Ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά (8)

(κλικ επάνω στην εικόνα του κειμένου για μεγέθυνση)

Και άλλες διεθνείς ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά από την ιστοσελίδα του Καταλανού καθηγητή κλασσικής φιλολογίας Joan Coderch-i-Sancho “Akropolis World Νews” (http://www.akwn.net/). Η πρώτη αναφέρεται στην πρόσφατη ανακοίνωση της ΝΑΣΑ ότι δεν πρόκειται να ξαναστείλει επανδρωμένες αποστολές στην Σελήνη, η δεύτερη στην υποχρέωση επιστροφή χρημάτων, μετά από σχετική απόφαση δικαστηρίου, στο βρετανικό Δημόσιο από βουλευτές που δεν δικαιολόγησαν τις δαπάνες τους, η τρίτη την απειλή της Κίνας ότι θα επιβάλει κυρώσεις στις ΗΠΑ μετά από την συνάντηση του Ομπάμα με τον Δαλάϊ-Λάμα, τον εξόριστο ηγέτη του Θιβέτ και η τέταρτη στην απελευθέρωση αμερικανού πολίτη που είχε συλληφθεί από τις βορειοκορεατικές αρχές.

ΔΕΕ

Γέτες και Δάκες

Οι περιοχές γύρω από την ανατολική Μεσόγειο και Εύξεινο Πόντο περί το 200 π.Χ.

Γέται: Θρακικό έθνος, κατά τον Ηρόδοτο (Δ΄ 93-94, Ε΄ 3), εγκατεστημένο νοτίως του Δουνάβεως. Οι Γέτες αναφέρονται και από πολλούς άλλους αρχαίους συγγραφείς (Εκαταίο, Ελλάνικο, Πλίνιο και κυρίως από τον Στράβωνα Z΄ ΙΙΙ. 1-5, ο οποίος δίνει αρκετές πληροφορίες για αυτούς). Σήμερα γνωρίζουμε ότι αποτελούσαν την βορειότερα εγκατεστημένη ομάδα φύλων θρακικής καταγωγής. Κατοικούσαν σε μία εκτεταμένη περιοχή, όχι μόνον νοτίως του Δούναβη αλλά και στις δύο όχθες του, κυρίως στις εκβολές του, στην σημερινή Δοβρουτσά (βλ. Χάρτη ).

Οι Γέτες μνημονεύονται για πρώτη φορά στην Ιστορία κατά την περιγραφή της εκστρατείας του Μεγάλου Βασιλέως των Περσών Δαρείου Ι το 512/511 π.Χ., εναντίον των Σκυθών, από τον Ηρόδοτο, όπως προαναφέραμε. Οι επαφές πάντως των Γετών με τον ελληνικό κόσμο ανάγονται στον 7ο αιώνα π.Χ. Αργότερα, κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα, λόγω της εξάπλωσης των Σκυθών νοτίως του Δουνάβεως, ένα τμήμα των Γετών θα υποδουλωθεί σ’ αυτούς.

Οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες μεταξύ Σκυθών και Γετών θα διευκολύνουν την επέμβαση του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας στην βορειοανατολική Βαλκανική, ο οποίος θα επιτύχει να απωθήσει τους Σκύθες προς Βορρά. Εναντίον των Γετών θα πολεμήσει νικηφόρα και ο Μέγας Αλέξανδρος το 335 π.Χ. κατά την εκστρατεία του εναντίον ενός άλλου θρακικού φύλου, των Τριβαλλών.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει και η διήγηση του Στράβωνος (Ζ΄ ΙΙΙ.8) για την αιχμαλωσία του Λυσιμάχου, στρατηγού και ενός εκ των Διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου του οποίου το κράτος περιελάμβανε και την Θράκη (323-281 π.Χ.). Ο Λυσίμαχος θα πολεμήσει εναντίον του βασιλέως των Γετών Δρομιχαίτη, θα νικηθεί και θα συλληφθεί, αλλά ο Δρομιχαίτης θα τον φιλοξενήσει και τελικά θα τον απελευθερώσει (291 π.Χ.). Οι Γέτες θα συμμαχήσουν με τους Έλληνες των αποικιών των δυτικών ακτών του Ευξείνου Πόντου εναντίον των Ρωμαίων αλλά θα ηττηθούν και θα υποταχθούν.

Περίφημος υπήρξε ο βασιλεύς των Γετών (ή κατ’ άλλους των Δακών) Βοιρεβίστας ή Βυρεβίστας, ο οποίος κατόρθωσε γύρω στο 50 π.Χ. να συνενώσει πολλές θρακικές φυλές (μεταξύ αυτών και τους Δάκες) και να δημιουργήσει ένα τεράστιο κράτος που επεκτεινόταν και στις δύο πλευρές του κάτω ρου του Δούναβη. Με τις συνεχείς επιδρομές του εναντίον των ρωμαϊκών επαρχιών της Ιλλυρίας, Θράκης και Μακεδονίας (Στρβ. Ζ΄ ΙΙΙ.11), δημιουργούσε συνεχώς προβλήματα στους Ρωμαίους, με αποτέλεσμα ο Ιούλιος Καίσαρ να σχεδιάσει εκστρατεία τιμωρίας του, αλλά τον πρόλαβε η δολοφονία του Βοιρεβίστα από στασιαστές Θράκες. Το κράτος των Γετών σύντομα διελύθη και το 29 π.Χ. ο Μάρκος Λικίνιος Κράσσος (Marcus Licinius Crassus) εξεστράτευσε εναντίον των Βαστάρνων που πραγματοποιούσαν συχνές επιδρομές στην περιοχή. Με την βοήθεια ενός πρίγκιπα των Γετών, του Ρόλη (Rholes) θα κατανικήσει και θα εκδιώξει τους Βαστάρνους. Στην συνέχεια ο Κράσσος υποστήριξε τον Ρόλη εναντίον ενός άλλου ηγεμόνα, του Δάπυγος (Dapyx) και τελικώς θα επιτύχει την ανάδειξη του Ρόλη ως ηγεμόνος των Γετών (βλ. Δίων Κάσσιος: Ρωμαϊκή Ιστορία, Βιβλίο 51). Το 16 π.Χ. σημειώθηκε εκτεταμένη εισβολή των Σαρματών στην περιοχή των Γετών, αλλά απωθήθηκαν από τα ρωμαϊκά στρατεύματα. Οι Γέτες θα τεθούν στην δικαιοδοσία του υποτελούς στην Ρώμη ηγεμόνα της Θράκης, του Ροιμητάλκη Ι (12 π.Χ.-12 μ.Χ.). Η ευρύτερη περιοχή προσαρτήθηκε οριστικά στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία με την ίδρυση το 45 μ.Χ. της ρωμαϊκής επαρχίας της Μοισίας (Moesia) στην Θράκη.

Οι Γέτες θεωρούνταν λαός γενναίος και πολεμικός, αλλά όπως έχει υποστηριχθεί, ορισμένα φύλα των Γετών είχαν εξαιρετικά χαμηλό πολιτιστικό επίπεδο και ζούσαν σε τρύπες που έσκαβαν στο χώμα (βλ. C.A.H. Vol. III part 2 σελ. 598), κάτι που είχε ήδη παρατηρήσει και καταγράψει ο Στράβων (Ζ΄ V. 12), ο οποίος ανέφερε αυτά τα φύλα ως Τρωγλοδύτες.

Αξιομνημόνευτες ήσαν οι δοξασίες τους περί αθανασίας, οι οποίες φαίνεται ότι συστηματοποιήθηκαν από τον μεγάλο θρησκευτικό τους ηγέτη και νομοθέτη Ζάμολξη (κατά τον Ηρόδοτο, Σάμολξις), ο οποίος κατά την παράδοση (Ηροδ. Δ΄ 94-96 και Στρβ. Ζ΄ ΙΙΙ.5) υπήρξε δούλος του Πυθαγόρα στην Σάμο.

Δᾶκες ἤ Δακοί: Δυτικό και για την ακρίβεια, αρχικά βορειοδυτικό, θρακικό φύλο εγκατεστημένο βορείως του Δουνάβεως, που θα επεκταθεί στην συνέχεια ανατολικότερα. Ήσαν οι προς δυσμάς γείτονες των Γετών με τους οποίους, σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς είχαν κοινή γλώσσα (Στρβ. Ζ΄ III. 12,13). Στα νότια της περιοχής των Δακών ζούσαν (κατά τον 5ο αιώνα π.Χ.) οι Μοισοί, ένα άλλο συγγενικό τους θρακικό φύλο (βλ. Χάρτη).  

Τα Γετικά και Δακικά φύλα τον 3ο αιώνα π.Χ.

Στους Έλληνες έγιναν γνωστοί από τον 4ο π.Χ. αιώνα, όταν μέλη αυτού του φύλου εμφανίσθηκαν στην αθηναϊκή αγορά δούλων (Λεξ. Πάπ.-Λαρούς-Μπριτάν.). Αργότερα ανέπτυξαν εμπορικές σχέσεις με τις ελληνικές αποικίες της Θράκης εισάγοντας κυρίως κρασί. Σύμφωνα όμως με μια άλλη άποψη (βλ. Barry Cunliffe: The Ancient Celts – 1999, σελ. 222) οι πρώτες αναφορές στους Δάκες χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 2ου αιώνα (200-150 π.Χ.).

Από τα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ. έρχονται σε συχνές συγκρούσεις και πολέμους με τους Ρωμαίους. Την περίοδο 60-50 π.Χ. θα συμπεριληφθούν στο μεγάλο βασίλειο που δημιούργησε ο βασιλεύς των Γετών (κατ’ άλλους των Δακών) Βοιρεβίστας, ο οποίος κατόρθωσε να συνενώσει σε ένα ενιαίο κράτος τους Γέτες, τους Δάκες και άλλα θρακικά φύλα (βλ. Γέτες). Από την εποχή εκείνη οι Δάκες αναφέρονται ως το κυρίαρχο φύλο της περιοχής σε αντίθεση με τους Γέτες που βαθμιαία υποχωρούν από το προσκήνιο.

Οι Δάκες θα συνεχίσουν να πολεμούν εναντίον των Ρωμαίων επί των αυτοκρατόρων Οκταβιανού Αυγούστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.), Βεσπασιανού (69-79 μ.Χ.) και κυρίως επί Δομιτιανού (81-96 μ.Χ.), ο οποίος είχε να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη δύναμη του βασιλέως των Δακών Δεκέβαλου. Ο Δεκέβαλος είχε κατορθώσει να ισχυροποιήσει το βασίλειό του και ουσιαστικά να ανασυστήσει το κράτος των Δακών – Γετών της εποχής του Βοιρεβίστα. Μετά από κάποιες αρχικές επιτυχίες του εναντίον των Ρωμαίων στρατηγών που είχαν σταλεί να υποτάξουν τους Δάκες και τους οποίους κατενίκησε (Δακικοί πόλεμοι, 85-89 μ.Χ.), η στρατιωτική κατάσταση εξελίχθηκε τελικώς εις βάρος του Δεκέβαλου, ο οποίος διεσώθη λόγω των εξελίξεων στην Ρώμη, που κατέληξαν στην δολοφονία του Δομιτιανού. Οι συγκρούσεις θα επαναληφθούν επί του αυτοκράτορος Τραϊανού (98-117 μ.Χ.), ο οποίος μετά από δύο πολέμους και μεγάλης κλίμακας εκστρατείες (101-106 μ.Χ.), θα καταλάβει και θα καταστρέψει την πρωτεύουσα των Δακών, την Σαρμιζεγέθουσα (Sarmizegethusa), συντρίβοντας παράλληλα την στρατιωτική ισχύ τους στις μάχες. Ο Δεκέβαλος θα εξαναγκασθεί να αυτοκτονήσει και η Δακία θα μετατραπεί και επισήμως σε Ρωμαϊκή επαρχία (Dacia).

Ως προς την γλώσσα των Δακών οι γλωσσολόγοι δεν έχουν καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα. Οι περισσότεροι υποστηρίζουν την άποψη ότι οι Δάκες και οι Μοισοί χρησιμοποιούσαν την λεγομένη Δακομοισική, την οποία θεωρούν ως μια σαφώς διακριτή διάλεκτο της Θρακικής. Άλλοι όμως ερευνητές υποστηρίζουν ότι η Δακομοισική ήταν συγγενής μεν της κυρίως Θρακικής, αλλά τελείως ξεχωριστή γλώσσα.

Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί η ύπαρξη ενός δακικού φύλου, των Κάρπων, αναφερόμενο και ως Καρποδάκες, το οποίο απέφυγε την υποταγή στους Ρωμαίους, όπως και ορισμένα άλλα μικρά φύλα της περιοχής που είχαν αποσυρθεί στον στρατιωτικά απρόσιτο ορεινό όγκο των Καρπαθίων.

Έχει υποστηριχθεί σχετικά πρόσφατα και προσκομίζονται ολοένα και περισσότερα στοιχεία από την έρευνα, τα οποία συγκλίνουν στην ταυτοποίηση αυτού του φύλου με τους σημερινούς Αλβανούς, θεωρούμενο ως προγονικό τους φύλο, απορρίπτοντας έτσι οριστικά την αμφιλεγόμενη και αμφισβητούμενη ούτως ή άλλως καταγωγή των σημερινών Αλβανών από τους Ιλλυριούς. Οι Κάρποι ή ένα μεγάλο τμήμα τους, φαίνεται ότι μετανάστευσαν γύρω στον 5ο αιώνα μ.Χ. μαζί με στοιχεία και άλλων δακικών φύλων και εγκαταστάθηκαν αρχικά στην ευρύτερη περιοχή των Σκοπίων, απ' όπου άρχισαν να μετακινούνται τον 10ο αιώνα μ.Χ. στο βόρειο τμήμα της σημερινής Αλβανίας (Σκόδρα). Εκεί απορρόφησαν τους ολιγάριθμους πληθυσμούς εκρωμαϊσμένων Ιλλυριών και από την συγχώνευση αυτήν προέκυψαν οι σημερινοί Γκέγκηδες (βόρειοι Αλβανοί), ενώ η εθνογένεση των Τόσκηδων (νότιοι Αλβανοί) ακολούθησε διαφορετική εξέλιξη.

