Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
(Κωστής Παλαμάς)

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2019

21 χρόνια από τον θάνατο της Δώρας Στράτου


Η γυναίκα που ανέδειξε τους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς

Η Δώρα Στράτου (Δωροθέα Στράτου, 18 Νοεμβρίου 1903 - 19 Ιανουαρίου 1988) ήταν Ελληνίδα ηθοποιός, χορογράφος και θιασάρχης, ιδρύτρια του ομωνύμου συγκροτήματος Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών, με το οποίο περιόδευσε σε όλο τον κόσμο κάνοντας γνωστούς τους παραδοσιακούς μας χορούς, τους ήχους, αλλά και τις φορεσιές. 


Η Δώρα Στράτου μεγάλωσε στο μεγαλοαστικό περιβάλλον της Αθήνας των αρχών του αιώνα και έλαβε κλασική μόρφωση, μελετώντας ξένες γλώσσες και κλασικό τραγούδι. Δάσκαλος της στο πιάνο ήταν ο συνθέτης και μαέστρος Δημήτρης Μητρόπουλος. 
Ο πατέρας της, δικηγόρος και πολιτικός Νικόλαος Στράτοςυπήρξε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα πρωθυπουργός της Ελλάδας. Μετά την μικρασιατική καταστροφή καταδικάστηκε σε θάνατο στη δίκη των έξι.  Η θανατική ποινή και εκτέλεση του πατέρα της το 1922 της δημιούργησε τη μεγαλύτερη τραυματική εμπειρία στη ζωή της. Μετά τη δήμευση της περιουσίας των γονιών της και τον κοινωνικό υποβιβασμό με τη μητέρα της και τον αδελφό της Ανδρέα έφυγε στο εξωτερικό. Ταξίδεψαν στο Βερολίνο, το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη για 10 χρόνια στη διάρκεια των οποίων η Δώρα Στράτου συνέχισε τις σπουδές της.
Στο εξωτερικό παρακολούθησε παραστάσεις και συναυλίες με ένα πάθος που διατήρησε σε όλη της τη ζωή. Επέστρεψαν στην Ελλάδα το 1932. Ο αδερφός της Ανδρέας που είχε σπουδάσει νομικά είχε εκλεγεί βουλευτής, ενώ η Δώρα Στράτου συναναστρεφόταν τους καλλιτέχνες της εποχής, την περίφημη γενιά του 30.
Το 1942, μέσα στην κατοχή, ο σκηνοθέτης Κάρολος Κουν συσπείρωσε γύρω του μια πλειάδα καλλιτεχνών ανάμεσα σε αυτούς ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνος Χατζιδάκις και πολλοί άλλοι. Η Δώρα Στράτου βοήθησε τον Κάρολο Κουν να ιδρύσει το Θέατρο Τέχνης και έγινε το δεξί του χέρι στα διοικητικά θέματα.


Καταλυτική για την πορεία της Δώρας Στράτου στάθηκε η παράσταση ενός φολκλορικού συγκροτήματος της Γιουγκοσλαβίας που έκανε περιοδείες σε διάφορες χώρες προβάλλοντας δημοτικούς χορούς και φορεσιές των Βαλκανίων. Η έλλειψη ενός τέτοιου συγκροτήματος στην Ελλάδα με την τόσο πλούσια παράδοση έβαλε τη Στράτου σε σκέψεις. 
«Σκέφτηκα τότε», έλεγε η Δώρα Στράτου, «δε θα βρεθεί ένας άνθρωπος να μαζέψει τους χορούς μας; Έτυχε μάλιστα τότε να φτάσει μια επιστολή από την Αμερική στο Υπουργείο Τύπου που ζητούσε αν υπάρχει ένα φολκλορικό ελληνικό συγκρότημα να πάει για περιοδεία στην Αμερική και έτσι με φώναξαν και έτσι ξεκίνησα».
Έτσι ξεκίνησε η ιδέα στην οποία θα αφιέρωνε όλη τη ζωή της: Η ίδρυση ενός συγκροτήματος παραδοσιακών χορών στην Ελλάδα. Τότε, μόνο το Λύκειο Ελληνίδων έδινε δυο με τρεις παραστάσεις το χρόνο και όχι πάντα με παραδοσιακές φορεσιές. Η Δώρα Στράτου προσπαθώντας να καλύψει αυτό το κενό, ανέλαβε την οργάνωση και τελικά ίδρυσε το «Σωματείο Ελληνικοί Χοροί – Δώρα Στράτου».
Το 1953 αρχίζουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τακτικές θεατρικές παραστάσεις ελληνικών παραδοσιακών χορών και τραγουδιών σε επίπεδο επαγγελματικών αξιώσεων. Τον ίδιο χρόνο η Στράτου δημιουργεί κοινωφελές σωματείο με την επωνυμία «Εταιρία Ελληνικών Λαϊκών Χορών και Τραγουδιού» με περιοδείες του συγκροτήματος πλέον και στο εξωτερικό δίνοντας παραστάσεις σχεδόν σε όλες τις ηπείρους. Κοντά της είχε συγκεντρώσει ένα επιτελείο από καλλιτέχνες και διανοούμενους, όπως τους Οδυσσέα Ελύτη, Μάνο Χατζιδάκι, Σπύρο Βασιλείου, Γιάννη Μόραλη, ενώ ο Γιάννης Τσαρούχης έφτιαχνε ζωγραφιστές φορεσιές.


Η Στράτου ταξίδευε σε όλη την Ελλάδα και συγκέντρωνε φορεσιές, κοσμήματα, μουσικές και χορούς. Επέλεγε τους καλύτερους χορευτές και οργανοπαίχτες να πλαισιώσουν το συγκρότημα. Ξεκίνησε να δίνει παραστάσεις στην Ελλάδα και περιόδευσε θριαμβευτικά σε 22 χώρες.
Το 1963 με εντολή του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή κατασκευάστηκε, εδικά για το συγκρότημα, το υπαίθριο θέατρο Δώρας Στράτου στο αρχαίο θέατρο του Πειραιά, με καθημερινές παραστάσεις σε όλη τη θερινή περίοδο που κράτησε μέχρι το 1964, οπότε και δημιουργήθηκε το Θέατρο Κήπου του Θησείου για ένα όμως χρόνο. Τέλος, το 1965 δημιουργείται το Θέατρο Δώρας Στράτου στο χώρο του Φιλοπάππου, ένα θέατρο 900 θέσεων. Τη σκηνή του θεάτρου που θυμίζει πλατεία χωριού δημιούργησε ο ζωγράφος Σπύρος Βασιλείου.


«Εμένα μου μπήκε η ιδέα σε αυτό εδώ το τοπίο», έλεγε η Στράτου, «απέναντι από την Ακρόπολη να γίνει ένα θέατρο, να βάλω τους ελληνικούς χορούς που έχουν άμεση σχέση με το παρελθόν μας, με την ιστορία μας. Όταν μπόρεσα να χτίσω αυτό το θέατρο, άρχισαν οι παραστάσεις εδώ, αφού έχουμε κάνει και μεγάλη έρευνα σε όλη την Ελλάδα με την σύμπραξη των χορευτών που διαλέξαμε».
Το 1967 βραβεύτηκε με το κορυφαίο Παγκόσμιο Βραβείο Θεάτρου και χάρη στο βραβείο Φορντ κατόρθωσε και αγόρασε ένα μεγάλο αριθμό από αυθεντικές ελληνικές φορεσιές. Η συλλογή της Δώρας Στράτου αποτελείται από 2.500 φορεσιές από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, πολλά παραδοσιακά κοσμήματα και αντικείμενα που χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα στις παραστάσεις.
Η Δόρα Στράτου συνέχισε να εργάζεται συστηματικά για το όραμά της μέχρι το 1983 οπότε και αποσύρθηκε για λόγους υγείας.
Πέθανε στις 20 Ιανουαρίου του 1988. Με το θεληματικό της χαρακτήρα, τη συστηματική και επίμονη εργασία της, το πάθος για την παράδοση, η Δώρα Στράτου μας άφησε ως κληρονομιά ένα σπουδαίο έργο. Το όνομά της είναι ταυτόσημο της ελληνικής παράδοσης.
Οφείλουμε πάντως να αναφέρουμε ότι της ασκήθηκε σε αρκετές περιπτώσεις έντονη κριτική διότι δεν φρόντιζε να ακολουθεί πιστά την παράδοση, παρασυρόμενη από την τάση της για εντυπωσιασμό, με αποτέλεσμα να αλλοιώνονται οι χοροί και να προβάλλεται το φολκλορικό στοιχείο που αποσπούσε εύκολα τα χειροκροτήματα και τον εντυπωσιασμό ενός κοινού που είχε αποκοπεί από την γνήσια δημοτική παράδοση.

