Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις, μάννα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
(Κωστής Παλαμάς)

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2012

Ανοίγουν τα αγγλικά αρχεία για την Κύπρο


Ξεκίνησε η δεύτερη αποδέσμευση των «Ξεχασμένων Εγγράφων» της αποικιοκρατίας από το Κρατικό Αρχείο του Λονδίνου. Τα έγγραφα αυτά, αν και βγήκαν στην επιφάνεια και διασώθηκαν λόγω της δίκης που ξεκίνησαν (και συνεχίζεται στο Λονδίνο) ζώντες Κενυάτες πρώην Μάου Μάου εναντίον της βρετανικής κυβέρνησης, ζητώντας αποζημιώσεις για τα βασανιστήρια που υπέστησαν επί αποικιοκρατίας, δεν περιλαμβάνουν στη δεύτερη αυτή αποδέσμευση ούτε ένα έγγραφο για την Κένυα. Σημειώνεται, όμως, ότι οι δικηγόροι των εναγόντων είχαν προ καιρού πλήρη πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα που αναφέρονται στην υπόθεσή τους. Για την Κύπρο, όμως, αποδεσμεύθηκε συγκριτικά μεγάλος αριθμός φακέλων, που καλύπτει τις χρονολογίες μεταξύ 1935 - 1960 και η αποδέσμευση θα συνεχιστεί μέχρι και τα μέσα του 2013.



«Αυτοδιάθεση = Διχοτόμηση»

Ο Μακάριος έλεγε στους Άγγλους το ’58 ότι θα αποκήρυσσε την Ένωση
Οι Άγγλοι έδιναν οδηγίες στους Αμερικανούς για το είδος των πιέσεων που έπρεπε να ασκούν στους Κυπρίους
(α΄ μέρος)
Ξεκίνησε η δεύτερη αποδέσμευση των «Ξεχασμένων Εγγράφων» της αποικιοκρατίας από το Κρατικό Αρχείο του Λονδίνου. Τα έγγραφα αυτά, αν και βγήκαν στην επιφάνεια και διασώθηκαν λόγω της δίκης που ξεκίνησαν (και συνεχίζεται στο Λονδίνο) ζώντες Κενυάτες πρώην Μάου Μάου εναντίον της βρετανικής κυβέρνησης, ζητώντας αποζημιώσεις για τα βασανιστήρια που υπέστησαν επί αποικιοκρατίας, δεν περιλαμβάνουν στη δεύτερη αυτή αποδέσμευση ούτε ένα έγγραφο για την Κένυα. Σημειώνεται, όμως, ότι οι δικηγόροι των εναγόντων είχαν προ καιρού πλήρη πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα που αναφέρονται στην υπόθεσή τους. Για την Κύπρο, όμως, αποδεσμεύθηκε συγκριτικά μεγάλος αριθμός φακέλων, που καλύπτει τις χρονολογίες μεταξύ 1935 - 1960 και η αποδέσμευση θα συνεχιστεί μέχρι και τα μέσα του 2013.

«Ναι» Μακαρίου, χαμόγελο Καραμανλή
Σε τηλεγράφημά του ο κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, ημερ. 19 Σεπτεμβρίου 1958, ενημέρωνε το Γραφείο Αποικιών στο Λονδίνο ότι η κ. Μπάρπαρα Κασλ (των Εργατικών), που έφθασε στην Κύπρο στις 17 Σεπτεμβρίου, αφού είδε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στην Αθήνα, του είπε τα εξής: «Μου είπε ότι ο Μακάριος της είπε πως θα υποστήριζε μιαν ανεξάρτητη Κύπρο και μπορούσε να προβεί σε δημόσια δήλωση πολύ σύντομα αποκηρύσσοντας την Ένωση. Είπε (η Μπάρπαρα) ότι ο Καραμανλής ήταν κατενθουσιασμένος όταν του το είπε και της είπε πως αν ο Μακάριος προέβαινε σε τέτοια αποκήρυξη της Ενώσεως και υπέρ ανεξαρτησίας για την Κύπρο, η ελληνική κυβέρνηση θα ανακοίνωνε αμέσως την υποστήριξή της για τη δήλωση. Η κ. Κασλ ήταν πολύ θυμωμένη με την πρόταση διορισμού Τούρκου αντιπροσώπου στην Κύπρο και είπε ότι θα πρέπει να αποτραπεί οπωσδήποτε και ότι ήταν ο καιρός να αντιμετωπισθεί η τουρκική αδιαλλαξία». Η Μπάρπαρα Κασλ θα επέστρεφε στις 21 στην Αθήνα, όπου θα ξανάβλεπε τον Μακάριο προτού επιστρέψει στο Λονδίνο.