ΔΕΕ

Άννα Διαμαντοπούλου και αγγλική γλώσσα

Δημοσιεύσαμε πρόσφατα (ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (15)) μια σειρά αναρτήσεων για το "Λατινικό αλφάβητο" (α-ζ) και τις μεθοδεύσεις για την αντικατάσταση του ελληνικού. Φαίνεται ότι υπάρχουν ακόμα πιο προωθημένες αντιλήψεις σε κύκλους "προοδευτικών" και ευρωπαϊστών πολιτικάντηδων και των πατρώνων τους. Έτσι λοιπόν, "για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι" όπως έλεγε μια διαφήμηση, θέλουμε να υπενθυμίσουμε τα προ 10ετίας κατορθώματα της σημερινής Υπουργού Παιδείας (!) Διαμαντοπούλου και τις προτάσεις της για την επιβολή της αγγλικής γλώσσας ως επίσημης στο ελλαδικό κράτος!
ΔΕΕ

*

1ο Δημοσίευμα

Εφημερίδα ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Δευτέρα, 19 Νοεμβρίου 2001 07:00

http://www.naftemporiki.gr/news/static/01/11/19/178416.htm

Aγγλόφιλοι...

THN KAΘIEPΩΣH της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας στην Eλλάδα, προτείνει η Eλληνίδα Eπίτροπος Άννα Διαμαντοπούλου, με το σκεπτικό ότι η xώρα πρέπει να είναι προετοιμασμένη, καθώς με τη διεύρυνση και την ένταξη άλλων δέκα xωρών στην E.E. θα τεθεί το ζήτημα της πολυγλωσσίας. Eιδικότερα, σε συνέντευξή της στην «Kυριακάτικη Kαθημερινή» (18-11-2001), η κ. Διαμαντοπούλου τόνισε ότι η Eυρώπη θα μοιάζει με «σύγxρονη Bαβέλ», καθώς θα υπάρxουν 20 γλώσσες, ενώ απαντώντας σε όσους ανησυxούν για την απώλεια της εθνικής μας γλώσσας και κληρονομιάς, υπογράμμισε πως «οι Eλληνες δεν θα πάθουν τίποτε αν μάθουν να μιλούν το ίδιο καλά με τα ελληνικά και τα αγγλικά». «Eίναι σεβαστή κάθε θέση, αλλά η επίμονη και σταθερή θέση της Eλλάδας είναι πως η E.E. πρέπει να προάγει και να σέβεται όλες τις εθνικές γλώσσες των κρατών οι οποίες πρέπει να θεωρούνται ισότιμες γλώσσες εργασίας» απάντησε -σxολιάζοντας την πρόταση της κ. Διαμαντοπούλου- ο υπουργός Παιδείας Π. Eυθυμίου.

*

2ο Δημοσίευμα

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ ON LINE Δευτέρα, 19 Νοεμβρίου 2001 21:38

http://www.naftemporiki.gr/news/static/01/11/19/178673.htm

Διευκρινίσεις Α. Διαμαντοπούλου για το θέμα των αγγλικών

Διευκρινίσεις για την πρόταση που διατύπωσε σε συνέντευξη της σε κυριακάτικη εφημερίδα, για τον ορισμό της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτος δίνει με ανακοίνωση της η επίτροπος στην Ε.Ε. Άννα Διαμαντοπούλου. Η κα Διαμαντοπούλου εξηγεί ότι στον όρο επίσημη γλώσσα αποδίδει την έννοια ότι «το επίσημο κράτος και στη χώρα μας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη εξασφάλισης γλωσσομάθειας σε βαθμό επάρκειας τέτοιο που να είναι εργαλείο επικοινωνίας μάθησης και εργασίας». Σχετικά με τους λόγους που την οδήγησαν να ανοίξει το θέμα αυτό εξηγεί ότι σχετίζονται με την διεύρυνση της ΕΕ και την επικράτηση του διαδικτύου όλο και περισσότερο, σαν εργαλείο πληροφορίας, γνώσης και συναλλαγών.

*

3ο Δημοσίευμα

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Τρίτη, 20 Νοεμβρίου 2001 07:00

http://www.naftemporiki.gr/news/static/01/11/20/178743.htm

Eπιμένουν ελληνικά

AΠOΣTAΣEIΣ από τις απόψεις που εξέφρασε η Eπίτροπος και επιφανές στέλεxος του ΠA.ΣO.K. Άννα Διαμαντοπούλου, για την καθιέρωση της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας, πήρε η κυβέρνηση. O κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε ότι η κ. Διαμαντοπούλου είναι Eπίτροπος και όxι μέλος της κυβέρνησης, τις θέσεις της οποίας εξέφρασε ο αρμόδιος υπουργός Παιδείας, Πέτρος Eυθυμίου. Kατά τον κ. Xρήστο Πρωτόπαπα, «το μεγάλο ζήτημα είναι να μπορέσουμε να δώσουμε όλες τις αναγκαίες δυνατότητες στα παιδιά μας, ιδιαίτερα μέσω της δημόσιας παιδείας, να μάθουν σωστά και άλλες ξένες γλώσσες». H κ. Διαμαντοπούλου, προ του θορύβου που προκάλεσαν οι απόψεις της, δήλωσε xθες στο ραδιόφωνο «Flash» ότι υπάρxει ανάγκη το επίσημο κράτος να εξασφαλίσει τη γλωσσομάθεια, xωρίς την ανάγκη επικύρωσής της από ξένο οργανισμό. Aντίθεση με τις απόψεις Διαμαντοπούλου δήλωσε και ο πρώην υπουργός Παιδείας, ενώ η Aρxιεπισκοπή Aθηνών τόνισε ότι «η ελληνική γλώσσα είναι στοιxείο της ιδιοπροσωπείας των Eλλήνων. H ελληνική- βάση και μητέρα όλων των γλωσσών της Eυρώπης-δεν μπορεί να περιθωριοποιείται και τελικά να αφανιστεί, εν ονόματι κάποιων πρακτικών ωφελημάτων». Eντονα αντέδρασε και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Aθηνών και επιφανής γλωσσολόγος, Γιώργος Mπαμπινιώτης, ο οποίος τόνισε ότι «η ελληνική γλώσσα δεν είναι μόνο για να πούμε τα αστεία μας ή και τον πόνο μας. Eίναι μια επίσημη έκφραση της επικοινωνίας των Eλλήνων». Άστοxη και επικίνδυνη xαρακτηρίζει ο υπεύθυνος του τομέα Eθνικής Παιδείας της Nέας Δημοκρατίας κ. Γ. Kαλός, την πρόταση της κοινοτικής επιτρόπου κας Άννας Διαμαντοπούλου, για καθιέρωση της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας της Eλλάδας. «Aν αποβλέπει, όπως η ίδια υποστηρίζει, στην εντατικοποίηση και γενίκευση της διδασκαλίας της αγγλικής γλώσσας σε όλα τα σxολεία της xώρας, τότε απλούστατα θα έπρεπε να συστήσει στην Eλληνική Kυβέρνηση και στο υπουργείο Παιδείας, που έxουν αποτύxει πλήρως στον τομέα αυτό, τη xάραξη ολοκληρωμένης πολιτικής για τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών. Aν όμως, η πρότασή της οδηγήσει, στην υποβάθμιση της προσπάθειας, για τη διαρκή ανάδειξη σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο του γλωσσικού πλούτου της xώρας μας, τότε μας βρίσκει κατηγορηματικά αντίθετους». Aντιδρώντας στην πρόταση της κας Aννας Διαμαντοπούλου και ο συντονιστής της OΔE Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Tάξης και Δικαιοσύνης κ. B. Πολύδωρας, ζήτησε «από τον Πρωθυπουργό και τη συντροφιά του να σταματήσουν την εθνοκτόνο πολιτική τους. Δεν θέλουμε αποεθνοποιημένη Eυρώπη. Oι κυβερνώντες επιxειρούν κάτι, για το οποίο δεν έxουν εντολή από τον λαό, ούτε εξουσιοδότηση από το Σύνταγμα».

*

4ο Δημοσίευμα

Τρίτη, 20 Νοεμβρίου 2001
http://www.naftemporiki.gr/news/static/01/11/18/178337.htm

Απάντηση Ευθυμίου σε πρόταση Διαμαντοπούλου για αγγλική γλώσσα.

Ο υπουργός Παιδείας Πέτρος Ευθυμίου, ερωτηθείς από δημοσιογράφους απάντησε στην πρόταση της Επιτρόπου στην ΕΕ, Άννας Διαμαντοπούλου, για το αν η αγγλική γλώσσα μπορεί να είναι δεύτερη επίσημη γλώσσα στην Ελλάδα. "Είναι σεβαστή κάθε θέση, επισήμανε ο κ. Ευθυμίου, αλλά θα ήθελα να τονίσω ότι η επίμονη και σταθερή θέση της Ελλάδας είναι ότι η ΕΕ πρέπει να προάγει και να σέβεται όλες τις εθνικές γλώσσες των κρατών, οι οποίες πρέπει να θεωρούνται ισότιμες γλώσσες εργασίας. Αυτή τη σταθερή θέση διατηρούμε σε όλα τα επίπεδα της ΕΕ είτε αφορά την Κομισιόν είτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή οποιοδήποτε ευρωπαϊκό θεσμό". "Στην Ελλάδα έχουμε μια ανοιχτή πολιτική γλωσσών, πρόσθεσε ο κ. Ευθυμίου, εξηγώντας ότι στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση διδάσκονται αυτή τη στιγμή τα αγγλικά από την τέταρτη δημοτικού, διδάσκονται τα γαλλικά και τα γερμανικά, ενώ το υπουργείο του βρίσκεται σε συνεννόηση με την Ιταλία και Ισπανία για την εισαγωγή των δυο γλωσσών". "Αρα, κατέληξε ο υπουργός Παιδείας, καλλιεργούμε την ισοτιμία όλων των γλωσσών και την κυριαρχία της κάθε εθνικής γλώσσας ως επίσημης γλώσσας εργασιών της ΕΕ". Σημειώνεται ότι η κ. Διαμαντοπούλου με συνέντευξή της στην Κυριακάτικη "Καθημερινή" εισηγείται την καθιέρωση της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους, με το σκεπτικό ότι η χώρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη, καθώς στο τέλος του 2006 με την προωθούμενη διεύρυνση και την ένταξη άλλων δέκα χωρών στην ΕΕ θα τεθεί ευθέως το ζήτημα της πολυγλωσσίας.

*

50 Δημοσίευμα

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Τετάρτη, 21 Νοεμβρίου 2001 07:00

http://www.naftemporiki.gr/news/static/01/11/21/179024.htm

Bενιζέλος για την καθιέρωση της αγγλικής

Eκπληκτος για την πρόταση

H EΛΛHNIKH γλώσσα, μία από τις πλουσιότερες και αρxαιότερες γλώσσες, αποτέλεσε πάντα πηγή πολιτισμού, γι' αυτό και προκάλεσε τη γενική αγανάκτηση η πρόταση της Eπιτρόπου στην E.E. κ. Aννας Διαμαντοπούλου για την καθιέρωση ως δεύτερης επίσημης γλώσσας της Eλλάδας της αγγλικής. Tην έκπληξή του εξέφρασε και ο υπουργός Πολιτισμού κ. Eυάγγελος Bενιζέλος xθες, κατά τη διάρκεια γεύματος και συνέντευξης Tύπου που είxε διοργανώσει η Eνωση Aνταποκριτών Ξένου Tύπου σε κεντρικό ξενοδοxείο της Aθήνας. O κ. υπουργός, αφού δήλωσε έκπληκτος για την πρόταση τόνισε ότι «η Eλλάδα δεν διανοείται να εγκαθιδρύσει δεύτερη επίσημη γλώσσα» και πρόσθεσε ότι η κ. Διαμαντοπούλου ήθελε πιθανώς να δώσει έμφαση στην πολυγλωσσία και ότι η πρότασή της είxε αυτό το στόxο. «Mόνο από αυτή την άποψη η πρόταση είναι καλή», είπε ο υπουργός Πολιτισμού, «αλλά από αυτή και μόνο». Πολύ περισσότερο, πρόσθεσε, όταν προϋπόθεση στην E.E. είναι ο σεβασμός των εθνικών και γλωσσικών ταυτοτήτων. O κ. Bενιζέλος στη συνέντευξή του αναφέρθηκε στα Oλυμπιακά έργα, στις σxέσεις του με την κ. Γιάννα Aγγελοπούλου που είναι «άριστες και που δεν πρόκειται να παραιτηθεί από τη θέση της», και στα προγράμματα που έxουν εκπονηθεί για την Πολιτιστική Oλυμπιάδα. Tόνισε ότι η Eλλάδα είναι η πλέον ασφαλής xώρα για να διεξαxθούν οι Oλυμπιακοί Aγώνες και ότι δεν γνωρίζει στη Δύση άλλη xώρα η οποία να παρέxει αυτά τα εxέγγυα και ότι εξ άλλου, παρακολουθούμε την πορεία των Oλυμπιακών Aγώνων στο Σόλκ Λέϊκ Σίτυ κι αυτό θα αποτελέσει μια εμπειρία για μας. Aναφέρθηκε στο έργο που θα γίνει σε 80 μουσεία της xώρας και σε 700 αρxαιολογικούς xώρους και επέμεινε στο αίτημα της Eλλάδας για την επιστροφή των Mαρμάρων του Παρθενώνα και την τοποθέτησή τους στο νέο μουσείο της Aκρόπολης, που θα είναι έτοιμο πριν από το 2004. Στο σημείο αυτό διευκρίνισε ότι η διαφορά μας με τους Bρετανούς είναι θεσμική και όxι νομική. Eμείς, τόνισε δεν διαφωνούμε αν οι Bρεταννοί θέλουν να ονομάζονται ιδιοκτήτες των συγκεκριμένων γλυπτών. Aς μας τα δώσουν υπό τύπον μακροπρόθεσμου δανείου και θα ακολουθήσουν κι άλλες ανταλλαγές, για να μην μένει ο Παρθενώνας ακρωτηριασμένος και η αίθουσα του νέου μουσείου που προορίζεται γι αυτά άδεια. Tέλος, για την πρόταση συνδιοργάνωσης από κοινού με την Tουρκία του Eυρωπαϊκού Kυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2008 και τις αντιδράσεις που έxει προκαλέσει κυρίως στην Kύπρο, ο κ. Bενιζέλος είπε ότι αυτό αποτελεί πρωτοβουλία των δύο ποδοσφαιρικών Oμοσπονδιών, εντάσσεται στις πρωτοβουλίες «xαμηλής πολιτικής» μεταξύ των δύο xωρών, δεν έxει σxέση με την πολιτική αντιμετώπιση σημαντικών θεμάτων και πως το Kυπριακό και η επίλυσή του αποτελεί προτεραιότητα για την Eλλάδα. Σε ερώτηση μέλους της Eνωσης Aνταποκριτών Ξένου Tύπου αν σκοπεύει να κάνει κάτι η Eλλάδα για τη διάσωση από τους Tαλιμπάν των 10.000 xρυσών αντικειμένων-έργων τέxνης ή όσων τέλος πάντων έxουν εναπομείνει, ο κ. Bενιζέλος έκανε γνωστό ότι η Eλλάδα έxει διαθέσει 10.000.000 δρx. στην Oυνέσκο για το σκοπό αυτό, ένα ποσόν που xθές αναβίβασε σε 100.000 δολλάρια HΠA για την προσέλκυση και άλλων xωρών προς αυτή την κατεύθυνση.