Δ.Ε.Ε.

Στοιχεία για το παραπάνω κείμενο συγκεντρώθηκαν από διάφορα άρθρα και δημοσιεύματα:












Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2019

Επιστολή-κόλαφος από 12 πανεπιστημιακούς για τις Πρέσπες


Επιστολή-κόλαφος από 12 πανεπιστημιακούς 
για τη συμφωνία των Πρεσπών


Ανοικτή επιστολή με την οποία αναλύουν τα γκρίζα σημεία της συμφωνίας για το «Μακεδονικό», στέλνουν 12 καθηγητές Πανεπιστημίου. Στην επιστολή που δημοσιεύει το in.gr οι πανεπιστημιακοί αναφέρονται στο όνομα «Βόρεια Μακεδονία», στα λάθη της ελληνικής διπλωματίας και στις αντιφάσεις της εξωτερικής πολιτικής.
Αναλυτικά η επιστολή έχει ως εξής:

Η δημόσια συζήτηση για την αποδοχή και την αναγκαιότητα της συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ περιλαμβάνει τρεις βασικές ανακρίβειες, οι οποίες πρέπει να αποκατασταθούν.
Το αδιέξοδο της διπλωματίας δεν οφειλόταν στην έλλειψη τόλμης ή ευφυΐας. Για 25 χρόνια το βάρος των διαπραγματεύσεων έπεσε στην εξεύρεση μιας μικτής ονομασίας, η οποία θα χαρακτήριζε και τη νέα χώρα και το έθνος που την κατοικεί και τη γλώσσα που ομιλείται, βάσει της αντίληψης ότι οι λαοί δίνουν την ονομασία τους στις χώρες και τις γλώσσες και όχι το αντίστροφο. Αυτή ήταν η κόκκινη γραμμή τής ελληνικής διπλωματίας και από πουθενά δεν προκύπτει ότι υπήρξε ποτέ διαφορετική προσέγγιση. Δεν μπορούσε να την παραβλέψει καμιά κυβέρνηση, διότι, ασχέτως των επιστημονικών προσεγγίσεων, η ιστορία αποτελεί, πέρα από κάθε αμφιβολία, τη ραχοκοκαλιά του ελληνικού έθνους και θέμα εξαιρετικά μεγάλης ευαισθησίας στον ελληνικό Βορρά, στην ελληνική Μακεδονία.
Η πραγματικότητα αυτή δεν ανατρέπεται ούτε αναθεωρείται με συνοπτικές διαδικασίες. Η Αθήνα δεν μπορούσε να αναγνωρίσει ένα μακεδονικό έθνος δίπλα στον δικό της μακεδονικό πληθυσμό, ασχέτως της ονομασίας του γειτονικού κράτους, για την οποία πάντοτε υπήρχαν προτάσεις και συζητήσιμες λύσεις.

Δεν είναι έντιμος συμβιβασμός
Η συμφωνία των Πρεσπών δεν αποτελεί έναν έντιμο συμβιβασμό. Στην προσπάθειά να προφυλαχθεί –και όχι να καταπολεμηθεί, όπως μερικοί πιστεύουν–, το εθνικό αφήγημα και των δύο κρατών, εντέλει υπονομεύθηκε ανεπανόρθωτα το προβεβλημένο αντίδωρο των Σκοπίων στην Αθήνα, δηλαδή η μικτή ονομασία erga omnes. Εφόσον, κατά το περίφημο 7ο άρθρο, με τον όρο «Μακεδονία» νοείται και η επικράτεια της ΠΓΔΜ, η διεθνής ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» θα συνυπάρχει χωρίς αντιρρήσεις με τη σκέτη «Μακεδονία», την οποία ουδόλως θα επισκιάσει.
Εξάλλου, η ελληνική παραδοχή πως με το επίθετο «μακεδονικός –ή –ό» μπορούν να προσδιορίζονται «η γλώσσα, ο πληθυσμός και τα χαρακτηριστικά του, με τη δική τους ιστορία, πολιτισμό και κληρονομιά», συνιστά –για όσους πολιτικούς και εμπειρογνώμονες δεν το έχουν καταλάβει ακόμη– άμεση αναγνώριση από την Αθήνα μιας εθνότητας, που ονομάζεται «μακεδονική». Σε έναν κόσμο, όπου η άγνοια ιστορίας και γεωγραφίας είναι ο κανόνας, η ονομασία υπηκοότητας και εθνότητας συνάμα ως «μακεδονικών», δίνει στους γείτονες, εμμέσως πλην σαφώς, ασχέτως των όρων της συμφωνίας περί αρχαιότητας, απεριόριστη πρόσβαση στη μακεδονική κληρονομιά συνολικά και μάλιστα με την υπογραφή μας.

Είναι διάσπαση
Η συμφωνία των Πρεσπών δεν αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην προσέγγιση των δύο γειτονικών λαών. Δεν επιλύει τη διαφωνία. Προσπαθώντας να δώσει ίσο βάρος σε δύο απολύτως αντιφατικές ιστορικές εκδοχές, παραβιάζει την κοινή λογική, αφού αναγνωρίζει ότι αμφότερες είναι κατ’ όνομα «μακεδονικές». Η συνωνυμία αυτή δεν αποτελεί επωφελή λύση, γι’ αυτό και την αντιμαχόμασταν ανέκαθεν. Εύκολα εκλαμβάνεται ως διάσπαση μιας και μοναδικής μακεδονικής ιστορικής ενότητας, ενώ ο εθνικός προσδιορισμός των «Βορείων» αναπόφευκτα υπερισχύει του τοπικού των «Νοτίων». Αφελής ήταν η αντίληψη των εμπνευστών της ότι οι δύο «αλήθειες» θα μπορούσαν να περιοριστούν και να ισχύουν μόνον μέσα στις αντίστοιχες επικράτειες.
Όπως προκύπτει από τις συνεχείς δηλώσεις των πολιτικών της ΠΓΔΜ, τα πρόσωπα αυτοπροσδιορίζονται εντός και εκτός της χώρας όπου διαμένουν με τον τρόπο που επιθυμούν. Επιπλέον, η ιστορία δείχνει ότι οι δύο εκδοχές δεν μπορούν να στεγανοποιηθούν μεταξύ τους. Η ελληνική εκδοχή της αρχαίας μακεδονικής ιστορίας αφορά και γεωγραφικό τμήμα της ΠΓΔΜ, ενώ, από την άλλη, οι λεγόμενοι «Αιγαιάτες» πολιτικοί πρόσφυγες και οι απόγονοί τους δεν πρόκειται να αποκηρύξουν τη δική τους ιστορική εκδοχή για τις «χαμένες πατρίδες» τους, όπως προκύπτει από τη διατύπωση του άρθρου 36 στο αναθεωρημένο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ. Κοντολογίς η συζήτηση περί ιστορίας και ταυτοτήτων εντός του πλαισίου της συμφωνίας είναι ατελέσφορη και ασύμφορη.

