».

«…Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε...»
«…Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο νέος πολιτισμός κατεβρόχθιζε τον παλιό, ούτε η νέα γλώσσα την παλιά γλώσσα των εντοπίων...
Ας ντυθούμε τον λευκό χιτώνα του επιστήμονα για να εξετάσουμε την ουσία της γλώσσας. Είναι πορώδης σαν σφουγγάρι και απορροφά όλα όσα μας έχουν συμβεί...
Η ελληνική γλώσσα, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας και την κατάστασή της, εξακολουθεί να είναι φορέας ενός αρχαίου πολιτισμού και της ιστορίας του έθνους μας….»

http://www.philenews.com/digital/


Τρίτη 29 Μαΐου 2012

Η Πόλη εάλω...

Η Άλωση...

Ὁ λόγος τοῦ Αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου πρὸς τοὺς συμπολεμιστές του, τὴν παραμονὴ τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως


«Ὑμεῖς μέν, εὐγενέστατοι ἄρχοντες καὶ ἐκλαμπρότατοι δήμαρχοι καὶ στρατηγοὶ καὶ γενναιότατοι συστρατιώται καὶ πᾶς ὁ πιστὸς καὶ τίμιος λαός, καλῶς οἴδατε ὅτι ἔφθασεν ἡ ὥρα καὶ ὁ ἐχθρός της πίστεως ἡμῶν βούλεται ἵνα μετὰ πάσης τέχνης καὶ μηχανῆς ἰσχυροτέρως στενοχωρήσῃ ἡμᾶς, καὶ πόλεμον σφοδρὸν μετὰ συμπλοκῆς μεγάλης καὶ συρρήξεως ἐκ τῆς χέρσου καὶ θαλάσσης δώσῃ ἡμῖν μετὰ πάσης δυνάμεως, ἵνα, εἰ δυνατόν, ὡς ὄφις τὸν ἰὸν ἐκχύσῃ καὶ ὡς λέων ἀνήμερος καταπίῃ ἡμᾶς. [Βιάζεται] διὰ τοῦτο λέγω καὶ παρακαλῶ ὑμᾶς ἵνα στῆτε ἀνδρείως καὶ μετὰ γενναίας ψυχῆς, ὡς πάντοτε ἕως τοῦ νῦν ἐποιήσατε, κατὰ τῶν ἐχθρῶν τῆς πίστεως ἡμῶν. Παραδίδωμι δὲ ὑμῖν τὴν ἐκλαμπροτάτην καὶ περίφημον ταύτην πόλιν καὶ πατρίδα ἡμῶν καὶ βασιλεύουσαν τῶν πόλεων.

Καλῶς οὖν οἴδατε, ἀδελφοί, ὅτι διὰ τέσσαρά τινα ὀφειλέται κοινῶς ἐσμὲν πάντες ἵνα προτιμήσωμεν ἀποθανεῖν μᾶλλον ἢ ζῆν, πρῶτον μὲν ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν καὶ εὐσεβείας, δεύτερον δὲ ὑπὲρ τῆς πατρίδος, τρίτον δὲ ὑπὲρ τοῦ βασιλέως ὡς χριστοῦ κυρίου, καὶ τέταρτον ὑπὲρ συγγενῶν καὶ φίλων. Λοιπόν, ἀδελφοί, ἐὰν χρεῶσταί ἐσμεν ὑπὲρ ἑνὸς ἐκ τῶν τεσσάρων ἀγωνίζεσθαι ἕως θανάτου, πολλῷ μᾶλλον ὑπὲρ πάντων τούτων ἡμεῖς, ὡς βλέπετε προφανῶς, καὶ ἐκ πάντων μέλλομεν ζημιωθῆναι. Ἐὰν διὰ τὰ ἐμὰ πλημμελήματα παραχωρήσῃ ὁ θεὸς τὴν νίκην τοῖς ἀσεβέσιν, ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν τῆς ἁγίας, ἢν Χριστὸς ἐν τῷ οἰκείῳ αἵματι ἡμῖν ἐδωρήσατο, κινδυνεύομεν· ὅ ἐστι κεφάλαιον πάντων. Καὶ ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ τις καὶ τὴν ψυχὴν ζημιωθῇ, τί τὸ ὄφελος; Δεύτερον πατρίδα περίφημον τοιούτως ὑστερούμεθα καὶ τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν. Τρίτον βασιλείαν τὴν ποτὲ μὲν περιφανῆ, νῦν δὲ τεταπεινωμένην καὶ ὠνειδισμένην καὶ ἐξουθενωμένην ἀπωλέσαμεν, καὶ ὑπὸ τοῦ τυράννου καὶ ἀσεβοῦς ἄρχεται. Τέταρτον δὲ καὶ φιλτάτων τέκνων καὶ συμβίων καὶ συγγενῶν ὑστερούμεθα.

Αὐτὸς δὲ ὁ ἀλιτήριος ὁ ἀμηρᾶς πεντήκοντα καὶ ἑπτὰ ἡμέρας ἄγει σήμερον ἀφ᾿ οὗ ἡμᾶς ἐλθὼν ἀπέκλεισεν καὶ μετὰ πάσης μηχανῆς καὶ ἰσχύος καθ᾿ ἡμέραν τε καὶ νύκτα οὐκ ἐπαύσατο πολιορκῶν ἡμᾶς· καὶ χάριτι τοῦ παντεπόπτου Χριστοῦ κυρίου ἡμῶν ἐκ τῶν τειχῶν μετὰ αἰσχύνης ἄχρι τοῦ νῦν πολλάκις κακῶς ἀπεπέμφθη. Τὰ νῦν δὲ πάλιν, ἀδελφοί, μὴ δειλιάσητε, ἐὰν καὶ τεῖχος μερόθεν ὀλίγον ἐκ τῶν κρότων καὶ τῶν πτωμάτων τῶν ἑλεπόλεων ἔπεσε, διότι, ὡς ὑμεῖς θεωρεῖτε, κατὰ τὸ δυνατὸν ἐδιωρθώσαμεν πάλιν αὐτό. Ἡμεῖς πᾶσαν τὴν ἐλπίδα εἰς τὴν ἄμαχον δόξαν τοῦ θεοῦ ἀνεθέμεθα, οὗτοι ἐν ἄρμασι καὶ οὗτοι ἐν ἴπποις καὶ δυνάμει καὶ πλήθει, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι κυρίου τοῦ θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν πεποίθαμεν, δεύτερον δὲ καὶ ἐν ταῖς ἡμετέραις χερσὶ καὶ ῥωμαλαιότητι, ἢν ἐδωρήσατο ἡμῖν ἡ θεία δύναμις.

Γνωρίζω δὲ ὅτι αὕτη ἡ μυριαρίθμητος ἀγέλη τῶν ἀσεβῶν, καθὼς ἡ αὐτῶν συνήθεια, ἐλεύσονται καθ᾿ ἡμῶν μετὰ βαναύσου καὶ ἐπῃρμένης ὀφρύος καὶ θάρσους πολλοῦ καὶ βίας, ἵνα διὰ τὴν ὀλιγότητα ἡμῶν θλίψωσι καὶ ἐκ τοῦ κόπου στενοχωρήσωσι, καὶ μετὰ φωνῶν μεγάλων καὶ ἀλαλαγμῶν ἀναριθμήτων, ἵνα ἡμᾶς φοβήσωσι. Τὰς τοιαύτας αὐτῶν φλυαρίας καλῶς οἴδατε, καὶ οὐ χρὴ λέγειν περὶ τούτων. Καὶ ὥρᾳ ὀλίγῃ τοιαῦτα ποιήσωσι, καὶ ἀναριθμήτους πέτρας καὶ ἕτερα βέλη καὶ ἐλεβολίσκους ὡσεὶ ἄμμον θαλασσῶν ἄνωθεν ἡμῶν πτήσουσι· δι᾿ ὧν, ἐλπίζω γάρ, οὐ βλάψωσι, διότι ὑμᾶς θεωρῶ καὶ λίαν ἀγάλλομαι καὶ τοιαύταις ἐλπίσι τὸν λογισμὸν τρέφομαι, ὅτι εἰ καὶ ὀλίγοι πάνυ ἐσμέν, ἀλλὰ πάντες ἐπιδέξιοι καὶ ἐπιτήδειοι, ῥωμαλέοι τε καὶ ἰσχυροὶ καὶ μεγαλήτορες καὶ καλῶς προπαρασκευασμένοι ὑπάρχετε. Ταῖς ἀσπίσιν ὑμῶν καλῶς τὴν κεφαλὴν σκέπεσθε ἐπὶ τῇ συμπλοκῇ καὶ συρρήξει. Ἡ δεξιὰ ὑμῶν ἡ τὴν ῥομφαίαν ἔχουσα μακρὰ ἔστω πάντοτε. Αἱ περικεφαλαῖαι ὑμῶν καὶ οἱ θώρακες καὶ οἱ σιδηροῖ ἱματισμοὶ λίαν εἰσὶν ἱκανοὶ ἅμα καὶ τοῖς λοιποῖς ὅπλοις, καὶ ἐν τῇ συμπλοκῇ ἔσονται πάνυ ὠφέλιμα· ἃ οἱ ἐναντίοι οὐ χρῶνται, ἀλλ᾿ οὔτε κέκτηνται. Καὶ ὑμεῖς ἔσωθεν τῶν τειχῶν ὑπάρχετε σκεπόμενοι, οἱ δὲ ἀσκεπεῖς μετὰ κόπου ἔρχονται.

Διό, ὦ συστρατιῶται, γίνεσθε ἕτοιμοι καὶ στερεοὶ καὶ μεγαλόψυχοι διὰ τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ θεοῦ. Μιμηθῆτε τοὺς ποτε τῶν Καρχηδονίων ὀλίγους ἐλέφαντας, πῶς τοσούτον πλῆθος ἵππων Ρωμαίων τῇ φωνῇ καὶ θέᾳ ἐδίωξαν· καὶ ἐὰν ζῷον ἄλογον ἐδίωξε, πόσον μᾶλλον ἡμεῖς οἱ τῶν ζῴων καὶ ἀλόγων ὑπάρχοντες κύριοι, καὶ οἱ καθ᾿ ἡμῶν ἐρχόμενοι ἵνα παράταξιν μεθ᾿ ἡμῶν ποιήσωσιν, ὡς ζῷα ἄλογα, καὶ χείρονες εἰσιν. Αἱ πέλται ὑμῶν καὶ ῥομφαῖαι καὶ τὰ τόξα καὶ ἀκόντια πρὸς αὐτοὺς πεμπέτωσαν παρ᾿ ὑμῶν. Καὶ οὕτως λογίσθητε ὡς ἐπὶ ἀγρίων χοίρων καὶ πληθὺν κυνήγιον, ἵνα γνώσωσιν οἱ ἀσεβεῖς ὅτι οὐ μετὰ ἀλόγων ζῴων, ὡς αὐτοί, παράταξιν ἔχουσιν, ἀλλὰ μετὰ κυρίων καὶ αὐθέντων αὐτῶν καὶ ἀπογόνων Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων.