*

(Εμείς απλώς επισημαίνουμε ότι η αγγλομανής αυτή κυρία είναι πλέον Υπουργός Παιδείας και όχι Επίτροπος της Ε.Ε. Άλλαξε άραγε τις απόψεις της ή περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία;)

ΔΕΕ

Ετυμολογία

Ένα ενδιαφέρον άρθρο του Καθηγητή Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτη από το ΒΗΜΑ της Κυριακής 7 Φεβρουαρίου 2010 για το σημαντικό θέμα της ετυμολογίας των ελληνικών λέξεων.

ΔΕΕ

Η ετυμολογία στην εκμάθηση της γλώσσας

Το ότι το ετυμολογικό μου λεξικό («Ετυμολογικό Λεξικό τής Νέας Ελληνικής. Ιστορία των λέξεων») εξαντλήθηκε μέσα σε τρεις εβδομάδες (!) και επανακυκλοφορείται σε ανατύπωση αποτελεί, νομίζω, ένα γλωσσικό γεγονός που- όχι ως επίτευγμα τού συγγραφέα, αλλά ως γεγονός καθ΄ εαυτό- αξίζει να σημειωθεί. Δείχνει ότι ένας κόσμος- διαφόρων ηλικιών, φύλου, μορφώσεως, επαγγέλματος κ.λπ.- ενδιαφέρεται για την καταγωγή των λέξεων που χρησιμοποιούμε: τι σήμαιναν αρχικά, πώς, πότε και από ποιον πλάστηκε αυτή ή εκείνη η λέξη, αν είναι αρχαία ή νέα κ.λπ. Χωρίς πάντοτε να το συνειδητοποιεί αυτός ο κόσμος ενδιαφέρεται για ό,τι ονομάζουμε ετυμολογία των λέξεων ή με ό,τι συνδέεται άμεσα μ΄ αυτήν, με την ιστορία των λέξεων. Στις γραμμές που ακολουθούν θα προσπαθήσω να θίξω τι σημαίνει γλωσσολογικά αυτό το ενδιαφέρον και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί για μια καλύτερη επαφή με τον γλωσσικό μας πολιτισμό.

Κάθε ανθρώπινη γλώσσα μπορεί να προσεγγισθεί από δύο πλευρές, τη διαχρονική και τη συγχρονική. Στην πρώτη- και σε σχέση πάντοτε με το θέμα μας- ενδιαφέρουν η δημιουργία των λέξεων, η εξέλιξή τους και η σχέση τους με άλλες λέξεις γλωσσών τής ίδιας κυρίως ή και άλλης οικογένειας. Στη δεύτερη ενδιαφέρει η σύγχρονη, και εν προκειμένω η σημερινή, υπόσταση των λέξεων σε σχέση με άλλες λέξεις τής ίδιας γλώσσας, με τις οποίες συναπαρτίζουν γλωσσικά σύνολα ή υποσύνολα διά των γλωσσικών μηχανισμών τής παραγωγής και τής σύνθεσης («ετυμολογικά πεδία»). Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με ομάδες ομορρίζων λέξεων, ομορρίζων κοινής καταγωγής με λέξεις συγγενών γλωσσών και ομορρίζων κατά τον σχηματισμό τους ως παράγωγα και σύνθετα μιας λέξης.

Παραδείγματα διαχρονικής και συγχρονικής ετυμολογικής συγγένειας (όπως την ορίσαμε εδώ). Από μια αρχική ρίζα *legh- (ελλην. λεχ- ) με βασική σημασία «κείμαι, ξαπλώνω» έχουμε στην Ελληνική τις λέξεις λεχώνα, λοχεία, λόχος («τόπος όπου πλαγιάζει κανείς»- «τόπος αναμονής- ενέδρα»- «στρατιωτικό σώμα για ενέδρα»- «στρατιωτικό σώμα»), ελλοχεύω, λέσχη («κοιτώνας»- «δημόσιος τόπος συναντήσεων»- «εντευκτήριο»). Από την ίδια ρίζα έχουμε τα ξένα: λατ. lectus «κρεβάτι» (απ΄ όπου και το γαλλ. lit ), αγγλ. lie «κείμαι» και γερμ. liegen, αρχ. σκανδιναβ. lag(u)-, απ΄ όπου το αγγλ. law «νόμος» (αρχική σημ. «αυτό που έχει τεθεί και αποτελεί κείμενο», ανάλογο προς το γερμ. Gesetz «νόμος», από το ρήμα setzen «θέτω»). Ενα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αρχική ρίζα (s)ker- (ελλην. κερ ) με βασική σημασία «κόβω- δρέπω». Από αυτήν τα ελλην. κέρμα, κορμός και κορμί, κουρά, κουρεύω, κουράζω (αρχ. σημασία «τιμωρώ με κούρεμα»), καρπός, εγκάρσιος, κρίνω (αρχική σημασία «κόβω σε κομμάτια και τα διαχωρίζω») και πολλά ξένα όπως λ.χ. λατ. curtus (απ΄ όπου γαλλ. court), αγγλ. short «κοντός», shear «κόβω- κουρεύω», share «μοιράζω», shirt «πουκάμισο», skirt «φούστα»,sharp «αιχμηρός», ακόμη και score «εγκοπές σε ξύλο για μέτρηση» (απ΄ όπου το ελλην. σκορ).

Και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ετυμολογικού πεδίου: τα παράγωγα και τα σύνθετα τού φίλος. Μερικά παράγωγα: φιλία, φιλώ, φιλικός, φιλαράκος, φίλτρο (μητρικό), φιλαινάδα, φιλεύω, φίλτατος. Μερικά σύνθετα: φιλ(ο)- φίλαθλος, φιλαλήθης, φιλάνθρωπος, φιλάργυρος, φιλάσθενος, φιλειρηνικός, φιλελεύθερος, φιλέλληνας, φιλεύσπλαχνος, φιλήσυχος, Φίλιππος - φιλόδοξος, φιλόζωος, φιλοδωρώ, φιλόλογος, φιλονικώ, φιλόξενος, φιλόσοφος, φιλοτελισμός, φιλόμουσος, φιλοτεχνώ, φιλότιμος, φιλοχρήματος--φίλος άφιλος, βιβλιόφιλος, ομοφυλόφιλος, υδρόφιλος, θεατρόφιλος.

Αυτή η ετυμολογική πλευρά προσέγγισης, αίσθησης και διδασκαλίας τής γλώσσας δίνει νέες δυνατότητες στην κατανόηση αλλά και στην εμβάθυνση και την απόλαυση, θα έλεγα, τής γλώσσας. Μέσα απ΄ αυτή καταλαβαίνει κανείς (χωρίς πολλές θεωρητικές αναλύσεις) τον συστημικό χαρακτήρα τής γλώσσας: ότι σε κάθε ανθρώπινη γλώσσα δεν υπάρχουν αποκομμένες λέξεις ή γλωσσικά στοιχεία. Όλα συνέχονται σε σύνολα και υποσύνολα ώστε να είναι δυνατή η εκμάθηση και η ταχύτατη ανάκλησή τους στην επικοινωνία. Η λέξη κλίνω λ.χ. εντάσσεται σ΄ ένα πεδίο ομορρίζων με σημείο εκκίνησης τη βασική τους σημασία: κλίση, επικλινής, κεκλιμένος, κλιτύς, κλίτος, κλίμα («κλίση, κατωφέρεια εδάφους»- «ζώνη γης, περιοχή»- «οι καιρικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν μια περιοχή»), κλίμακα, κλιμάκιο, κλιματισμός, κλιμακτήριος, κλίνη, κλινικός, κλινήρης, αποκλίνω (απόκλιση), συγκλίνω, παρεκκλίνω, υποκλίνομαι, εγκλίσεις ,κατάκλιση κ.ά. Αν αξιοποιούσαμε με συστηματικό τρόπο στο σχολείο (βιβλία, λεξικά, κείμενα) την ετυμολογία, πόσα πράγματα δεν θα φωτίζονταν στη γλώσσα, πόσο βάθος και εύρος θα αποκτούσαν οι λέξεις και πόσο ενδιαφέρον για τους μαθητές. Τότε θα ένιωθε ο μαθητής- με ευχάριστη, αποκαλυπτική και δημιουργική έκπληξη- ότι το εξέχω έδωσε τα εξοχή,έξοχος και κατ΄ εξοχήν• το προβάλλω το πρόβλημα (ό,τι μπαίνει μπροστά ως εμπόδιο και πρέπει να ξεπεραστεί) και την προβλήτα (ακτή)• το προβαίνω την πρόβαση και τα πρόβατα (που σήμαιναν ακόμη και «την κινητή περιουσία» σε αντίθεση με τα κειμήλια - από το κείμαι- που ήταν «η ακίνητη περιουσία» )• ότι το χάος (μέσω τού λατ. chaos και τού γαλλ. gaz ) έδωσε το γκάζι• η γραμματική (μέσω των αγγλ. grammar, glammar και glamour ) επέστρεψε ως γκλάμουρ και γκλαμουριά • ότι το ύπνος έδωσε το έξ-υπνος και το ξύπνιος, ενώ το εγείρομαι («σηκώνομαι από τον ύπνο») έδωσε μέσω τού παρακειμένου εγρήγορα το (ε)γρήγορος και το εγρήγορση.

Τελικά πιστεύω ότι μια τέτοια θεώρηση τής γλώσσας από τη σκοπιά τής ετυμολογίας μάς αποκαλύπτει τον κόσμο μας, τη σκέψη μας, την ιστορία μας και, πάνω απ΄ όλα, τον πολιτισμό μας.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
http://www.babiniotis.gr/

Ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά (7)

(κλικ επάνω στην εικόνα του κειμένου για μεγέθυνση)

Και άλλες διεθνείς ειδήσεις στα αρχαία ελληνικά από την ιστοσελίδα του Καταλανού καθηγητή κλασσικής φιλολογίας Joan Coderch-i-Sancho “Akropolis World Νews” (http://www.akwn.net/).

Η πρώτη αναφέρεται στην ανταλλαγή πυρών μεταξύ Βορείου και Νοτίου Κορέας στην περιοχή της Κίτρινης θάλασσας, η δεύτερη στην απολογία του πρώην Πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνυ Μπλαίρ στην διακστική διερεύνηση για την εμπλοκή στον πόλεμο του Ιράκ, η τρίτη στην δήλωση του Γάλλου ΥΠΕΞ ότι η χώρα του δεν πρόκειται να στείλει επί πλέον στρατεύματα στο Αφγανιστάν και η τελευταία στην συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ Πούτιν και Γκαντάφι για την πώληση όπλων από την Ρωσσία στην Λιβύη.

ΔΕΕ

Αρχαία Θεσσαλία

Αρχαία Θεσσαλία

Θεσσαλοί: Ένα από τα σημαντικά φύλα της κεντρικής Ελλάδος, το οποίο έδωσε το όνομά του στην περιοχή που μέχρι σήμερα είναι γνωστή ως Θεσσαλία και η οποία παλαιότερα έφερε την ονομασία Αιμονία (Πλίνιος, IV 7, 14) από τους Αίμονες, Πελασγία και Αιολίς. Κατά την παράδοση, γενάρχης των Θεσσαλών ήταν ο επώνυμός τους, Θεσσαλός, υιός του Αίμονος και εγγονός του Πελασγού. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Θεσσαλός ήταν βασιλεύς της Φθίας και πατέρας του Γραικού, από τον οποίον πήραν το όνομά τους οι κάτοικοι της περιοχής, Γραικοί. Οι Θεσσαλοί, εντοπίζονται στην αρχή της Μεσοελλαδικής Εποχής (1900 π.Χ.) στα σύνορα Ηπείρου και Θεσσαλίας, όπου θα διαμορφωθούν γλωσσολογικά, με αποτέλεσμα η διάλεκτός τους να καταλαμβάνει ενδιάμεση θέση μεταξύ της Δυτικής (Ηπειρωτικής) ομάδος και της Αιολικής (βλ. Ι.Ε.Ε. τομ. Α΄ σελ. 376).