Σφετερισμός
Όλα αυτά, ασχέτως των συναισθημάτων που προκαλούν, δεν είναι οι κύριοι λόγοι που είμαστε αντίθετοι στη συμφωνία των Πρεσπών. Είμαστε αντίθετοι όχι γιατί η υπογραφή του υπουργού των Εξωτερικών αδυνατεί να αποτρέψει με πειστικό τρόπο τον σφετερισμό ευαίσθητων ιστορικών δεδομένων, αλλά γιατί επιτρέπει ρητά αυτόν τον σφετερισμόˑ όχι γιατί αδυνατεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, αλλά γιατί καταφεύγει σε λογικούς ακροβατισμούς, ώστε να μας πείσει πως το πέτυχε. Είμαστε αντίθετοι όχι γιατί η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύθηκε, αλλά γιατί αδυνατεί να κατανοήσει ποια πράγματα είναι αδιαπραγμάτευτα. Αδυνατεί να κατανοήσει την ευαισθησία των πολιτών της για την ιστορική τους κληρονομιά, μιαν ευαισθησία που νοηματοδοτείται σε πολλές συνταγματικές διατάξεις και έρχεται ως συνέπεια δύο αιώνων δημόσιας εκπαίδευσης.
Είμαστε αντίθετοι, τέλος, λόγω της ασυνέπειας σε μια εθνική γραμμή, η οποία προσδιόρισε την εσωτερική πολιτική και τη διεθνή θέση τής χώρας για 25 χρόνια με τεράστιο κόστος, σε μια γραμμή η οποία συστράτευσε σχεδόν το σύνολο της κοινής γνώμης.
Κι αν το πρόβλημα είχε «κακοφορμίσει», όπως έγραψε πρόσφατα ο τ. υπουργός των Εξωτερικών, ποιος αποφάσισε ότι ο «ακρωτηριασμός» ήταν η δέουσα λύση για την Ελλάδα; Το κράτος μας αντιφάσκει με τον εαυτό του, χωρίς να προτείνει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση, ενώ η κυβέρνηση έχει εναποθέσει τη δυναμική της συμφωνίας στις μελλοντικές επιλογές των Σκοπίων.

Βασίλης Κ. Γούναρης, Α.Π.Θ.
Μάνος Καραγιάννης, King’s College London.
Σταύρος Κάτσιος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Α.Π.Θ.
Κώστας Α. Λάβδας, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Δημήτρης Ξενάκης, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Δημήτρης Σκιαδάς, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Άγγελος Συρίγος, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Μιχάλης Ι. Τσινισιζέλης, Ε.Κ.Π.Α.
Κώστας Υφαντής, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ι. Κ. Χασιώτης, Α.Π.Θ.
Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ε.Κ.Π.Α.


Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2019

Εμπλοκή στα Σκόπια;




Σήμερα το απόγευμα θα γνωρίζει ο Αλέξης Τσίπρας και η Ελλάδα γενικότερα αν θα προχωρήσει ο σχεδιασμός του σχετικά με τον Πάνο Καμμένο και την κυβέρνηση. Αργά το μεσημέρι θα έχουμε το αποτέλεσμα από τη Βουλή της ΠΓΔΜ και είτε θα πάρει νέα αναβολή η ψηφοφορία είτε θα ολοκληρωθεί και ο Ζόραν Ζάεφ θα έχει εξασφαλίσει τις 80 ψήφους που χρειάζεται. 

Στη γειτονική χώρα γίνεται πολύ μεγάλος… τζόγος, σκληρά παζάρια και μια συναλλαγή που δεν έχει προηγούμενο προκειμένου να πειστούν οι Αλβανοί βουλευτές για να ψηφίσουν τη συμφωνία των Πρεσπών. 

Χθες δεν κατέστη δυνατό να τελειώσει η διαδικασία καθώς την τελευταία στιγμή άρχισαν νέα παζάρια, έτσι η συζήτηση αναβλήθηκε για σήμερα στις 12 τοπική ώρα. Οι συζητήσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και το BESA είναι σκληρές όπως μεταδίδουν τα ΜΜΕ της γειτονικής χώρας προκειμένου να εξασφαλιστούν τα δύο τρία της κοινοβουλευτικής δύναμης. 

Ο τηλεοπτικός σταθμός “ALSAT-M” έκανε λόγο για εμπλοκή και τόνιζε ότι οι συνομιλίες έχουν διακοπεί προσωρινά. 

Η ιστοσελίδα “FAKTOR” και άλλα ΜΜΕ, μετέδιδαν ότι οι οχτώ βουλευτές της σλαβικής αντιπολίτευσης που ψήφισαν υπέρ της έναρξης της διαδικασίας τροποποίησης του Συντάγματος κατά την πρώτη ψηφοφορία της 19ης Οκτωβρίου, καθιστώντας δυνατή την επίτευξη οριακής πλειοψηφίας δύο τρίτων, τόνιζαν ότι ο προσδιορισμός της υπηκοότητας ως «μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» προβλέπεται από την ίδια την Συμφωνία των Πρεσπών και προειδοποιούν ότι τυχόν αποδοχή των αιτημάτων του BESA από την κυβέρνηση θα σημαίνει την άρση της δικής τους υποστήριξης στις συνταγματικές τροπολογίες. 

Τι ζητούσαν οι Αλβανοί βουλευτές; 

Ήθελαν την αλλαγή του άρθρου του προτεινόμενου Συνταγματικού Νόμου που προσδιορίζει την υπηκοότητα ως «μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» και προτείνει τον προσδιορισμό της υπηκοότητας ως «υπηκοότητα της Μακεδονίας / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας». Σύμφωνα με άλλα ΜΜΕ, όπως η ιστοσελίδα της ε/φ “SLOBODEN PECHAT”, το BESA αποδέχεται ως εναλλακτική λύση να παραμείνει η υπηκοότητα «μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας», αλλά αυτό να ισχύει μόνο για τους σλαβικής καταγωγής πολίτες της χώρας, ενώ για τις υπόλοιπες εθνοτικές ομάδες (Αλβανοί, Σέρβοι, Τούρκοι, Ρομά κλπ) να αναγράφεται μόνο «πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας». Τα ΜΜΕ επισημαίνουν ότι το BESA θέτει την αποδοχή των προτάσεών του ως όρο προκειμένου να στηρίξει τις αλλαγές στο Σύνταγμα κατά την τελική φάση της διαδικασίας, που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Κοινοβούλιο. 

Δύσκολο έργο 

Κάποια μέσα έλεγαν ότι δεν είναι και τόσο εύκολο το έργο του Ζάεφ καθώς θα πρέπει: 

-είτε να πειστεί το BESA να υπαναχωρήσει από τα αιτήματά του στο όνομα της ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, 

-είτε να βρεθεί κάποια διατύπωση στο ζήτημα της υπηκοότητας που θα καλύπτει και το BESA αλλά και την ομάδα των «οχτώ» 

-είτε να αναζητηθεί η «αναπλήρωση» των δύο ψήφων του BESA από αντίστοιχο αριθμό βουλευτών της σλαβικής αντιπολίτευσης που δεν ψήφισαν υπέρ της έναρξης της διαδικασίας συνταγματικής τροποποίησης κατά την ψηφοφορία της 19ης Οκτωβρίου. 