Η ανάγκη απομάκρυνσης του Γρίβα
Σε τηλεγράφημά του το Λονδίνο ημερ. 3 Μαΐου 1957, ενημέρωνε μεταξύ άλλων και τον Κυβερνήτη στην Κύπρο ότι η αμερικανική πρεσβεία στο Λονδίνο τους είχε γνωστοποιήσει ότι: «Σε συνέντευξη που πήρε από τον Μακάριο ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, ο τελευταίος του υπέδειξε ότι έπρεπε να αποκηρύξει τη βία και να υιοθετούσε τακτικές που ταιριάζουν καλύτερα στο εκκλησιαστικό του σχήμα. Του τόνισε επίσης την πραγματικότητα του τουρκικού στοιχείου. Ο Μακάριος φάνηκε να αντιλαμβάνεται την ανάγκη απομάκρυνσης του Γρίβα από το νησί, όμως σκεφτόταν ότι ο τελευταίος ίσως να ήταν απρόθυμος να φύγει με τόσους πολλούς από τους συνεργάτες ήδη στις φυλακές με μακροχρόνιες ποινές. Διερωτάτο κατά πόσο μπορούσε κάτι να γίνει γι΄ αυτό, αλλά δεν πήρε απόκριση από τον Αμερικανό πρέσβη». Και συμπληρώνει το τηλεγράφημα, «δεν πρέπει να ενθαρρύνουμε τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα να πάρει περαιτέρω πρωτοβουλίες σε σχέση με τον Μακάριο εφόσον κάτι τέτοιο θα ενθαρρύνει τον Μακάριο να πιστεύει ότι θα μπορεί να διαπραγματεύεται μαζί μας μέσω των Αμερικανών. Σε τέτοια περίπτωση θα βρεθούμε εκτεθειμένοι σε αμερικανικές πιέσεις για περισσότερες κινήσεις προς τον Μακάριο, για να τον καταφέρουμε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις. Εν πάση περιπτώσει, οι Αμερικανοί το ξεκαθάρισαν ότι δεν έχουν διάθεση ή πρόθεση να διαπραγματευτούν με τον Μακάριο».

Να του πείτε…
Σημειώνεται ότι με δικό του τηλεγράφημα προς τον Υπ. Αποικιών την προηγουμένη 2 Μαΐου 1957, ο Σερ Τζον Χάρτινγκ (κυβερνήτης στην Κύπρο) ζήτησε όπως δοθούν οδηγίες στον αντιπρόσωπο της βρετ. κυβέρνησης στην Αθήνα, να πει στον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα ότι αν δει τον Μακάριο ξανά, να του επιστήσει την προσοχή στα εξής: Να βρει τρόπο (ο Μακάριος) να πείσει τον ίδιο (τον κυβερνήτη) και την κυβέρνηση της Α. Μεγαλειότητας ότι δεν θα ξανα-καταφύγει στη βία για να εξασφαλίσει τους πολιτικούς του στόχους, θα αναγνωρίζει την ύπαρξη τουρκικής άποψης για το Κυπριακό, θα δεχθεί την ανάγκη συζητήσεων και συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης της Α.Μ. και κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας, και ότι αν συνέχιζε να επιμένει στην αυτοδιάθεση στο νησί στο σύνολό του, σύντομα θα έκανε αναπόφευκτη τη διχοτόμηση. Στο ίδιο μήνυμα ο Σερ Τζον Χάρτιγκ επίσης τόνιζε επιγραμματικά ότι «οι Αμερικανοί θα πρέπει να πεισθούν να παίξουν ένα θετικό και εποικοδομητικό και τίμιο, επαναλαμβάνω, τίμιο ρόλο στο να βοηθήσουν να συμβιβαστούν οι δικές μας απόψεις και εκείνες των Ελλήνων και Τούρκων...».

Αμερικανικές διευκολύνσεις και μεταφορά Αρχηγείου στην Κύπρο
Τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1951, με τις διαβουλεύσεις για ένταξη της Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, συζητήθηκε και η πιθανότητα και η Κύπρος να εντασσόταν στην περιοχή του ΝΑΤΟ, όμως υπήρξαν διαφορετικές απόψεις για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και η τελική απόφαση του Λονδίνου ήταν όπως αφήσουν το θέμα να μελετηθεί αργότερα. Παράλληλα, ο Βρετανός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων Μέσης Ανατολής, Στρατηγός Ρόμπερτσον, ενημέρωνε εμπιστευτικά τον κυβερνήτη στην Κύπρο για την πιθανότητα τόσο το αρχηγείο των βρετανικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή όσο και η υπό σκέψη δημιουργία αρχηγείου συμμαχικών δυνάμεων να μεταφερόντουσαν αμφότερα στην Κύπρο. Ο κυβερνήτης τού επισήμανε, όμως, ότι η Κύπρος δεν μπορούσε υπό τις υφιστάμενες δυνατότητες να δεχθεί άλλους 300 πόσω μάλλον 3.000 υπηρεσιακούς σε τέτοια περίπτωση...
Τον ίδιο καιρό και υψηλόβαθμοί Αμερικανοί στρατιωτικοί έφθασαν στο νησί για μελέτη πιθανών διευκολύνσεων που θα χρειαζόντουσαν για την παραχώρηση αμερικανικών πολεμικών βάσεων, στα πλαίσια των αγγλο-αμερικανικών συμφωνιών.

ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια-δημοσιογράφος, Λονδίνο

http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/510318




1 σχόλιο:

SITALKIS είπε...

Καιρός είναι νά μάθουμε και κάτι παραπάνω για την κυπριακή υπόθεση...