Στις αρχές του 12ου αιώνα π.Χ. οι Θεσσαλοί, ακολουθώντας το παράδειγμα των μέχρι τότε γειτόνων τους Βοιωτών, θα εισβάλουν και αυτοί στις εύφορες πεδιάδες ανατολικά και αφού εκδιώξουν το μεγαλύτερο τμήμα των Βοιωτών, θα υποτάξουν βαθμιαία, μέχρι το τέλος του 12ου αιώνα π.Χ., τα αιολόφωνα φύλα των δυτικών περιοχών της χώρας που θα πάρει από αυτούς το όνομά της (Θεσσαλία). Ευρήματα από διάφορες θέσεις της Θεσσαλίας του 11ου και 10ου αιώνα π.Χ. αποκαλύπτουν τρεις τοπικούς πολιτισμούς. Ο πρώτος, κάλυπτε την δυτική και κεντρική Θεσσαλία και αποδίδεται στους εισβολείς Θεσσαλούς. Ο δεύτερος και ο τρίτος, στην περιοχή της Λάρισας και στα παράλια του Παγασητικού αντίστοιχα, αποδίδονται στους παλαιότερους κατοίκους αυτών των περιοχών, που δεν είχαν υποταχθεί ακόμη. Τα αρχαιολογικά στοιχεία πάντως αποδεικνύουν ότι η πολιτιστική ενότητα της Θεσσαλίας αποκαταστάθηκε στην διάρκεια του 9ου αιώνα π.Χ. γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τότε ολοκληρώθηκε η κατάκτηση της χώρας από τους Θεσσαλούς.

Οι Θεσσαλοί, όταν ολοκλήρωσαν την κατάκτηση, μοίρασαν την χώρα (βλ. Χάρτη) σε τέσσερα τμήματα με επικεφαλής τους λεγόμενους τετράρχες :

α) Την Πελασγιώτιδα, η οποία περιλάμβανε κυρίως την λεκάνη της Βοιβηίδος λίμνης, εκτεινόμενη λίγο προς τα ΒΔ και πέρα από τον Πηνειό, καθώς και προς ΝΑ μέχρι τον Παγασητικό κόλπο. Σημαντικότερες πόλεις, η Λάρισα, η Γυρτώνη, η Κρανών, αι Φεραί με το λιμάνι των Παγασών και η Σκοτούσσα, κοντά σον περίφημο λόφο Κυνός Κεφαλαί, όπου το 197 π.Χ. ο Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας ηττήθηκε από τους Ρωμαίους.

β) Την Θεσσαλιώτιδα, στο ΝΔ τμήμα της χώρας, με σπουδαιότερες πόλεις την Φάρσαλο, την Άρνη (η οποία αργότερα μετονομάσθηκε σε Κιέριον ή Πιέριον) και την Μητρόπολιν.

γ) Την Ιστιαιώτιδα ή Εσταιώτιδα, στο ΒΔ τμήμα, εκτεινόμενη και προς τα ανατολικά για να περιλάβει την Περραιβία. Κυριότερες πόλεις οι Γόμφοι, η Τρίκκη, και η Ολοοσσών.

δ) Την Φθιώτιδα και σωστότερα την Αχαΐα Φθιώτιδα, στα ΝΑ της χώρας, με πόλεις την Άλον, την Ίτωνα, την Πύρασσο, την Λάρισσα Κρεμαστήν, την Λαμία, την Ηράκλεια (Τραχίς, η παλαιότερη ονομασία της) και την Υπάτη.

Τέλος πρέπει να αναφέρουμε και την Μαγνησία, στα ανατολικά, η οποία περιλάμβανε ολόκληρο το παραθαλάσσιο τμήμα νοτίως των Τεμπών (βλ. σχετικά και την περιγραφή του Στράβωνος, Θ΄ V.3). Οι παλαιότεροι κάτοικοι της χώρας, κυρίως αιολόφωνα φύλα, αλλά και προελληνικοί λαοί, υποδουλώθηκαν στους Θεσσαλούς και έγιναν δουλοπάροικοι, οι λεγόμενοι Πενέσται. Η θέση τους ήταν καλύτερη από τους Είλωτες της Σπάρτης, όπως προκύπτει από διάφορες αναφορές αρχαίων κειμένων.

Αρχικά, ανώτατος άρχων ήταν ο ταγός, ο οποίος ήταν αιρετός και ισόβιος. Αργότερα με τις νέες κατακτήσεις, υπήρξε ανάγκη αναδιοργάνωσης και η χώρα χωρίσθηκε όπως προαναφέραμε σε τέσσερα μέρη με επικεφαλής τους τετράρχες.

Στους Περσικούς πολέμους, στην αρχή, μόνον ο ταγός της Λαρίσης, από τον περίφημο οίκο των Αλευαδών, τάχθηκε με το μέρος των Περσών. Οι υπόλοιποι Θεσσαλοί συμφώνησαν να αντιτάξουν άμυνα με τους άλλους Έλληνες στην κοιλάδα των Τεμπών. Όταν το σχέδιο αυτό ματαιώθηκε, αναγκάσθηκαν και οι υπόλοιποι Θεσσαλοί να πάνε με το μέρος των Περσών.

Την περίοδο των συγκρούσεων μεταξύ Αθήνας, Σπάρτης και Θηβών για την ηγεμονία της Ελλάδος, οι Θεσσαλοί ήσαν διεσπασμένοι και οι συμμαχίες συνάπτονταν αναλόγως των συμφερόντων κάθε περιοχής, κυρίως δε βάσει των συμφερόντων των ισχυρών οίκων, όπως οι Αλευάδες της Λαρίσης, οι Σκοπάδες της Κραννώνος, οι Εχεκρατίδες της Φαρσάλου κ.λ.π.

Γύρω στο 380 π.Χ. στην Θεσσαλία δεσπόζει η σημαντική μορφή του τυράννου των Φερών Ιάσονα, ο οποίος πέτυχε να κυριαρχήσει στο μεγαλύτερο τμήμα της Θεσσαλίας. Είχε συνάψει συμμαχία με τον βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα τον Γ΄ ενώ κατέστησε υποτελή του, τον βασιλιά Αλκέτα της Ηπείρου. Τα σχέδιά του για την ένωση όλων των Ελλήνων σε κοινή εκστρατεία εναντίον των Περσών είχαν ζωηρή απήχηση στις ψυχές των Αθηναίων πατριωτών και κυρίως του Ισοκράτους. Δυστυχώς, ο μεγάλος αυτός Έλληνας δολοφονήθηκε το 370 π.Χ.

Οι Θηβαίοι επωφελούμενοι της δολοφονίας του Ιάσονος εισέβαλαν στην Θεσσαλία με αρχηγό τον Πελοπίδα και στις πόλεις που κατέλαβαν δημιούργησαν το «Κοινόν των Θεσσαλών». Στην συνέχεια όμως, οι εμφύλιες διαμάχες που ξέσπασαν είχαν ως τελικό αποτέλεσμα να υπαχθεί βαθμιαία ολόκληρη η Θεσσαλία στην σφαίρα επιρροής της Μακεδονίας και ως το 344 π.Χ. ο βασιλεύς των Μακεδόνων Φίλιππος Β΄ θα καταστεί ο αδιαφιλονίκητος άρχων της Θεσσαλίας.

Αργυρή Δραχμή Λαρίσης (περίπου 360-350 π.Χ.)

Το περίφημο ιππικό των Θεσσαλών θα χρησιμοποιηθεί ευρύτατα από τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ασία και στις κατακτήσεις του. Μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου οι Θεσσαλοί συμμάχησαν με τους Αθηναίους σε μια προσπάθεια κατάλυσης της μακεδονικής κυριαρχίας αλλά χωρίς αποτέλεσμα, παρά τις κάποιες αρχικές επιτυχίες.

Η Θεσσαλία θα γίνει η βάση του Δημητρίου του Πολιορκητή, ο οποίος θα ιδρύσει την Δημητριάδα, που θα γνωρίσει σύντομα περίοδο ακμής και θα αναδειχθεί σε μία από τις σπουδαιότερες θεσσαλικές πόλεις. Η Θεσσαλία σε όλη σχεδόν την διάρκεια του 3ου αιώνα π.Χ. θα παραμείνει στην εξουσία των Μακεδόνων, συνδεδεμένη άμεσα με τον μακεδονικό θρόνο.

Μετά την επικράτηση των Ρωμαίων στους πολέμους τους εναντίον της Μακεδονίας, ανακήρυξαν την Θεσσαλία «ελεύθερη» και ρωμαϊκές φρουρές διαδέχθηκαν τις μακεδονικές. Το 194 π.Χ. οργάνωσαν νέο «Κοινό» στο οποίο δεν περιλαμβανόταν η Μαγνησία και η Περραιβία.

Η Θεσσαλία θα γίνει θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων στην διάρκεια των εμφυλίων πολέμων των Ρωμαίων, μέχρι την τελική ανάδειξη του Οκταβιανού Αυγούστου ως αυτοκράτορος.

Με την αναδιοργάνωση των επαρχιών που ακολούθησε η Θεσσαλία θα υπαχθεί στην ρωμαϊκή επαρχία της Αχαΐας (=Νότια Ελλάς).

Γλωσσικά...

Ένα κείμενο του πολυδιαφημισμένου από την μαρξιστική Αριστερά "πρωτοπόρου εχπαιδευτικού" Δημήτρη Γληνού, ο οποίος "ανακάλυψε" την θεραπεία της αγραμματωσύνης! Με ποιόν τρόπο; Με την καταστροφή της γλώσσας μας ώστε να εξαφανισθούν οι εγγράμματοι! Τόσο απλό...

Διαβάστε το βαρύγδουπο άρθρο του που ακολουθεί, γραμμένο στο ατονικό!

ΔΕΕ

(Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Πρωτοπορία", τομ. 1930, σελ. 76-77)

Δημήτρης Γληνός: Η θεραπεια της αγραμματωσύνης

(Σημείωση "Πρωτοπορίας": Ο κ. Δημ. Γληνος απο περσυ το Φλεβαρη (1929) εκηρυξε την αναγκη να εφαρμοσουμε τη Λατινικη γραφη, για να γλυτωσουμε απο ανοητους κοπους κι απο την πληγη της αγραμματωσυνης. Με τον τιτλο «Το κυμα της αγραμματωσυνης» εδημοσιεψε στο περιοδικο «Ο νεος δρομος», που εβγαινε τοτες μια σειρα απο αρθρα. Το συμπερασμα από ταρθρα εκεινα, που καταληγει στην υποστηριξη της ιδεας για το Λατινικο αλφαβητο, το ξαναδημοσιευουμε εδω:

Το συμπερασμα ειναι, πως το ελληνικο εκπαιδεφτικο συστημα και στην οργανωση των σχολιων και στα προγραμματα, και στη μορφωση των δασκαλων και στη διοίκηση και στα υλικα μεσα της αγωγης, αν συγκριθει με ταλλα αστικα συστηματα, ειναι απολυτα καθυστερημενο και χρειαζεται ριζικη αναδιοργανωση.

Υστερα λοιπον απο τη διαπιστωση, που καμαμε ως προς τα βαθυτερα αιτια της αγραμματωσυνης, ειναι ολοφανερα τα μεσα, που επιβαλλονται για τη θεραπεια:

Α). Ως προς την ορθογραφια: Η σημερινη ελληνικη ορθογραφια δε μπορει να κρατηθει. Οι λυσεις ειναι τρεις: 1) ν’ απλοποιηθει το σημερινο oρθoγραφικo συστημα συντηρητικα. Δηλαδη: Να καταργηθoυν οι τονοι και τα πνεβματα. Ο Ελισαιος Γιανιδης εχει προτεινει ενα αρκετα καλο συστημα ωςπρος αφτο. Ενα αλλο συστημα ειναι να κρατηθει ενας τονος για καθε τονιζομενη λεξη. Να καταργηθoυν τα διπλα συμφωνα παντου. Το αυ, ηυ, ευ, να γραφονται οπως προσφερονται. Η συνιζηση να γραφεται παντου με ι. 2) Να εισαγαγουμε τη φωνητικη ορθογραφια. Οι Ελληνες της Ρουσιας εκαμαν την αρχη. Μπορουμε να μελετησουμε το συστημα-τους και να τοδιορθωσουμε. 3) Να παρουμε το λατινικο αλφαβητο. Την τριτη λυση θεωρουμε για την καλυτερη, γιατι πρωτα πρωτα μας εισαγει μoρφικα στην οικογενεια των εβρωπαϊκων λαων, επειτα λυνει με μιας ολοκληρο το ορθογραφικο προβλημα. Δε θα μπορει και θελοντας κανεις ν’ ανορθογραφησει. Τριτο και πολυ σπουδαιο: Διατηρει ανεπαφη την ορθογραφια της αρχαιας και της αρχαϊζουσας, δε δημιουργει επομενως, διπλες οπτικες εικονες για καθε λεξη. Ετσι η ψυχολογικη αντισταση για ολους μας υπερνικιεται με μιας και εφκολυνονται, οσοι θα μαθαινουν τα αρχαια ελληνικα. Ως προς το ζητημα του «Εθνικου φιλοτιμου» αρκει να υπενθυμισουμε, πως και οι προγονοι-μας το αλφαβητο το πηραν απο τους Φοινικες και ακομα πως το Λατινικο αλφαβητο καταγεται απο το ελληνικο.