Τι λέει ο Ζάεφ 

Ο Ζόραν Ζάεφ, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ανέφερε ότι συνεχίζονται οι συνομιλίες με το αντιπολιτευόμενο αλβανικό κίνημα BESA του Μπιλιάλ Κασάμι για την εξεύρεση μίας τεχνικής διατύπωσης σε ότι αφορά την πρόβλεψη του Συνταγματικού Νόμου για την υπηκοότητα, η οποία θα επιτρέψει την στήριξη των συνταγματικών τροπολογιών από το BESA και την επίτευξη της απαιτούμενης πλειοψηφίας δύο τρίτων. 

«Αυτό που ζητά το BESA είναι μέσα από την διατύπωση για την υπηκοότητα, “μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας”, να μην δημιουργείται η εντύπωση πως οι Αλβανοί, οι Τούρκοι, οι Σέρβοι, οι Βλάχοι, οι Ρομά και οι άλλοι στην χώρα θα γίνουν “Μακεδόνες”. Αυτή είναι η ουσία. Εξετάζονται οι τεχνικές πτυχές για την εξεύρεση λύσης… Εργαζόμαστε για την εξεύρεση μίας λύσης σε ότι αφορά την τεχνική διατύπωση, με ποιόν τρόπο η υπηκοότητα θα είναι “μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας” χωρίς οι Αλβανοί και οι άλλες εθνοτικές ομάδες να είναι “Μακεδόνες”», είπε ο Ζάεφ, σύμφωνα με το “MIA”. Πρόσθεσε ότι το BESA και κανένα άλλο αλβανικό κόμμα ή βουλευτής «δεν ζητά να αλλάξει η ταυτότητα». 

Σε συνέντευξή του στον τ/σ “SITEL” ο Ζάεφ αναφέρθηκε, επίσης, σε ορισμένα θέματα της διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Σημείωσε ότι αρχικά διεξάγεται ψηφοφορία για κάθε τροπολογία, στην οποία απαιτείται απλή πλειοψηφία (61 βουλευτές). Ακολουθεί γενική συζήτηση, έπειτα συζήτηση επί των κειμένων και στην συνέχεια κάθε τροπολογία ψηφίζεται χωριστά με πλειοψηφία δύο τρίτων. Ακολουθεί μία ακόμα ψηφοφορία, όπου όλες οι τροπολογίες ψηφίζονται μαζί με πλειοψηφία δύο τρίτων. Στην συνέχεια ξεκινά η συζήτηση επί της πρότασης Συνταγματικού Νόμου, για τον οποίο απαιτείται επίσης πλειοψηφία δύο τρίτων. 

Επίσης, ο Πρωθυπουργός της πΓΔΜ επισήμανε ότι στην όλη διαδικασία τροποποίησης του Συντάγματος βάσει των προβλεπόμενων από τη Συμφωνία των Πρεσπών έγινε προσπάθεια για συμμετοχή όλων των πολιτικών κομμάτων. Τόνισε ότι οι προτάσεις της αντιπολιτευόμενης “Συμμαχίας για τους Αλβανούς” ήταν κυρίως τεχνικού χαρακτήρα και έγιναν αποδεκτές, ενώ για τα υπόλοιπα αιτήματα (σ.σ. του BESA) βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις και αναζητείται η καλύτερη λύση για τους πολίτες αλβανικής καταγωγής. «Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα θέματα που συζητούνται, αναζητούνται λύσεις, επειδή η υπηκοότητα προβλέπεται να είναι “μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας”, (ζητούν) να μην αναφέρονται ως “Μακεδόνες” επειδή είναι Αλβανοί, αλλά είναι πολίτες της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας ή, μέχρι σήμερα, της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας”. Σε μία τέτοια κατάσταση πιστεύω ότι θα βρούμε λύση, αναζητείται ο τρόπος», είπε ο Ζάεφ.



Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019

Eurasia Group: Το 2019 μπορεί να έρθει η γεωπολιτική κατάρρευση του κόσμου



Το 2019 θα είναι η χρονιά, κατά την οποία τα απανωτά χτυπήματα στο σύστημα της δυτικής συμμαχίας και στο οικοδόμημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης απειλούν με ανατροπή την παλαιά τάξη πραγμάτων, εκτιμά η δεξαμενή σκέψης Eurasia Group, προσθέτοντας ότι «το γεωπολιτικό περιβάλλον είναι το πιο επικίνδυνο των τελευταίων δεκαετιών».
Σύμφωνα με την ανάλυση των σημαντικότερων κινδύνων για τη νέα χρονιά του Eurasia Group, η Pax Americana διαλύεται, η διατλαντική συμφωνία που στηρίζει τη Δύση από τη δεκαετία του 1959 πεθαίνει, το ΝΑΤΟ, οι G7 και G20, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Ε.Ε. βρίσκονται όλοι σε κρίση, αν και σε διαφορετικό βαθμό.
H έκθεση του Eurasia Group, που είναι σε γνώση του ΑΠΕ ΜΠΕ, προειδοποιεί μάλιστα ότι το 2019 μπορεί να είναι η χρονιά γεωπολιτικής κατάρρευσης του κόσμου, όπως τον ζήσαμε μέχρι τώρα. Ειδικά για την Ευρώπη, εκτιμά ότι οι ευρωσκεπτικιστικές- ακροδεξιές λαϊκιστικές δυνάμεις θα κερδίσουν το 37% των εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο τον επόμενο Μάιο, σημειώνοντας σημαντική άνοδο από το 28% του Μαίου του 2014. Αποτέλεσμα; Το νέο Ευρωκοινοβούλιο που θα διαμορφωθεί θα εισέλθει σε κρίση προτού καν αρχίσει το έργο του.
Σύμφωνα με το Eurasia Group στις ευρωεκλογές του Μαίου οι ευρωσκεπτικιστές θα κερδίσουν περισσότερες έδρες από ποτέ. Οι προηγούμενες εκλογές, το 2014, διεξήχθησαν λίγο μετά την κρίση της ευρωζώνης, όταν κάποιες χώρες εξακολουθούσαν να πηγαίνουν από διάσωση σε διάσωση.
«Τώρα, το επίσημο μήνυμα είναι ότι η Ευρώπη είναι ισχυρότερη. Αλλά η παρακμή ορισμένων από τα κυριότερα κόμματα που ανήκουν στους τρεις μεγάλους συνασπισμούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανοίγει μια ευκαιρία στα ακροδεξιά ευρωσκεπτιστικά κόμματα να αποτελέσουν μια επιβλητική δύναμη στο κοινοβούλιο – ίσως τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα…Οι τέσσερις λαϊκιστικές κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Αυστρίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας θα θέλουν όλοι να διασφαλίσουν ότι εκπροσωπούνται κατάλληλα από έναν Επίτροπο της ιδεολογικής τους γλώσσας, φέρνοντας τους ευρωσκεπτικιστές πιο κοντά στην πραγματική εξουσία λήψης αποφάσεων ,στην Ευρωπαικη Επιτροπή οπής. Εν ολίγοις, εφέτος οι ευρωσκεπτικιστές θα έχουν μεγαλύτερη επιρροή από ποτέ στο ευρωκοινοβούλιο και την Κομισιόν» εκτιμά το Eurasia Group και προσθέτει:
«Αυτή η πρωτοφανής επιρροή θα υπονομεύσει την ικανότητα της Ευρώπης να λειτουργεί. Η παρουσία των ευρωσκεπτικιστών στις τάξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα υπονομεύσει τη συνοχή και την ικανότητά της να διαχειρίζεται τις καθημερινές υποθέσεις της ΕΕ, καθώς και τη σαφήνεια του μηνύματός της μεταξύ του ευρωπαϊκού πληθυσμου, των επενδυτών και του ευρύτερου κόσμου. Ο ιστορικά συλλογικός θεσμός θα γίνει πεδίο μάχης. Στη συνέχεια, με τους λαϊκιστές στο ευρωκοινοβούλιο και στο Ευρωπαικό Συμβούλιο, θα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί συναίνεση σε βασικά θέματα πολιτικής, όπως η μετανάστευση, το εμπόριο και το κράτος δικαίου. Επίσης, οι εσωτερικές διαφωνίες θα διαταράξουν την ικανότητα της ΕΕ να αντιδρά γρήγορα σε κρίσεις. Το 2019 θα είναι η χρονιά που οι ακροδεξιοί λαϊκιστές θα κερδίσουν πραγματική δύναμη στην Ευρώπης, διαβρώνοντας την ΕΕ από μέσα».
Aλλαγή του κλίματος, αλλά στον γεωπολιτικό τομέα
Σύμφωνα με το Eurasia Group, η συντριπτική πλειοψηφία των γεωπολιτικών δυνάμεων, κατευθύνονται σήμερα σε λάθος κατεύθυνση. «Δείτε τις τροχιές όλων των σημερινών σημαντικών γεωπολιτικών δυνάμεων. Ξεκινήστε με τους μεγάλους. Η ισχύς των πολιτικών θεσμών στις ΗΠΑ και σε άλλες προηγμένες βιομηχανικές οικονομίες. Η διατλαντική σχέση. Οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας. Η κατάσταση της ΕΕ. Το ΝΑΤΟ. Οι G20. Οι G7. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Η Ρωσία και οι γείτονές της. Περιφερειακή πολιτική εξουσίας στη Μέση Ανατολή και στην Ασία. Η τάση σε κάθε έναν από αυτούς τους τομείς είναι αρνητική. Και στους περισσότερους με έναν τρόπο που δεν έχει εμφανιστεί από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η συντριπτική πλειοψηφία των σημαντικών γεωπολιτικών εξελίξεων που παρακολουθούμε – πάνω από το 90% αυτών – σήμερα πηγαίνει σε λάθος κατεύθυνση. Αυτές οι σχέσεις και οι θεσμοί δεν θα καταρρεύσουν αύριο, αλλά οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν είναι νάρκες ξηράς. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό επειδή είναι όλα κομμάτια της διεθνούς αρχιτεκτονικής, κάποια από τα οποία είναι θεμελιώδη. Τελικά, οι άνθρωποι πρόκειται να πληγούν. Σκεφτείτε την αλλαγή του κλίματος, αλλά στον γεωπολιτικό τομέα», σημειώνει το Eurasia Group.
«Οι ΗΠΑ παραμένουν κρίσιμος σύμμαχος για τα περισσότερα αναπτυγμένα έθνη του κόσμου, αλλά οι συμμαχίες της Ουάσιγκτον αποδυναμώνονται. Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι δεν είναι δουλειά της Αμερικής να αποτελεί τον παγκόσμιο χωροφύλακα, καθώς και άλλα έθνη πρέπει να πληρώσουν για την ασφάλειά τους. Η διοίκηση Τραμπ βλέπει τις συμμαχίες ως κορσέδες που περιορίζουν την ικανότητα των ΗΠΑ να διασφαλίζουν τα συμφέροντά τους. Αυτό σημαίνει ότι οι συμμαχίες διαβρώνονται και η διάβρωση θα συνεχιστεί. Οι διατλαντικές σχέσεις βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση δεδομένου ότι υπάρχουν προκλήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Συγκεκριμένα, τόσο οι αμερικανο-γερμανικές όσο και οι αμερικανο-γαλλικές σχέσεις επιδεινώνονται. Αυτό υπονομεύει το ΝΑΤΟ και την ευρύτερη διεθνή τάξη», αναφέρει το Eurasia Group.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας έχουν ήδη επιδεινωθεί ανεπιστρεπτί
«Τόσο o Τραμπ όσο και το αμερικανικό πολιτικό σύστημα παραμένουν αφοσιωμένοι στην περιοχή της Ασίας, σε μεγάλο βαθμό λόγω της ανόδου της Κίνας. Η συμμαχία ΗΠΑ-Ιαπωνίας παραμένει ισχυρή. Αλλά ακόμα και εδώ, ο Τραμπ θα προτιμούσε να μειώσει για παράδειγμα την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Νότια Κορέα, συνεχίζοντας παράλληλα να δημιουργεί αβεβαιότητα για το εμπόριο. Οι αμφιβολίες του Τραμπ για τις συμμαχίες δημιουργούν ευκαιρίες για τον κινέζο ηγέτη Σι Τζιπίνγκ, τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τους ακροδεξιούς λαϊκιστές στην Ευρώπη και άλλους, που εκμεταλλεύονται την απογοήτευση για τη στάση της Ουάσινγκτον.
Επιπλέον το Eurasia Group αναφέρεται στον κίνδυνο κατάληξης μιας αναμέτρησης μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ σε οικονομική ύφεση, τονίζοντας ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν ήδη επιδεινωθεί ανεπιστρεπτί, ενώ δεν υπάρχει κοινό έδαφος συμβιβασμού. Διακυβεύεται, έτσι, και η τεχνολογική κυριαρχία του 21ουαιώνα και όχι μόνο το εμπόριο», καταλήγει το Eurasia Group.

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2019

Τι ακριβώς είναι η επίσημη γλώσσα του σκοπιανού κράτους;

Αναμνηστική φωτογραφία της πρώτης Επιτροπής, η οποία κατασκεύασε το «μακεδονικό» αλφάβητο μεταξύ 27ης Νοεμβρίου και 4ης Δεκεμβρίου του 1944. Από αριστερά προς τα δεξιά: Vasil Iljoski, Hristo Zografov, Krum Toshev, Dare Djambaz, Venko Markovski, Mirko Pavlovski, Mihail Petrushevski, Hristo Prodanov, Georgi Kiselinov, Georgi Shoptraianov, Jovan Kostovski 


Τι ακριβώς είναι η επίσημη γλώσσα 
του σκοπιανού κράτους;
Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης

