Νεοκλής Σαρρής

Ο ΝΕΟΚΛΗΣ ΣΑΡΡΗΣ

ΚΑΙ Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΑ

Κωνσταντίνος Χολέβας-Πολιτικός Επιστήμων

Τα ξημερώματα του Σαββάτου 19 Νοεμβρίου έφυγε από κοντά μας ο σπουδαίος Κωνσταντινουπολίτης κοινωνιολόγος και τουρκολόγος Νεοκλής Σαρρής. Δίδαξε επί πολλά έτη στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, έγραψε πάμπολλα βιβλία για την Τουρκία και για κοινωνιολογικά θέματα, αγωνίσθηκε ως πολιτικά ενεργό στέλεχος του Κεντρώου χώρου και έγινε ευρύτερα γνωστός για τις μαχητικές τηλεοπτικές του εμφανίσεις με επίκεντρο τα εθνικά θέματα. Χάρις στο μαχητικό δάσκαλο Νεοκλή μάθαμε πολλά και ενδιαφέροντα για τη γειτονική μας χώρα, η οποία νομίζω ότι παραμένει ακόμη άγνωστη σ’ εμάς τους Έλληνες. Ο Σαρρής προσπάθησε να δημιουργήσει τα θεμέλια μιας σοβαρής τουρκολογικής έρευνας στη χώρα μας και επεσήμανε με τεκμηρίωση και γνώση τους κινδύνους για τον Ελληνισμό που προκαλούνται από τον νεο-οθωμανικό επεκτατισμό. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έδωσε με γενναιότητα τη μάχη κατά του καρκίνου του πνεύμονος.

Συνέχιζε κατά τρόπο αξιοθαύμαστο να ομιλεί και να αγωνίζεται παρά την ασθένειά του και τις βαριές θεραπείες που ακολουθούσε. Τον θυμάμαι σε μία τηλεοπτική εκπομπή για το απαράδεκτο βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού τον Μάρτιο του 2007. Είχε μόλις εντοπισθεί η πάθησή του, αλλά είχε τη δύναμη και τη θέληση να έλθει εκείνο το βράδυ στο μέγαρο της δημόσιας τηλεόρασης. Με χαμόγελο μας διηγήθηκε την περιπέτειά του στην αίθουσα του μακιγιάζ. Έφερε μαζί του ένα γαλλικό δημοσιογραφικό Αλμανάκ του 1821, το οποίο ανέφερε ότι την άνοιξη ξεκίνησε στην Πελοπόννησο μεγάλη εξέγερση των Ελλήνων με αρχηγό τον Μητροπολίτη της Πάτρας (Παλαιών Πατρών) Γερμανό. Αργότερα έμαθα ότι επέβλεψε τη μετάφραση από τα τουρκικά του πολυσυζητημένου βιβλίου ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΒΑΘΟΣ, που έγραψε ο καθηγητής Αχμέτ Νταβούτογλου πριν αναλάβει τα σημερινά καθήκοντα του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας. Η έκδοση του βιβλίου στα ελληνικά αποτελεί μεγάλη προσφορά σε κάθε Έλληνα που θέλει να γνωρίζει πώς σκέφτεται το νεο-οθωμανικό επιτελείο στην Άγκυρα και καταδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο κεμαλικός εθνικισμός των στρατιωτικών, αλλά και οι Οθωμανικές βλέψεις των Ισλαμοδημοκρατών του Ερντογάν.

Φέτος τον Σεπτέμβριο τον περίμενα να είναι δίπλα μου ως εισηγητής σε μία δημόσια συζήτηση που οργάνωσε στην Καλλιθέα ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών. Η προχωρημένη αρρώστια δεν του επέτρεψε να έλθει.

Ο Σαρρής ενόχλησε τους αφελείς και ανιστόρητους οπαδούς της άκριτης «ελληνοτουρκικής προσέγγισης», οι οποίοι θέλουν να αφαιρούμε τους ήρωες και τους μάρτυρες από τα σχολικά μας βιβλία, να δεχόμαστε σχέδια τύπου Ανάν και να εγκαταλείψουμε τα ζωτικά μας συμφέροντα στο Αιγαίο. Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πειραιώς Παναγιώτης Ήφαιστος, που τον γνώρισε καλύτερα, γράφει σχετικά σε πρόσφατο άρθρο του στο ηλεκτρονικό περιοδικό ΑΝΤΙΒΑΡΟ (http://www.antibaro.gr/).