Οἴδατε καλῶς ὅτι ὁ δυσσεβὴς αὐτὸς ὁ ἀμηρᾶς καὶ ἐχθρός της ἁγίας ἡμῶν πίστεως, χωρὶς εὐλόγου αἰτίας τινὸς τὴν ἀγάπην ἢν εἴχομεν ἔλυσεν, καὶ τοὺς ὅρκους αὐτοῦ τοὺς πολλοὺς ἠθέτησεν ἀντ᾿ οὐδενὸς λογιζόμενος, καὶ ἐλθὼν αἰφνιδίως φρούριον ἐποίησεν ἐπὶ τὸ στενόν του Ἀσωμάτου, ἵνα καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν δύνηται βλάπτειν ἡμᾶς. Τοὺς ἀγροὺς ἡμῶν καὶ κήπους καὶ παραδείσους καὶ οἴκους ἤδη πυριαλώτους ἐποίησε· τοὺς ἀδελφοὺς ἡμῶν τοὺς Χριστιανούς, ὅσους εὖρεν, ἐθανάτωσε καὶ ᾐχμαλώτευσε· τὴν φιλίαν ἡμῶν ἔλυσε. Τοὺς δὲ τοῦ Γαλατᾶ ἐφιλίωσε, καὶ αὐτοὶ χαίρονται, μὴ εἰδότες καὶ αὐτοὶ οἱ ταλαίπωροι τὸν τοῦ γεωργοῦ παιδὸς μῦθον, τοῦ ἐψήνοντος τοὺς κοχλίας καὶ εἰπόντος ὦ ἀνόητα ζῷα καὶ τὰ ἑξῆς.

Ἐλθὼν οὖν, ἀδελφοί, ἡμᾶς ἀπέκλεισε, καὶ καθ᾿ ἑκάστην τὸ ἀχανὲς αὐτοῦ στόμα χάσκων, πῶς εὕρῃ καιρὸν ἐπιτήδειον ἵνα καταπίῃ ἡμᾶς καὶ τὴν πόλιν ταύτην, ἥν ἀνήγειρεν ὁ τρισμακάριστος καὶ μέγας βασιλεὺς Κωνσταντῖνος ἐκεῖνος, καὶ τῇ πανάγνῳ τε καὶ ὑπεράγνῳ δεσποίνῃ ἡμῶν θεοτόκῳ καὶ ἀειπαρθένῳ Μαρίᾳ ἀφιέρωσεν καὶ ἐχαρίσατο τοῦ κυρίαν εἶναι καὶ βοηθὸν καὶ σκέπην τῇ ἡμετέρᾳ πατρίδι καὶ καταφύγιον τῶν Χριστιανῶν, ἐλπίδα καὶ χαρὰν πάντων τῶν Ἑλλήνων, τὸ καύχημα πᾶσι τοῖς οὖσιν ὑπὸ τὴν τοῦ ἡλίου ἀνατολήν. Καὶ οὗτος ὁ ἀσεβέστατος τήν ποτε περιφανῆ καὶ ὀμφακίζουσαν ὡς ῥόδον τοῦ ἀγροῦ βούλεται ποιῆσαι ὑπ᾿ αὐτόν. Ἣ ἐδούλωσε σχεδόν, δύναμαι εἰπεῖν, πᾶσαν τὴν ὑφ᾿ ἥλιον καὶ ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτῆς Πόντον καὶ Ἀρμενίαν, Περσίαν καὶ Παφλαγονίαν, Ἀμαζόνας καὶ Καππαδοκίαν, Γαλατίαν καὶ Μηδίαν, Κολχοὺς καὶ Ἴβηρας, Βοσφοριανοὺς καὶ Ἀλβάνους, Συρίαν καὶ Κιλικίαν καὶ Μεσοποταμίαν, Φοινίκην καὶ Παλαιστίνην, Ἀραβίαν τε καὶ Ἰουδαίαν, Βακτριανοὺς καὶ Σκύθας, Μακεδονίαν καὶ Θετταλίαν, Ἑλλάδα, Βοιωτίαν, Λοκροὺς καὶ Αἰτωλούς, Ἀκαρνανίαν, Ἀχαΐαν καὶ Πελοπόννησον, Ἤπειρον καὶ τὸ Ἰλλυρικόν, Λυχνίτας κατὰ τὸ Ἀνδριατικόν, Ἰταλίαν Τουσκίνους, Κελτοὺς καὶ Κελτογαλάτας, Ἰβηρίαν τε καὶ ἕως τῶν Γαδείρων, Λιβύαν καὶ Μαυρητανίαν καὶ Μαυρουσίαν, Αἰθιοπίαν, Βελέδας Σκούδην, Νουμιδίαν καὶ Ἀφρικὴν καὶ Αἴγυπτον, αὐτὸς τὰ νῦν βούλεται δουλῶσαι, καὶ τὴν κυριεύουσαν τῶν πόλεων ζυγῷ ὑποβαλεῖν καὶ δουλείᾳ, καὶ τὰς ἁγίας ἐκκλησίας ἡμῶν, ἔνθα ἐπροσκυνεῖτο ἡ ἁγία τριὰς καὶ ἐδοξολογεῖτο τὸ πανάγιον, καὶ ὅπου οἱ ἄγγελοι ἠκούοντο ὑμνεῖν τὸ θεῖον καὶ τὴν ἔνσαρκον τοῦ θεοῦ λόγου οἰκονομίαν, βούλεται ποιῆσαι προσκύνημα τῆς αὐτοῦ βλασφημίας καὶ τοῦ φληναφοῦ αὑτοῦ ψευδοπροφήτου Μωάμεθ, καὶ κατοικητήριον ἀλόγων καὶ καμήλων.

Λοιπόν, ἀδελφοὶ καὶ συστρατιῶται, κατὰ νοῦν ἐνθυμήθητε ἵνα τὸ μνημόσυνον ὑμῶν καὶ ἡ μνήμη καὶ ἡ φήμη καὶ ἡ ἐλευθερία αἰωνίως γενήσηται.

Καὶ στραφεὶς πρὸς τοὺς Ἑνετοὺς ἐν τοῖς δεξιοῖς μέρεσιν ἱσταμένους ἔφη: «Ἑνετοὶ εὐγενεῖς, ἀδελφοὶ ἠγαπημένοι ἐν Χριστῷ τῷ θεῷ, ἄνδρες ἰσχυροὶ καὶ στρατιῶται δυνατοὶ καὶ ἐν πολέμοις δοκιμώτατοι, οἳ διὰ τῶν ἐστιλβωμένων ὑμῶν ῥομφαίων καὶ χάριτος πολλάκις πλῆθος τῶν Ἀγαρηνῶν ἐθανατώσατε, καὶ τὸ αἷμα αὐτῶν ποταμειδῶς ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν ἔρρευσε, τῇ σήμερον παρακαλῶ ὑμᾶς ἵνα τὴν πόλιν ταύτην τὴν εὐρισκομένην ἐπὶ τοσαύτῃ συμφορᾷ τοῦ πολέμου ὁλοψύχως καὶ ἐκ μέσου ψυχῆς γένητε ὑπερασπισταί. Οἴδατε γὰρ καλῶς, καὶ δευτέραν πατρίδα καὶ μητέρα αὐτὴν ἀενάως εἴχετε· διὸ καὶ ἐκ δευτέρου πάλιν λέγω καὶ παρακαλῶ ἵνα ἐν αὐτῇ ὥρᾳ ὡς φιλοπιστοί τε καὶ ὁμόπιστοι καὶ ἀδελφοὶ ποιήσητε.»

Εἶτα στραφεὶς ἐν τοῖς ἀριστεροῖς μέρεσι λέγει τοῖς Λιγουρίταις: «Ὦ Λιγουρῖται, ἐντιμότατοι ἀδελφοί, ἄνδρες πολεμισταὶ καὶ μεγαλοκάρδιοι καὶ φημιστοί, καλῶς οἴδατε καὶ γινώσκετε ὅτι ἡ δυστυχὴς αὕτη πόλις πάντοτε οὐκ ἐμοὶ μόνον ὑπῆρχεν, ἀλλὰ καὶ ὑμῖν διὰ πολλά τινα αἴτια. Ὑμεῖς μὲν πολλάκις μετὰ προθυμίας αὐτῇ ἐβοηθήσατε, καὶ συνδρομῇ ὑμετέρᾳ ἐλυτρώσατε ἀπὸ τῶν Ἀγαρηνῶν τῶν αὐτῆς ἐναντίων. Τὰ νῦν πάλιν ὁ καιρός ἐστιν ἐπιτήδειος ἵνα δείξητε εἰς βοήθειαν αὐτῆς τὴν Χριστῷ ἀγάπην καὶ ἀνδρίαν καὶ γενναιότητα ὑμῶν.»

Καὶ πληθυντικῶς στραφεὶς πρὸς πάντας εἶπεν: «Οὐκ ἔχω καιρὸν εἰπεῖν ὑμῖν πλείονα. Μόνον τὸ τεταπεινωμένον ἡμέτερον σκῆπτρον εἰς τὰς ὑμῶν χεῖρας ἀνατίθημι, ἵνα αὐτὸ μετ᾿ εὐνοίας φυλάξητε. Παρακαλῶ δὲ καὶ τοῦτο καὶ δέομαι τῆς ὑμετέρας ἀγάπης, ἵνα τὴν πρέπουσαν τιμὴν καὶ ὑποταγὴν δώσητε τοῖς ὑμετέροις στρατηγοῖς καὶ δημάρχοις καὶ ἑκατοντάρχοις, ἕκαστος κατὰ τὴν τάξιν αὑτοῦ καὶ τάγμα καὶ ὑπηρεσίαν. Γνωρίσατε δὴ τοῦτο. Καὶ ἐὰν ἐκ καρδίας φυλάξητε τὰ ὅσα ἐνετειλάμην ὑμίν, ἐλπίζω εἰς θεὸν ὡς λυτρωθείημεν ἡμεῖς τῆς ἐνεστώσης αὐτοῦ δικαίας ἀπειλῆς. Δεύτερον δὲ καὶ ὁ στέφανος ὁ ἀδαμάντινος ἐν οὐρανοῖς ἐναπόκειται ὑμῖν, καὶ μνήμη αἰώνιος καὶ ἄξιος ἐν τῷ κόσμῳ ἔσεται.» Καὶ ταῦτα εἰπὼν καὶ τὴν δημηγορίαν τελέσας καὶ μετὰ δακρύων καὶ στεναγμῶν τὸν θεὸν εὐχαριστήσας, οἱ πάντες ὡς ἐξ ἑνὸς στόματος ἀπεκρίναντο μετὰ κλαυθμοῦ λέγοντες «ἀποθάνωμεν ὑπὲρ τῆς Χριστοῦ πίστεως καὶ τῆς πατρίδος ἡμῶν.» Ἀκούσας δὲ ὁ βασιλεὺς καὶ πλεῖστα εὐχαριστήσας καὶ πλείστας δωρεῶν ἐπαγγελίας αὐτοῖς ἀπηγγείλατο. Εἶτα πάλιν λέγει. «Λοιπόν, ἀδελφοὶ καὶ συστρατιῶται, ἕτοιμοι ἔστε τῷ πρωΐ, Χάριτι καὶ ἀρετῇ τῇ παρὰ τοῦ θεοῦ ὑμῖν δωρηθείσῃ, καὶ συνεργούσης τῆς ἁγίας τριάδος, ἐν ᾗ τὴν ἐλπίδα πᾶσαν ἀνεθέμεθα, ποιήσωμεν τοὺς ἐναντίους μετὰ αἰσχύνης ἐκ τῶν ἐντεῦθεν κακῶς ἀναχωρήσωσιν.»