Στην διάρκεια του 18ου αιώνα στον γεωγραφικό χώρο του Βιλαετίου Θεσσαλονίκης και στο νοτιότερο τμήμα του Βιλαετίου Μοναστηρίου, υπήρξε, για πρακτικούς λόγους, ανάγκη στενότερης επικοινωνίας μεταξύ αλλόγλωσσων πληθυσμών με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί ένα σλαβογενές προφορικό ιδίωμα, με ρίζες σε δυτική βουλγαρική διάλεκτο, στην οποία επήλθαν σημαντικές γραμματικές και φωνητικές αλλαγές (απλοποιήσεις), ενώ προστέθηκε ένα πλήθος ελληνικών, τουρκικών, βλάχικων και αρβανίτικων λέξεων.
Προέκυψε έτσι ένα γλωσσικό μέσο επικοινωνίας που κατατάσσεται γλωσσολογικά στην κατηγορία των βοηθητικών γλωσσών οι οποίες είναι γνωστές ως πίτζιν (pidgin). Το ιδίωμα αυτό (εντόπια ή εντόπικα όπως το αποκαλούν οι ομιλητές του) προφανώς δεν ταυτίζεται με την βουλγαρική γλώσσα και αυτός ήταν ο λόγος που αναφερόταν από τρίτους (λογοτέχνες, διπλωμάτες κλπ, όπως η Π. Δέλτα, ο Στρατής Μυριβήλης, σε δημόσια έγγραφα) ως «μακεδονική γλώσσα» με την έννοια ότι μιλιόταν στην Μακεδονία. Από το γεγονός αυτό μέχρι το σημείο να ισχυρίζονται ορισμένοι ότι κάποιες παλαιότερες αναφορές σε «μακεδονική γλώσσα» αποτελεί απόδειξη ότι η Ελλάδα δεχόταν από παλιά την ύπαρξη σκοπιανής («μακεδονικής») γλώσσας, αποτελεί ουρανομήκη ανοησία και φτηνό προπαγανδιστικό εφεύρημα με προφανείς στόχους.
Το ιδίωμα αυτό χρησιμοποιήθηκε από Τούρκους, Έλληνες, Βούλγαρους, Σέρβους, Τσιγγάνους κ.ά. στις προαναφερθείσες περιοχές την περίοδο της Οθωμανικής διοίκησης, αλλά μετά τους πολέμους ’12-’13 έχασε την χρησιμότητά του με αποτέλεσμα να φθίνει βαθμιαία η χρήση του.
Το κρίσιμο στοιχείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής εντοπίζεται στο θέμα της εθνοτικής κατάταξης αυτών των αλλόφωνων πληθυσμών λόγω παλαιοτέρων λανθασμένων αντιλήψεων, που ταύτιζαν την γλώσσα με την εθνική ταυτότητα και συνείδηση και χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν, ως εργαλείο του βουλγαρικού, αλλά και του σερβικού επεκτατισμού στον ευρύτερο χώρο της Μακεδονίας. Πρέπει να καταστεί απολύτως σαφές ότι οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ ομιλουμένης γλώσσας και εθνοτικού προσδιορισμού πρέπει να αποφευχθεί, όπως μας διδάσκει η διεθνής επιστημονική εμπειρία.
Είναι επίσης απαραίτητο να διευκρινιστεί, ότι η κατασκευασμένη το 1944-45 «μακεδονική» γλώσσα των Σκοπίων, ουσιαστικά μια σερβο-βουλγαρική τεχνητή διάλεκτος, ελάχιστη σχέση έχει ιστορικά και γλωσσολογικά με το ιδίωμα των γηγενών Μακεδόνων Ελλήνων και συγχέεται σκόπιμα για προφανείς λόγους. 
Υπενθυμίζουμε ότι συντονιστής των Σέρβων και Βούλγαρων γλωσσολόγων που αποτέλεσαν την επιτροπή κατασκευής της σκοπιανής γλώσσας είχε τοποθετηθεί το «δεξί χέρι» του Τίτο, ο «πρωθυπουργός της σοσιαλιστικής δημοκρατίας της ‘‘Μακεδονίας’’», Λάζαρ Κολισέφσκι.

Το Διάταγμα της 16 Μαΐου 1945 με το οποίο καθορίζεται το αλφάβητο της σκοπιανής γλώσσας. Υπογράφει ο περιβόητος Λάζαρος Κολισέφσκι. Είναι γραμμένο στην βουλγαρική διάλεκτο της περιοχής και στην βουλγαρική και όχι σερβική παραλλαγή του κυριλλικού αλφαβήτου.

Μετά την ρήξη Τίτο-Στάλιν, το βουλγαρικό κράτος ουδέποτε αναγνώρισε την ύπαρξη «μακεδονικής» γλώσσας (και εθνότητας), θέση που την τηρούν με συνέπεια μέχρι σήμερα οι Βούλγαροι και αποκαλούν το γλωσσικό αυτό κατασκεύασμα περιπαικτικά «η κολισεφσκική» γλώσσα.
Παρά τις προσπάθειες του σκοπιανού κράτους και τις πλούσιες χρηματοδοτήσεις προς πανεπιστημιακά ιδρύματα διαφόρων χωρών, ουδείς σοβαρός γλωσσολόγος αποδέχεται την θεωρία ότι η (ψευδο-) μακεδονική γλώσσα των Σκοπίων υπήρχε πριν από αιώνες (!) στην περιοχή, όπως ισχυρίζονται.
Σημειώνουμε ότι ο σημαντικός Δανός Γλωσσολόγος διεθνούς κύρους Holger Pedersen (1867–1953) στο κλασικό σύγγραμμά του: «Η ανακάλυψη της Γλώσσας» (DISCOVERY OF LANGUAGE, κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1924) αναφέρεται στις σλαβικές γλώσσες και τις κατατάσσει ως εξής (σελ. 43-44):

A. East Slavonic
1) Russian
2) Little Russian (Belorussian)
B. South Slavonic
1) Bulgarian
2) Serbo-Croatian
3) Slovenian
C. West Slavonic
1) Slovakian and Czech
2) Sοrbian (in Upper and Lower Lausitz)
3) Polish, with Kashubish and Slovintzish
4) Polabian (Elbe-Slavonic now extinct)

            Η κατάταξη αυτή ισχύει μέχρι σήμερα και έτσι διδάσκεται σε κολλέγια και πανεπιστήμια, εκτός βέβαια από εκείνα που δέχονται περίεργες χρηματοδοτήσεις.
Παρατηρούμε ότι στην ομάδα Β των νοτίων Σλαβικών γλωσσών αναφέρονται η Βουλγαρική, η Σερβο-Κροατική και η Σλοβενική. Η «μακεδονική» (Σκοπιανή) βεβαίως δεν υπάρχει, διότι κατασκευάστηκε μετά από 20 χρόνια από το πουθενά!


            Θα πρέπει να τονιστεί επίσης ότι ένα πολύ διαδεδομένο σύγγραμμα για φοιτητές, στα γερμανόφωνα πανεπιστήμια, αλλά και μεταφρασμένο στα αγγλόφωνα, είναι το εξαιρετικό εισαγωγικό εγχειρίδιο του Michael Meier-Brügger (με την συμμετοχή και άλλων ειδικών) «Indogermanische Sprachwissenschaft/Indo-European Linguistics» (Ινδοευρωπαϊκή Γλωσσολογία), 2003 με αλλεπάλληλες επανεκδόσεις. Στις σελίδες 28-29 αναφέρονται τα εξής σημαντικά:
«Η μακεδονική του αρχαίου Βασιλείου της βόρειας Ελλάδος πιθανότατα δεν είναι τίποτε άλλο από μια βορειοελληνική διάλεκτο της Δωρικής» και παραπέμπει σε σημαντικές επιστημονικές εργασίες που στηρίζουν και τεκμηριώνουν αυτήν την διαπίστωση. Και συνεχίζει με τα εξής αποστομωτικές διαπιστώσεις: «Αντίθετα, στο σημερινό κράτος της Μακεδονίας, του οποίου πρωτεύουσα είναι τα Σκόπια, ομιλείται μια νότια σλαβική διάλεκτος, παρόμοια με την βουλγαρική (γλώσσα)»!
Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτε παραπάνω.


Τέλος, παράλληλα με την νέα γλώσσα, που βαφτίστηκε «μακεδονική», κατασκευάστηκε και ένα νέο κυριλλικό αλφάβητο, μείγμα του σερβικού και βουλγαρικού.


Τα τεράστια ερωτήματα που προκύπτουν είναι τι έκανε το ελλαδικό κράτος και κυρίως οι αρμόδιοι φορείς, Ακαδημία, Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα κλπ στα πολυάριθμα Συνέδρια, Συμπόσια, Ημερίδες που διοργανώνονται εδώ και δεκαετίες στο εξωτερικό, αλλά και στην Ελλάδα, ώστε αυτές οι επιστημονικές διαπιστώσεις να διαδοθούν με κάθε τρόπο και σε κάθε ευκαιρία; Η απάντηση νομίζω είναι γνωστή: Πλην σπανίων φωτεινών εξαιρέσεων, ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΕ!
Έτσι, σήμερα μπορούν και εμφανίζονται κάποιοι θρασύτατοι τύποι και να ισχυρίζονται ότι «κατάφεραν» να δεχτούν οι Σκοπιανοί να καταγραφεί ως σλαβική η κατασκευασμένη γλώσσα τους στο κουρελόχαρτο των Πρεσπών, λες και υπήρχε περίπτωση οποιοσδήποτε να υποστηρίξει σοβαρά ότι δεν είναι σλαβική, αλλά η γλώσσα που μιλούσε ο Μ. Αλέξανδρος. Αγράμματοι ξυλοσχίστες με γελοίες ιδεοληψίες που παγίδεψαν μια ολόκληρη χώρα, ξεπουλώντας τα πάντα για μια καρέκλα…
ΔΕΕ

Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2019

Οι αρκουδιάρηδες του Κομανέστι (Ρουμανία)


Οι αρκουδιάρηδες 
του Κομανέστι (Ρουμανία)


Εκατοντάδες Ρουμάνοι φορώντας τα ωραιότατα γνήσια αρκουδοτόμαρα τους, με τις μεγάλες κόκκινες φούντες, συνωθούνταν και γρύλλιζαν συμμετέχοντας σε μια παράξενη παρέλαση, ως μέρος του παραδοσιακού εορτασμού της Πρωτοχρονιάς. 