«... Ο Νεοκλής μιλούσε πάντοτε ισορροπημένα, δίκαια, σωστά και με ακρίβεια που τσάκιζε κόκκαλα. Έλαχε να βρεθώ μαζί του με τούρκους φίλους του και συναδέλφους του. Με άφησε άφωνο ο σεβασμός των Τούρκων για τον Σαρρή. Τον θεωρούσαν τον καλύτερο τουρκολόγο. Αυτό, όμως, ήταν και το πρόβλημα στην προσωπική και ακαδημαϊκή παρουσία του στο νεοελληνικό κράτος. Τα εγχώρια καθωσπρέπει τρωκτικά, τα ίδια που τελικά κατέστρεψαν το νεοελληνικό κράτος, τον κτυπούσαν ασταμάτητα και ανελέητα. Μιλούμε για τα γνωστά σε όλους μας τρωκτικά στα ποικίλα πεδία της πολιτικής, της επικοινωνίας και της δήθεν επιστήμης που δεν ήθελαν μια τέτοια φωνή να ακούγεται. Το εγχώριο ξενοκρατικό σύστημα που υιοθετούσε μια καταστροφική κατευναστική στάση απέναντι στην Άγκυρα, δεν ήθελε να ακούγεται η φωνή του Σαρρή. Ανθρώπους όπως τον Σαρρή η συμβατική σοφία επιχειρεί πάντοτε να τους κλείσει το στόμα. Είναι όμως σαν να προσπαθεί κανείς να δέσει έναν γίγαντα με κλωστές. Δεν κατάφεραν να τον καταδικάσουν σε σιωπή. Μόνο δολοφονούσαν τον χαρακτήρα του νυχθημερόν κι είναι αλήθεια μερικές φορές τον εκνεύριζαν. Ο Νεοκλής παρέμεινε πάντα ο ίδιος. Ένας εγγενώς ήπιος άνθρωπος...».

Όσοι άκουσαν κατά καιρούς τον αείμνηστο δάσκαλο και αγωνιστή να ομιλεί περί των ελληνοτουρκικών προβλημάτων διαπίστωσαν την άρτια γνώση της τουρκικής γλώσσας και ιστορίας. Το πλεονέκτημα αυτό τον βοηθούσε να διανθίζει τις αναλύσεις του με ανέκδοτα, ιστοριούλες και ευτράπελα γεγονότα, τα οποία καθίσταντο ακόμη πιο εντυπωσιακά λόγω της χρήσης της σωστής τουρκικής προφοράς των ονομάτων. Διερωτώμαι σήμερα αν έχουμε πολλούς και αξιόλογους νέους επιστήμονες, οι οποίοι γνωρίζουν την γλώσσα, την ιστορία και το πολιτικό σύστημα της γείτονος χώρας και θέλουν να βοηθήσουν την πολιτική ηγεσία, τουλάχιστον εκείνους τους πολιτικούς που πιστεύουν σε μία αξιοπρεπή και εθνωφελή εξωτερική πολιτική. Φοβούμαι ότι μεγάλο μέρος τουρκολογικών αναλύσεων παράγεται από πολιτικοεπιστημονικά ιδρύματα, που έχουν εκ των προτέρων ταχθεί υπέρ των ελληνικών υποχωρήσεων και παραχωρήσεων. Προτείνω να δημιουργηθεί, με χρηματοδότηση ιδιωτών που αγαπούν τον τόπο μας, ένα ίδρυμα στη μνήμη του Νεοκλή Σαρρή, το οποίο θα αξιοποιήσει νέους επιστήμονες που γνωρίζουν ή μαθαίνουν την τουρκική γλώσσα και ιστορία και επιθυμούν να θέσουν τις γνώσεις τους στην υπηρεσία μιας πιο δυναμικής εξωτερικής πολιτικής. Ελπίζω να υπάρχουν και σήμερα εθνικοί ευεργέτες για να χρηματοδοτήσουν ένα τέτοιο εγχείρημα. Είναι ευκαιρία να βάλουμε νέα παιδιά με καθαρό μυαλό να μελετήσουν τα μυστικά που κρύβει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της Τουρκίας.

Εύχομαι ο Θεός να αναπαύσει τη ψυχή του Νεοκλή Σαρρή!

Κ.Χ. 19.11.2011