Ἀκούσαντες δὲ οἱ δυστυχεῖς Ῥωμαῖοι καρδίαν ὡς λέοντες ἐποίησαν, καὶ ἀλλήλοις συγχωρηθέντες ᾔτουν εἷς τῷ ἑτέρῳ καταλλαγῆναι, καὶ μετὰ κλαυθμοῦ ἐνηγκαλίζοντο, μήτε φιλτάτων τέκνων μνημονεύοντες οὔτε γυναικὼν ἢ πλούτου φροντίζοντες, εἰ μὴ μόνον τοῦ ἀποθανεῖν ἵνα τὴν πατρίδα φυλάξωσι. Καὶ ἕκαστος ἐν τῷ διατεταγμένῳ τόπῳ ἐπανέστρεψε, καὶ ἀσφαλῶς ἐποίουν ἐν τοῖς τείχεσι τὴν φυλακήν. Ὁ δὲ βασιλεὺς ἐν τῷ πανσέπτῳ ναῷ τῆς τοῦ θεοῦ λόγου σοφίας ἐλθὼν καὶ προσευξάμενος μετὰ κλαυθμοῦ τὰ ἄχραντα μυστήρια μετέλαβεν. Ὁμοίως καὶ ἕτεροι πολλοὶ τῇ αὐτῇ νυκτὶ ἐποίησαν. Εἶτα ἐλθὼν εἰς τὰ ἀνάκτορα ὀλίγον σταθεὶς καὶ ἐκ πάντων συγχώρησιν αἰτήσας, ἐν τῇδε τῇ ὥρᾳ τίς διηγήσεται τοὺς τότε κλαυθμοὺς καὶ θρήνους τοὺς ἐν τῷ παλατίῳ; Εἰ καὶ ἀπὸ ξύλου ἄνθρωπος ἢ ἐκ πέτρας ἦν, οὐκ ἐδύνατο μὴ θρηνῆσαι.

Καὶ ἀναβὰς ἐφ᾿ ἵππου ἐξήλθομεν τῶν ἀνακτόρων περιερχόμενοι τὰ τείχη [...]



Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Ο Νεο-οθωμανισμός σε σταυροδρόμι (2)

Για να μην παρεξηγηθούμε, το συμπαθές χαμστεράκι στον αδιέξοδο τροχό
απεικονίζει την Τουρκία και φυσικά όχι την Κύπρο!

Ο Νεοοθωμανισμός σε σταυροδρόμι (2):
Δοκιμάζoνται οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ και η πολιτική του Αττίλα και του Casus Belli
Του Σάββα Καλεντερίδη


Στο άρθρο της Παρασκευής (εδώ: http://ethnologic.blogspot.com/2012/05/blog-post_1255.html) προσπαθήσαμε να χαράξουμε το γενικό πλαίσιο και να δώσουμε κάποιες εξηγήσεις για το ρόλο που έχει ανατεθεί στην Τουρκία, στα πλαίσια του Σχεδίου της Διευρυμένης Μέσης Ανατολής, τον τρόπο με τον οποίο προσπαθεί να τον εκμεταλλευθεί το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου δια του Νεοοθωμανισμού και τον τρόπο με τον οποίο το Ισραήλ κινείται για να εξουδετερώσει εκείνες τις πτυχές που θίγουν το δικό του ρόλο και αποστολή στην περιοχή.

Στην όλη θεώρησή μας αφήσαμε σκόπιμα κενό το κομμάτι εκείνο που σχετίζεται με την Ελλάδα και την Κύπρο, αφ’ ενός γιατί παρουσιάζει ειδικό ενδιαφέρον για μας τους Έλληνες και αφ’ ετέρου γιατί είναι σε πρόοδο σοβαρές εξελίξεις το αμέσως επόμενο διάστημα.

Πρώτα απ’ όλα αυτό που θα τεθεί σε δοκιμασία είναι η πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό, που εκφράστηκε με τον πιο βάρβαρο τρόπο με την εισβολή και κατοχή του 40% του εδάφους ενός κυρίαρχου κράτους, το οποία μάλιστα από το 2004 είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτής που προσπαθούν να δαιμονοποιήσουν ορισμένοι ανεύθυνοι και επί της ουσίας περιθωριακοί κύκλοι στην Ελλάδα, για πρόσκαιρα εκλογικά κέρδη.

Η πολιτική της βάρβαρης εισβολής και κατοχής της Τουρκίας θα προσκρούσει από της 1ης Ιουλίου στην ευρωπαϊκή νομιμότητα, αφού τότε αρχίζει η ιστορική προεδρεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αν και η Άγκυρα φαίνεται να έχει χάσει την υπομονή της απέναντι στην Ευρώπη, που τη φορά αυτή, σύμφωνα με τους παραδοσιακούς Τούρκους διπλωμάτες, κρύβεται πίσω από την μικρή Κύπρο, και φέρεται αποφασισμένη να κόψει κάθε σχέση και να μην έχει οποιαδήποτε επαφή με την Ε.Ε. το εξάμηνο της κυπριακής προεδρείας, το πραγματικό πρόβλημα που απασχολεί την κυβέρνηση και όλες τις εκφάνσεις του τουρκικού κράτους, είναι αυτό που σχετίζεται με τις διαδικασίες εκμετάλλευσης των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στη ΝΑ Μεσόγειο.

Η ευρωπαϊκή Κύπρος, αγνοώντας τις απειλές της Τουρκίας, που μέχρι στιγμής τουλάχιστον αποδείχτηκαν απλοί λεονταρισμοί, μετά την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος στο Οικόπεδο 12, όπου είναι εξασφαλισμένη η υποστήριξη των ΗΠΑ και το Ισραήλ, προχωρεί ακάθεκτη στο δεύτερο γύρω των αδειοδοτήσεων, όπου εκδήλωσαν ενδιαφέρον εταιρείες μεταξύ άλλων από τη Ρωσία, τη Γαλλία, την Αυστραλία, την Νότια Κορέα, τη Μαλαισία και το Ισραήλ. Τουρκικοί διπλωματικοί κύκλοι, παρά την ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, που υπόσχεται ...αποσταθεροποίηση της περιοχής, σύμφωνα με δημοσιεύματα εκφράζουν την ανησυχία τους για την εμπλοκή στην περιοχή μετά τις ΗΠΑ και του Ισραήλ και όλων των πιο πάνω χωρών, κάτι που θα οδηγήσει στην απομόνωση και θα αποδυναμώσει σε εξαιρετικό βαθμό τις τουρκικές θέσεις γύρω από το κρίσιμο θέμα της ΑΟΖ και του τρόπου οριοθέτησής της.

Μάλιστα, ο «Επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων» του Ισραηλινού ΥΠΕΞ και σύμβουλος του Υπουργού Ενεργείας Πρέσβης Σαγκί Κάρνι (Sagi Κarni), μιλώντας σε εκδήλωση που οργάνωσε το ίδρυμα Κonrad-Αdenauer Stiftung, ανέφερε ότι για τον καθορισμό και την οριοθέτηση της ΑΟΖ «υπάρχουν διαφορετικές φιλοσοφίες, με την Τουρκία να αποτελεί την εξαίρεση του κανόνα. Η Τουρκία έχει διαφορετικό τρόπο στον καθορισμό της ΑΟΖ και στον διαχωρισμό της θάλασσας, αλλά είναι μόνη σε αυτό και όλοι οι άλλοι γείτονες στη γύρω θαλάσσια περιοχή εφαρμόζουν τους ίδιους κανόνες και μετρήσεις».

Με άλλα λόγια, η Τουρκία βλέπει την πολιτική της σε σχέση με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα να αποδομείται εκ των πραγμάτων, αφού η διεθνής πρακτική που ακολουθεί τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, έχει αρχίσει να αγγίζει την πολιτική της εισβολής και κατοχής στη ΝΑ Μεσόγειο και την πολιτική του casus belli στο Αιγαίο.

Ενώ όμως οι προοπτικές συνεργασίας Ισραήλ - Κύπρου στον ενεργειακό τομέα αναμένεται να τεθούν επί τάπητος στη συνάντηση του υπουργού Ενέργειας Ούζι Λαντάου (Uzi Ladau) με τον Κύπριο ομόλογό του Νεοκλή Συλικιώτη, στις 11 Ιουνίου, ένα επεισόδιο που εκτυλίχτηκε στον εναέριο χώρο της Κύπρου, μεταξύ μαχητικού αεροσκάφους της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας και δυο τουρκικών F-16 έρχεται να αναδείξει με τον πιο εύγλωττο τρόπο το πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Τουρκία της εισβολής και κατοχής και του casus belli το επόμενο διάστημα.

Σύμφωνα με το τουρκικό ΓΕΘΑ, το ισραηλινό μαχητικό φέρεται να εισήλθε πέντε φορές και να πέταξε επί οκτώ λεπτά πάνω από τον εναέριο χώρο των κατεχομένων, ο οποίος με βάση τι διεθνές δίκαιο και τη διεθνή νομιμότητα συνεχίζει να ανήκει στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η Τουρκία απογείωσε δυο μαχητικά F-16 και επιχείρησε να αναχαιτίσει το ισραηλινό μαχητικό, αφού θεωρεί ότι ο εναέριος χώρος των κατεχομένων ανήκει στη δική της δικαιοδοσία.

Ανεξαρτήτως του μεγέθους του συγκεκριμένου επεισοδίου, οι Τούρκοι αξιωματούχοι εξετάζουν το ενδεχόμενο η πτήση και η όλη κίνηση του ισραηλινού μαχητικού να αποτελεί μέρος ευρύτερου σχεδίου εμπλοκής της πολεμικής αεροπορίας, του πολεμικού ναυτικού αλλά και του στρατού ξηράς του Ισραήλ στο θέμα της ασφάλειας του χερσαίου, του εναέριου και του θαλάσσιου χώρου της Κύπρου, στα πλαίσια συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας που συνήψαν οι δύο χώρες, με αφορμή την συνεργασία στον ενεργειακό τομέα.

Ενδεικτικό του προβληματισμού και της ανησυχίας που επικρατεί στην τουρκική πλευρά είναι το δημοσίευμα που απασχόλησε την επικαιρότητα στην Τουρκία τις προηγούμενες ημέρες, σύμφωνα με το οποίο 20 χιλιάδες Ισραηλινοί κομάντος θα εγκατασταθούν στη Λεμεσό, μαζί με το αναγκαίο τεχνικό και διοικητικό προσωπικό, οι οποίοι θα αναλάβουν την ευθύνη της ασφάλειας του τερματικού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου που θα κατασκευαστεί στην περιοχή. Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει ότι για την προστασία του σταθμού από αέρος θα εγκατασταθούν στην Κύπρο εξελιγμένα συστήματα αεροπορικής άμυνας, καθώς και αεροσκάφη της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας στη Βάση "Ανδρέας Παπανδρέου" της Πάφου. Μάλιστα Τούρκος αναλυτής αναφέρει ότι αν γίνει αυτό, θα είναι η πρώτη φορά που στρατεύματα του Ισραήλ θα σταθμεύουν επίσημα σε μια ξένη χώρα.

Ο ίδιος αναλυτής κάνει αναφορά στις δυνατότητες του πολεμικού ναυτικού του Ισραήλ και στις δυνατότητες των υποβρυχίων του, προσθέτοντας μάλιστα ότι η άσκηση που έκαναν προ εβδομάδων ναυτικές και αεροπορικές μονάδες της Ελλάδος, των ΗΠΑ και του Ισραήλ, συμπεριλαμβάνοντας στην περιοχή ασκήσεως και το Καστελόριζο, αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου, εννοώντας ότι πίσω από την άσκηση κρύβεται σχέδιο αποκλεισμού της Τουρκίας από την Ανατολική Μεσόγειο, υπό το πρόσχημα της ασφάλειας των θαλασσίων δρόμων μεταφοράς των ενεργειακών πρώτων υλών.

Το θέμα είναι μεγάλο και όπως είπαμε παραπάνω, σχετίζεται και με το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, όπου η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα νησιά είναι κάτι σαν ...οπτασία που απλά κάθεται στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας, ζητώντας με αναίδεια το μισό Αιγαίο, αφού εν τω μεταξύ δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι γράφει στα παλαιότερα των νεοοθωμανικών της τσαρουχιών το διεθνές δίκαιο, και φυσικά συνεχίζει να έχει σε ισχύ το νεοβάρβαρο casus belli .