Στον «χορό των αρκούδων», όπως αναφέρεται το παμπάλαιο τοπικό έθιμο, οι συμμετέχοντες ακολουθούν τον ρυθμό των τύμπανων και τον ήχο από τις χαρακτηριστικές φλογέρες της περιοχής (Pan pipes), περιφερόμενοι μέσα στους δρόμους του Κομανέστι (Comănești), στην ανατολική Ρουμανία, την Κυριακή. 


Σύμφωνα με τη λαογραφία, το τελετουργικό προέκυψε από τους προχριστιανικούς χρόνους, όταν οι χωρικοί φορούσαν ζωικές γούνες και χρωματιστά κοστούμια πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να διώξουν τα κακά πνεύματα καθώς έρχεται το νέο έτος. 

«Συμμετείχα στον χορό των αρκούδων για τέσσερα χρόνια και για μένα αυτό σημαίνει πολλά», είπε μια 17χρονη συμμετέχουσα, η Roxana Stan, που πήρε το κοστούμι της από τον πατέρα της. 

"Είναι πολύ βαρύ, αλλά το έχω συνηθίσει. Δεν αισθάνομαι πια το βάρος της», πρόσθεσε.


Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2019

TO ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΝΕΦΟΣ


ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΥΘΗΡΟ ΣΤΟΝ ΧΕΓΚΕΛ 
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ

Άρθρο του Piero Vassallo
Μετάφραση & σχόλιαΙωάννης Αυξεντίου


Ο 15Ος ΑΙΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΟΛΥΝΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 

Κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα, οι γνωστικές αιρέσεις κυκλοφορούσαν στις περιοχές της Ευρώπης και ειδικά στη σκληρή και ατίθαση Γερμανία, της οποίας ο λαός ήταν δομικά ανοιχτός στην επίδραση αρχαίων δεισιδαιμονιών. Μέσα στον αρχαϊκό άνεμο που φυσούσε σε εκείνες τις περιοχές, ταρασσόταν ο Μαρτίνος Λούθηρος, ένας Αυγουστίνιος μοναχός, στην απελπισμένη αναζήτηση για μία άφεση από την ανίκητη αμαρτία που τον έπληττε. Έχοντας εμμονή ενάντια στο δόγμα της Ελεύθερης Βουλήσεως (αυτεξούσιο) και παρασυρόμενος από την επιθυμία να δείξει ότι η ρίζα της αμαρτίας του ήταν ένα ψέμα (δηλ. ότι δεν υπάρχει το αυτεξούσιο), ο Λούθηρος επινόησε την έννοια (με τον τρόπο της καθησυχαστική και συγχωρητική) του ‘servo arbitrio’ (της ‘δούλης βουλήσεως’, δηλ. ότι δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση). Ένα πεπρωμένο που προέρχεται από έναν σκοτεινό και αντιφατικό θεό, καθ’ όλα όμοιο με το χαοτικό πλήρωμα των αρχαίων γνωστικών. Σε αυτή την ψεύτικη θεότητα, ο Λούθηρος της έβαλε στο στόμα ακόμη και την παράλογη ρήση: “ego sum dominus, qui creo bonum et malum” (“Εγώ είμαι ο Κύριος, ο οποίος δημιουργεί το καλό και το κακό”). 

Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΛΟΥΘΗΡΙΑΝΗΣ ΑΙΡΕΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ.

G.W.F. Hegel
Η παλαιο-γνωστική σκέψη, κρυμμένη μέσα στις διδασκαλίες της Λουθηριανής αίρεσης, έγινε σαφής στο γερμανικό ιδεαλισμό, όπως βεβαιώνει τόσο η μαρτυρία του πιο σπουδαίου μαθητή του Χέγκελ, τουKarl Rosenkranz, όσο και οι επιστολές μεταξύ του Χέγκελ και του Σέλλινγκ, στις οποίες ανακαλύφθηκαν δηλώσεις ενθουσιώδους εκτίμησης για την διδασκαλία του γνωστικού Μαρκίωνα.

Ο Χέγκελ μεταμόρφωσε τη θεολογία του ανήσυχου μοναχού σε ένα φιλοσοφικό σύστημα που τείνει στην ψευδαίσθηση, στην οποία θεοποιεί τον άνθρωπο αποδίδοντας του εκείνη την ενότητα του Είναι και σκέψης που λαμβάνει χώρα μόνο στο Θεό. Μία πρόσφατη μελέτη της Alma von Stockhausen, καθηγήτρια φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, προτείνει μία νέα και αναλυτική εξέταση της εξέλιξης, στο μνημειώδες έργο του Χέγκελ, του γνωστικού θέματος που κρύβεται στη θεολογία του Λούθηρου. Ο Χέγκελ, πράγματι, θέλησε να δείξει ότι το κακό πρέπει να νοείται μόνον ως το ‘λεγόμενο κακό’, δηλαδή ως αρχή κίνησης και δημιουργίας. Ως εκ τούτου, το κακό μετασχηματίζεται στην φιγούρα του ‘μη είναι’, που με τη σειρά του νοείται ως η αναπόφευκτη ανατροπή της θεότητας στο κόσμο. Σχεδόν επιβεβαιώνοντας την εξάρτηση της Χεγκελιανής διαλεκτικής από το γνωστικισμό, η Γερμανίδα φιλόσοφος αναφέρει ένα αινιγματικό κείμενο του Χέγκελ: “Για το Είναι και το μη Είναι πρέπει να ειπωθεί ότι σε κανένα μέρος του ουρανού ή της γης υπάρχει κάτι που δεν περιέχει αφ’ εαυτού τόσο το Είναι όσο και το μη Είναι, όπως στην περίπτωση του ίδιου του Θεού.” Εξ ου και η μυστικιστική θέση για την ‘αντίφαση’, η οποία στον Χέγκελ αντιστρέφεται στο σχήμα της αιτίας κάθε κίνησης και ζωτικότητας: “Μόνο εάν κάτι φέρει μέσα του μία αντίφαση, κινείται, έχει ώθηση και δραστηριότητα”.


Η ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΧΕΓΚΕΛΙΑΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 

Ακόμη και στο προαναφερθέν ακροβατικό απόσπασμα είναι διάφανη η ομοιότητα του χεγκελιανού θέματος πάνω στην αντίφαση με το γνωστικό μύθο, που αποδίδει την αιτία του σχίσματος του ‘πληρώματος’ και την επακόλουθη πτώση του στον κόσμο, στη διαμάχη που προκλήθηκε από μία εξεγερμένη οντότητα, τη Σοφία. Στο γνωστικό ορίζοντα δεν υπάρχει θέση για τις ιδέες της δημιουργίας και της λύτρωσης, ούτε για την διάκριση μεταξύ του υπέρτατου όντος και της δημιουργημένης οντότητας. Ο Χέγκελ, πράγματι, αλλοιώνει την έννοια της δημιουργίας χαμηλώνοντας την σε ανθρώπινη μεταμόρφωση της υπερβατικής θεότητας: “η ανθρώπινη γνώση του θεού είναι η γνώση που ο θεός έχει για τον ίδιο” . Το πνεύμα του κόσμου “υπομένει το θάνατο και σε αυτόν διατηρείται… Ο θεός κερδίζει την αλήθεια του υπό την προϋπόθεση να ξαναβρεί τον εαυτό του στην απόλυτη καταστροφή” .