Β). Ως προς τη γλωσα. Να καθιερωθει η δημοτικη απο το δημοτικο σκολειο ως το Πανεπιστημιο. Ενας λαος, μια γλωσα. Αν η καθαρεβουσα εχει οποιοδηποτε μνημειο αξιο να κρατηθει - που ειναι πολυ προβληματικο - να μεταφραστει στη δημοτικη.

Γ). Ως προς τον κλασικισμο: Η σπουδη της αρχαιας ελληνικης και λατινικης να περιοριστει σε κεινους, που επαγγελματικα υπηρετει, φιλολογους, νομικους, θεολογους. Τα αρχαια λογοτεχνικα μνημεια να διαβαζονται απο ολους τους αλλους σε μεταφραση στη δημοτικη. Ο «κλασικισμος» θα παρει το ουσιαστικο περιεχομενο, που του δινει η σημερινη στιγμη του πολιτισμου.

Δ). Ως προς το εκπαιδεφτικο συστημα. Τελεια αναδιοργανωση απο το δημοτικο σκολειο ως το Πανεπιστημιο και ως προς τα προγραμματα και ως προς τη διοικηση και ως προς τη μορφωση των δασκαλων και ως προς τα υλικα μεσα της παιδειας.

Αφτη ειναι η σωστη θεση του προβληματος της αγραμματωσυνης στη γενικοτερη επισκοπηση-του.

Το "επινοημένο" ελληνικό έθνος

Ένα σημαντικότατο άρθρο του παλαίμαχου και έμπειρου βορειοελλαδίτη δημοσιογράφου Γιώργου Σκαμπαρδώνη που αξίζει να διαδοθεί.

ΔΕΕ

ΑΣΤΕΙΑΤΟΡΙΟΝ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗ. Από την εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» 17 Ιανουαρίου 2010

http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=49865

«Ξαναδιαβάζω εδώ κι εκεί μερικά από τα φαιδρά κλισέ που μας ήθελαν ανθρώπους χωρίς ιδιότητες, χωρίς έθνος, χωρίς πατρίδα, χωρίς πολιτισμό, χωρίς συνέχεια, εύπλαστο ντοματοπελτέ, που θα τον ζυμώνανε συνοικιακές νομενκλατούρες με στερεότυπα του 1920, επιμένοντας ότι:

Η Θεσσαλονίκη δεν απελευθερώθηκε, λέει, το 1912, αλλά προσαρτήθηκε. Πού και σε ποιον προσαρτήθηκε; Με αυτήν την έννοια, το 1821 δεν έγινε ελληνική επανάσταση, δεν δημιουργήθηκε ελληνικό κράτος, αλλά προσαρτήθηκε η Πελοπόννησος σε κάτι επινοημένο, που δεν υπήρξε, ως λαός, 4.000 χρόνια, στον ίδιο τόπο, με την ίδια γλώσσα, το ίδιο φρόνημα, τον ίδιο πολιτισμό και την ίδια θρησκεία, αρχαιοελληνική ή χριστιανική. Δεν υπήρξε ο ελληνισμός, αλλά ένα σύνολο εργαζομένων χωρίς ιδιότητες. Που δεν έκαναν φιλοσοφία, πολιτική, αρχιτεκτονική, θέατρο, γεωγραφία, αστρονομία, ιατρική, ιστορία, μαθηματικά, μουσική, λογοτεχνία, πολέμους. Αλλά τι έκαναν; Εργάζονταν. Εργάζονταν γενικά και αφηρημένα σε έναν μη τόπο, εκτός χρόνου και άνω ποταμών.

Θα τρελαθούμε. Ξαναδιαβάζω το ανέκδοτο περί δήθεν ασυνέχειας, κατά βάθος πρόκειται για ανθελληνικό μένος. Και πώς γίνεται κάποιος που μισεί έναν λαό να θέλει και να τον σώσει ντε και καλά και μάλιστα από τον ίδιο του τον εαυτό; Ωραίοι Προκρούστες: Μαγκώνουν το ιδεολόγημα και εκεί μέσα τραβολογούν με το ζόρι μια απείρως πλούσια και πολυδιάστατη πραγματικότητα, για να τους βγει το κλισέ, έστω και στραμπουλιγμένο.

Επειτα, το γνωστό παραμύθι: Η Θεσσαλονίκη από το 1900 και μετά και μέχρι τον μεσοπόλεμο υπήρξε πολυπολιτισμική (άλλος πονηρός όρος αυτός), άρα πρέπει να ξαναγίνουμε έτσι. Η Θεσσαλονίκη τον μεσοπόλεμο υπήρξε πολυεθνοτική και ανηλεώς διεκδικούμενη από όλους: Τούρκους, Φράγκους, Αλβανούς, Βουλγάρους, Ρουμάνους, Σέρβους, και τώρα ακόμη και από τους Σκοπιανούς. Διεκδικούμενη με κάθε τρόπο. Οι κοινότητες τον μεσοπόλεμο δεν ζούσαν εδώ αρμονικά, όπως γίνεται στο Λος Αντζελες ή στο Λονδίνο, και η πόλη ήταν πλημμυρισμένη από πράκτορες. Παραδείγματα; Απειρα. Το κίνημα του βούλγαρων “Βαρκάρηδων”, το “Ιλιντεν”, ο Μακεδονικός Αγώνας (ένοπλη φάση 1904-1908), η διαρκής εμπλοκή των Σέρβων, οι τρεις απάνθρωπες βουλγαρικές κατοχές της Μακεδονίας μέχρι το 1944, τα ρουμανικά σχολεία προπαγάνδας, και το ότι ακόμη και τώρα κάποιοι μιλούν για αλβανική Μακεδονία κτλ. Ακόμη και με τους Ισραηλίτες η συμβίωση δεν ήταν ειδυλλιακή και ας προσπαθούν κάποιοι να εξωραΐσουν τα πράγματα, καλύπτοντας την απλή αλήθεια. Υπήρξαν διαρκείς συγκρούσεις ελλήνων και εβραίων εμπόρων, υπήρξε προσπάθεια αυτονόμησης της πόλης από την πλευρά των Ισραηλιτών στα 1915 (υπό την προστασία, υποτίθεται, των Μεγάλων Δυνάμεων), υπήρξαν πολλές διαμάχες, έγινε ο εμπρησμός του Κάμπελ στα 1931… Οχι ότι μεταξύ των δύο κοινοτήτων δεν υπήρξαν και καλές μέρες συγκατάβασης και καλής συνεργασίας. Υπήρξαν, ευτυχώς, για μεγάλα διαστήματα. Αλλά ποτέ τα πράγματα δεν ήταν τρυφερός έρως μεταξύ “πολιτισμών”. Τι θα πει “πολιτισμός” εν προκειμένω; Για λαούς και έθνη πρόκειται. Για κρυφό και ενίοτε φανερό πόλεμο. Για ανελέητα εθνικά, πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Ας μην ξεχνούμε και τον Μαρξ ή ας μην τον θυμόμαστε κατά περίσταση.

Αυτά τα απλά κάποιοι φοβούνται να τα πουν, μην και κακοχαρακτηριστούν, μην και υποστούν κριτική ως δήθεν εθνικιστές. Ε, και; Τι να κάνουμε; Ο ελληνισμός ζει εδώ 2.500 χρόνια, μεταλλασσόμενος μέσα στην ιστορική περιπέτεια. Τα λοιπά είναι για προπαγανδιστικά ημερολόγια της -χρυσής κατά τα άλλα- δεκαετίας του τριάντα κυρίως, που μερικοί την κάνουν… τιράντα».

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (15)

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (ζ)

(Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 10-1-2009 φ. 48)

Ολοκληρώνοντας τούτη την αναδρομή στις προσπάθειες για την κατάργηση του ελληνικού αλφαβήτου και την υιοθέτηση του λατινικού, θεωρούμε απαραίτητο να αναφέρουμε τις απόψεις για το θέμα ενός κορυφαίου Έλληνα διανοητή, τον οποίο μνημονεύουμε συχνά, του Γιάννη Καλιόρη, που τονίζει τα εξής συγκλονιστικά:

«…Όπου λοιπόν και να στραφεί το βλέμμα, σε περιοδικά και βιβλία, σε δρόμους και προθήκες, σε αντικείμενα και σώματα ανθρώπινα, σε αυτοκίνητα και γήπεδα, σε σάκες μαθητών, καθώς και σε συστήματα «ηλεκτρονισμένων» πληροφοριών, συναντά την ολοένα και πιο έντονη παρουσία της ξενόγραφης διατύπωσης, εξοικειώνεται μαζί της, εθίζεται σ’ αυτήν, την αποδέχεται σαν αυτονόητο εικαστικό στοιχείο της καθημερινής του ζωής, ενοφθαλμισμένο στον ευρύτερο διάκοσμο του ελληνικού χώρου, που τον αλώνει με αλλεπάλληλες προσχώσεις και κάποτε τον συναντά αυτοδύναμα. Όλ’ αυτά καλλιεργούν το έδαφος, χωρίς βέβαια να γίνονται μ’ αυτόν τον σκοπό, για την αντικατάσταση του ελληνικού αλφαβήτου με το λατινικό. Και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί σαν κάτι το απίθανο επειδή είναι άθλιο και τερατώδες – συνηθισμένη αντίδραση όσων το πρωτακούν επειδή το θεωρούν υπερβολικά υπέρογκο και γελοίο για να το πιστέψουν. Γιατί αυτή η θέση υποστηρίχθηκε κατά καιρούς σοβαρά (κι όταν το θέμα δεν είχε ακόμα τεθεί εμπράκτως), με επιχειρήματα μη σοβαρά, από ανθρώπους που δεν ήταν τυχαίοι και που ανελάμβαναν σχετικές προσπάθειες, τις οποίες όμως ματαίωνε η αντίσταση των λογίων και γενικότερη συνείδηση της εθνικής ταυτότητος. Γιάννης Σιδέρης, Φώτος Γιοφύλλης, Κώστας Καρθαίος, Άρης Αλεξάνδρου κ.ά. συνιστούσαν ανεπιφύλακατα την χρήση των λατινικών χαρακτήρων για τη γραφή της νέας ελληνικής…».

«…Σήμερα η κίνηση για την εισαγωγή του λατινικού αλφάβητου αναζωπυρώνεται σιγά σιγά και οι υποστηρικτές του θεωρούν ότι οι συνθήκες γίνονται όλο και πιο πρόσφορες για να τεθεί τι θέμα, κλιμακωμένο σε τονο-ορθογραφική απλοποίηση, φωνητική γραφή, λατινικό αλφάβητο…».

«…Άλλοι πάλι θιασώτες του συστήματος, που δεν είναι ιδιώτες απλοί, αλλά κατέχουν θέσεις στον εκπαιδευτικό μηχανισμό ή σε κέντρα ερευνητικά και ιδρύματα, περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για την αποφασιστική ομοβροντία, καλλιεργώντας, ο καθένας στον κύκλο του, προφορικά και ανεπίσημα, την ιδέα του αλφαβητικού εκλατινισμού και αποφεύγοντας για λόγους τακτικής να εκφραστούν εγγράφως και δημοσίως – γι’ αυτό άλλωστε και δεν δικαιούμαστε να τους κατονομάσουμε εδώ…».

(«Ο γλωσσικός αφελληνισμός» ΠΟΛΥΤΥΠΟ Αθήνα 1984, σελ. 59-61)
Ένας άλλος διανοητής, ο Στέλιος Ράμφος, εκφράζει τους φόβους του ότι:

«…την τονική μεταρρύθμιση θα ακολουθήση αναπόδραστα επέμβαση στην ιστορική ορθογραφία – η επέμβαση έχει ήδη αρχίσει ως «απλοποίηση» – την επέμβαση στην ιστορική ορθογραφία θα ακολουθήση ενδεχομένως εισαγωγή της μεγαλογράμματης γραφής, δηλαδή εξοβελισμός ολοσχερής του μουσικορρυθμικού στοιχείου ακόμη και σαν αναμνήσεως, που με την φροντίδα των ενδιαφερομένων δεν αποκλείεται να καταλήξη σε καθιέρωση του λατινικού – ελληνικής εξ άλλου προελεύσεως – αλφαβήτου. Οι διαδοχικές μεταβάσεις θα αποφασίζονται κάθε φορά εν ονόματι πρακτικής σκοπιμότητας…».

(«Γλωσσοδιορθωτές και τονοφάγοι»-Ακριτικά τετράδια-Αθήνα 1983, σελ. 25)

Τέλος, θεωρώ ότι δεν πρέπει να παραλείψω τις σκληρότατες δηλώσεις του μεγαλύτερου Έλληνα φιλοσόφου του 20ου αιώνα, του Κορνήλιου Καστοριάδη, ο οποίος είχε καταγγείλει εξοργισμένος:

«…Αν δεν θέλετε, κύριοι τού υπουργείου, να κάνετε φωνητική ορθογραφία, τότε πρέπει ν' αφήσετε τους τόνους και τα πνεύματα, γιατί αυτοί που τούς βάλανε ξέρανε τι κάνανε. Δεν υπήρχαν στα αρχαία ελληνικά, γιατί απλούστατα υπήρχαν μέσα στις ίδιες τις λέξεις. Αυτοί, οι Κριαράς και οι άλλοι, τα κτήνη τα τετράποδα που έκαναν αυτές τις μεταρρυθμίσεις - αυτό παρακαλώ να γραφεί στις εφημερίδες - δεν ξέρουν τι είναι γλώσσα. Δεν ξέρουν αυτό που γνώριζε η κόρη μου στα τρία της χρόνια. Μάθαινε μία λέξη και μετά έψαχνε για τις συγγενείς της. Αυτό είναι μια γλώσσα. Ένα μάγμα, ένα πλέγμα, όπου οι λέξεις παράγονται οι μεν από τις δε, όπου οι σημασίες γλιστράνε από τη μία στην άλλη, είναι μια οργανική ενότητα από την οποία δεν μπορείς να βγάλεις και να κολλήσεις πράγματα, δυνάμει μιας ψευτοκυβέρνησης, καθισμένος σ' ένα γραφείο στο υπουργείο Παιδείας. Η κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων είναι η κατάργηση της ορθογραφίας, που είναι τελικά η κατάργηση τής συνέχειας. Ήδη, τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη, γιατί αυτοί είναι γεμάτοι από τον πλούτο των αρχαίων ελληνικών. Δηλαδή, πάμε να καταστρέψουμε ό,τι κτίσαμε. Αυτή είναι η δραματική μοίρα τού σύγχρονου ελληνισμού...».