Το θλιβερό είναι ότι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η Ελλάδα διαλύεται εσωτερικά. Κρίμα!

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2012/05/2-o-casus-belli.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed%3A+InfognomonPolitics+%28InfognomonPolitics%29


Ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά (79)

(κλικ επάνω στην εικόνα του κειμένου για μεγέθυνση)


Και άλλες διεθνείς ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά από την ιστοσελίδα του Καταλανού καθηγητή κλασσικής φιλολογίας Joan Coderch-i-Sancho “Akropolis World Νews” (http://www.akwn.net/).







Κυριακή 27 Μαΐου 2012

Παρασκήνια Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ


Με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και την ακατάσχετη εκλογολογία, ελάχιστη προσοχή δόθηκε από τα ΜΜΕ για το τί ακριβώς συνέβη στην πρόσφατη (20-5-2012) Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο. Από το εξαιρετικό και πάντα αξιόπιστο ιστολόγιο http://history-of-macedonia.com/wordpress/ αναδημοσιεύουμε το κείμενο που ακολουθεί, για την ενημέρωση όλων  μας.
ΔΕΕ

Παρασκήνια Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ
Ποιοί προώθησαν την ένταξη των Σκοπίων;

Η Σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο των ΗΠΑ έληξε με την διπλωματική πανωλεθρία της πΓΔΜ και της Τουρκίας. Ουσιαστικά είχαμε επανάληψη των συμπερασμάτων της Συνόδου του Βουκουρεστίου το 2008 – στο οποίο τα Σκόπια θα λάμβαναν πρόσκληση εφόσον έλυνε το ζήτημα της Ονομασίας με την Ελλάδα.

Τι ακριβώς όμως συνέβει στα παρασκήνια; Ποιούς βρήκε απέναντι της η Ελληνική αντιπροσωπεία και ποιοί την υποστήριξαν;

Από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, η Τουρκία και η Σλοβενία προσπάθησαν ανεπιτυχώς να προωθήσουν όσο μπορούσαν το ζήτημα της ένταξης των Σκοπίων. Η Τουρκία αποδείχτηκε τελικά η πιο επίμονη από τις δύο. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, Τούρκοι διπλωμάτες είχαν συνομιλίες και με μέλη της Ελληνικής αντιπροσωπείας.

Οι Τούρκοι με περίσσιο θράσος προσπάθησαν να “παγιδέψουν” την Ελληνική αντιπροσωπεία. Ζήτησαν από τους Έλληνες συναδέλφους τους να επιτρέψουν μια δημόσια συζήτηση ανάμεσα σε όλους τους παρευρισκόμενους σχετικά με την διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Στην συζήτηση – πάντα σύμφωνα με τους Τούρκους – οι Έλληνες διπλωμάτες θα είχαν την ευκαιρία να προβάλουν τα επιχειρήματα τους σε σχέση πάντα με την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Με αυτόν τον τρόπο έλπιζαν ό,τι αργότερα θα μπορούσαν να κατηγορούσαν την χώρα μας ουσιαστικά για χρήση βέτο στην ένταξη της πΓΔΜ.

Η Ελληνική αντιπροσωπεία φυσικά αρνήθηκε να μπει σε όλη αυτήν την διαδικασία και επανέλαβε την επίσημη θέση του ΝΑΤΟ. Η προοπτική διεύρυνσης δεν πρόκειται να συζητηθεί στην Σύνοδο Κορυφής.

Ο Σλοβένος πρωθυπουργός Jansa – πρόσφατα βραβεύτηκε και από την Σκοπιανή διασπορά – ήταν ο δεύτερος που προσπάθησε να “σπρώξει” το θέμα των Σκοπίων. Έθεσε το ζήτημα ανάμεσα σε αντιπροσωπείες μελών του ΝΑΤΟ ,αλλά το αίτημα του βρήκε αντίθετους τα περισσότερα μέλη. Η πλειοψηφία των μελών δεν ήθελε η Σύνοδος να ξεφύγει από την αρχική της ατζέντα και η οποία δεν συμπεριελάμβανε την Διεύρυνση της Συμμαχίας.

Μάλιστα η Γαλλία και η Πορτογαλία αντιτέθηκαν σφόδρα στο αίτημα του Jansa και στην ουσία υποστήριξαν την Ελλάδα. Αντίθετα η Ουγγρική κυβέρνηση εξέδωσε μια ανακοίνωση στηρίζοντας την ένταξη των Σκοπίων και του Μαυροβουνίου. Γι’ αυτό αργότερα ο πρόεδρος της πΓΔΜ Ιβάνοφ ευχαρίστησε τον Ούγγρο πρωθυπουργό Orban. Υπέρ των Σκοπίων, χωρίς ωστόσο να αναλάβουν καμιά πρωτοβουλία, ήταν επίσης η Αλβανία και η Κροατία.

Ο Ιβάνοφ από την πλευρά του συναντήθηκε ξεχωριστά με Ομπάμα, Κάμερον και Ολλάντ. Ο δεύτερος που ήταν και πιο “ζεστός” από τους υπόλοιπους, απάντησε στον Σκοπιανό πρόεδρο πως η χώρα του θα έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει. Οι Ομπάμα και Ολλάντ – σύμφωνα με πληροφορίες – αρκέστηκαν να… δείξουν απλώς την κατανόηση τους!

Read more: http://history-of-macedonia.com/wordpress/2012/05/24/paraskinia-nato-entaksi-skopia/

Σάββατο 26 Μαΐου 2012

Η αμφιλεγόμενη συνεργασία (1)

Γεωπολιτικός στραγγαλισμός: Έτσι βλέπουν οι Τούρκοι πολιτικοί και διπλωμάτες τις συμφωνίες που κάνει το Ισραήλ με γειτονικές προς την Τουρκία χώρες

Ο Νεο-οθωμανισμός σε σταυροδρόμι (1):
Ο ρόλος στρατοχωροφύλακα της Τουρκίας και η αντίδραση του Ισραήλ!


Μια στο καρφί και μια στο πέταλο
Λαϊκή παροιμία

Του Σάββα Καλεντερίδη

Όταν άρχισε να αναπτύσσεται η θεωρία του Νεοοθωμανισμού, με βάση την οποία η Τουρκία θα αποκτούσε σταδιακά επιρροή σε όλα τα κράτη που προέκυψαν από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στα πλαίσια ενός διακριτού ρόλου στο Σχέδιο της Διευρυμένης Μέσης Ανατολής των ΗΠΑ, για όσους γνωρίζουν την περιοχή από την πρώτη στιγμή διαπίστωσαν ένα παράδοξο.

Το παράδοξο άρχισε να προσλαμβάνει άλλες διαστάσεις, όταν η Τουρκία πέρασε από τη θεωρία στην πράξη, με την πραγματοποίηση κοινών υπουργικών συμβουλίων με τις χώρες που ήταν υποψήφια θύματα της τουρκικής νεοβαρβαρότητας, ένα από τα οποία ελέω Γιώργου Παπανδρέου και Δρούτσα, έγινε και στην Αθήνα, τρομάρα μας!

Οι ΗΠΑ, στα πλαίσια του προαναφερθέντος σχεδίου, που έχει ως στόχο την εξάλειψη των ζητημάτων που αποτελούν συνεχή πηγή προβλημάτων, βίας και αστάθειας από μια εκτεταμένη περιοχή που εκτείνεται από τις δυτικές ακτές της Βόρειας Αφρικής και φθάνει μέχρι την Αραβική Χερσόνησο, το Ιράν και τον Καύκασο, αναγνωρίζουν στην Τουρκία ρόλο στρατοχωροφύλακα της περιοχής. Δηλαδή, για να μην εμπλέκονται ευθέως οι ΗΠΑ στις έριδες και τις συμπλοκές σε μουσουλμανικές χώρες της ως άνω περιοχής, θα εμπλέκονται μουσουλμανικές χώρες-δορυφόροι, όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, με πρωταγωνιστή την Τουρκία, που είναι ταυτόχρονα και χώρα μέλος του ΝΑΤΟ.

Αυτόν το ρόλο, που αποδέχτηκε να υλοποιήσει ο Ερντογάν, κλείνοντας στη φυλακή τους στρατηγούς, που θεωρούσαν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει στη διάλυση της Τουρκίας, προσπάθησε με επενδύσει με ιστορικό και ιδεολογικό μανδύα ο Νταβούτογλου, χτίζοντας το νεοοθωμανικό όνειρο, που θέλει την Τουρκία να είναι μέσα στις δέκα ισχυρότερες χώρες του κόσμου το 2023, εκατό χρόνια μετά την ίδρυσή της.

Το παράδοξο λοιπόν που άρχισε να γίνεται πιο φανερό όσο προχωρούσαν τα πρακτικά βήματα της υλοποίησης του σχεδίου, ήταν το εξής. Ότι ανάμεσα στις χώρες που θα δορυφοροποιούνταν από την ανάδειξη της Τουρκίας σε ρόλο νεοοθωμανού στρατοχωροφύλακα της περιοχής, είναι και το Ισραήλ. Και αυτό δεν είναι απλά παράδοξο αλλά ο ορισμός του παραδόξου, αφού είναι γνωστές οι στρατηγικές σχέσεις της χώρας αυτής με τις ΗΠΑ, όπως είναι επίσης γνωστό ότι η περιοχή δεν χωράει και δεν αντέχει δυο περιφερειακές δυνάμεις. Ή ο ένας ή ο άλλος!

Δεδομένης λοιπόν της στρατηγικής σχέσης Ισραήλ-ΗΠΑ αλλά και της επιρροής που ασκεί στη χάραξη της στρατηγικής αλλά και στη λήψη αποφάσεων στην Ουάσιγκτον ο εβραϊκός παράγων, μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι είναι αδύνατον ο σχεδιασμός αυτός να έγινε ερήμην του εβραϊκού παράγοντα και του κράτους του Ισραήλ.

Τί μπορεί να συνέβη λοιπόν;

Το ερώτημα αυτό μάλλον δεν απασχόλησε και πολύ την Τουρκία, η οποία θολωμένη από το νεοοθωμανικό όραμα αλλά και από την ομίχλη που δημιουργεί στο περιβάλλον της το Κουρδικού και άλλα εγγενή προβλήματα και αδυναμίες, προχώρησε με ταχείς ρυθμούς στην απόπειρα ανατροπής των ισορροπιών και ελέγχου της Γάζας και της ευρύτερης περιοχής, με αποτέλεσμα να τρακάρει στην αποφασιστικότητα του Ισραήλ, όπως τράκαραν πάνω στις καυτές σφαίρες των ισραηλινών στρατιωτών εννέα ακτιβιστές (!!!) πολίτες της από τις εκατοντάδες που επέβαιναν στο Μαβί Μαρμαρά.

Έκτοτε άρχισε να ξετυλίγεται σταδιακά το κουβάρι που δίνει αρκετές από τις απαντήσεις που απαιτούνται για να δοθεί μια εξήγηση στο παράδοξο.