ΧΕΓΚΕΛ: Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

A.Kojeve
Ένας οξυδερκής ερμηνευτής του Χέγκελ, ο Alexandre Kojève, υποστήριξε δικαιολογημένα ότι η διαλεκτική ή ανθρωπολογική φιλοσοφία του Χέγκελ, είναι, σε τελευταία ανάλυση, μία φιλοσοφία του θανάτου (ή του αθεϊσμού, που είναι το ίδιο). Η απόλυτη γνώση ή σοφία του Χέγκελ και η συνειδητή αποδοχή του θανάτου ως πλήρη και οριστική εκμηδένιση, είναι το ένα και το αυτό. Μαθητής του Γιάσπερ και έντονα επηρεασμένος από την σκέψη του Χάιντεγκερ, ο εβραϊκής καταγωγής Alexandre Kojève (1902-1968)  ‘ένας πονηρός στην αυλή του Χέγκελ’, συγκαταλέγεται μεταξύ των φιλοσόφων που ‘ολοκληρώνουν’ τη μοντερνικότητα στον απόλυτο μηδενισμό. Στη σχολή του σχηματίστηκαν ορισμένοι από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές της μεταμοντέρνας στροφής: ο Jacques Lacan, ο Pierre Klossowski, ο Jean Paul Sartre, ο Georges Bataille και ο André Breton.

O Kojève σημειώνει: “Η Χεγκελιανή Αρνητικότητα δεν είναι άλλο από το Τίποτα, που μπορεί να εκδηλωθεί ως θάνατος” . Και ο Χέγκελ το λέει καθαρά περισσότερες φορές. Για παράδειγμα στα μαθήματα του 1805-1806, όπου γράφει: “το αποτέλεσμά του: - θάνατος, η καθαρή Αρνητικότητα, τα άμεσο μη-Είναι.”.


ΤΟ ΧΕΓΚΕΛΙΑΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Ο ΘΕΟΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΠΑΛΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ.

Ο Alexandr Kojève έδειξε ότι στο σύστημα του Χέγκελ η ιστορία μειώνεται στη συνεχή και παράλογη επανάληψη του πολέμου του Θεού ενάντια στο εγγενές κακό του. Η μεθοδική μελέτη του χεγκελιανού έργου από την von Stockhausen αποκαλύπτει επίσης την ιδεαλιστική κατεύθυνση στη μείωση του ανθρώπου σε θεότητα πεταμένη στον κόσμο. Ολόκληρη η δημιουργία, με αγγέλους και ανθρώπους, ορίζεται από τον Χέγκελ ως η πρώτη φάση του κοσμικού γίγνεσθαι του Θεού στο εσωτερικό της αναγκαίας διαδικασίας του να θέτει τον εαυτό του σε αντίθεση με τον εαυτό του ή σε αυτό-αντικειμενοποίηση. Ο Χέγκελ υποστηρίζει ακριβώς ότι “η ανθρώπινη γνώση του Θεού είναι η γνώση που ο Θεός έχει για τον εαυτό του.”. 


ΤΟ ΧΑΜΗΛΩΜΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

Κατά συνέπεια, η ιδέα της δημιουργίας μειώνεται σε μία ιδέα μίας μοιραίας και δραματικής πτώσης: “Το αυτο-άδειασμα του θεού μέσα στο χρόνο δεν είναι μία έκφραση της αυτοεπικοινωνιακής αγάπης του για τον άνθρωπο, αντίθετα είναι η αυτο-ικανοποίηση της ώθησης ενώ γίνεται ο εαυτός του.”. Ένα πέπλο από πλούσιες και περίπλοκες λέξεις δεν αρκεί για να κρύψει το δονούμενο μηδενισμό πάνω στην κορυφή της μοντέρνας σκέψης. Είναι λοιπόν πιθανόν ότι από την χεγκελιανή φιγούρα της θεϊκής πτώσης στον κόσμο, ο Μαρτίν Χάιντεγκερ νόμιμα συνήγαγε την έννοια του ‘ανθρώπου ποιμένα του τίποτα’. Βέβαιο είναι ότι η έρευνα των πηγών του μηδενισμού της Σχολής της Φρανκφούρτης και του θανατόφιλου ήθους σε ναρκωτική πορεία μεταξύ κλινικών αμβλώσεων, νευρολογικών κλινικών, κλινικών ευθανασίας, καθιστά το Γερμανικό Ιδεαλισμό ως την αυθεντική φιλοσοφική κορυφή της μοντερνικότητας.


Η ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΗΣ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΕΓΚΕΛΙΑΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ.

H.Marcuse
Όπως, πράγματι, είχε επισημάνει ο Jurgen Habermas (Σχολή Φρανκφούρτης): “η άρνηση της Ιδεαλιστικής Γερμανικής φιλοσοφίας να δώσει Μορφή στις ουτοπιστικές της ιδέες ήταν αρκετά όμοια με τους καββαλιστές που τόνιζαν περισσότερο τις λέξεις παρά τις εικόνες”. Άλλωστε, η σκιά του καββαλιστικού γνωστικισμού συνόδευε τις ερμηνευτικές διαδικασίες της σχολής αυτής. Ο Χέγκελ και ο Μαρκούζε συγκλίνουν στην εξέγερση ενάντια στην κοινή λογική και ενάντια στην ηθική, ο Χέγκελ αποκαλεί τον Αριστοτέλη ‘ξεπερασμένο φιλόσοφο’ και ο Μαρκούζε τον δαιμονοποιεί ως εφευρέτη και προγεννήτορα του φασισμού.

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι κάθε έργο που προορίζεται να παράγει ένα πραγματικό όφελος για την ανθρώπινη ύπαρξη εξαρτάται από την αποφασιστική άρνηση να προχωρήσουμε πάνω στο μοντέρνο δρόμο. Η ιδέα ενός συμβιβασμού, μιας συμφιλίωσης με το μοντέρνο παραλήρημα από τον Χέγκελ στο Λούθηρο μέχρι τον Kojève και τους Ιουδαίους της Φρανκφούρτης, δεν μπορεί να έχει άλλο σκοπό παρά την ταπείνωση της σκέψης και την ασφυξία της ζωής.


Σχόλια:

Α) Μιλώντας για την μεταμοντερνικότητα αναφέρθηκε το όνομα του Georges Bataille. Ένα απόσπασμα από την βιογραφία του αρκεί νομίζω για να μας δείξει τις συνιστώσες του μεταμοντέρνου: “Οι εμμονές του ήταν οι ανθρωποθυσίες, η μαγεία, η σουρεαλιστική πορνογραφία…
Β) Ο Gershom Scholem (1897– 1982 ), πρώην πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών του Ισραήλ είχε δηλώσει: “I used to define the three groups around, respectively, the Warburg library, Max Horkheimer's Institute for Social Research,(δηλ. η σχολή της Φρανκφούρτης) and the metaphysical magicians around Oskar Goldberg , as the three most remarkable "Jewish sects" that German Jewry had produced. (Not all of them liked to hear this.)” [Gershom Scholem, From Berlin to Jerusalem: Memories of My Youth, 1980 ]