(Από το αφιέρωμα του περιοδικού Nέμεσις στην τονική μεταρρύθμιση του 1982 με άρθρα και απόψεις περί του πολυτονικού συστήματος – Μεταφορά στο διαδίκτυο από το ηλεκτρονικό περιοδικό «Αντίβαρο»)

Κλείνοντας αυτήν την σύντομη εξιστόρηση, ισχυρίζομαι ότι όλα τα παραπάνω συνδέονται άμεσα με την επιβίωσή μας ως ανεξάρτητο Έθνος, ειδικά στην εποχή της κατευθυνόμενης παγκοσμιοποίησης. Διότι είναι πλέον αρκετά γνωστό και εύκολα κατανοητό, ακόμα και στον πλέον καλοπροαίρετο αφελή, ότι στην παγκόσμια Ιστορία υπάρχουν άφθονα παραδείγματα εθνών και λαών που εξαφανίσθηκαν σε ελάχιστο συγκριτικά χρονικό διάστημα, έχοντας προηγουμένως υποδουλωθεί πολιτιστικά και πνευματικά, χωρίς βεβαίως να στενοχωρηθεί ή να ενοχληθεί ο οποιοσδήποτε τρίτος. Η ευθύνη ανήκει επομένως αποκλειστικά σ’ εμάς…

Δ.Ε.Ε.

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (14)

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (στ)

(Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 13-12-2008 φ. 47)

Συνεχίζουμε την εξιστόρηση των προσπαθειών από ορισμένους κύκλους για την επιβολή του Λατινικού αλφάβητου στην χώρα μας.

Είχαμε αναφερθεί σε έναν συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο, τον «ΚΑΛΒΟ», που πρωτοεμφανίσθηκε (1968) στην διάρκεια της δικτατορίας και ο οποίος φάνηκε να πρωτοστατεί στην προσπάθεια για την κατάργηση του παραδεδομένου συστήματος γραφής της γλώσσας μας.

Η εμπλοκή του εν λόγω εκδοτικού οίκου ξεκινάει με την επανέκδοση (το 1970) του βιβλίου του Ελισαίου Γιανίδη «Γλωσσικά πάρεργα», όπου προπαγανδίζεται η εφαρμογή του Λατινικού αλφάβητου. Δέκα χρόνια αργότερα (1980), η εκδοτική ομάδα του ΚΑΛΒΟΥ κυκλοφορεί ένα βιβλίο με τον τίτλο «Φωνητική γραφή», όπου ανακεφαλαιώνονται και καταγράφονται όλες οι σχετικές θεωρίες και απόψεις των υποψηφίων δολιοφθορέων της γλώσσας μας, οι οποίες μάλιστα υιοθετούνται από τους εκδότες, που υποστηρίζουν (σε ατονική γραφή!), τα εξής «προοδευτικά» και εξ ίσου αποκαλυπτικά:

«…ηδη η γρηγορη και πλατεια υιοθετηση του μονοτονικου συστηματος γραφης, εβαλε σε λειτουργία τους μηχανισμους μεταβασης στη φωνητικη γραφη…

…Η κατασταση των πνευματων σημερα δεν ειναι τετοια που να μην (sic) επιτρεπει την επαναφορα της προτασης για τη φωνητικη γραφη και το λατινικο αλφαβητο. Ασφαλως και αντίθετα συμφεροντα υπαρχουν και ελληνοκαπηλοι θα ξεφυτρωσουν παλι…»

Και συνεχίζουν παρακάτω:

«…η πυκνη κυκλοφορια συμβολων – ονοματων, λεξεων, σηματων – στην καθημερινη ζωη, που ειναι γραμμενα με λατινικους χαρακτηρες, ειτε προκειται για ελληνικες ειτε προκειται για ξενες λεξεις (προϊοντα–τοπωνυμια–ονοματα προσωπων) εχει εξοικειωσει τα παιδια και τον μη ξενογλωσσο πληθυσμο με την μορφη και την προφορα των λατινικων γραμματων. Και, τελος, οι εξελιξεις στην τεχνολογια της τυπογραφιας, με σημερινο σταθμο τη φωτοσυνθεση και τη φωτομηχανικη αναπαραγωγη, διευκολυνουν τεχνικα κατα πολυ την απλοποιηση της γραφης με το λατινικο αλφαβητο…» (σημ. ΔΕΕ οι υπογραμμίσεις δικές μου).

Τι να πρωτοθαυμάσει κάποιος στο παραπάνω κείμενο! Ελληνοκάπηλοι, λοιπόν, κατά τους υποστηρικτές των παραπάνω απόψεων, όσοι διαφωνούν για την αντικατάσταση του ελληνικού αλφάβητου με το λατινικό! Δεν εξηγούν όμως ποια ήσαν αυτά τα αντίθετα «συμφέροντα», που έθεταν εμπόδια στην υιοθέτηση του λατινικού αλφάβητου, ώστε να ενημερωθούμε και εμείς οι αδαείς.

Δυστυχώς όμως, οι παραπάνω δεν αποτελούσαν μοναδική περίπτωση ή μια γραφική εξαίρεση μεταξύ των «εκσυγχρονιστικών» κύκλων της εποχής. Ένα πλήθος από γλωσσοδιορθωτές, εκούσια ή ακούσια όργανα των υποκινητών της εκστρατείας για την αλλοίωση της γλώσσας μας και της πνευματικής μας κληρονομιάς, διαγκωνίζονται για να διαδώσουν τις «πρωτοποριακές» απόψεις τους.

Χαρακτηριστικό δείγμα τέτοιων τοποθετήσεων αποτελεί το εξωφρενικό «έργο» κάποιου Στέλιου Σταβρακάκι, ο οποίος αυτοσυστήνεται ως «καθιγιτίς» (sic) και μας συμβουλεύει τα παρακάτω νόστιμα:

«…εκατομίρια Έλινες, που δεν ίνε ιποταγμένι σε καμιά καταπίεσι κε εξάρτισι, μπορούν να αρχίσουν από τόρα να γράφουν σίμφονα μ’ αφτό το βιβλίο, χωρίς να ίνε ιποχρεομένι να δόσουν λόγο σε κανένα…».

Θα ήταν παράλειψη εάν δεν αναφέραμε και μια άλλη «προσπάθεια», που ξεκίνησε και πάλι από την Θεσσαλονίκη. Αναφέρομαι στην έκδοση ενός κλασσικού έργου («Η Μεταμόρφωση» του Φραντς Κάφκα) σε μετάφραση και φωνητική γραφή κάποιου «Θομά Σ. Σερμπίνι», ο οποίος στον πρόλογο του βιβλίου (Φραντς Κάφκα: «ι μετμόρφοσι», μετάφρασι Θομά Σ. Σερμπίνι – Εκδόσεις Πασχάλη, Θεσσαλονίκη) αναφέρει τα εξής:

«…μια επιστιμονικά επεξεργασμενι κε τεκμιριομένι φονιτικί γραφί για τιν γλόσα μας ίνε εβνόιτο πος θα ίνε έργο κάπιον ιδικόν ανθρόπον κε φορέον τις χόρας μας…».
Από την «παρέα» δεν λείπει και ο αρθρογράφος του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (Μ. Παπαϊωάννου στο φύλλο της 12-3-1984), που προτείνει (λίγο μετά την επιβολή του μονοτονικού), ως επόμενο βήμα την κατάργηση της ιστορικής ορθογραφίας και την αντικατάστασή της με την φωνητική γραφή.

Είχαμε αναφερθεί στο προηγούμενο σημείωμα στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εισαγωγή στο έργο του Αλέξ. Πάλλη, «Μπρουσός» (που επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ερμής» το 1975), όπου περιλαμβάνεται και μια αναδρομή του «γλωσσικού» από τον Επιμελητή της έκδοσης Εμμ. Μοσχονά με τον τίτλο «Ένας αιώνας δημοτικισμού». Αναφέρει λοιπόν ο Ε. Μοσχονάς τα παρακάτω:

«…Η αντίσταση εναντίον του καθεστώτος και κυρίως τα πρώτα απότομα ξεσπάσματα μετά τη πτώση του, επιφέρουν και παραπέρα διαφοροποιήσεις. Καθώς διαμορφώνεται ένας νέος επαναστατικός χώρος, έξω από τα γνωστά κομμουνιστικά πλαίσια, προκαλούνται και νέες γλωσσικές αλλοιώσεις στην ανάγκη να εκφραστούν ιδέες ανατροπής ενός κατεστημένου όπου εντάσσεται και ο παραδοσιακός ελληνικός κομμουνισμός. Ανάμεσα από τη μετωπική άμβλυνση και τις περιθωριακές ακρότητες, στο ίδιο χρονικό διάστημα, η γλώσσα οδηγείται στη σημαντικότερη φθορά της. Παράγοντες που προϋπάρχουν σε μικρότερη έκταση ή τώρα πρωτοεμφανίζονται – τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαφήμιση, εισβολή αναφομοίωτων ξένων λέξεων και ορολογιών κλπ. – καταστρέφουν και τους δυο γλωσσικούς τύπους…».

ΔΕΕ

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (13)

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (δ)

(Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 29-11-2008 φ.46)

Η θλιβερή δεκαετία του 1940 με τους πολέμους, τις ξένες κατοχές και το αιματοκύλισμα του τόπου, καθώς και η δεκαετία του 1950 με την προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας, διακόπτουν τις εξελίξεις στο θέμα, μια και το γενικότερο κλίμα δεν ευνοούσε παρόμοιες «μεταρρυθμιστικές» προσπάθειες, όπως απέδειξε και η περίφημη «Αντιδικία των τόνων».

Στην δεκαετία όμως του 1960 φαίνεται ότι αρχίζουν και πάλι να ωριμάζουν οι προϋποθέσεις για έναν ακόμα γύρο. Αυτήν την φορά ως «Κέντρο Επιχειρήσεων» φαίνεται ότι έχει επιλεγεί η Θεσσαλονίκη, όπως προκύπτει από τις σχετικές μεθοδεύσεις. Πράγματι, διαπιστώνουμε ότι στην «συμπρωτεύουσα» έχουν συγκεντρωθεί διάφοροι «εγκέφαλοι» που κατευθύνουν τις εκστρατείες των «μεταρρυθμίσεων» μέσα από πανεπιστημιακές διδασκαλίες, διαλέξεις, αρθρογραφίες κ.λπ. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα εξ άλλου είναι κατάλληλη και λόγω του παρελθόντος, μια και στην Θεσσαλονίκη, κατά κανόνα, έρχονται για πρώτη φορά στο φως οι κάθε είδους «νεωτερισμοί». Για παράδειγμα, το πανίσχυρο τότε δημοσιογραφικό συγκρότημα «Βελλίδη» (εφημερίδες ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚH) της «συμπρωτεύουσας» καταργεί αυθαίρετα από το 1963 το καθιερωμένο τονικό σύστημα και αντί για τόνους χρησιμοποιεί μια κουκκίδα, προφανώς για να υπάρξει ένας βαθμιαίος οπτικός εθισμός του κοινού, αλλά και για να αποφύγει σοβαρές αντιδράσεις, όπως και έγινε.

Τα χρόνια αυτά είναι η εποχή της κυβέρνησης Παπανδρέου και των πολυσυζητημένων τότε προσπαθειών Παπανούτσου για την «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση». Ένας άνεμος αλλαγής πνέει στην χώρα. Οι «εκσυγχρονιστικοί» κύκλοι δεν χάνουν βεβαίως την ευκαιρία προβολής αιτημάτων για τον «γλωσσικό εκμοντερνισμό» και να οργανώσουν «δημόσιες συζητήσεις», καλά μεθοδευμένες και ελεγχόμενες (το «κόλπο» είναι παμπάλαιο), να γράψουν άρθρα, να δώσουν συνεντεύξεις κ.λπ. με στόχο την αλλοίωση του γραπτού μας λόγου, με το πρόσχημα του «εκσυγχρονισμού», της «προόδου», του «εξευρωπαϊσμού» και άλλα τέτοιων ηχηρών.

Στα πλαίσια αυτών των εκδηλώσεων, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι απόψεις του καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και νεοεκλεγμένου (τότε) Ακαδημαϊκού Αγαπητού Τσομπανάκη, συμπορευόμενου με την ομάδα Κακριδή, ο οποίος κάνει μια δειλή πρόταση να επινοηθούν ειδικά σύμβολα για να αποδοθούν οι λατινικοί φθόγγοι b, d, g ταυτόχρονα με την υιοθέτηση του μονοτονικού, υποστηρίζοντας ότι η διατήρηση της παραδοσιακής γραφής επιφέρει πνευματική και οικονομική φθορά στο έθνος (Άρθρο του στο περιοδικό «Εποχές» τεύχη 39–40, 1966 – Σημ. ΔΕΕ).