Όσο η Τουρκία προχωρούσε στην υλοποίηση του νεοοθωμανικού οράματος, παράλληλα το Ισραήλ προχωρούσε σχετικά αθόρυβα στη σύσφιξη των σχέσεών του με διάφορες χώρες της ΝΑ Ευρώπης και του Καυκάσου, δημιουργώντας έναν κλοιό γύρω από την Τουρκία. Μάλιστα, το Ισραήλ, εν αντιθέσει με την Τουρκία, που λόγω του παρελθόντος της προσπαθεί να κρύψει τους επεκτατικούς της στόχους φορώντας την προβιά του εκπολιτιστή (!), προχωρά σε σύναψη στρατιωτικών συμφωνιών με όλες αυτές τις χώρες, συμφωνίες που δίνουν τη δυνατότητα σε τμήματα των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ και όχι μόνο στην πολεμική αεροπορία, να εκπαιδεύονται, να σταθμεύουν και δραστηριοποιούνται στις χώρες αυτές, αναλόγως των καταστάσεων.

Δεν είναι λίγοι οι Τούρκοι αναλυτές που ερμηνεύουν τις συμφωνίες που φέρεται να έχει υπογράψει το Ισραήλ με τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Αλβανία, την Ουγγαρία, τα Σκόπια, τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν, ως μια απόπειρα σταδιακού γεωπολιτικού στραγγαλισμού της Τουρκίας από τη μόνη μη μουσουλμανική μικροσκοπική χώρα της Μέσης Ανατολής.

Μάλιστα ο προβληματισμός σε κύκλους διπλωματών και αναλυτών στην Τουρκία γύρω από το θέμα γίνεται ακόμα πιο έντονος, γιατί το Ισραήλ αναπτύσσει τις σχέσεις αυτές επικαλούμενο πάντα την τουρκική απειλή και τις πικρές εμπειρίες των λαών από την οθωμανική σκλαβιά.

Δηλαδή, εδώ εμφανίζεται από τη μια πλευρά μια Τουρκία που διεκδικεί με αξιώσεις έναν νεοθωμανικό ρόλο περιφερειακής δύναμης και άσκησης επιρροής σε μια σειρά από χώρες και από την άλλη ένα Ισραήλ που επισείει την τουρκική απειλή που προέρχεται από τη συγκεκριμένη διεκδίκηση και συνάπτει μεταξύ άλλων και στρατιωτικές συμφωνίες με τις περισσότερες από τις χριστιανικές χώρες -και όχι μόνο- που συμπεριλαμβάνονται ήδη στο νεοοθωμανικό μενού των Ερντογάν Νταβούτογλου!

Ενώ όμως τα πράγματα έχουν έτσι στο χριστιανικό κόσμο που είναι στο νεοοθωμανικό στόχαστρο, η κατάσταση δεν είναι και πολύ ελπιδοφόρα για την Άγκυρα και στον μουσουλμανικό. Ενώ τα κέρδη από την εμπλοκή της Τουρκίας στις εξεγέρσεις ή επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης -όπως θέλετε πέστε το- στην Τυνησία, τη Λιβύη και την Αίγυπτο δεν είναι απολύτως εξασφαλισμένα και ορατά, ήδη η τουρκική διπλωματία μετράει ζημιές στα μέτωπα της Συρίας και του Ιράκ, ενώ το μεγάλο παιχνίδι αναμένεται να γίνει στην περίπτωση του Ιράν, όπου το ραντάρ της αντιπυραυλικής ασπίδας, που έχει εγκατασταθεί στη Μαλάτεια και θα προστατέψει το Ισραήλ σε μια ενδεχόμενη πυραυλική επίθεση, προκαλεί σοβαρές αναταράξεις στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν αλλά και με τη Ρωσία.

Φυσικά το μεγαλύτερο ενδιαφέρον κρύβεται στον τρόπο με τον οποίον εμπλέκεται η Ελλάδα και η Κύπρος στη νεοοθωμανική ονείρωξη των Νταβούτογλου-Ερντογάν αλλά και στο πιθανολογούμενο από τους Τούρκους σχέδιο του Ισραήλ να περικυκλώσει στρατιωτικά την Τουρκία.
 
 
 

Αθώος ο Σωκράτης!


Όπως είχαμε αναφερθεί σε προηγούμενη ανάρτηση (http://ethnologic.blogspot.com/2012/05/h.html) επρόκειτο να "αναψηλαφηθεί" η δίκη του Σωκράτη μετά από 25 αιώνες! Η δίκη έγινε και ο Σωκράτης αθωώθηκε! Λεπτομέρειες στην ανάρτηση που ακολουθεί.
ΔΕΕ

Αθώος κρίθηκε ο Σωκράτης
στην αναπαράσταση της δίκης του

Αθήνα

Είκοσι πέντε αιώνες μετά την καταδίκη σε θάνατο του Αθηναίου φιλόσοφου Σωκράτη, διακεκριμένοι ανώτατοι δικαστές από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά και πλήθος κοινού, αθώωσαν σήμερα τον αρχαίο στοχαστή, στην αναπαράσταση της δίκης του που έγινε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.

Οι δικαστές ισοψήφισαν στην απόφασή τους, με ψήφους πέντε υπέρ και πέντε κατά της καταδίκης του Σωκράτη και ως εκ τούτου δεν καταδίκασαν τον Σωκράτη. Περισσότερο ένθερμο υπέρ του Αθηναίου φιλοσόφου ήταν το κοινό που ψήφισε με 584 ψήφους υπέρ της αθώωσής του, έναντι 282 που ψήφισαν την ενοχή του.

Το 399 π.Χ. ο Σωκράτης αντιμετώπισε στην Αθήνα τις κατηγορίες της διαφθοράς των νέων και της ασέβειας προς τους θεούς. Δικάστηκε από το Δικαστήριο της Ηλιαίας που απαρτιζόταν από 500 Αθηναίους πολίτες. Κατά τη σημερινή αναπαράσταση της δίκης κατήγοροι και συνήγοροι του Σωκράτη εξέθεσαν στο δικαστήριο τις απόψεις τους, σκιαγραφώντας και το γενικότερο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής, που στιγματίστηκε από την επιβολή της τυραννίας των Τριάκοντα το 404 π.Χ. και την επαναφορά του δημοκρατικού καθεστώτος σε λιγότερο από ένα χρόνο. Ο Σωκράτης κατηγορήθηκε ότι γνώριζε προσωπικά ορισμένους από τους τυράννους και διατέλεσε δάσκαλός τους.

Εκπροσωπώντας την κατηγορούσα αρχή, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, εξήγησε ότι ο Σωκράτης φέρει την ευθύνη πράξεων που οι κατηγορίες δεν έχουν αποδώσει στην έκταση και το βάθος που πρέπει.

«Ο Σωκράτης ήταν ο πνευματικός, ο ιδεολογικός ηγέτης των Τριάκοντα Τυράννων της Αθήνας, που εγκατέστησαν την ολιγαρχία το 404 π.Χ και εκτέλεσαν 1.500 δημοκράτες Αθηναίους. Ο Σωκράτης διαφθείρει τους νέους κάνοντάς τους οπαδούς της ολιγαρχίας και εχθρούς της δημοκρατίας. Επίσης, κατηγορείται γιατί δεν σέβεται τους θεούς αυτής της πόλης, δηλαδή τους δημοκρατικούς θεούς και άρα τους δημοκρατικούς θεσμούς», είπε.

Ο κατήγορος Ηλίας Αναγνωστόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Ποινικών και Εγκληματολογικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, συμπλήρωσε ότι «μόλις τέσσερα χρόνια πριν από τη δίκη, το 403 π.Χ. είχε αποκατασταθεί η αθηναϊκή δημοκρατία και οι Αθηναίοι ήξεραν ότι η δημοκρατία ήταν τρωτή και υπήρχαν εχθροί μέσα στην πόλη και από άλλες πόλεις που επιχειρούσαν να βλάψουν το πολίτευμα».

Καταλήγοντας στην αγόρευσή τους οι δύο κατήγοροι παρατήρησαν: «Σας ζητούμε να μην καταδικάσετε την Αθήνα, να μην πιστέψετε ότι η Αθήνα αδίκησε τον Σωκράτη, αλλά ότι ο πολίτης Σωκράτης έβαλε σε κίνδυνο την αθηναϊκή δημοκρατία. Η Δημοκρατία κινδύνεψε και αμύνθηκε ως όφειλε».

Τις κατηγορίες επιχείρησαν να αντικρούσουν οι συνήγοροι του Σωκράτη, Μάικλ Μπέλοφ και Πατρίκ Σιμόν.

Ο κ. Σιμόν επισήμανε ότι ο Σωκράτης κατηγορήθηκε για διαφθορά των νέων, ωστόσο «το να εκπαιδεύεις τους νέους δεν είναι αδίκημα, το να εκφέρεις την άποψή σου δεν είναι αδίκημα. Γιατί να ποινικοποιήσουμε την έκφραση των ιδεών που δεν ήταν σύμφωνες με την εποχή τους;»

Ο ίδιος πρόσθεσε: «Μπορεί ανάμεσα στους μαθητές του Σωκράτη να βρίσκονταν κάποιοι από τους Τριάκοντα, ωστόσο είχε τόσους άλλους μαθητές. Ο Σωκράτης δεν πίστευε στη δημοκρατία, ήταν σκεπτικιστής, αλλά δεν πίστευε και στην ολιγαρχία. Εξάλλου, δεν έχουμε κανένα στοιχείο για συμμετοχή του σε βίαιη πράξη».

Οι δύο συνήγοροι του Σωκράτη κατέληξαν την αγόρευσή τους λέγοντας: «Η Ιστορία των Αθηνών θα πει ότι η Αθήνα ήταν η κοιτίδα της ελευθερίας του λόγου, της δημοκρατίας και των τεχνών. Από εσάς εξαρτάται να μην πουν ότι η πόλη αυτή δολοφόνησε τον μεγαλύτερό της φιλόσοφο».

Αιτιολογώντας την απόφασή της να ψηφίσει την ενοχή του Σωκράτη, η πρόεδρος των δικαστών, Λορέττα Πρέσκα, πρόεδρος του Αμερικανικού Περιφερειακού Δικαστηρίου της Νότιας Περιφέρειας της Νέας Υόρκης, επισήμανε: «Η άρνηση του σεβασμού προς τους θεούς και την πόλη σημαίνει προδοσία από τον Σωκράτη και με τη διδασκαλία του δηλητηριάζει και τις ψυχές των νέων. Για τη δημοκρατία, τις αξίες, τις παραδόσεις και την ευσέβεια που οι Αθηναίοι πιστεύουμε, θα πρέπει να ψηφίσω την ενοχή του».

Ο Φρανσουά Τερέ, μέλος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας, που ψήφισε υπέρ της αθώωσης του Σωκράτη, υπογράμμισε: «Ο Σωκράτης ήταν φιλόσοφος και ένας φιλόσοφος είναι εύκολος στόχος. Ωστόσο, μας έδωσε το μεγαλύτερο δώρο του κόσμου, το δικαίωμα στην αμφιβολία».

Σημειώνεται ότι αντίστοιχη εκδήλωση είχε διοργανώσει το Ίδρυμα Ωνάση και πριν από ένα χρόνο στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Νέας Υόρκης, το οποίο είχε αθωώσει τον Σωκράτη.

ΑΠΕ-ΜΠΕ




Παρασκευή 25 Μαΐου 2012

Δεύτερη ημέρα προεδρικών εκλογών στην Αίγυπτο


Δεύτερη ημέρα προεδρικών εκλογών στην Αίγυπτο

Κάιρο:
Για δεύτερη ημέρα ψηφίζουν οι πολίτες της Αιγύπτου για την ανάδειξη νέου προέδρου της χώρας. Πρόκειται για τις πρώτες προεδρικές εκλογές, 15 μήνες μετά την πτώση του Χόσνι Μουμπάρακ.
Μεγάλες ουρές έχουν σχηματιστεί σε πολλά εκλογικά τμήματα. Την Τετάρτη η εκλογική διαδικασία κύλησε σε γενικές γραμμές ομαλά.
Ωστόσο, σε ένα αιματηρό επεισόδιο σκοτώθηκε ένας αστυνομικός. Σύμφωνα με πηγές των υπηρεσιών ασφαλείας ο αστυνομικός βρισκόταν έξω από ένα εκλογικό τμήμα στα βορειοανατολικά της πρωτεύουσας, όταν σημειώθηκε ανταλλαγή πυρών μεταξύ υποστηρικτών δύο υποψηφίων. Ο αστυνομικός χτυπήθηκε στο στήθος από σφαίρα ενώ ένας πολίτης τραυματίστηκε στο πόδι.
Διαδηλωτές στο Κάιρο πέταξαν πέτρες σε αυτοκινητοπομπή που μετέφερε τον υποψήφιο Αχμέντ Σαφίκ, τον τελευταίο πρωθυπουργό της εποχής Μουμπάρακ.
Υπάρχουν, επίσης, πληροφορίες ότι μία ομάδα γυναικών δεν κατάφερε να ψηφίσει, επειδή φορούσε μαντίλα που κάλυπτε τελείως το πρόσωπο.
Τις εκλογές χαιρέτισαν οι ΗΠΑ. Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Βικτόρια Νούλαντ, έκανε λόγο για «πολύ σημαντικό ορόσημο» στην μετάβαση της Αιγύπτου στη δημοκρατία.
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Σαφίκ, πρώην αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας προηγείται στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων έναντι των υπόλοιπων 12 υποψηφίων.
Τα αποτελέσματα των εκλογών δεν θα γίνουν γνωστά πριν από τις 29 Μαΐου. Εάν κανείς από τους υποψήφιους δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία από τον πρώτο γύρο, οι δύο πρώτοι θα αναμετρηθούν στον δεύτερο που θα διεξαχθεί στις 16 και 17 Ιουνίου.
Παρά το γεγονός ότι οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι κατέχουν σχεδόν τις μισές έδρες του Κοινοβουλίου, ο υποψήφιος Μοχάμεντ Μουρσί (δεύτερη επιλογή λόγω εσωτερικών διαφωνιών και προβλημάτων) φέρεται να συγκεντρώνει μόλις το 10% και κινδυνεύει να μείνει έξω από το δεύτερο γύρο.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, news.in.gr

Ανίσχυροι κατέρχονται στις προεδρικές εκλογές
στην Αίγυπτο οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι
Πληρώνουν λάθη και παλινωδίες


Κάιρο: Δεκαέξι μήνες μετά την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ και αφού μεσολάβησε ένα ιδιότυπο στρατιωτικό καθεστώς, αρκετές αιματηρές διαδηλώσεις που ζητούσαν την άμεση απομάκρυνσή του και έντονες πολιτικές και κοινωνικές ζυμώσεις, οι Αιγύπτιοι προσέρχονται στις κάλπες για την εκλογή προέδρου στη πρώτη ελεύθερη αναμέτρηση μετά από δεκαετίες.

Οι εκλογές έχουν επενδυθεί με προσδοκίες για μία νέα ουσιαστική αρχή και από τους μεταρρυθμιστές (κατά κύριο λόγο νεότερους ανθρώπους που σήκωσαν το ιδεολογικό βάρος της εξέγερσης κατά του Μουμπάρακ) αλλά και από την σχετικά μετριοπαθή πτέρυγα των Αδελφών Μουσουλμάνων που βγήκε στο φως μετά από ημιπαρανομία δεκαετιών και κάνει το άλμα της προς την εξουσία, όπως γράφει ο Monde. Ωστόσο, παρά το ότι κατέχουν σχεδόν τις μισές έδρες του Κοινοβουλίου και παρά την κινητοποίηση των οπαδών τους, ο υποψήφιος Μοχάμεντ Μουρσί (δεύτερη επιλογή λόγω εσωτερικών διαφωνιών και προβλημάτων) φέρεται να συγκεντρώνει μόλις το 10% και κινδυνεύει να μείνει έξω από το δεύτερο γύρο.
Η πτώση του Μουμπάρακ θα ήταν η χρυσή ευκαιρία για το κίνημα να διεκδικήσει μερίδιο από την εξουσία. Πράγματι, αρχικά, γράφει ο Monde, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι «πετούσαν από επιτυχία σε επιτυχία» σε όλη τη Μέση Ανατολή μέσα στη δυναμική που δημιουργήσει η νέα εποχή χωρίς καν να χρειαστεί να υποκινήσουν κάποιο κίνημα. Όπως αναφέρει ένα παλιό στέλεχος, στην Αίγυπτο, το λίκνο του κινήματος, οι Αδελφοί έκαναν το λάθος να πιστεύουν ότι ήρθε η δική τους ώρα αλλά το βαθύ κράτος είχε άλλη γνώμη.
Δεν έλειψαν και τα λάθη από την πλευρά των Αδελφών που τους στέρησαν τη δυνατότητα να διεκδικήσει (έστω να φτάσει κοντά) στην εξουσία. Το βασικότερο, επισημαίνει η εφημερίδα, ήταν η ταλάντευση τους ανάμεσα στους μεταρρυθμιστές και στο στρατό για να χάσουν τελικά την εμπιστοσύνη και των δύο. Οι μεταρρυθμιστές είδαν ότι οι Αδελφοί ήθελαν λίγο-πολύ να καπελώσουν την εξέγερση που έριξε το Μουμπάρακ και να σταθεροποιηθούν στην εξουσία. Ο στρατός δεν είδε με καλό μάτι την απαίτηση να απομακρυνθεί η κυβέρνηση που ήταν διορισμένη από το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο.
Βέβαια ακόμα και αν το αποτέλεσμα δεν θα είναι θετικό για τους Αδελφούς, η ευκαιρία είναι ίσως πρόσφορη για μερικές αλλαγές.
Μετά από σχεδόν 85 χρόνια παρουσίας, το κίνημα έχει πλατιά επιρροή στα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας υποκαθιστώντας σε κάποιες περιπτώσεις, γράφει ο Monde, το κοινωνικό κράτος. Χρειάζεται ίσως μια κάποια αλλαγή δομών στο εσωτερικό όπου οι ιεραρχίες και οι κλίκες κυριαρχούν ενώ καραδοκούν και οι πιο σκληροί σαλαφιστές, η ανερχόμενη πολιτική δύναμη.
Σε κάθε περίπτωση το κλίμα για τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι ευνοϊκό: η Αραβική Άνοιξη έφερε στη πρώτη γραμμή ισλαμικά κινήματα στην Λιβύη, τη Τυνησία και την Υεμένη, υπάρχει φυσικά πάντα και η Τουρκία που ζητά ένα μεγαλύτερο πολιτικό (και θρησκευτικό) ρόλο στη Μέση Ανατολή.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, news.in.gr



Πέμπτη 24 Μαΐου 2012

Νέες σκοπιανές παλαβομάρες


Άγαλμα του Φιλίππου Β΄ στο κέντρο των Σκοπίων

Άγαλμα του Φιλίππου Β' τοποθετήθηκε, σήμερα, στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων, σε απόσταση περίπου 150 μέτρων από το τεραστίων διαστάσεων άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που υπάρχει εκεί από τον περασμένο Ιούνιο.

Το άγαλμα, το οποίο φέρει επισήμως την ονομασία «Πολεμιστής» (σ.σ. αντίστοιχα το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποκαλείται «Έφιππος Πολεμιστής») έχει ύψος 13 μ. και τοποθετήθηκε σε βάση 15 μ.

Όπως αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμά της η ηλεκτρονική ειδησεογραφική ιστοσελίδα Netpress, που είχε προαναγγείλει το γεγονός, η τοποθέτηση του αγάλματος αυτού είναι μέρος του προγράμματος μνημειοθέτησης του Δήμου Τσένταρ «προς τιμήν σημαντικών προσωπικοτήτων και γεγονότων».

Βάσει του σχεδίου αυτού, μπροστά από το άγαλμα θα κατασκευαστούν δύο μικρότερα συντριβάνια με ανάγλυφα από χαλκό και μάρμαρο.




Ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά (78)

(κλικ επάνω στην εικόνα του κειμένου για μεγέθυνση)

Και άλλες διεθνείς ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά από την ιστοσελίδα του Καταλανού καθηγητή κλασσικής φιλολογίας Joan Coderch-i-Sancho “Akropolis World Νews” (http://www.akwn.net/).


Τετάρτη 23 Μαΐου 2012

Το Ευπαλίνειον όρυγμα


Αρχαιοελληνική τεχνολογία:
Το Ευπαλίνειον όρυγμα στην Σάμο

Το Ευπαλίνειον όρυγμα αποτελεί ένα μηχανικό έργο ιδιαίτερα σημαντικό στην ιστορία της μηχανικής τεχνολογίας, ένα τεκμήριο του υψηλού επιπέδου της τεχνογνωσίας των αρχαίων Ελλήνων μηχανικών. Αποτελεί ένα παράδειγμα εφαρμογής της Γεωμετρίας, της Τοπογραφίας, της Γεωδαισίας, αλλά και της Οπτικής στην αρχαία Ελλάδα.


Η κατασκευή του ορύγματος της Σάμου πραγματοποιήθηκε πιθανόν με εντολή του τυράννου της Σάμου Πολυκράτη, ενώ υπολογίζεται ότι η ολοκλήρωσή του χρειάστηκε 10 περίπου χρόνια. Σχεδιαστής και μηχανικός του έργου ήταν ο Ευπαλίνος, γιος του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα.
Η ανάγκη κατασκευής του εν λόγω έργου είχε να κάνει με την υπάρχουσα μέχρι τότε υδροδότηση της πόλης, η οποία δεν επαρκούσε για να καλύψει τις ανάγκες της. Παράλληλα, η πηγή η οποία επαρκούσε για να λύσει το πρόβλημα υδροδότησής της, με απόδοση 400 κ.μ., βρισκόταν έξω από τον οχυρωματικό περίβολο, αλλά και πίσω από τη ράχη του υψώματος που προστάτευε την πόλη από το βορρά, τη λεγόμενη Άμπελο. Το γεγονός αυτό σήμαινε ότι το νερό θα έπρεπε να έρθει στην πόλη είτε γύρω από το βουνό, είτε μέσα από αυτό. Έτσι το ζητούμενο το οποίο προέκυψε ήταν η κατασκευή ενός αγωγού ο οποίος θα οδηγούσε το νερό από την πηγή, τη σημερινή πηγή των Αγιάδων, στην πόλη της αρχαίας Σάμου, διαμέσου του βουνού, με τρόπο μάλιστα μη ανιχνεύσιμο από τους εκάστοτε επιδρομείς.