Όπως εύστοχα σχολιάσθηκε: «…Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι αυτοί οι «καινοτόμοι» του ελληνικού γραπτού λόγου, μη έχοντας σοβαρά επιχειρήματα και για να συγκαλύψουν την εθνική ζημιά που θα επιφέρει η γλωσσική αλλοίωση, ρίχνουν το βάρος στην οικονομία χρήματος και χρόνου που θα προκύψει, ωσάν να ήταν η δασεία και η περισπωμένη οι μόνες υπεύθυνες για την γενικότερη πολιτιστική μας βραδυπορία!…».

Το πραξικόπημα του 1967 διακόπτει επιφανειακά αυτές τις εξελίξεις, αλλά κάτω από την επιφάνεια οι διεργασίες συνεχίζονται και μάλιστα ευνοούνται από την κακοποίηση της γλώσσας μας στα χείλη των εκπροσώπων του καθεστώτος.

Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εισαγωγή στο έργο του Αλέξ. Πάλλη, «Μπρουσός» (που επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ερμής» το 1975), περιλαμβάνεται και μια αναδρομή του «γλωσσικού» από τον Επιμελητή της έκδοσης Εμμ. Μοσχονά με τον τίτλο «Ένας αιώνας δημοτικισμού». Μεταφέρω κάποια αποσπάσματα με σχόλια για εκείνη την εποχή:

«…Η νέα δικτατορία, χωρίς καν τη μεταξική ευελιξία, μολονότι κάποιες πρώιμες, χωρίς συνέχεια, ενδείξεις προανάγγειλαν μια λαϊκότροπη νοοτροπία και έκφραση, ζητώντας να δικαιολογήσει την ύπαρξή της με τον κομμουνιστικό κίνδυνο, γυρνάει τα πράγματα πίσω στην εποχή του εμφυλίου και μοιραία στην αντίστοιχη όξυνση του γλωσσικού…

…Την υπεράσπιση της καθαρεύουσας αυτή τη φορά την αναλαμβάνει το «Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων» με ειδικό φυλλάδιο τεράστιας κυκλοφορίας…».

Όπως προανέφερα, κάτω από την φαινομενική αναστολή των προσπαθειών για δραστικές επεμβάσεις στην γλώσσα, σημειώνονται ζυμώσεις για την προετοιμασία «αλλαγών» και «μεταρρυθμίσεων», όταν ωριμάσουν οι συνθήκες.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στις ζυμώσεις αυτές διαδραματίζουν τα στελέχη ενός εκδοτικού οίκου, με την ονομασία «ΚΑΛΒΟΣ», πιθανότατα χωρίς υστεροβουλία, παρασυρμένοι όμως από το Zeitgeist, το «πνεύμα της εποχής».

Θα αναφερθούμε στα γεγονότα αυτά στο επόμενο σημείωμα.

Δ.Ε.Ε.

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (12)

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (γ)

(Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 18-10-2008 φ. 43)

Συνεχίζουμε με τις εξελίξεις που σημειώθηκαν την περίοδο του Μεσοπολέμου, οπότε σημειώνεται μια νέα περίοδος παροξυσμού των μεθοδευμένων επιθέσεων κατά της γλωσσικής μας παράδοσης, ιδιαίτερα στην δεκαετία 1926-1936. Στα χρόνια εκείνα καλλιεργούνται συστηματικά εξωφρενικές απόψεις, περιβεβλημένες όμως με την σοβαροφάνεια και επιστημοσύνη, που υποστηρίζουν την κατάργηση του ελληνικού αλφάβητου και την αντικατάστασή του με το λατινικό!

Όπως αναφέρει ο Φίλ. Αργυριάδης στην μονογραφία του («Η γραπτή μας γλώσσα και οι δολιοφθορείς της» (Εκδόσεις Μήνυμα – Αθήνα 1984), που μνημονεύσαμε συχνά και στα προηγούμενα άρθρα μας:

«…Η εποχή του 1930 έχει πολλές ομοιότητες με τις μέρες που ζούμε σήμερα (σημ. ΔΕΕ Ο συγγραφέας αναφέρεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980). Στο όνομα της δημοκρατίας τότε, στο όνομα του σοσιαλισμού τώρα, βάλλονται οι ηθικές και πνευματικές μας αξίες, που ταυτίστηκαν και ταυτίζονται με τον συντηρητισμό, την προγονολατρεία και την ολιγαρχία. Ο λαός μας τότε, με την ελλιπή ενημέρωση, είχε αφεθεί έρμαιος να παρασυρθεί από την καλοστημένη προπαγάνδα, που κατευθυνόταν από ανθελληνικούς κύκλους του εξωτερικού…».

Πραγματικά, μια πρόχειρη έρευνα ανάμεσα στους ένθερμους θιασώτες της παραλαβής του λατινικού αλφάβητου θα μας αποκαλύψει ότι πρωτοστατούσαν διάφοροι παράξενοι «προοδευτικοί» λογοτέχνες δεύτερης διαλογής και κάποιοι εκπρόσωποι μαρξιστικών κύκλων της τότε εποχής, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει δυστυχώς και ο περίφημος Δημ. Γληνός.

Οι εισηγητές της εισαγωγής του λατινικού αλφαβήτου χρησιμοποιούν ως κύριο όργανο προπαγάνδας το περιοδικό «Πρωτοπορία», που διευθύνει ο λογοτέχνης Φώτος Γιοφύλλης. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από άρθρο του, που δημοσιεύθηκε στο παραπάνω περιοδικό τον Μάρτιο του 1930:

«…από τ’ άλλο μέρος, γράφοντας με το Λατινικό αλφάβητο, θάχουμε αφάνταστα μεγάλη πρακτική ωφέλεια. Τα παιδιά θα μαθαίνουνε πολύ γρήγορα να διαβάζουν και να γράφουν κι έτσι θα τους περισσεύει αρκετός καιρός, που πετιέται τώρα άδικα, για να μάθουνε ένα πλήθος χρήσιμα πράγματα κι όχι μονάχα την άχρηστη ιστορική ορθογραφία…» (Σημ. ΔΕΕ: Οι επισημάνσεις δικές μου).

Αν δεν κάνω λάθος, και από κάποιους άλλους κύκλους ακούσαμε, την εποχή των πολιτικών επεμβάσεων στην γλώσσα μας, τα ίδια ακριβώς χρησιμοθηρικά επιχειρήματα, με την διαφορά ότι τότε αναφέρονταν στην επιβολή του λατινικού αλφάβητου, ενώ πρόσφατα, στην επιβολή του μονοτονικού. Όλα όμως έχουν κάποια σειρά!

Ένας άλλος «πρωτοποριακός» διανοούμενος εκείνης της εποχής, ο μαρξιστής Γιάννης Σιδέρης, γράφει στο ίδιο περιοδικό («Πρωτοπορία» φύλ. 3 Μάρτης 1930 – “Η σημασία του αγώνα για το λατινικό αλφάβητο”), με σπουδαιοφανές και αυστηρό ύφος, που δεν σηκώνει αντιρρήσεις, τα εξής εκπληκτικά:

«…Σήμερα κυριαρχούν στην Παιδεία το λογοκοπάνισμα, οι φλυαρίες και οι σαπουνόφουσκες. Το λατινικό αλφάβητο είναι απαραίτητο γιατί με τούτο θα λείψουν αυτά τα βλαβερότατα πράγματα. Και ο αγώνας για την δημοτική θα πάει μαζί με τον αγώνα για το αλφάβητο και θα βοηθούν το ένα το άλλο και τα δυο μαζί θα μας γλυτώσουν από το κυριότατο αίτιο της στραβομάρας…»!!!

Αλλά ο πλέον «προχωρημένος» απ’ όλους είναι ασφαλώς ο Μένος Φιλήντας, ο οποίος για να μας πείσει, δίνει σχετικό δείγμα γραφής σε άρθρο του («Πρωτοπορία» Χρ. 1929, σελ. 5 – 7), με τον τίτλο : Prepi na γrafume me to latiniko alfavito (βλ. Εικόνα παραπάνω).

Φυσικά, δεν πρέπει να παραλείψουμε από αυτήν την καταγραφή των «φωτεινών πνευμάτων» και τον πολυδιαφημισμένο Ελισαίο Γιανίδη (Σ. Σταματιάδη), που προπαγάνδιζε ανοιχτά, δύο δεκαετίες περίπου νωρίτερα, την αντικατάσταση του ελληνικού αλφάβητου (Ελισαίου Γιανίδη: «Γλωσσικά πάρεργα» –Πρώτη έκδοση 1912).

Κλείνω την παράθεση των απόψεων των υπέρμαχων της αντικατάστασης του ελληνικού αλφάβητου, με τις θέσεις και απόψεις του μαρξιστή εκπαιδευτικού Δημ. Γληνού, ο οποίος υποστήριζε ανοιχτά την υιοθέτηση του λατινικού αλφάβητου (Δημήτρη Γληνού: «Το κύμα της αγραμματωσύνης» – Περιοδικό “Ο νέος δρόμος”, Φεβρουάριος 1929):

«…γιατί πρώτα πρώτα μας εισάγει μορφικά στην οικογένεια των εβρωπαϊκών (sic) λαών, έπειτα λύνει με μιας ολόκληρο το ορθογραφικό πρόβλημα. Δεν θα μπορεί και θέλοντας κανείς να ανορθογραφήσει. Τρίτο και πολύ σπουδαίο: διατηρεί ανέπαφη την ορθογραφία της αρχαίας και της αρχαΐζουσας, δε δημιουργεί επομένως διπλές οπτικές εικόνες για κάθε λέξη (Σημ. ΔΕΕ: Ομολογώ ότι αυτό το επιχείρημα του Γληνού περί διατήρησης της ορθογραφίας της αρχαίας δεν μπόρεσα ποτέ να το καταλάβω. Με τέτοιες λογικές και επιχειρήματα θα μπορούσα να αντιπροτείνω την υιοθέτηση του Κυριλλικού Αλφάβητου!)…».

Και παρακάτω συνεχίζει:

«…το ελληνικό αλφάβητο οι πρόγονοί μας το πήραν από τους Φοίνικες, και ακόμα το λατινικό αλφάβητο κατάγεται από το ελληνικό…».

Γιατί όχι λοιπόν το Κυριλλικό, που κατάγεται επίσης από το ελληνικό και σωστότερα δημιουργήθηκε από το ελληνικό, σε πολύ πιο κοντινές εποχές; Μήπως δεν είναι και αυτό «εβρωπαϊκό» αλφάβητο;
Δ.Ε.Ε.

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (11)

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (β)

(Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημ. ΡΗΞΗ στις 4-10-2008)

Συνεχίζουμε την εξιστόρηση των προσπαθειών για την επιβολή του λατινικού αλφάβητου, που ξεκινήσαμε με το προηγούμενο άρθρο.

Μια πρώτη περίοδος παροξυσμού των μεθοδεύσεων για την ελληνική γλώσσα σημειώνεται στα τέλη του 18ου αιώνα με την δράση κυρίως του Γιάννη Βηλαρά (γεννήθηκε το 1771 στα Γιάννενα), μιας κοσμοπολίτικης και σκοτεινής φυσιογνωμίας. Ο Βηλαράς εγκατέλειψε σε νεαρή ηλικία την πόλη του και εγκαταστάθηκε στην Πάντοβα της βόρειας Ιταλίας, σπουδαίου πανεπιστημιακού κέντρου εκείνης της εποχής. Η Πάντοβα, που ανήκε τότε στην Ενετική «Γαληνότατη» Δημοκρατία, ήταν, εκτός από πνευματικό σταυροδρόμι, και μια από τις κύριες εστίες του ευρωπαϊκού ελευθεροτεκτονισμού, ο οποίος εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε έξαρση. Ο Βηλαράς σπουδάζει Ιατρική και γυρίζοντας στα Γιάννενα, χάρη στις γνωριμίες και διασυνδέσεις που ως φαίνεται είχε αποκτήσει στα χρόνια της παραμονής του στην Ιταλία, διορίζεται επίσημος γιατρός στην αυλή του Αλή–πασά. Όπως μας πληροφορεί και πάλι ο Φ. Αργυριάδης («Η γραπτή μας γλώσσα και οι δολιοφθορείς της»-Εκδόσεις Μήνυμα – Αθήνα 1984), ο Αλή–πασάς ήταν Μπεκτασής, δηλ. οπαδός μιας μουσουλμανικής παραλλαγής του ελευθεροτεκτονισμού της Δύσης. Ο Βηλαράς σύντομα συνδέεται ιδιαίτερα με τον Βελή, τον δευτερότοκο γιο του Αλή–πασά και γίνεται προσωπικός του γιατρός.

Όπως καταγγέλλει ο Σαράντος Καργάκος («Αλαλία» Εκδόσεις Gutenberg –Αθήνα 1985, σελ. 94), ο Βηλαράς υπήρξε «εμετικός υμνητής του Αλβανού τοπάρχη», τον οποίον επιθυμώντας να κολακέψει, συνέθεσε προς τιμήν του ποιήματα, εξυμνώντας τις πολεμικές αρετές αυτού του «αιμοσταγούς διώκτη των ελληνικών πληθυσμών». Όσο για τις κάποιες επαναστατικές παρορμήσεις του Βηλαρά, εξηγούνται εύκολα, αρκεί να θυμηθούμε ότι την εποχή εκείνη ο ελευθεροτεκτονισμός (Μασονία) ήταν ορκισμένος εχθρός των μοναρχικών καθεστώτων της Ευρώπης (άρα και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας) και καλλιεργούσε, με κάθε τρόπο, το επαναστατικό πνεύμα μεταξύ των υπηκόων των διαφόρων Μοναρχιών. Ο Γιάννης Βηλαράς λοιπόν, τον οποίον κάποιοι «πνευματικοί άνθρωποι» της χώρας μας θεωρούν πρωτεργάτη του Δημοτικισμού και φωτισμένο πνεύμα με επαναστατικές και προοδευτικές ιδέες, αποδεικνύεται ότι κατά πάσα πιθανότητα υπήρξε φερέφωνο και όργανο ορισμένων κύκλων, με όχι ιδιαίτερα αγνές προθέσεις.