Αναφορά στο όρυγμα της Σάμου κάνει στο έργο του ο Ηρόδοτος (Γ, 60). Ο Ηρόδοτος επισκεπτόμενος τη Σάμο ξεχωρίζει ανάμεσα στα υπόλοιπα θαυμαστά έργα των Σαμίων, το λιμενοβραχίονα, το Ηραίο, το τείχος της πόλης, το στόλο της, καθώς και το Ευπαλίνειο όρυγμα. Η σχετική αναφορά του Ηροδότου αποτέλεσε ουσιαστικά και τη μοναδική πληροφορία που διέθεταν οι αρχαιολόγοι στα χέρια τους, ώστε να ξεκινήσουν τις έρευνες για την ανακάλυψη του έργου, καθώς το όρυγμα με το πέρασμα των χρόνων και με τη διακοπή της λειτουργίας του υδραγωγείου, έπαψε να φέρει πλέον επιφανειακά ίχνη. Ο Ήρων επίσης στο έργο του Διόπτρα αναφέρεται στο έργο της Σάμου, μιλώντας για το πώς έγινε η διάτρηση του όρους και η διάνοιξη της σήραγγας.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ
Ο Ηροδότος (Γ, 60) δεν κάνει καμία αναφορά σε σχέση με τη χρονολογία κατασκευής του έργου. Από τη σύγχρονη έρευνα το όρυγμα αποδίδεται στα χρόνια της εξουσίας του τύραννου Πολυκράτη, στη δεκαετία 530-520 π.Χ., ενώ άλλες πάλι απόψεις το τοποθετούν λίγο νωρίτερα γύρω στο 595 με 570 π.Χ. ή και γύρω στο 550 π.Χ. πριν καταλάβει το νησί ο τύραννος Πολυκράτης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το υδραυλικό έργο του Ευπαλίνου κατασκευάστηκε σε τρία τμήματα: το πρώτο τμήμα περιελάμβανε τον αγωγό από την πηγή ως τη βόρεια πλευρά του βουνού, το δεύτερο το όρυγμα που περνούσε μέσα από το βουνό και το τρίτο τον αγωγό που διέσχιζε την πόλη στη νότια πλαγιά του βουνού. Το έργο ήταν στο σύνολό του υπόγειο, με μέση κλίση του αγωγού 0,6%. Το μήκος του κάθε τμήματος ήταν: 859 μέτρα από την πηγή μέχρι το βουνό, μέσα σε υπόγεια χτιστή τάφρο, 1035 μέτρα μέσα σε σήραγγα στο βουνό και 520 μέτρα από το βουνό στη δεξαμενή της πόλης, πάλι μέσα σε τάφρο.

ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ : ΑΓΩΓΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΩΣ ΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
Η πηγή από την οποία η αρχαία πόλη θα εφοδιάζονταν με νερό, αναβλύζει σήμερα στο χωριό Αγιάδες. Στην αρχαιότητα, το νερό συγκεντρώνονταν από την πηγή σε ένα κρηναίο οικοδόμημα με ισχυρή τοιχοδομία και από κει έπειτα διοχετεύονταν στον αγωγό. Το πρώτο αυτό κομμάτι που ξεκινούσε από την πηγή, οδηγούσε στη βόρεια είσοδο της σήραγγας, μέσα από ένα σύστημα αγωγών και κάθετων ορυγμάτων για τον καθαρισμό του νερού. Πιο συγκεκριμένα η πορεία του αγωγού που ξεκινούσε από την πηγή για περίπου 800 μ., ακολουθούσε το ανάγλυφο του εδάφους, ενώ στο σημείο αυτό ήταν σκαμμένο ως ανοιχτή τάφρος. Για τα υπόλοιπα μέτρα που απέμεναν μέχρι την πλαγιά του βουνού, έπρεπε να διασχίσει υπογείως ένα μικρό λόφο. Έτσι σκάφτηκαν τέσσερα φρεάτια τα οποία συνδέθηκαν μεταξύ τους στο επιθυμητό βάθος.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ : Η ΥΠΟΓΕΙΑ ΣΗΡΑΓΓΑ
Φυσικά απ' όλη αυτή τη διαδρομή συνολικά, το πιο δύσκολο θα ήταν να διαμορφωθεί το δεύτερο κομμάτι, η υπόγεια σήραγγα δηλαδή μέσα στο βουνό. Η σήραγγα η οποία διανοίχτηκε λοιπόν, διαπέρασε το βουνό και την οχύρωση σε ύψος περίπου 55 μ. επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ μέσα στο βουνό αποκαλύφθηκε από τις ανασκαφές ότι αποτελούνταν από τρία τμήματα. Τα τμήματα αυτά ήταν τα δύο ευθύγραμμα - το βόρειο, μήκους 4οομ. και το νότιο μήκους 265μ. - και το ένα κεντρικό, πολυγωνικό, με το οποίο το βόρειο συνεργείο ξετρύπησε και βγήκε στη νότια σήραγγα. Η παρουσία του ακανόνιστου αυτού πολυγωνικού κεντρικού τμήματος οφειλόταν μάλλον σε φυσική στοά στο εσωτερικό του βουνού, μήκους 150 μ. περίπου. Η στοά αυτή βοήθησε τον Ευπαλίνο να εξοικονομήσει περίπου 1,5 χρόνο εργασιών, ενώ ταυτόχρονα τον ανάγκασε να φύγει από την ευθύγραμμη πορεία του, επανερχόμενος έπειτα και συνεχίζοντάς την απερίσπαστα. Όταν πια οι δύο κεφαλές των σηράγγων είχαν ελαχιστοποιηθεί σημαντικά, έγιναν καθώς φαίνεται οι απαραίτητες διορθώσεις, ώστε να επιτευχθεί η συνάντηση των σηράγγων μέσα στο βουνό, με απόκλιση μόλις 40 εκ. στο ύψος και 70 στο πλάτος!
Οι βασικές αποφάσεις που πάρθηκαν σε σχέση με τη σήραγγα ήταν:
η σήραγγα να κατασκευαστεί οριζόντια, για το φόβο των υπόγειων υδάτων ευθύγραμμη, σε υψόμετρο +55,8 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, για να είναι ελάχιστο το μήκος της διάτρησης αμφίστομη, με εκσκαφή συγχρόνως και από τα δύο άκρα για εξοικονόμηση χρόνου
Οι βασικές αυτές επιλογές σε σχέση με το όρυγμα είχαν τα εξής πλεονεκτήματα:
Το οριζόντιο του ορύγματος συντελούσε στην αποφυγή προβλημάτων από την ανακάλυψη υπογείων υδάτων, διευκολύνοντας και τη συνάντηση των σηράγγων. Παράλληλα, αποτελούσε ένα σημείο αναφοράς από το οποίο μετριόταν το βάθος του άλλου κεκλιμένου ορύγματος το οποίο σκάφτηκε στο δάπεδο της σήραγγας για να τοποθετηθούν εκεί οι σωλήνες του νερού.
Το αμφίστομον του ορύγματος επετεύχθη παράλληλα με το ευθύγραμμο της σήραγγας, διότι αν η κατασκευή ήταν αμφίστομη και κεκλιμένη, εκτός από το πρόβλημα των νερών στην κατηφορική σήραγγα, η συνάντηση θα ήταν και ένα πολύπλοκο πρόβλημα στερεομετρίας. Πιο συγκεκριμένα οι σύγχρονες έρευνες που έγιναν, αποδεικνύουν υψόμετρο βόρειου στομίου +55,83 μ και νότιου στομίου 55,26 μ. Τα υψόμετρα των σηράγγων μάλιστα λίγο πριν τη συνάντησή τους είναι στα βόρεια 55,48 μ και στα νότια 55,17μ. Το γεγονός της απόλυτης σχεδόν οριζοντιότητας της σήραγγας είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό, προκαλώντας έκπληξη για τις γνώσεις που μπορεί να διέθεταν οι αρχαίοι μηχανικοί όσον αφορά την υλοποίηση του οριζόντιου επιπέδου πάνω στο έδαφος.
Η υπόγεια σήραγγα διέσχιζε το όρος Άμπελο, με μέση διατομή 1,80x1,80 μ. Στο δάπεδό της ανοίχτηκε κεκλιμένος αγωγός σε βάθος 8,5 μ., κατά μήκος του ανατολικού τοιχώματος του ορύγματος, καταλαμβάνοντας περίπου το μισό πλάτος, μέσα στον οποίο τοποθετήθηκαν πήλινοι σωλήνες για την προσαγωγή του νερού στην πόλη. Το κανάλι του αγωγού έφτανε σε βάθος τα 4μ. στη βόρεια είσοδο, ενώ ξεπερνούσε τα 8μ. στη νότια έξοδο. Επιπλέον μόνο σε ορισμένα σημεία είχε ανοιχτεί σε όλο το βάθος του, ενώ κατά κανόνα εμφάνιζε μία διμερή διατομή η οποία αποτελούνταν από μία ανοιχτή τάφρο και κάτω από αυτήν ένα κατά τμήματα υπόγειο κανάλι.

Πώς δούλεψε ο Ευπαλίνος
Καταρχάς ο Ευπαλίνος όρισε με κοντάρια σκόπευσης μία ευθεία επάνω στο βουνό και μία οριζόντια γραμμή γύρω από αυτό. Με τον τρόπο αυτό προέκυψε και η κατεύθυνση της πορείας του ορύγματος, αλλά και ένα κοινό επίπεδο. Αυτές οι αρχικές μετρήσεις που πάρθηκαν, προβλήθηκαν μέσω απλών μετρήσεων στον κάθετο και οριζόντιο άξονα. Παράλληλα έπρεπε να ληφθούν μέτρα για να μην αποκλίνουν τα δύο ορύγματα, αλλά και για να λυθούν τα προβλήματα που μπορούσαν να προκύψουν από τη μορφολογία του βουνού. Το όρυγμα ήταν έτσι σχεδιασμένο, ώστε κάθε μια από τις διόδους να μετριέται με βάση το μήκος της εκάστοτε βουνοπλαγιάς, ενώ ως σημείο συνάντησης ορίστηκε η κορυφή του βουνού. Έτσι με σημείο συνάντησης την κορυφή του βουνού, οι σήραγγες είχαν διαφορετικό μεταξύ τους μήκος, αλλά οι επιπτώσεις των λαθών κατεύθυνσης περιορίζονταν σημαντικά. Οι δύο ομάδες που εργάστηκαν αμφίστομα, συναντήθηκαν τελικά στο κέντρο με μικρή απόκλιση, παρόλο το γεγονός ότι η βόρεια ομάδα αναγκάστηκε να αποκλίνει από την ευθεία γραμμή, λόγω της σαθρότητας του εδάφους και τον κίνδυνο κατολίσθησης, εγκαταλείποντας έτσι την αρχικά προβλεπόμενη κατεύθυνση, διαγράφοντας τεθλασμένη γραμμή και επιστρέφοντας στη νοητή ευθεία με τελική απόκλιση από την άλλη ομάδα μόλις 0,6 μ.
Ο Τσιμπουράκης παρέχει δύο εκδοχές σε σχέση με τις μεθόδους με βάση τις οποίες εργάστηκε ο Ευπαλίνος:
α) Με τη βοήθεια του νερού της πηγής:
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή ο Ευπαλίνος έχτισε ένα κεκλιμένο αυλάκι μέσα στο οποίο σε ίσες αποστάσεις κατασκεύασε διαδοχικά φράγματα, ώστε να δημιουργούνται διαδοχικές μικρές λίμνες με την ίδια υψομετρική διαφορά των επιφανειών του νερού τους. Το κάθε φράγμα χτίστηκε σε τέτοιο ύψος, ώστε η λίμνη που δημιουργούνταν να έχει επιφάνεια νερού χαμηλότερη από την προηγούμενη κατά 0,6%. Έτσι τα άνω μέρη των φραγμάτων υλοποιούσαν στο έδαφος μια πολυγωνική διαδρομή με σταθερή κλίση 0,6%.
β) με τη βοήθεια σκοπευτικού οργάνου:
Η μέθοδος αυτή σήμαινε την κατασκευή σε ίσες αποστάσεις μικρών, διαδοχικών πέτρινων βάθρων σε σταθερά χαμηλότερη κάθε φορά στάθμη. Η υψομετρική διαφορά εδώ υλοποιείται όχι με το νερό, αλλά με οριζόντια σκόπευση πάνω σε υποδιαιρεμένο γνώμονα. Έτσι τα σημεία των διαδοχικών βάθρων υλοποιούν στο έδαφος μια πολυγωνική διαδρομή με σταθερή κλίση 0,6%.

Πιθανόν ο Ευπαλίνος να χρησιμοποίησε και τις δύο αυτές μεθόδους για την υλοποίηση του έργου. Την πρώτη γιατί διέθετε έτοιμο επιφανειακό αυλάκι με το οποίο θα υδρεύονταν η πόλη και τη δεύτερη καθώς μέσω της διόπτρας θα έκανε τις χαράξεις του και θα παρακολουθούσε την πορεία των εκσκαφών κάτω από το βουνό. Η όλη εργασία πρέπει να πραγματοποιήθηκε με τρία συνεργεία. Ένα για την κατασκευή του πρώτου τμήματος του υδραγωγείου και δύο για την αμφίστομη σήραγγα.
Όταν το πρώτο συνεργείο κατασκεύασε τα πρώτα 600 μέτρα, ο Ευπαλίνος αποφάσισε να μπει μέσα στο βουνό με υπόγειο τούνελ και να συνδεθεί με τη σήραγγα που είχε ήδη αρχίσει να κατασκευάζεται και στις δύο πλευρές του βουνού. Επάνω στην επιφάνεια του εδάφους διάλεξε τη διαδρομή σύνδεσης ανοίγοντας πάνω της πέντε πηγάδια. Στη συνέχεια συνέδεσε τα πηγάδια με υπόγειο ισοκλινές τούνελ το οποίο άρχισε από το σημείο που είχε σταματήσει το υπόγειο τμήμα του πρώτου μέρους του υδραγωγείου και κατέληξε συνδέοντας τους πυθμένες των πηγαδιών, 3,5 μ. χαμηλότερα από την αμφίστομη σήραγγα.
Το μήκος του τούνελ αυτού ήταν περίπου 260μ. και το βάθος του 5ου πηγαδιού περίπου 15 μ. Το τούνελ των πέντε αυτών πηγαδιών θα κατασκευάστηκε οπωσδήποτε με σκοπευτικό όργανο, γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσε να τηρηθεί η κλίση του 0,75% κατά τις εργασίες διάνοιξης, μέθοδος πρωτοποριακή όπως και η αντίστοιχη των πηγαδιών.
Με τη βοήθεια της διόπτρας ο Ευπαλίνος με οριζόντια όδευση θα κατασκεύασε διαδοχικά τα πέτρινα βάθρα, περιμετρικά του βουνού, μέχρι τη νότια πλαγιά του. Τα βάθρα αυτά πάνω στην ίδια υψομετρική καμπύλη, υλοποιούσαν πάνω στο έδαφος την τομή του οριζόντιου επιπέδου που διάλεξε ο Ευπαλίνος με την επιφάνεια του βουνού. Το επίπεδο αυτό είναι δυνατόν να υλοποιήθηκε με την κατασκευή ενός πέτρινου οριζόντιου αυλακιού το οποίο γέμισαν με νερό. Η στάθμη του νερού θα υλοποιούσε το ίχνος του οριζόντιου επιπέδου επάνω στο έδαφος.
Έπειτα ο Ευπαλίνος θα πρέπει να διάλεξε πάνω στην καμπύλη των βάθρων το σημείο Ν από το οποίο θα άρχιζε η βόρεια σήραγγα του ορύγματος, μάλλον με εδαφολογικά κριτήρια. Έπειτα διάλεξε την ομαλότερη ράχη για να διαμορφώσει από πάνω της την ευθυγραμμία που θα όριζε το κατακόρυφο επίπεδο της υπό κατασκευήν σήραγγας. Η ευθυγραμμία αυτή υλοποιήθηκε εύκολα με την τοποθέτηση κορυφαίων γνωμόνων πάνω στην πλαγιά του βουνού και πάνω στην ίδια οπτική ακτίνα από το επιλεγμένο σημείο Ν. Η τομή της ευθυγραμμίας με την καμπύλη των βάθρων όρισε το σημείο στα νότια του βουνού, όπου και θα άρχιζαν οι εργασίες εκσκαφής της νότιας σήραγγας του ορύγματος. Η σύγχρονη έρευνα έχει αποδείξει ότι ο Ευπαλίνος έκανε χρήση ευθυγραμμίας κατακόρυφων ακοντίων, με σκοπευτικό όργανο.

Σκοπευτικά Όργανα
Τα σκοπευτικά όργανα του έργου ήταν βασικά ένα γωνιόμετρο μέτρησης οριζόντιων γωνιών, καθώς και ένα επιτραπέζιο γωνιόμετρο. Παράλληλα, θα πρέπει να υπήρχε και όργανο που θα μετρούσε κατακόρυφες γωνίες και θα υλοποιούσε σκοπευτικά το οριζόντιο επίπεδο.
Τα σχετικά δείγματα που αποδεικνύουν χρήση τέτοιων οργάνων είναι:
η υλοποίηση του οριζόντιου επιπέδου της σήραγγας
η υλοποίηση και η πύκνωση της ευθυγραμμίας των ακοντίων στη ράχη του βουνού
η οριζόντια απόσταση ανάμεσα στα σημεία εισόδου των σηράγγων στο βουνό
το κατέβασμα της ευθυγραμμίας των ακοντίων στο οριζόντιο επίπεδο
η οριζοντιότητα της βόρειας και της νότιας σήραγγας
η τήρηση της κλίσης στα τούνελ των πηγαδιών, στο βόρειο, στο νότιο και το κεντρικό τμήμα του υδραγωγείου
η χάραξη της ισοκλινούς πορείας του αγωγού από την πηγή στο βουνό
Επάνω στα τοιχώματα της σήραγγας έχουν βρεθεί τα πρωτότυπα σημάδια του προσδιορισμού της πορείας της σήραγγας. Η αξιολόγηση των σημαδιών αυτών βοήθησε ιδιαίτερα τη σύγχρονη έρευνα να οδηγηθεί σε συμπεράσματα σε σχέση με τα μεμονωμένα στάδια εργασιών και την αναπαράσταση ολόκληρης της διαδικασίας του σχεδιασμού.

ΤΡΙΤΟ ΤΜΗΜΑ: Ο ΑΓΩΓΟΣ ΠΟΥ ΔΙΕΣΧΙΖΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΠΛΑΓΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
Από τη νότια έξοδο της σήραγγας, το υδραγωγείο προχωρούσε παράλληλα με την πλαγιά του βουνού μέχρι το κέντρο της πόλης στο λιμάνι. Ο αγωγός της πόλης σκάφτηκε σε όλο του το μήκος κάτω από τη γη με τη βοήθεια φρεατίων σε αποστάσεις από 11 έως 25 μ. που έπειτα συνδέθηκαν μεταξύ τους. Κατά μήκος αυτού του τμήματος είχαν τοποθετηθεί σε λογικές μεταξύ τους αποστάσεις κρήνες με δεξαμενές απ' όπου οι κάτοικοι μπορούσαν να προμηθεύονται νερό.


Αξιολόγηση του Έργου
Για τον αγωγό σύνδεσης με την πηγή χρειάστηκε να εξορυχθούν περίπου 1500 κ.μ. φυσικού βράχου, για το όρυγμα με την τάφρο και το τελικό κανάλι σχεδόν 5000 κ.μ. και για τον αγωγό μέσα στην πόλη άλλα 1000 κ.μ. Όλες μάλιστα οι εργασίες αυτές έγιναν με σφυρί και καλέμι. Για τις συμπληρωματικές εργασίες του έργου θα πρέπει πίσω στη σήραγγα να μεταφέρθηκαν περίπου 300 κ.μ. λίθοι, αλλά και σχεδόν 5000 πήλινοι σωλήνες οι οποίοι κατασκευάστηκαν στον τροχό και μεταφέρθηκαν στον πυθμένα του καναλιού.
Σε σχέση με τη λειτουργία του αγωγού, παρουσιάστηκε καθώς φαίνεται ένα βασικό πρόβλημα. Καθώς το νερό της πηγής περιείχε υψηλό ποσοστό ασβεστίου, μέσα σε μερικά χρόνια οι σωλήνες του αγωγού γέμισαν με πουρί, με αποτέλεσμα για να αποκατασταθεί η σωστή λειτουργία, να χρειαστεί να ανοιχτούν οι σωλήνες του αγωγού στο επάνω μέρος σε όλο το μήκος τους, παραμένοντας στη θέση μόνο το ένα τρίτο της διατομής τους σαν αυλάκι, που από καιρό σε καιρό έπρεπε να καθαρίζεται.
Ο Ευπαλίνος κατάφερε να υλοποιήσει ένα ιδιαίτερα τολμηρό εγχείρημα, μετά από διεξοδική προφανώς επιτόπια έρευνα, αλλά και μέσα από σημαντικούς θεωρητικούς υπολογισμούς. Το όρυγμα θα πρέπει σαφώς να σχεδιάστηκε στο "χαρτί" όπου και θα πρέπει να αναπτύχθηκαν όλα τα στάδια εργασίας του, αλλά και οι τροποποιήσεις που έγιναν.

Βιβλιογραφία

1.Keinast H.,"Το Υδραγωγείο του Ευπαλίνου στη Σάμο", 30-34, Αρχαιολογία και Τέχνες, Η τεχνολογία των κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων, τεύχος 95, Ιούνιος 2005.

2.Keinast H., Die Wasserleitung des Eupalinos auf Samos, Samos XIX, 1995.

3.Keinast H., "Der Tunnel des Eupalinos auf Samos", Architectura, 1977, 97-116.

4.Toumlin Goodfield St., "How was the Tunnel of Eupalinos of Samos aligned?", ISIS, LVI, 1965, 46 κ.ε.

5.Το Υδραγωγείο του Ευπαλίνου στη Σάμο, εκδ. Ταμείου Αρχαιολογικών Χώρων και Απαλλοτριώσεων, ΥΠΠΟ, 2004.

6.Τσιμπουράκης Δ., 530 π.Χ. Το Όρυγμα του Ευπαλίνου στην αρχαία Σάμο

7.Λάζος Χ., Μηχανική και Τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα, 1993.

Ηλεκτρονικές πηγές

Μακράκη Γ.,"Τo Ευπαλίνειο Υδραγωγείο της Σάμου" στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα: www.ancientgr.com/unknown_Hellenic_History/Eypalinio_orygma.html

Ευπαλίνειο Όρυγμα στη σελίδα: www.creator.gr/efpalineio//p101.html

Άρθρο της Τοπογράφου Γεωργίας Μακράκη στην ιστοσελίδα:
users.forthnet.gr/.../Eypalinio_orygma.html

Λήμμα Ευπαλίνειο Όρυγμα της Βικιπαίδεια

Eπίσημη σελίδα του ΥΠΠΟ http://www.culture.gr/

Πηγές

Ηρόδοτος Γ, 60
"Εμήκυνα δε περί Σαμίων μάλλον, ότι σφι τρία εστί μέγιστα απάντων Ελλήνων εξεργασμένα, ορεός τε υψηλού ες πεντήκοντα και εκατόν οργυιάς, τουτου όρυγμα κάτωθεν αρξάμενον, αμφίστομον. το μεν μήκος του ορύγματος επτά στάδια εισί, το δε ύψος και ευρος οκτώ εκάτερον πόδες. δια παντός δε αυτού άλλο όρυγμα εικοσίπηχυ βάθος ορώρυκται, τρίπουν δε το ευρος, δι ου το υδωρ οχετευόμενον δια των σωληνων παραγίνεται εσ την πολην αγόμενον από μεγάλης πηγης. αρχιτεκτων δε του ορύγματος τουτου εγενετο Μεγαρευς Ευπαλινος Ναυστρόφου"

http://www.tmth.gr/sciencerelated/64-arxaia-elliniki-technology/317-eupalineio-orugma