Κάτω από αυτό το πρίσμα, τα έργα του Βηλαρά «Ρομεηκη γλόσα» και «μηκρη ορμηνηα γηα τα γραματα κε ορθογραφηα της ρομεηκης γλοσας», αποκτούν εντελώς διαφορετική «αξία». Όχι μόνον δεν αποτελούν πρωτοπόρες και προοδευτικές προσπάθειες για την βελτίωση των γλωσσικών μας πραγμάτων, αλλά απεναντίας συνιστούν κατευθυνόμενη υπονόμευση κατά της πνευματικής μας κληρονομιάς με προφανείς επιδιώξεις.

Ευτυχώς οι προσπάθειες του Βηλαρά και των ομοϊδεατών του (Αθαν. Ψαλίδας, Αθαν. Χριστόπουλος κ.λπ.) τελικώς δεν αποδίδουν και η όλη προσπάθεια πέφτει στο κενό. Παραθέτουμε χωρίς άλλα σχόλια τις απόψεις του Φ. Αργυριάδη για το θέμα:

«…Η ευρωπαϊκή διπλωματία, ελεγχόμενη από τις τεκτονικές Στοές, εφεύρε το “γλωσσικό” για να διχάσει τους Φαναριώτες με τους Ελλαδίτες αστούς, μεταφέροντας κάθε γλωσσική αντιδικία σε πολιτική και κοινωνική διαμάχη, στην προσπάθειά της να δημιουργήσει εσωτερικό διχασμό εν όψει της προετοιμαζόμενης Ελληνικής Επανάστασης…».

Και παρακάτω:

«…Οι διάφορες επεμβάσεις και αλλοιώσεις του γραπτού λόγου δεν μπορούν να θεωρηθούν “πρόοδος” αλλά, αντίθετα, είναι πνευματική οπισθοδρόμηση γιατί πρώτα απομακρύνουν την γλώσσα από την ετυμολογική και εννοιολογική της προέλευση και ύστερα προκαλούν μία πνευματική πενία υποβιβάζοντάς την σ’ ένα χρηστικό και μόνο εργαλείο…».

Με την Επανάσταση του 1821 το στρατηγείο των διαφόρων μεθοδεύσεων κατά της γλώσσας μας εγκαθίσταται στα Επτάνησα, όπου, ας μη ξεχνάμε, ο Αγγλικός ελευθεροτεκτονισμός είχε απλώσει ισχυρά πλοκάμια και είχε διεισδύσει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Έτσι, δεν μας εκπλήσσουν οι απόψεις του Επτανήσιου μαθηματικού Αντωνίου Φατσέα, ο οποίος στα 1856 προπαγανδίζει ανοικτά το μονοτονικό και την κατάργηση της ιστορικής ορθογραφίας.

Ήδη όμως φθάσαμε πολύ κοντά στο 1880 που θεωρείται η αφετηρία των οργανωμένων αγώνων των Δημοτικιστών. Ενώ οι θεωρητικές βάσεις του κινήματος είχαν μια σαφή λογική και οι προσπάθειες πολλών πρωταγωνιστών περιείχαν καθαρά πατριωτικά ελατήρια, σύντομα ο Δημοτικισμός χειραγωγείται από κύκλους με όχι και τόσο ανιδιοτελή κίνητρα. Δεν αναφέρομαι βεβαίως στις προσπάθειες των Σοσιαλιστών της εποχής για την πολιτική εκμετάλλευση του Δημοτικισμού, που είναι αρκετά μεταγενέστερες. Αναφέρομαι στους πολιτικούς κύκλους της Αγγλίας, οι οποίοι, ακολουθώντας το γνωστό δόγμα της αγγλικής πολιτικής «διαίρει και βασίλευε» διείδαν την θαυμάσια ευκαιρία που τους παρουσιάζονταν με την καλλιέργεια του κατάλληλου κλίματος στην Ελλάδα, ώστε να υλοποιηθούν οι προϋποθέσεις επιτυχίας του προαναφερθέντος δόγματος. Δυστυχώς, όπως αποδείχθηκε, πέτυχαν απόλυτα στις επιδιώξεις τους, μια και όπως γνωρίζουμε, ο πνευματικός –και όχι μόνον– διχασμός που ακολούθησε με τις διαμάχες Δημοτικιστών–Καθαρευουσιάνων, υπήρξε μια θλιβερή πραγματικότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον διχασμό αυτόν, ο μεγαλοαστός του Λίβερπουλ Αλέξ. Πάλλης και ο αγγλοθρεμμένος Αργύρης Εφταλιώτης, με τις γλωσσικές ακρότητές τους και την μισαλλοδοξία τους, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο.

Έπεται συνέχεια…

ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ… (10)

Αρχίζουμε σήμερα μια σειρά αναρτήσεων σχετικά με τις προσπάθειες που έγιναν από διαφόρους κύκλους για την κατάργηση του ελληνικού αλφαβήτου και την αντικατάστασή του με το λατινικό. Στις μέρες μας, όπου οι προσπάθειες αποδόμησης του ελληνικού έθνους επιχειρούνται από πολλές πλευρές θεωρούμε ότι αυτή η ιστορική αναδρομή θα επιτρέψει σε πολοούς να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα.

Δ.Ε.Ε.

ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ (α)

(Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΡΗΞΗ στις 20-9-2008)

Το προηγούμενο άρθρο μου, για το ξενόγλωσσο αλαλούμ που εμφανίζουν οι επίσημες κρατικές πινακίδες ενημέρωσης όσων ταξιδεύουν στους ελληνικούς δρόμους, πυροδότησε, καθώς φαίνεται (κρίνοντας από σχετικές παρατηρήσεις και τηλεφωνήματα), ένα ζήτημα που επανέρχεται κατά περιόδους στην επιφάνεια: Την γενικότερη σχέση του ελληνικού αλφάβητου με το λατινικό. Με αφορμή λοιπόν το συγκεκριμένο κείμενο έγιναν κάποιες συζητήσεις όπου ακούστηκαν ενδιαφέρουσες προτάσεις για το τι πρέπει να γίνει. Θα σταθώ στην πλέον ζωηρή από αυτές, όπου ξεφύγαμε από το θέμα μας, όπως γίνεται συνήθως σε κουβέντες μεταξύ νεοελλήνων και καταλήξαμε να συζητάμε ένα παλιό πρόβλημα, την ανάγκη ή όχι της αντικατάστασης του αλφαβήτου μας με το λατινικό!

Δεδομένου ότι, όπως προανέφερα, το ζήτημα αυτό επανέρχεται κατά καιρούς στην επικαιρότητα από διαφόρων κατηγοριών «προοδευτικά» και «πρωτοπόρα» πνεύματα, έκρινα σκόπιμη μια σύντομη αναδρομή στο θέμα, που θα μας βοηθήσει πιστεύω να αντιληφθούμε το «τι παίζεται», κατά την άποψή μου, γύρω από αυτό στο προσκήνιο, αλλά συχνά και στα παρασκήνια.

Θέλω από την αρχή να ξεκαθαρίσω ότι ποτέ δεν υπήρξα οπαδός της λεγόμενης «αστυνομικής» ή «συνωμοσιολογικής» ερμηνείας της Ιστορίας. Βεβαίως, από την άλλη πλευρά δεν γίνομαι τόσο αφελής ώστε να πιστεύω ότι δεν υπάρχουν κέντρα και δυνάμεις που δρουν παρασκηνιακά για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Εξ άλλου, όπως είχε δηλώσει παλαιότερα και ο γνωστός Χένρυ Κίσσιγκερ: «Το ότι εγώ έχω ψύχωση και νομίζω ότι κάποιοι συνωμοτούν να με σκοτώσουν δεν σημαίνει ότι αποκλείεται κάποιοι να συνωμοτούν πραγματικά να με σκοτώσουν!»

Θα επιχειρήσω λοιπόν την αναδρομή που προανέφερα και για την οποία θα χρησιμοποιήσω ορισμένα στοιχεία και πληροφορίες από μια σχετική μονογραφία του Φίλιππου Αργυριάδη, η οποία είχε κυκλοφορήσει το 1984 με τον τίτλο «Η γραπτή μας γλώσσα και οι δολιοφθορείς της» (Εκδόσεις Μήνυμα), καθώς και σκόρπιο υλικό από άρθρα, κείμενα, συζητήσεις κ.λπ. που είχα αρχειοθετήσει κατά καιρούς.

Σύμφωνα με τον εν λόγω συγγραφέα, οι πρώτες απόπειρες για την αλλοίωση του γραπτού μας λόγου χρονολογούνται αρκετούς αιώνες πίσω: Το 1514 ο Ισπανός αρχικαρδινάλιος και ιεροεξεταστής Φρανθίσκο Χιμένεθ δε Θισνέρο (Francisco Jimenez de Cisnero) τύπωσε την Καινή Διαθήκη στην ελληνική γλώσσα, αλλά στο μονοτονικό! Ο Αργυριάδης περιγράφει τον πανίσχυρο εκείνον παράγοντα της Καθολικής Εκκλησίας ως «γνωστό μισέλληνα», αλλά νομίζω ότι ανεξαρτήτως των φιλικών ή εχθρικών αισθημάτων που έτρεφε ο αρχικαρδινάλιος για τους Έλληνες, είναι γνωστό «τοις πάσι», ότι γενικώς η Καθολική Εκκλησία θεωρούσε τους Έλληνες ως ουσιαστικούς και επικίνδυνους αντιπάλους της στον χώρο της ανατολικής Μεσογείου, όπου ο ελληνικός πολιτισμός είχε βαθιές ρίζες. Οι ελληνικοί πληθυσμοί ήσαν οι κύριοι φορείς της Ορθοδοξίας και όπως είναι επίσης γνωστό η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελούσε ανυπέρβλητο εμπόδιο στα σχέδια του Καθολικισμού για την παγκόσμια εξάπλωση του Καισαροπαπισμού της Δύσης. Επομένως ήσαν αναμενόμενες και φυσιολογικές οι προσπάθειες παραγόντων της Καθολικής Εκκλησίας για τον βαθμιαίο αφελληνισμό των ελληνικών πληθυσμών των περιοχών της ανατολικής Μεσογείου. Προφανώς, ο πρώτος στόχος θα έπρεπε να είναι η Γλώσσα, ως βασικό στοιχείο εθνισμού. Κάθε βήμα λοιπόν προς την αλλοίωση και υποβάθμιση του γραπτού ή προφορικού λόγου αποτελούσε ένα επί πλέον βήμα προς την επίτευξη του στόχου.

Οι προσπάθειες αυτές της Καθολικής Εκκλησίας μπορούμε να υποστηρίξουμε, κρίνοντας από τα αποτελέσματα, ότι γενικώς έπεσαν στο κενό, αλλά παρέμειναν αρκετά σημάδια για να μας τις θυμίζουν. Ένα από αυτά είναι και το γνωστό έργο του Γ. Χορτάτζη «Ερωφίλη», γραμμένο στα 1637 με λατινικούς χαρακτήρες! Όπως μάλιστα αναφέρει και ο Λίνος Πολίτης («Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» Μ.Ι.Ε.Τ. Αθήνα 1980 – Εισαγωγή, σελ. 17), κατά τον 17ο αιώνα είχε επικρατήσει στα βενετοκρατούμενα μέρη να γράφονται τα Ελληνικά με λατινικούς χαρακτήρες.

Επιβεβαιώνοντας τις υποψίες μας για τους στόχους και τις δραστηριότητες των παραγόντων της Καθολικής Εκκλησίας, ο Λ. Πολίτης, αμέσως παρακάτω από την προαναφερθείσα παρατήρησή του, αναφέρει:

«…το σύστημα χρησιμοποιήθηκε και από την Παπική προπαγάνδα για τους Έλληνες Καθολικούς των νησιών (φραγκοχιώτικα)…».

Δύο αιώνες περίπου αργότερα, οι μεθοδεύσεις κατά της ελληνικής γλώσσας παίρνουν διαφορετική μορφή και κατευθύνονται από άλλα, πολύ πιο επικίνδυνα (ως προς την μορφή και την συστηματικότητά τους) κέντρα.

Αφού η κατά μέτωπο επίθεση για την επιβολή του λατινικού αλφάβητου απέτυχε, άρχισε μια έμμεση, αλλά συντονισμένη προσπάθεια, αρχικά για την βαθμιαία αλλοίωση του γραπτού μας λόγου. Η συνταγή, όπως τείνει να αποδειχθεί από τις σχετικές μεθοδεύσεις, ήταν η εξής:

Σε πρώτο στάδιο, έπρεπε να επιτευχθεί η κατάργηση του παραδεδομένου τονικού συστήματος, που είχε πλέον καθιερωθεί με την χρήση επί αιώνες (ώστε να εντυπωθεί και οπτικά και να μη δημιουργεί υποσυνείδητες αντιδράσεις), αρχικά με την υιοθέτηση του μονοτονικού και στην συνέχεια του ατονικού.

Η δεύτερη φάση θα περιελάμβανε την κατάργηση της ιστορικής ορθογραφίας και την εφαρμογή της φωνητικής γραφής.

Το τρίτο στάδιο θα ακολουθούσε αμέσως μετά με την υιοθέτηση του λατινικού αλφάβητου στον γραπτό μας λόγο. Σε συνδυασμό με ανάλογες γλωσσικές απλοποιήσεις (κατάργηση πτώσεων, τρίτης κλίσης κ.λπ.), ο δρόμος για την άλωση της νεοελληνικής θα ήταν πλέον ανοικτός.

Θα συνεχίσουμε στο επόμενο.